Lust-hof der zielen
(1707)–Jacob Merler–
AuteursrechtvrijLitanie.
| |
[pagina 298]
| |
Die Noë als gy hem in 't midden der boose Ontfermt u onser.
regtvaerdig bevonden hebt; door de Arke ''
van den Sond-vloed bevryt hebt, ''
Die Lot en Abraham vermaert gemaekt ''
hebt, om dat sy de Vremdelingen herbergden, ''
Die Abraham, met een uytnemende gehoorsaemheyt ''
en geloove , begaeft hebt, ''
Die aen Isaac, en syne af-komelingen, belooft ''
hebt den segen van alle Natien, ''
Die Jacob versterkt hebt door een wonderlijke verduldigheyt en betrouwen in den tegenspoet. ''
Die Joseph verçiert hebt met eene besondere ''
liefde van reynigheyt en suyverheyt, ''
Die Moyses den Leydsman van uw Volk, ''
en sagtmoedigsten Man; verklaert hebt ''
den getrouwsten van geheel uw Huys, ''
Die den selven in gegeven hebt, eene uytnemende liefde tot synen naesten; en eenen ''
iever tot de Saligheyt van syne Broeders. ''
Die de Kinderen van Levi gegeven hebt ''
eenen grooten iever, om uwe eere te vreken; ''
Die den Propheet Samuel, den welken het ''
regt beminde, en eenen af-keer had van ''
eenige giften te aenvaerden; aen uw Volk ''
voor Regter gestelt hebt. ''
Die den Koning David, een Man naer ''
uw herte vereert hebt, met den lof, dat ''
hy sagtmoedig was; regtvaerdig, en goedertiern. ''
| |
[pagina 299]
| |
Die Salomon verciert hebt, met eene wonderlijke Ontfermt u onser.
Wysheyt; met Vrede en glorie ''
boven alle de Koningen der aerde. ''
Die Tobias begaeft hebt met eene wonderlijke verduldigheyt; en barmhertigheyt ''
tot syn even naesten, ''
Die Judith, een Weduwe, van sonderlinge ''
kuyscheyt en Godtvrugtigheyt: om ''
haer betrouwen in het Gebedt vereert ''
hebt me de glorie van kloekmoedigheyt, ''
Die door de getrouwigheyt van Esther en ''
Mardocheus; uw Volk van den ondergank ''
verlost hebt, ''
Die ons Job een Man, van wonderbare en ''
seltsame verduldigheyt; tot een spiegel ''
en model van verduldigheyt gestelt hebt, ''
Die den Propheet Elias gewapent hebt met ''
een besonderen iever en vrymoedigheyt, ''
tegen de valsche Propheten, en de Godloose, ''
Die den Konink Iosias ingestort hebt, een ''
besonderen iever, tot de wet, en de Godtsdienstigheyt, ''
Die den Propheet Daniel begaeft hebt met ''
eene besondere onthoudentheyt, matigheyt, ''
en wysheyt, ''
Die de drie Kinderen om de belydenisse van ''
uwen Naem, onbeschroomt hebt doen ''
gaen in den brandenden Oven, en daer ''
ongehindert, hebt laten uytkomen, ''
Die Mathathias en Judas Machabeus met eenen ''
besonderen iever en liefde tot de Wet ''
en de Vaderlijke Godtsdienstigheyt, tegen ''
hunne vyanden gewapent hebt, ''
| |
[pagina 300]
| |
Die de seven Machabëen samen met hun Ontfermt u onser.
Moeder, onverwinnelijk gemaekt hebt in ''
de tormenten, ''
Die de Allerheyligste Maget Maria, vry ''
van alle sonden, verkosen hebt voor uwe ''
Aller-suyverste Bruyd ende Moeder, ''
Die de Selve, boven alle uytverkoore verciert ''
hebt met een besonder voor-beelt ''
van Suyverheyt, Ootmoedigheyt, Onderdanigheyt, ''
en allerley ander Deugden, ''
Die den ouden Simeon, die regtvaerdig en ''
Godtvreesend was, en de verlossinge van ''
Israël met een groot verlangen verwagte; ''
door uwe komste wonderlijk verheugt hebt. ''
Die Anna de Dogter van Phanuel, de welke ''
u geduerig met Vasten en Bidden in den ''
Tempel diende; door uwe tegenwoordigheyt ''
vertroost hebt, ''
Die de drie Koningen met eenen grooten iever ''
verwekt hebt om de nieuw geboren ''
Konink van Hemel en van aerde, te gaen ''
soeken, en te aen-bidden, ''
Die dese geleyt hebt door het ligt van eene ''
Sterre, en een geloof ingestort hebt om ''
het kleyn Kind, 't welk Godt en Mensch ''
was, te aenbidden, ''
Die den H. Johannes Baptista, den welken ''
wonderlijk streng leefde, gesonden ''
hebt, als uwen Voor-looper, om de Penitentie ''
te verkondigen, ''
Die den selven door eenen iever en liefde ''
tot de waerheyt, onbevreest gemaekt ''
| |
[pagina 301]
| |
hebt, om den pligtigen Koning Herodes Ontfermt u onser.
te berispen, ''
Die ongeleerde, arme, en eenvoudige Leerlingen ''
en Apostelen verkoren hebt, en ''
door dese geheel de weerelt onder het H. Evangelie hebt gebragt, ''
Die Johannes, uytmuntende in Suyverheyt, ''
een wonder voorregt van liefde bewesen hebt, ''
Die het geloove van de smeekende Chananeusche ''
Vrouwe, en haer aenhouden gepresen hebt, ''
Die het geloof van den Hooft-man over ''
hondert mannen, en van het Koninxken; ''
met een mirakeleuse gesondheyt ''
goet gekeurt hebt, ''
Die de ootmoedigheyt van den Publicaen ''
besonderlijk gepresen hebt, ''
Die de schaeren drie dagen by u blyvende ''
om het woord Gods te hooren, haer ''
yver met hun mirakeleus te spysen, hebt ''
goet gekeurt. ''
Die de herten van uwe Apostelen op den ''
Pinxter-dat, door het vier van den H. ''
Geest versterkt hebt, ''
Zyt genadig; Spaert ons Heere.
Zyt genadig; Verlost ons Heere.
Op dat wy de Goddeloosheyt en de weerelsche begeerlijkheden versakende, matig, regtvaerdig, en Godt-salig mogen leven in de tegenwoordige weerelt; Wy bidden u, hoort ons.
| |
[pagina 302]
| |
Op dat wy, terwylen wy den tyt hebben; Wy bidden u, hoort ons.
het goet mogen doen, ''
Op dat wy waerdelijk wandelen naer den ''
roep, in welken wy geropen syn. ''
Op dat wy elkanderen verdragen in de ''
liefde; en besorgt zyn te onderhouden ''
de eenigheyt des geests in den bant van vrede, ''
Op dat wy niet alleen aenhoorders, maer ''
doenders mogen zyn van der Wet, ''
Op dat wy, te eten hebbende en om ons te ''
dekken, daer mede mogen te vrede zyn, ''
Op dat wy niemant iet schuldig en blyven, ''
als elkanderen, te beminnen. ''
Op dat wy besorgt zyn, om te doen het gene ''
dat eerlijk is, niet alleen voor Godt maer ''
ook voor de menschen, ''
Op dat wy onse lighamen stellen tot eene ''
levende, Heylige, en God wel-behagende ''
offerande, het welke is een redelijken Godsdienst, ''
Op dat wy niemant quaet voor quaet en vergelden, ''
Op dat wy beneerstigen, onse roep door ''
goede werken vast te maken, ''
Op dat wy het goet doende, niet en vertragen, ''
Op dat wy altyt blyde zyn in den Heere, ''
Op dat wy niet het onse, maer het gene ''
dat Jesu Christi is; voor al, soeken, ''
Op dat wy Godt, den welken wy met de ''
tonge belyden, met de daet niet verlochenen, ''
Op dat al wat wy doen door woorden of ''
| |
[pagina 303]
| |
werken; het doen in den naem des Heeren, Wy bidden u, hoort ons.
Op dat wy de dwalende te regt brengen in ''
den geest van sagtmoedigheyt, ''
Op dat alle onse werken uyt liefde geschieden, ''
Op dat wy elkanders last dragen, en alsoo ''
volbrengen de Wet van Christus, ''
Op dat wy de genade Gods niet te vergeefs ''
mogen ontfangen hebben, ''
Op dat wy, aensiende den handel der Heyligen, ''
hun geloove en verduldigheyt mogen naer-volgen, ''
Op dat wy in den kryg Gods dienende, ons ''
niet in wickelen in de wereldse saken ''
Op dat wy in alles mogen aen-nemen den ''
schilt des Geloofs, door welken wy de ''
schichten van den boosten vyant, mogen afkeeren; ''
Op dat wy soo loopen in de Stryd-baen ''
van dit leven, dat wy ten lesten den ''
prijs mogen bekomen; ''
Lam Gods, die weg neemt de sonden des ''
weerelts; Vermeerder in ons, het Geloove. ''
Lam Gods, die weg-neemt de sonden des weerelts; Versterkt in ons, de Hope. ''
Lam Gods, die weg-neemt de sonden des weerelts; Ontsteekt in ons, de Liefde. ''
Christe hoort ons.
Christe verhoort ons
Heere ontfermt u onser.
| |
[pagina 304]
| |
Christe ontfermt u onser.
Heere ontfermt u onser.
Onsen Vader, &c.
| |
Laet ons Bidden.O Godt, die maekt, dat het al profytig is, aen die u beminnen; stort in ons herte eene onbesmettelijke beweginge van liefde: op dat de begeerten, de welke wy door uw in geven ontfangen hebben, door geen bekoringe verandert mogen worden. Godt, die de hooveerdige weder-staet, en uwe genade doet aen de ootmoedige; vergunt ons de deugt van eene opregte ootmoedigheyt, van welke uwen eenigen Soone eene model in synen persoon aen de Geloovige gegeven heeft; op dat wy noyt uwe gramschap en beroepen door de hoovaerdigheyt; maer liever de genade van uwe gave, ontfangen in ootmoedigheyt. Ontsteekt onse nieren en ons herte, ô Heere, door het vier van den H. Geest; op dat wy u met een reyn lighaem dienen, en met een suyver herte behagen. Godt, die door de verduldigheyt van uwen eenigen Soone de hoovaerdigheyt van den ouden vyant verplettert hebt: geeft ons, bidden wy; dat wy waerdelijk overdenken het gene dat hy goedertierentlijk voor ons geleden heeft; en alsoo door syn exempel, al onse tegenheyt met een geset gemoet mogen verdragen. Wy bidden uwe Majesteyt ootmoedelijk, ô Godt, die den goddeloosen regtvaerdig maekt, en niet en wilde de doot van den Sondaer: dat gy | |
[pagina 305]
| |
ons, uwe Dienaren, de welke op uwe barmhertigheyt betrouwen, goedertierentlijk door de Hemelsche hulpe beschermt, en door de gedurige bescherminge bewaert: op dat wy onvermoeyelijk loopende in de Stryd-baen der deugden: den prys verkrygen; en door geene versoekingen oyt van u af-gescheyden worden. Door onsen Heere Jesus Christus. | |
Maniere op den Onsen Vader, te lesen met toepassinge op de VIII. trappen der volmaektheyt.
| |
[pagina 306]
| |
synen Regter; maer gelijk een kint synen Vader; en dat ik mag tragten volmaekt te wesen, gelijk gy, ô mynen Hemelschen Vader, volmaekt syt. | |
II. Suyver voornemen, ofte Yever tot de glorie Gods.Geheyligt sy uwen Naem. DIt vrage ik alleenlijk en boven al, ô goeden Jesu; Dat in uwen Naem alle knien geboogen mogen worden; en dat ik en alle menschen, alles mogen doen met een suyvere en opregte meyninge, tot meerder eere van uwen Naem: op dat gy, ô Aller-heyligsten Saligmaker des weerelts, van ieder een gekent en ge-eert word. Och of ons ligt ook soo quam te schynen voor de menschen; dat sy, onse handel siende; u onsen Vader, die in de Hemelen syt, glorie gaven. | |
III. Liefde en Begeerte tot de Hemelsche dingen.Ons toe-kome uw Ryk. WY syn Vremdelingen en reysigers op dese aerde. Dog wy syn gebooren en gefatsoeneert naer uw eygen beelt; af-gekogt met uw eygen Bloet: op dat wy deel souden hebben in uw Ryk; want wy hebben hier geene blyvende Stadt maer wy soeken naer eene toeko- | |
[pagina 307]
| |
mende: en op dat wy, soekende en smakende de dingen van hier boven, en niet het gene dat op der aerde is; onsen ommegang moge hebben in den Hemel. Och of wy eerst sogten het Ryke Gods, en syne regtvaerdigheyt: want wegens het overige, stelt gy ons, Heere, gerust genoeg. Wat sald'er dan in de weerelt wesen, die geheel legt in het quaet: dat my soo seer soude konnen behagen, dat ik daerom uw Ryk soude vergeten, in het welk alle onse begeerten sullen vervuldt worden met goet? Wat is 'er, dat my van u af-scheyde? Dat dan alle Ryken van de weerelt en al hun glorie welvaren! Eenen dag in uw Ryk, is my beter als duysent andere: immers alle andere Ryken syn kort ydel, en broosch; uw Ryk alleen, en sal noyt geen eynde hebben. | |
III. Over-gevinge, en Gelijk-vormigheyt met den wille Gods.Uwen wille geschiede op der Aerden als in den Hemel. DAt uwen wille in alle maniere, in my, door my, en van my, geschiede naer Ziele en naer lighaem, en in al dat ik hebbe. Alle de Engelen, alle de Elementen, de Zee en de winden, en alle Schepselen syn gehoorsaem aen uw woord: hoe veel te meer moet ik, die eenen worm der aerde ben, uwen Dienaer: uwen wille volbrengen? och of uwen wille myn eenig en opperste vermaek waer! Myn opregt welva- | |
[pagina 308]
| |
ren is te willen het gene dat Godt wil. Want wat begeere ik in den Hemel, en wat wil ik van u op der aerde; als u, ô Godt myns herten, myn Erfdeel voor alle eeuwigheyt! | |
V. Matigheyt in het gebruyk der Schepselen.Geeft ons heden ons dagelijks Broot. WY en vragen niet het gene dat dient tot onse wellusten, maer het gene dat ons nootsakelijk is. De oogen van alle schepselen hopen op u, ô Heere; en gy geeft-se op hunnen tyd haer voedsel. Gy doet uwe handen open, en gy vult alle dieren met u segen. Siet, ik late ook al myne sorge op u; want gy voor ons besorgt syt. Geeft my maer het gene dat my nootsakelijk is tot mynen nootdruft: en maekt, dat ik, den koste en kleederen hebbende; daer mede te vreden ben, en dankbaer voor alles, aen u, die alles verleent. Bewaert my, dat den overvloet van uwe gaven in my, niet vergeselschapt sy met wulpsheyt, overdaet, of ledigheyt. Hoe vele syn 'er, die de vrugten van uw Kroon, Wyn, en Olie, menigvuldelijk op-gedaen hebbende, en door de selve dik en vet geworden synde, u, hunnen Godt en Schepper, verlaten? dog de Godvrugtigheyt met een vergenoeginge; sal voor my, een groote winste genoeg syn. | |
[pagina 309]
| |
VI. Liefde tot den even-naesten ook synen vyanden.Vergeeft ons onse schulden, gelijk wy vergeven onse schuldenaren. HOe soet is uwen Geest ô Heere! Leert gy ons, aldus bidden: gelijk of de maniere, op welke gy ons gratie en vergiffenisse geeft; afhing van onsen handel en van de liefde, die wy hebben tot den naesten. O nieuwe en wonderlijke maniere van bidden! wat een betoog en getuygenisse van uwe goedertierentheyt! siet eens, gy sult soo handelen met ons, gelyk wy handelen met onsen naesten. Sal ik dan traeg wesen om mynen naesten te vergeven, op dat gy ook soo met my doen soud. Dog ik sal liever traeg syn tot toornig te worden; en de Sonne en sal over myne toornigheyt niet ondergaen. Verre van my, dat ik soude vraekgierig syn, en het ongelijk blyven onthouden, dat myn even-naesten my aengedaen heeft, op dat gy ook myn oude boosheden niet gedagtig en wort, en my niet en straft in uwe toorn. Waerom soud ik mynen naesten niet geern eenen Pennink quytschelden: op dat gy my, ontallijke talenten soud quytschelde. | |
[pagina 310]
| |
VII. Kloekmoedigheyt in Bekoringe.En leyt ons niet in Bekoringe. WAt is geheel het leven van eenen mensch op der aerde, als eene gedurige Bekoringe? maer en laet niet toe, ô Heere, dat de Bekoringe boven myn magt, sy. Ik en kan niet sonder u; maer door u kan ik het al, uwe gratie my ondersteunende. Geeft, dat ik de Bekoringen des Vleeschs mag voorkomen door verstervingen van het lighaem, en het vlugten van de gelegentheden. Geeft my, dat ik dien briesschenden Leeuw, die geduerig ront loopt, om iemant te vinden, die hy soude verscheuren; kloekelijk mag wederstaen door het Geloove. Geeft my, dat ik de oordeelen van de menschen mag ver-agten, en de tydelijke dingen niet en stelle voor de eeuwige. Maekt, dat alle Bekoringe my diene tot onderregtinge; en geene, tot val. | |
VIII. Erkentenisse van de Goddelijke voorsienigheyt.Maer verlost ons van den quaden. TErwylen wy ons poogen om tot het opperst van de deugt te geraken, beletten en ontstellen ons van alle kanten vele qualen; dog die even wel bestiert worden, van uwe Goddelijke voorsienigheyt; volgens dat uwen | |
[pagina 311]
| |
Propheet getuygt: Daer en is geen quaet in de Stad, dat van den Heere niet voort en komt. 't Welk hy verstont van het quaet met welk gy onse sonden straft; als syn', de Oorloge, Pest dieren tyt, en andere dusdanige. Wy vragen u nogtans ootmoedelijk ô Heere, dat dese qualen niet voortkomen uyt onse schuld, nog ons gedeye tot een meerder straf: want dan soude dese, het meeste van al, quaed syn. Want andersints niet quaed is; als het gene dat ons komt af te scheyden van u, ons opperste goedt. Het komt ook voort uyt uwe groote magt, goedheyt en wysheyt: dat gy alle die qualen soo bestiert: dat voor die u beminnen, die self ten goede strekken, ende haer als mede helpen. Want gy syt soo vermogende, dat gy ook niet en soude toelaten eenig quaet; koste gy daer uyt niet trekken een meerder goedt | |
Maniere om den Vader ons te leesen; met toepassinge op de 3. Goddelijke, en de 4. Cardinale of voornaemste zedelijke Deugden.Onsen Vader, die in de Hemelen zyt. O Eeuwigen Vader, die voor uwe Kinderen een erffenisse, en de onsienelijke goederen bereyt gemaekt hebt in den Hemel, dog, die daer toe ver-eyscht geen ont-aerdige kindere, maer die reden hebben waerdig sulk een Vader als gy syt: maekt dat wy arbeyden om volmaekt te worden, gelijk gy volmaekt syt. | |
[pagina 312]
| |
Want wy en syn van ons selven niet bequaem om iet te denken, als uyt ons selven; maer al onse bequaemheyt is uyt u. Oversulx wy vragen in den Naem, ja ook met de woorden van uwen beminden Soone, die deugden en gaven, sonder welke wy in uw Ryk niet konnen geraken. | |
I. Het Geloof.Geheyligt zy uwen Naem. DAer Godt met een waeragtig, ende levendig geloof gedient wort; wort ook synen naem best geheyligt. Ik geloove, ô Heere, dat gy Almagtig syt, ten hoogsten wys, en het Opperste Goet: dat gy ook getrouw en waeragtig syt in uwe beloften, ja de waerheyt self. ô Heere, vermeerdert in my, het geloof: helpt myn ongeloovigheyt: op dat ik u met een opregt geloof en inder waerheyt mag verheerlijke. Uwe werken en uwe oordeelen syn wonderlijk en samen regtvaerdig. Uwen naem is wonderbaer over de gansche aerde: en daer en is by u niet onmogelijk. Uwe getuygenissen syn al geloofwaerdig: daerom past het voor uw huys, dat is uwe Kerke, heylig te wesen. Want wat is 'er onbetamelijker, als in u te gelooven; en soo te leven, dat wy met de werken loochenen, het gene wy met de tonge beleyden. Dat dit verre van my sy: geeft my een kloekmoedig en levendig geloove; 't welk gelijkvormig sy aen het gene dat ik geloove. Want wat sal het baten den naem van Christen te | |
[pagina 313]
| |
voeren; ten sy dat wy een Christelijk leven leyden. | |
II. De Hope.Ons toekome uw Rijk. GEeft ons dat Ryk, dat voor ons bereyt gemaekt is van het beginsel des weerelts. Want gy hebt ons door uwe oneyndelijke liefde erfgenaem gemaekt van uw Ryk, en mede erfgenamen van Jesus Christus. Ik hope dan de goederen des Heeren te sien in de aerde der Levende. Want hoe soud Gy, ô Opperste Goet, die my op soo vele manieren roept; my konnen verstooten? gy noodigt en trekt my soo minnelijk, en soude gy my op den weg laten beswyken? Op u, ô Heere, heb ik gehoopt, en ik en sal nimmermeer beschaemt blyven. Dese hope legt my op de borst; en sy versterkt myn herte in al myne benautheyt; op dat ik in de quellingen niet beswyke. Want ik geloove, dat mynen Verlosser leeft; en dat hy my door het aenschouwen van syn aensigt, sal vervullen met vermaek, als hy my sal doen komen in syn Ryk. O hope, die niemant beschaemt laet! hoe grooten troost in den arbeyt, is de hoope van sulk eene vergeldinge! | |
III. De Liefde.Uwen wille geschiede. Onsteekt myn herte door uwe liefde, allerminnelijksten Vader; en aldus sal het | |
[pagina 314]
| |
my niet moeyelijk wesen, uwen wille te volbrengen, en gehoorsaem te syn aen uwe Geboden. Want daer en is niet lastig veel min iet onmogelijk, aen iemant, die bemint: mits de liefde sterk is, als de doot. Och of die, myn herte vervulde en bestierde! want daer door soude tusschen my en u komen onderhouden te worden, eene gelijk vormigheyt van doen en eene vereeniginge van wille; sulkx dat ik soude willen het gene dat gy wilt, en niet willen dat gy niet wilt: ende also mynen wille geheel goet wesen naer uw' wet. Dog wat sekerder en klaerder teeken kan 'er wesen van eene waeragtige liefde, als dat men uwe Geboden weet, en die onderhout; want sulk eenen Mensch bemint u, ende werken syn het seker betoog van syne liefde. | |
IV. De Matigheyt.Geeft ons heden ons dagelijks Broot. GElijk het lighaem gevoed word door de spyse; soo wort de Ziele gevoet door de matigheyt. Immers een geregelde en matige Tafel is dienstig voor de Ziele, en voor het lighaem. Geeft my dan, dat ik door den regten toom van reden mag bestieren, het gebruyk der vermakelijke dingen, die noodig syn tot dit leven; op dat myn herte niet overlast wort, door de wulpsheyt en door den overdaet van spyse: en op dat het lighaem, 't welke bederft, als het versmagt is in de wellusten, de Ziele die bekommert is met Hemelsche dingen, niet | |
[pagina 315]
| |
neder en trekt. Dog met reden vrage ik u dit dagelijkx voedsel: om dat de wellusten haer verbergen, by na, onder alle de schepselen, die wy dagelijkx gebruyken, en geduerig ons nieuwe strikken leggen. | |
De Regtvaerdigheyt.Vergeeft ons onse schulden, gelijk wy vergeven onse schuldenaren. DE pligt van de regtvaerdigheyt, is, ieder een te geven dat hem toekomt: dog wat syn wy onsen naesten anders schuldig, als elkanderen de beminnen? Op dat den een het last drage van den anderen; en soo wy uw' Wet volbrengen? als ook dat wy onsen naesten doen, het gene dat wy willen, dat ons self geschiede? het is ook billyk, dat wy, van u vragende ontslaging van een schult van duysent talenten, dat is, vergiffenisse van soo vele schroomelijke sonden: onsen naesten ook niet weygeren quyt te schelden hondert Penningen; dat is, te vergeven syn geringe misdaden, die by de onse niet mogen vergeleken worden. Geeft my dan eenen iever en liefde tot de regtvaerdigheyt, ô Heere: op dat ik, dese nalatende, niet valle in uwe regtvaerdige handen. Want is 't dat den eenen Mensch een gram herte draegt op den anderen; hoe sal hy van u barmhertigheyt mogen verwachten? is 't niet regtvaerdig, dat men met die mate gemeten wort, daer men mede gemeten heeft. | |
[pagina 316]
| |
VI. De Kloekmoedigheyt.En leyt ons niet in Bekoringen. HEt leven van den Mensch is onderworpen aen vele Bekoringen: ja syn gansche leven is niet, als een gedurige Bekoringe. Versterkt dan myn herte door de kragt van de kloekmoedigheyt, om dat ik nog door voospoet, nog door tegenspoet overwonne, en aldus van u, niet af-gescheyden worde. Want gy weet, Heere, wat kragt ik heb, om te konnen wederstaen. Dog gy syt myne sterkte en myn welvaren, ô Heere. Zyt my dan genadig want ik krank ben. De sterke en magtige, soeken myne Ziele. Och of die sterker is, als dese: gy, seg ik, die magtig syt in den stryt; my ter hulpe quam! want also myn herte niet sal bevreest syn, als gy met my syt. Soo Godt voor ons is, wie sal tegen ons syn? Want gy sult niet toe laten, dat wy bekoort worden boven ons vermogen; maer gy sult met de versoekingen ons gewin maken. | |
VII. De Voorsigtigheyt.Maer verlost ons van den quaden. DIe door de voorsigtigheyt, de welke de beste reden is, voor die iets doen, bestiert wort, sal ligtelijk alle quaet ontvlugten. Geeft my dan dese deugt, ô Heere; op dat ik voor- | |
[pagina 317]
| |
sigtelijk mag doen al dat ik doe; en in alles een regt opset, voor hebbe. Want daer de voorsigtigheyt de heerschappye heeft, komt ook het quaet ten goede mede te werken: en daer dese ontbreekt, veranderen ook de deugden self, in fouten; en het goet, wort quaet. Geeft dan, dat ik niet, als een blinden, onbedagtelijk loopende, stronkele, ende in het quaet valle: maer dat myne oog-schillen voor af letten, waer ik gaen moet. Geeft my de eenvoudigheyt van een duyve; dog ook sonderling de voorsigtigheyt van een Serpent: op dat, gelijk die geheel syn lighaem te werk stelt, om den slag op syn hooft te ontgaen, soo ik ook, myn lighaem en myne litmaten liever onderwerpe aen de tormenten; als schade te leyde van myne Ziele; dat wel het grootste is, van alle qualen. | |
Gebedt.Tot Leetweesen over syn sonde. IK buyge myne knien voor u, ô mynen Godt, die my soo veelerley genade gedaen hebt, en ik beschuldige my voor uwe verheven Majesteyt met een diepe ootmoedigheyt over alle de uytsporigheden, en alle de grouwelen, de welke ik geheel myn leven bedreven heb. Ik begeere van daeg met eene regtsinnige droefheyt te versaken, al het gene dat ik tegens u misdaen heb, door Hovaerdigheyt, Gierigheyt, Onkuysheyt, Nydigheyt, Gulsigheyt, Gramschap, en Traegheyt. Ik bekenne de groote genegentheyt, die ik tot dese sonden gehad heb; als ook tot de | |
[pagina 318]
| |
andere, de welke uyt de selve, als een Fonteyne, komen te spruyten. Geeft my, ô Heere, dat ik over dese gebreken een regtsinnig berouw verwekke; niet soo seer, om dat ik door dese den Hemel verloren heb, of de Helle verdient; maer om dat ik uwe goetheyt, ô mynen Godt, hebbe derven vergrammen. Geeft, dat ik uyt liefde tot u, in het toekomende mag haten en versaken myne eygen liefde: en die ongeregelde, tot de Schepselen. Dat uwe liefde in my te niet doe, al het gene dat my soude konnen beletten, van met u vereenigt te blyven door een Heylige band van liefde. Geeft my, dat ik in de bitterheyt van myne Ziele mag gaen overdenken alle de sonden, die ik gedaen hebbe, 't sy door gedagten, woorden, of werken: ook al dat ik door krankheyt, door onwetentheyt, of moetwilligheyt misdaen heb tegen Godt, tegen mynen naesten, en tegen myn selven. Ik ben droevig, ô Heere, dat ik geene meerdere droefheyt en hebbe. Ik sugt, om dat ik niet genoeg en sugte en het gebrek van myne tranen is oorsake, dat ik tranen moet storten; want ik niet weene soo seer, als ik wel soude moeten weenen over alle grouwelen. Geeft gy my, ô Heere, die de sonden met eenen eeuwigen haet verfoeyt, dat ik ook dese meer en meer versake. En, mits de broosheyt, in welke ik ben, niet toe en laet, dat ik leve sonder sonde; maekt ten minsten, dat ik niet valle, als in sonden van menschelijke krankheyt: en dat ik, met bitterheyt en droefheyt aensiende, hoe dat ik hier niet en leve sonder u te vergrammen; ik mag verlangen naer eene | |
[pagina 319]
| |
andere wooninge, en om van dese tegenwoordige verlost te worden. | |
Gebedt.om sterkte in Een goed Voornemen. IK heb een vast voornemen gemaekt, ô mynen Godt, en gesworen: dat ik voortaen wil gaen onderhouden uwe regtvaerdige Geboden. Uwe genade heeft myn Ziele verligt, en my doen begrypen, hoe seer dat ik moet mistrouwen van myne eygen krankheyt. Al myne hope steunt nu, op uwe almogende kragt en goedertierentheyt. Ten baet my niet, ô Heere: ten baet my niet, enkele voornemens te maken van niet meer te sondigen; van liever te sterven, als u te vergrammen: uwe genade alleen, ô Heere kan de selve, vastigheyt doen hebben. Dese alleen, kan my, als voor een Basiliscus, alle gelegentheden van sondigen doen ontvlugten. Dese alleen, kan my meester maken van alle myne driften en begeerten; om my met schroom, te doen verwerpen, al het gene dat strydende is tegen het voornemen, het welk ik gemaekt hebbe. Helpt my dan, ô mynen Godt: geeft my een levendig Geloove; en een sterkte, en stantvastigheyt, in de Ziele: op dat ik, niet meer en mag sondigen, door uwe genade; gelijk gy dit niet, en kond uyt uwe nature. Geeft, dat ik altyt mag voor oogen hebbe, de Heylige beloften, die ik in het Doopsel gedaen heb: dat uw leven my geduerig voor oogen sy, om het sel- | |
[pagina 320]
| |
ven naer te volgen; dat ik altyt betragte, die deugden te verkrygen, de welke u de aengenaemste syn: dat ik in alles uwen wille volbrenge; en den mynen versake, die geduerig gedreven wort tot het quaet; en dat ik soo ten laesten gerake tot de volmaektheyt, gebruykende die middelen, de welke gy, ô mynen Godt en Meester, in het Evangelie, geleert hebt. Ik geven my geheel aen u, ô mynen Godt: en ik wye my toe aen u, met al dat ik ooyt wesen kan. | |
Gebedt.Om de Ootmoedigheyt des herten tegens onse hovaerdigheyt. GY hebt geseyt, ô Heere: dat den genen die hem sal vernedert hebben, sal verheven worden; en dat den geenen die hem sal verheven hebben, sal vernedert worden. Ik belyde, dat ik niet en kan begrypen, hoe dat ik, soo gering synde, als ik ben; my nog soo kan verheffen, gelijk ik doe; naer dat gy my soo een voorbeeld van ootmoedigheyt hebt voorgestelt in uwen beminden Soon. Ik moet belyden, dat 'er misschien niet een Schepsel sou syn, dat u niet beter soude dienen, als ik; waer dat het soo vele weldaden van u ontfangen hadde. Ik belyde self, dat ik seer hovaerdig ben, en den geringste van alle menschen: die om myne hovaerdigheyt verdiene, eenen grouwel te wesen voor uwe oogen; om dat ik | |
[pagina 321]
| |
die oodmoedige waerheyt niet en kenne, gelijk ik soude moeten. De hoovaerdigheyt heeft my soodanig verblint, dat ik myn selven niet en kenne: en dat ik self niet en sie, dat, hoe ik meer weldaden van u ontfangen hebbe; myne ondankbaerheyt soo veel te hatelijker is, myne sonden soo veel te schroomelijker, en de rekeninge, die ik u sal moeten doen, soo veel te vreeselijker. Hoe kond gy my in uwe oogen verdragen, ô mynen Godt! hoe kond gy lyden, dat ik u aenspreke? hoe kond gy myne Gebeden verhooren? ik heb van over lang door de versteentheyt van myn herte, en door myne vrywillige verblintheyt, die my doet de oogen sluyten voor uw Goddelijk ligt; verdient verworpen te worden, van uw aenschyn; en dat gy my over laet aen myne duysternissen. Myne ongehoorsaemheyt maekt my: onwaerdig een plaets te hebben onder uwe getrouwe dienaren. Waert dat ik gehandelt wierde, gelijk ik verdiene; ik soude moeten beschaemt staen, en gebannen worden uyt het geselschap van alle menschen; op dat myne bedorventheyt en den stank van myne wonde dese niet besmette. Behoorde ik niet te wenschen, ô mynen Godt, dat myne uyterste ellende aen ieder een bekent ware: op dat men van my, soo eenen schrik hebbe, gelijk het behoort? ô Godt, die my tot nu toe verdragen hebt! ô Godt, die tot nu toe, uwe verduldigheyt tot my uyt-gereykt hebt! ô Godt, die geen schroom en hebt van een Schepsel, 't welk schroomelijk is aen syn eygen selven! Eeuwig ligt; ligt onser herten, verligt myne Ziele, op dat ik my soodanig | |
[pagina 322]
| |
kenne in myne mismaektheyt; dat ik my nimmermeer en verheffe boven andere, maer my altyt aensie als den geringsten van alle menschen. Ik heffe myn geroep tot u op, uyt den diepen afgront, daer ik in ben; om u, dese genade, te vragen. | |
Gebedt.Tot Versakinge van Weereldse Lusten. O Godt van alle suyverheyt, en aen wie soo regt toe komt de besittinge van het herte van den mensch. Die geseyt hebt: dat uwe uytverkorene in den Hemel sullen wesen, gelijk Engelen Godts, ik wil hem selven geheel aen u geven, en u geheel meester maken van al dat ik ben. Daerom versake ik alle aertsche sinnelijkheden. Versterkt my soodanig in dese versakinge, ô mynen Godt, dat ik (al mogt ik alle de wellusten van de weerelt genieten ook sonder te sondigen;) ik niet en late dese te verwerpen, om u meer te behagen, en myn leven daer door onnoseler te maken, suyverder, en gelijk-vormiger aen uwe Wet, en aen uw voorbeeld. Helpt my dan, ô Heere, om myne oogen te bewaren, op dat sy niet en sien, dat gene aen dese soo aengenaem is, en alleen dient tot nieuws-gierigheyt. Geeft, dat my geene aenlokselen van eenige Schepselen verleyden; op dat ik geen leven vinde, als in u, ô mynen Godt. | |
[pagina 323]
| |
Als ik alle de aenlokselen sal overwonnen hebben, en gebroken de banden, die rondom my, syn: als ik myn herte sal gesuyvert hebben, van de bedriegelijke soetigheyt, en van den smaek van de weereltsche genoegen; dan sal het selve bequaem wesen, om meer gelijk-vormig te syn aen u, en om met u innerlijker vereenigt te syn. Also sal ik genieten uw Geluk-salig aenschyn, volgens dat gy geseyt hebt: Salig syn die, de welke suyver van herte syn: want sy sullen Godt sien. Verdooft dan in my: ô mynen Godt; en rukt tot den wortel toe uyt, al de vleeschelijke begeerlijkheyt en sinnelijkheyt. Want myn opset en is niet, als om in u alleen, myn vermaek te nemen, ô mynen Godt. Zyt gy dan voortaen, al mynen troost; en maekt, dat ik nergens in, smaek en vinde, als in u alleen. | |
Gebedt.Om uyt Liefde tot de Armoede te versaken het Wereldsch goed. MYn herte is overgoten van blydschap en troost, ô mynen Godt Konink der Koningen, en Heere der Heeren; als ik overdenke: dat gy den opper Meester syt van alle dingen, en vervolgens ook den mynen; hoe slegt en veragtelijk ik dog ben. Ik en wil dan niet, dat my iemant anders besit, als gy: gelijk ik ook niet anders en wil besitten, als u. Maekt ô Heere, dat ik u houde voor mynen eenigen schat. Gy hebt geseyt, dat, al den genen die | |
[pagina 324]
| |
het niet al, en versaekt; uwen Discipel niet kan wesen. Brengt my, ô Heere, tot soo eene gesteltenisse; dat ik, alwaert dat men my opdroeg het Keyser-rijk van de gansche weerelt met al den luyster en de rykdommen der aerde; ik het selve uyt 'er herten, in vergelijk van u, versake. Geeft my, dat ik uyt eene liefde tot u, uyt ganscher herte verwerpe al dat de weerelt begeert. Maer laet ik my selven niet bedriegen met te wille versaken, soo groote dingen, gelijk syn Koninkryken, en alle de genoegten en luyster des weerelts; maer laet ik beginne te versaken het gene dat ik kan hebben, als een gemakkelijker huys of kamer, een beter kleet, aengenamer spyse; en soo my in alles, met het minste en het slegste te vreden houde. Druckt dese beweginge in myn herte, ô Heere, en maekt, dat ik myne pligt kragtelijk leere uyt uw Kruys, uwe armoede en uwe naektheyt: en dat ik geduerig voortgae, om my gelijk-vormig te maken aen dat schoon model. | |
Gebedt.Om te vragen de Deugd van Gehoorsaemheyt, en syn eygen wille af te gaen. MYne Ziele heeft een vierige begeerte; ô Godt, die de gansche weerelt bestiert, en syt gelijk de eerste Ziele, aen welke al het ander onderworpen is; om volkomentlijk van u af te hangen. O Godt, gy hebt geseyt: dat, | |
[pagina 325]
| |
soo iemant wil tot u komen; hy syn selven moet verloochenen, syn Kruys moet dragen, en u naer-volgen. Doe my de genade, ô mynen Godt, dat ik mynen eygen wille af gae; en gelijk ik niet soo eygen heb, als die, soo draeg ik u de selve op, ende onderwerpe die gansch aen u. Geeft my eene regtsinnige liefde tot de gehoorsaemheyt: de welke my, myn vermaek doet nemen in my onderdanig te houden aen uwe bevelen: ende alle myne genegentheden te versaken. Laet my uwe wille, gelykelijk aensien, soo in aengename als onaengename dingen. Maekt, dat ik met een en de selve onderwerpinge aenvaerde al dat van u komt; dat ik my nergens mede bekommere, als met uwe geboden en uwe raden: dat dese voor my syn, gelijk een lampe, de welke my ligt: en dat het vermaek, in die te volbrengen, my soeter sy, als den besten honig. Dat noyt uyt myn geheugnisse gae, hoe dat gy self, om ons een voorbeelt te geven van gehoorsaemheyt, self tot 'er doot toe, en tot de doot des kruyce syt gehoorsaem geweest, aen uwen Hemelschen Vader. Laet my hier uyt van u leeren, hoe ootmoedig van herte, dat gy syt. Spreekt tot myn herte het gene dat gy uytdrukkelijk segt in de H. Schriftuere: dat de gehoorsaemheyt beter is, als een Sacrificie. en dat het u aengenamer is; Dat men synen wille aen u onderwerpt, als dat men u vette offeranden doet. Want aen u te wederstaen; is, vallen in een sonde van afwykinge van Godt: en u weygeren te gehoorsamen, is gelijk Afgoderye bedryven. Maekt dan, dat ik uyt dat | |
[pagina 326]
| |
insigt, my gaerne onderwerpe aen uwe Schepselen, dog besonderlijk aen die, onder de welke gy my gestelt hebt: en dat ik ook gehoorsaem ben, soo aen goede als aen quade. Want gy hebt u selven, ô Heere, om myne sonden willen onderwerpen aen alle soorten van menschen; op dat ik geene verontschuldinge soude vinden, en dat ik myn eygen wille soude versaken. Houd dan, ô mynen Godt; houd myn herte altyt bereyt, tot alles! Gebiet my: schikt van my, gelijk het u gelieft: maer geeft my ook de gratie van altyt te volbrengen, het gene dat gy my gebiet. Dat die begeerte om geheel van u af te hangen, ô mynen Godt, niet allen sy in myn gepeysen; maer dat ik dat ook betoone, met my gewillig te onderwerpen aen myne Overste; en met getrouwelijk hunnen wille te volgen, wat geweld ook, ik my selven daerom soude moete aendoen. Ik vrage u daer toe de genade, ô mynen Godt. Ik gevoele, hoe groot de Heerschappye is, die mynen eygen wille over my houd, en hoe seer, ik desen moet bestormen. Helpt my, ô mynen Godt, rukt myn eygen wille tot de wortel toe uyt, op dat 'er niet van over blyft. Dat het vier van uwe liefde, haer, tot in assche verbrande: op dat ik desen vyand, die gy haet, en die u soo stoutelijk den oorlog durft aen doen; verstooten hebbende: ik aen u, meer en meer mag aengenaem worden. | |
[pagina 327]
| |
Gebedt.Om deelagtig te wesen in de goede werken. van syn Even-naesten. GEeft my de gratie, ô Heere, dat ik vereenigt mag syn, met alle die u vreesen en uwe geboden onderhouden. Maekt, ô Heere, dat als ik sie, of hoore dat iemant van myne Mede-broeders, en besonderlijk NN eenige voornemens hebben van iets goets te doen; my daer in mag verheuge en vermaken. Geeft my, dat ik, hun goet aensie, al of ik het selve gedaen had: dat ik u ook dat opdrage, en bedanke over de gedagten, die gy hun gegeven hebt van dit uyt te werken. Dat ik my ook verpligt kenne aen uwe goetheyt over het goet, het welk gy hun hebt, doen peysen, spreken, ofte uyt werken; soo veel als of het my selve gebeurt was. Geeft my, dat ik my met hun seer innerlijk vereenige tot in den grond van hun herte, in welk sy u dienen, beminnen, en u aenbidden. Laet my ten minsten doen met de begeerte, dat sy komen te doen met de begeerte en met de daet, sulks doen wil; als gy dat van my begeeren sult: en my daer toe beliefd te geven de gratie, de kragt, de gelegentheyt, ende magt, Want gy weet, ô Heere, dat ik ook gaern sulks doen, Vermeerdert in hun de vierigheyt, ô Heere, die gy hun geeft. Dat sy groeyen in gratie, in deugt, en in verdiensten. Helpt hun uyt te werken, het gene dat gy hun hebt doen | |
[pagina 328]
| |
ondernemen. Geeft hun de middelen, die daer toe nootsakelijk syn, op dat sy van tyd tot tyd volmaekter en volmaekter doen, het gene dat sy doen voor de glorie van uwen Name. Dat alle die hun sien, ô Heere, ook de selve genegentheyt krygen, gelijk ik. Dat haer exempel hun bewege, om met vierigheyt de selve dingen na te volge; op dat dus elk een ander aen wakkere om u te dienen; en om met eenen iever te arbeyden, tot Heyligmakinge van uwen Naem! | |
Gebedt.Om mede-lyden te hebben over de sonden van syn Even-naesten. DOet my de genade, ô Godt, van alle volmaektheyt: dat ik, als ik myn even mensch sie sondigen, of hoore dat hy gesondigt heeft; dadelijk mag inwendig beweegt worden, met medelyden: besonderlijk met N. en N Dat ik ook niet nieuwsgierig mag syn, om den gront van iemands hert te weten, nog om het quaet, voor myne oogen grooter te maken; maer dit al aen u over late, ô mynen Godt, wiens oogen dieper doorstralen, als de Sonne, en die doorgront de nieren en de herte. Want gy, hebt my verboden iemant te oordeelen, en gy hebt my verklaert, dat gy my sult meeten met de selve mate, daer ik sal mede gemeten hebben. Geeft, ô Heere, dat ik tot haer niet mag hebben, als een medoogend gemoed: en dat | |
[pagina 329]
| |
ik door den val van myne Broeders, en besonderlijk door 't ongelijk, dat sy u aendoen: geraekt mag worden, tot in het binnenste van myn gemoed. Vergeeft hun hunne krankheden, en maekt dat hunne fouten uyt gewasschen worden, in het Bloet van uwen lieve Soone. Geeft my ô Heere dat de gebreken van een ander, my niet verhoovaerdigen; maer dat sy my, myn voorgaende leven meer doen gedenken, in welk ik meer redenen sal vinden van beschaemt te blyven, en my te beklagen; als sy. Sonder de hulpe van uwe gratie, ik soude nog in meerdere ongeregeltheden vallen: en wat heb ik dog gedaen, ô Heere, om van u die gratie te verdienen? maer gelijk, ô mynen Godt, uwe onuytsprekelijke wysheyt, ook somwylen weet groot goet te trekken uyt het meeste quaet, en dat gy sonder dat nooyt eenig quaet soud toe-laten: ey, trekt, ô Heere, uwe glorie uyt dit misdaet, door de ootmoedigheyt en vernedering van die daer in gevallen is. Sluyt myne oogen, ô Heere, om dese ongeregeltheyt niet meer te sien. Bind myne tonge, om dese te beletten, daer van te spreken: en geeft, dat eenen val uyt krankheyt, de oorsake niet en sy van voorder te vervallen, in andere qualen, de welke nog beklaegelijker syn. | |
[pagina 330]
| |
Gebedt.Van den H. Thomas van Aquinas, seer bequaem om veele Deugden te verkrygen. GEeft my, ô Almagtigen eeuwigen en barmhertigen God, het gene u behagelijk zy, vieriglijk te begeren, wyselijk te ondersoeken, waeragtelijk te kennen, en volmaektelijk te volbrengen. Tot Lof en Glorie van uwen H. naem, schikt mynen staet, op dat ik, dat gy van my versoekt, mag weete, vermogen, en wille: geeft ook het volbrengen gelijk het behoort, op dat het voordeelig mag syn aen de saligheyt van myn Ziele. Ik bid u, dat mynen weg tot u mag syn, seker, regt en volmaekt, niet beswykende tussen de voorspoet of tegenspoet: dat ik in dese niet werde vereydelt, of in die vernietigt. Dat ik in de voorspoet aen u den lof geve, en in de tegenspoet verduldig sy. Dat ik van geene sake my verblyde of bedroeve, ten sy dat die my tot u trekt, of my van u afleyde: dat ik niemant soeke te behage, of schroome te mishagen, als u alleen. Geeft dat ik alles doe in de liefde: en dat het van my als dood geagt werde, al het gene dat tot u eere niet en strekt. Geeft dat ik myne werken niet mag doen, uyt een ydele gewoonte, maer die tot u eere opdrage, met een ware Godvrugtigheyt. Dat alle de ydelheden des | |
[pagina 331]
| |
weerelts van my niet werden geagt, en dat om u: en dat alle uwe bevelen, en gy mynen Godt, my seer lief en waerdig syn, boven alle dese. Dat alle arbeyt die voor u is, my verheuge: en dat my verdrietig sy alle rust die buyten u is. Geeft my, ô aller soetsten Heere, door een gedurige, en brandende liefde my tot u op te heffen: en dat ik mag kenne myne gebreken, met een opregte droefheyt des herten, en voornemen van my te beteren. Maekt my, ô mynen Godt, ootmoedig sonder geveynstheyt, blyde sonder ongebondentheyt, droevig sonder verslagentheyt, bedaert sonder traegheyt, vlytig sonder ligtvaerdigheyt opregt sonder dobbel-sinnigheyt, vreesende sonder wanhoopigheyt, in u hoopende sonder vermetentheyt, suyver sonder onreynigheyt; myn even-naesten te bestraffen sonder versmaetheyt, en hem voor te gaen met woorden, en exempelen, sonder my selven te verhovaerdigen; gehoorsaem te syn sonder tegenspreeke, leydsaem te syn sonder te murmureeren. Geeft my, ô allersoetsten Jesu, een vlytig hert, dat door geen de minste nieuwsgierige gedagten van u werde gescheyde: soo een onbeweeglijk hert, dat door geen aertse sake wert neder gedrukt; soo een onverwinnelijk, dat door geen moeylijkheyt wert beswaert: soo een vry hert: dat door geen sinnelijk vermaek van u wert afgetrokken: geeft my een regt herte, dat door geen onregte genegentheyt van u afwyke Geeft my, ô allersoetsten Heere, een verstant u kennende, een naerstigheyt u soekende, wysheyt u vindende, ommegang u behagende; volhar- | |
[pagina 332]
| |
digheyt, om u soetelijk en vertrouwende te verwagten; een betrouwen om u gelukkelijk te omhelsen. Geeft my dat ik in u lyden, door boedvaerdigheyt werde door-wont, op dat ik uw weldaden door uw gratie hier mag gebruyken. en ten laesten de vreugden genieten, en de Glorie van dan Hemels Vaderland. Die leeft en regneert met den Vader en den Heyligen Geest, in alle eeuwen. | |
Gebedt.Tot een Geestelyke Blytschap. WAt vermaek kan ik hebben in dese vervaerlijke woestyne des weerelts, als in u, ô mynen Godt; die myn opperste goet syt! maer eylaes, hoe verre syt gy van my; al is 't dat gy naer by syt, en self in my: nogtans ik sie u niet, als in een spiegel; en in een duyster raedsel. Wat vermaek, wat troost kan ik dan gevoelen, als ik in die diepe duysternisse ben, en uw Goddelijk ligt niet sie, ô waeragtige Sonne van regtvaerdigheyt! Ik sal my evenwel verheugen in den Heere, en van blydschap opspringen, in Jesus mynen Saligmaker: want ik naer de duysternisse, het ligt verwagte. Och of myn Ziele en myn lighaem hun verheugden in u, ô levenden Godt! want schoon ik hier ben in een dal ter tranen; ik sie even-wel van alle kanten, redenen van blytschap. Alle de Schepselen syn geschapen tot mynen dienst. De Hemelen vertellen my uwe glorie, en sy verkondigen my uwe liefde. Ik sie de mueren van | |
[pagina 333]
| |
de Stadt van Jerusalem voor myn oogen; op dat ik u en myn gelukkig Vaderlant niet sou vergete. Dat myne tonge aen myn gehemelte vast kleeft, indien ik u niet en gedenke. Gy vervult my met blytschap, ô Heere, door het aensien van uwe Schepselen; ik sal van vreugt op-springen, als ik overdenke de werken van uwe handen. Gy segt my in uwe Schriftuer, dat ik myn vreugt soude nemen in den Heere, en dat gy my sal geven het gene dat myn herte versoekt: geeft my dit, ô mynen Godt. Ik vrage u alleen, dat ik my altyt mag verheugen in u, en in uwe glorie, ende dat alle knien, voor u gebogen worden. Och of ik soo blyde waer dat ik alle blytschap van dese weerelt verwierp om u te genieten; en alle verdriet van dit leven, en al dat u belieft, kloekmoedelijk lyde; want ik behoore u toe: en gelijk een hert snackt, naer de Fonteyne der wateren; soo verlangt myne Ziele tot u, ô Godt. | |
Gebedt.Om te Versmaeden 't werelds Ydelheyt. O Euwige Wysheyt, die ons de verholentheden syt komen verkondigen, de welke voor ons van in 't beginsel des weerelt verborgen waren; geeft my de gratie, dat ik myne bewegingen schikke naer de uwe, en myne woorden naer uwe woorden. Geeft my ook, dat ik die mag gelukkig noemen, de welke gy geluk- | |
[pagina 334]
| |
kig noemt; gelijk syn de arme van geest, de sagtmoedige, de vreedsamige, en dat ik de weerelt mag agten gelijk gy den selven agt; te weten dat ik regt begrype, het gene dat de Schriftuer daer van segt: Dat die, voor by gaet gelijk een Schip in de Zee; gelijk een Bloeme die dadelijk verslenst; gelijk eenen Vogel, die door de logt vliegt; gelijk een stroomende Rivier; gelijk een rook die weg-vliegt, en gelijk eenen damp, die verdwynt. Waer syn die nu gevaeren, de welke, sedert dat de weerelt, weerelt is geweest; dese plaets, daer ik nu ben, bewoont hebben? waer sullen die haest wesen, de welke in de selve nu syn? De eerste sy voor by gegaen, sonder dat men van hun eenen voetstap siet; en de andere sullen, van gelijken volgen. O ydelheyt der ydelheden: en het is, al ydelheyt. Gy alleen, ô mynen Godt, gy alleen die de waerheyt en goetheyt syt, wil ik boven al beminnen, en daer voor alles verlaten. Want wat soude het my of andere menschen baten, de gansche weerelt te winnen, als ik myne Ziele soude verliesen? Ik weet, dat de ooge niet versaed worden met te sien, nog de oore met te hooren, nog de Ziele met alle de goederen der aerde. Myne Ziele kan geen vaste ruste vinden, als in u alleen. Waerom soud' ik dan te vergeefs loopen? waer om soud' ik de logt slaen? waerom soud' ik den menschelijken dag soeken waerom soud' ik beschroomt syn voor de oordeelen der menschen? Wat soud het my baten begeerte te hebben tot sulke dingen, die my noyt konnen versaden; en de welke gy my niet sult wygeren, als ik u voor al, sal gesogt | |
[pagina 335]
| |
hebben? Dat die dan verre van my syn, de welke hun betrouwen stellen op eenen niet: die niet by en brengen, als ydelheden, en hun bekommeren als met spinnekop-webben. Als men dan uwen Discipel niet kan wesen, ten sy men het al versaekt, ô mynen Godt: doet my die genade van soo een volkomen versakinge, om nergens aen te hangen, als aen u alleen, die myn opperste goet syt! | |
Gebedt.Om de deugd van Onthoudentheyt. Hoe gelukkig syn die, de welke suyver van herte syn; want sy en sulle sien: ô Jesu Christe, Soone van een soo reyne Maget; Bruydegom van alle Maegden, wiens oogen open syn, om my op alle plaetsen aen te sien! dat is myne eenige begeerte, dat is al dat ik wensche. Ik hoor uwe stemme in de H. Schriftuer; Den genen die de reynigheyt der herten bemint, sal den Koning tot syn vriend hebben. Geeft my, ô mynen Godt, eene vierige begeerte tot die deugt; op dat ik, dese beminnende, verdiene uwen vriend te wesen. Daer syn sekere woorden, die een ieder niet en begrypt: geeft my ooren, ô Heere, om die te verstaen: op dat ik mag wensche, om hier te syn op de weerelt, gelijk uwe Engelen syn in den Hemel, alwaer geen Huwelijk is nog wesen sal. Geeft my, dat mynen geest niet verdeelt sy, maer dat ik desen geheel mag bekommert houden met | |
[pagina 336]
| |
't gene dat u raekt. Maekt, dat myne Ziele heel schoon sy voor uwe oogen en sonder eenige rimpel. Want ik weet ô Heere, dat ik niet en kan onthoudende syn, ten sy dat gy my selve die gratie doet. Ik bid u dan, door het ingewant van uwe barmhertigheyt, bewaert myne Ziele, want ik geheyligt ben. Doet my de genade van te ontvlugten de gevaerlijke gelegentheden, en besonderlijk het verkeeren met N.N. Geeft my, dat ik myne oogen, myne tonge, en myn herte en alle myne sinnen sorgvuldelijk mag bewaren; op dat ik door de hulpe van uwe gratie ontvlugte dat schadelijk vier, het welk de Zielen vernielt tot haeren uytersten ondergank: en dat ik veel liever mag onsteken worden, met dat suyver en reyn vier, het welk gy syt komen op de aerde brengen; en dat gy soo seer begeert, dat het branden soude. | |
Gebedt.Om Naerstigheyt en yvere werksaemheyt voor den Heere. ONdersteunt myne krankheyt, ô mynen Saligmaker; ondersteunt myne broosheyt, door welke ik geduerig gerake tot eene verslappinge. ô mynen Koning en mynen Godt, die om my van uwe jongheyt af hebt in den arbeyt geweest; laet my dog wel begrypen: dat alle uwe Uytverkoorne gedragen hebben den last en de hitte van den dag. Sal ik dan alleen blyven ledig syn? Alle de Schepselen, de Son, en Elementen, dienen my sonder op houden; en | |
[pagina 337]
| |
sal ik soo dikwils op-houden, van u te dienen! wat en doen de Kinderen van de weerelt niet, om de vergankelijke goederen van dese weerelt te bekomen; om de eere, de welke weg-vliegt gelijk eenen rook; om de genoegten, de welke verdwynen, gelijk een schaduwe? hoe en sweeten sy niet? wat en lyden sy niet, om dese te krygen? en sal ik, die uw slave ben, de welke gy met sulk een dieren prys gekogt hebt; de welke gy gehuert hebt onder belofte, van op het eynde van den dag, eenen soo grooten loon te geven; den ganschen dag ledig blyven? Maekt, ô Heere: dat ik uw Jok, 't welk soo soet is, en uw Pak 't welk soo ligt is; met een vermaek drage. Geeft, ô Heere, die soo veel gedaen en geleden hebt voor myne Saligheyt: dat ik u mag dragen en vereeren in myn lighaem; en dat myne handen uyt eene liefde tot u, vlytelijk mogen uytwerken, al dat ik sal sien behoorlijk te wesen. Drukt in myn herte dese woorden: Die luttel saeyt, sal luttel maeyen. Ach! is 't, dat ik my nu niet vermoeye om goet te doen; hoe sal ik my nu niet vermoeye om goet te doen; hoe sal ik eens een goeden oegst met een vol vermaek konnen op-halen? ik en sal niet versaet worden, van den overvloet van uw Hemelsch Broot in uw huys; ten sy dat ik hier eerst, met op het Ryk der Hemelen een Heylig gewelt te doen; gegeten heb, het Broot van druk, in het sweet van myn aensigt. Waerom soud ik dan door myn slappigheyt tot armoede komen; terwylen dat in tegendeel, de handen van de magtige en de sterke, soo vele rykdommen vergaderen? Gy segt: Dat die in den oegst vergadert eene Soone is, die wys is; | |
[pagina 338]
| |
maer die gedurende den somer vast slaept; een kint is ter schande. Desen tegenwoordigen tyd, is den tyd van den oegst: het is eenen aengenamen tyt: het syn de dagen van Saligheyt, op welke men veel kan vergaderen. Den Winter sal haest volgen, in welken niemant sal konnen werken. De doot nadert met groote schreden: den tyt loopt weg, sonder dat men desen kan tegen houden Maekt, ô Heere: dat het overdenken van dese waerheden, my mag doen sorgen om myn roep door goede werken te versekeren: op dat ik niet laeuw en worde; en gy my niet begint, uyt uwen mond te spouwen. | |
Gebedt.Om de Vrede en Ruste in onse Ziele. ALso gy self in uw Schriftuer getuygt, ô mynen Godt, Dat uwe wooninge is in den Vrede: laet my toe, dat ik den vrede vrage, die alle gevoeligheyt te boven gaet. Wat kan dese breken of onrusten, als men u besit: mits dat men niet moet vreesen, nog begeeren, als u? ô Godt myne liefde en myne vreese; blyft by my, en laet myne Ziele in u rusten, en dat sy in u haer vermaek vinde! Wat is 'er by desen vrede te vergelijken, aengesien eene Ziele, die aldus rust in uwe tegenwoordigheyt; is, gelijk in een geduerige maeltyd? En laet dan niet toe, ô mynen Godt, dat sulke N.N. dingen my meer ontstellen. Wat kan my goet wesen, ten sy dat ik uwen Vrede heb. En wat goet kan my ontbreken, als ik u besitte, die myn opper- | |
[pagina 339]
| |
ste goet syt? waerom soud ik toelaten: dat enkele beuselinge myn herte souden verscheuren, en mynen vrede breken, en stooren het vermaek van uwe tegenwoordigheyt, ô mynen Godt, die het opperste goet syt van den mensch, en al de vreugd van myn Ziele! Dat de Kinderen van dese weerelt hunnen vrede en genoegte soeken in al dat hun gelieft; ik sal die nergens in soeken, als in u. Doet die wolke van ydelheyt, meer en meer van my verdwynen: laet het ligt van uwen wille op my schynen; en uwen vrede en ruste sullen myn herte vervullen met blytschap. Waert dat ik de gansche weerelt besat; soud' ik daerom gelukkiger wesen ô mynen Godt; als ik u niet soude besitten? Soud' ik met alle die schatten, niet ydele handen hebben? en soud' is alle die dingen niet moeten versaken, om uwen Discipel te konne wesen? soo dat het maer soude dienen om dien vrede te ontstellen, of te verminderen, die het opperste goet van myne Ziele, is. Wat soekt men anders, als in die dinge te rusten, en den vrede des herte daer in te vinden? Dog te vergeefs, want wie heeft desen daer oyt in gevonden? en blyft ons herte niet altyt ongerust, tot dat het ruste, in u alleen? Also het bequaem is voor het opperste goet; soo kan het niet volkomentlijk versaet worden, met iet dat minder is als dat. Ik weet die waerheyt; ik ben daer van overtuygt; alle de voorgaende eeuwen versekeren, my daer van; en alle de schepselen komen dese te bevestigen. Waer van is 't dan, dat ik sulke en sulke dingen niet verwerpe? waerom aen- | |
[pagina 340]
| |
vaerde ik met goeder herte de voorvallende ongemakken niet, sonder de vrede van myne Ziele te breken? Laet niet toe, ô mynen Godt, dat sulke slegtigheden my ontstellen: maer doet myne Ziele begrypen, dat haer opperste vrede gelegen is, in sig by alle voorvallen aen uwen wille te onderwerpen. Gy weet, wat 'er dienstig is tot uwe glorie ende myne Saligheyt, en wat wil ik hopen of vreesen; mits ik daer van niet wete? waer in wil ik my verblyden of bedroeven, als in dat, uwen Heyligen wille aengaen mag? Ben ik immers niet versekert, dat in al dat my kan voorvallen, niets en sal geschieden, sonder uwe Goddelijke voorsienigheyt: want buyten die, geen hayr van myn hoofd sal vallen; nog een blad van een Boom, of een sandeken, sig kan roeren. Soo dat ik over geen saek moet verstelt staen, nog klagen: want in dit al, uwen wille tusschen komt. Laet dese dan geschieden, als ook, de myne; mits ik die, gansch overgegeven heb, en die gestelt, in den uwen. | |
Gebedt.Voor de Ryke, en om hun rijkdommen wel te gebruyken. MAekt, ô Godt, die den volkomen Heere syt van de gansche weerelt, en onse goederen geensins van noode hebt, dat ik met een heyligen schrik dese woorden prente in het diepste van myn herte: Wee u, die ryk syt, | |
[pagina 341]
| |
want gy hebt hier uwen troost, Als ook die, de welke geseyt syn aen den rijken Vrek: dat, mits hy syn goed en voldoeninge gehadt had in dit leven; hy daer na begraven is geworden in de helle. Konnen wy nog, ô mynen Godt, als wy dit overleggen; onse glorie nemen in ons goet, en die gelukkig noemen, de welke goet besitten. Moeten wy in tegendeel niet beven, als wy u hooren seggen: Dat een rijken groote moeyelijkheyt sal hebben, om in den Hemel te geraken; en dat het ligter is voor een Kameel, te geraken door het hooft van een naelde? hoe konnen wy dan, naer dat wy dese woorden van die eeuwige waerheyt gehoort hebben, soo arbeyden om sulke goederen te verkrygen? Mogen wy hopen, dat, als wy dese hebben; wy aen u sullen aengenamer wesen? sien wy in tegendeel uyt de Schriftuer niet, dat gy de arme tot u geroepen hebt, en niet de ryke? sie ik daer niet, dat die ryk syn, niet vry van gebreken sullen wesen? sie ik daer niet, dat alle die willen ryk worden, vallen in bekoringen, in strikken des Duyvels, en in vele dwase en schadelijke begeerten, de welke den mensch doen versinken tot in syn verderf. Sal ik misschien seggen; om my selven te bedriegen: dat de rykdommen dienstig syn, om u beter te dienen? maer gy segt my in tegendeel, Dat wy Godt, en het gelt, niet konnen, samen dienen. Boven dien getuygt uwe Schriftuer, Dat, die het gout bemint, niet regtvaerdig sal wesen: en dat 'er niet Godlooser is, als het gelt te beminnen. Dat dien ryken salig is, die onbesmet gevonden wort, en naer het goud | |
[pagina 342]
| |
niet loopt, nog syn betrouwe op gelt en schatten stelt. Als ook, Dat de arme van hert en geest, geluksalig syn; want het ryk der Hemelen haer toe behoort. O stemme des Heeren, die ook de Cederboomen omverwerpt: geloof ik dese woorden? Geloof ik u regtsinnelijk, ô eeuwige waerheyt? Helaes! ellendigen mensch als ik ben: dese vergankelijke goederen, de welke my voor eenen korten tyt gegeven syn, brengen my in sulk een gevaer; dat sy my van u, die myn opperste goet syt, komen af te trekken, en my als doen versinken in het opperste quaet! eylaes! Sal ik seggen, ô Heere, Waerom hebt gy my gestelt in soo een gevaerlijken staet, en in een soo slibberagtig perykel? Wat sal ik doen om te beletten, dat den korten doorgank langs dese goederen van de aerde, my niet doet verliesen de Hemelsche? Gy gebiet my, dat, als ik de rijkdommen in overvloet heb; ik myn herte daer niet op soude stellen: dat ik geen hoovaerdig of verheven gevoelen soude hebben van myn selven: dat ik u soude eeren door myne, of liever, uwe goederen. Want ik heb in de weerelt niet in-gebragt, en kan 'er ook, niet uyt dragen. Ik ben wel als uwen Hof-meester; maer hoe sal ik getrouw bevonden worden, als gy sult komen rekeninge vragen? ik vinde my van alle kanten, 't eynden raet. Dog liever als u te verliesen, myn Godt; en te samen myne Ziele: ik wil liever van nu af versaken alle d' aerdsche goederen, om u; die 'er my kond geven, on-vergelijkelijk grooter De deur en den weg, die tot u leyt, is eng: daerom sal | |
[pagina 343]
| |
ik het liever al verlaten, als van desen af te wyken. Ik weet, dat gy den pand, die ik by u vergadere, getrouwelijk sult bewaren; die u selven, ô mynen Godt en mynen al, voor my bewaert. Gy hebt geseyt, ô mynen Godt, en dit niet alleen aen Religieusen en Moniken, maer aen alle Christene in het gemeyn: Dat, als iemant niet verloochent al dat hy besit; hy uwen Discipel, niet kan wesen. Ik versake het dan al, uyt gansch myn herte: en ik bid u, dat ik mag bereyt syn, om dit ook met 'er daet te doen; liever, als u door eenig misbruyk van myn goet, te vergrammen. Ik heb liever den armen Lazarus te wesen, als den ryken vrek. Schikt van myn goet, gelijk het u belieft; want het behoort u meer toe, als my. Is 't, dat de onregtvaerdigheden der menschen, het gewelt van den Oorlog, of de boosheyt der Duyvelen, swaere tempeesten, of eenige andere voorvallen my dit af-nemen, met u believen; ik sal altyt de oogen op u geslagen houden, en in eene ootmoedige verduldigheyt met Job seggen: Godt heeft het my gegeven: Godt heeft het my ontnomen: dat synen naem sy gebenedyt. Is 't dat eenen armen, of gy, ô mynen Godt door de stemme en hand van den armen, eenigen bystant van my vraegt: maekt, dat ik hem dadelijk uyt 'er herten geve; mits gy alleen het uwen wederom eyscht. En nogtans is uw liefde soo groot, dat gy hondert werf wederom geeft, voor het gene dat wy aen de arme geven. Eyndelijk maekt, ô mynen Godt; dat ik nu met goeder herte verlate, het gene dat ik sekerlijk in het laeste gepraemt sal syn te | |
[pagina 344]
| |
verlaten. Van nu af stemme ik toe te verliesen, al dat ik als dan sal moeten verliesen: is 't dat men verlies mag noemen, het gene dat men u, te bewaeren geeft. Ik versake alles, uyt goeder herte; op dat ik uwen Discipel mag wesen. Ik weet wel, dat de weerelt dese waerheden niet eens begrypt. Haer besigheyt is, schatten alhier te vergaderen: huys, op huys te timmeren: syn staet te vergrooten: pragtig te leven: luyster te soeken; ende een grooten naem na te laten. Maer mynen Godt, doet my versaken sulke grond-regelen: en doet my volgen, die van uwe getrouwe dienaren. Ach laet my wesen van het getal der wyse Hofmeesters; de welke geduerig voor oogen hebben, Dat sy u haest sullen moeten rekeninge doen. Laet my van nu af bedenken, wat dat ik u sal antwoorden, als gy my sult vragen; Waerom dat ik met uwe talenten, geen winst gedaen heb. Ik weet, wat ik te eyschen heb van mynen knegt: ik weet ook, wat gy my sult vragen. Geeft, ô Heere, dat ik niet ben van die knegten, de welke den wille van hunnen Meester weten; en desen niet volbrengen. | |
[pagina 345]
| |
Korte Versugtingen van den Koning David, tot den Heere; om de selve Door den Dag te gebruyken, volgens verscheyde gelegentheden.Tot lof van den Naem Gods in alle onse werken. O Godt verlost my door uwen Naem, en doet
my regt door uwe magt
Helpt ons, ô Godt, onsen Behoeder, en verlost
ons, ô Heere, om de glorie van uwen
Naem: wilt dog onse sonden ter eeren van
uwen Naem, vergeven.
O Heere, dat-se op u betrouwen, die uwen
Naem kennen, want gy en verlaet niet, die
u soeken.
Ik sal u uyt 'er herten Sacrificien op-offeren,
ô Heere: ik sal uwen Naem loven, want hy
goet is.
Den Naem des Heere sy gebenedyt, van nu,
tot inder eeuwigheyt.
's Morgens op-staende. VErligt myne oogen, op dat ik in den slaep
des doots niet valle, en dat mynen vyand
niet seggen mag: Ik heb hem overmeestert.
Ik was in eenen diepen slaep gevallen; maer ik
ben op-gestaen, om dat den Heere: my in
syne bescherminge genomen heeft.
| |
[pagina 346]
| |
Ik sal uwer gedagtig syn op myn Bed-stede: ik
sal van 's morgens vroeg, op u denken: om
dat gy myne hulpe geweest syt.
Och of mynen handel soo bestiert werde; dat
ik uwe geregtigheden bewaren mag.
Ik ben uwen Dienaer, verligt myn verstant,
om uwe bevelen te kennen.
Uyt-gaende. IK heb soo groot vermaek gehad in uwe bevelen,
als in alle de rykdommen des weerelts
Weest my tot eenen Godt. die my beschermt,
en tot een wel versterkte plaetse; om my
behoudenis te geven.
Al ging ik in 't midden van de schaduwe des
doots; soo en soud ik geen quaet vreesen:
Om dat gy met my syt.
Heere maekt my uwe wegen bekent: en leert
my, uwe paden.
Ik heb uwe Geboden en uwe bevelen onderhouden;
want geheel mynen handel is voor uwe oogen.
't Huys komende. WEest mynen Regter, ô Heere, want
ik heb my onschuldig gedragen: op
den Heere betrouwende, en sal ik niet beswyken
Weest my tot eenen Godt, die my beschermt,
en tot een toevlugt-plaetse, om my te behouden.
| |
[pagina 347]
| |
Als ik seyde: Mynen voet begint te wankelen:
uwe goedertierentheyt, ô Heere, ondersteunde my.
Weert van my af den weg der ongeregtigheyt;
en doet my genade volgens uwe Wet.
Uwen goeden Geest sal my geleyden op een
effen Lant ô Heere: om uwen Naem sult gy
my het leven geven naer uwe geregtigheyt.
In, of na de Kerk-gaende. IK sal door de grootheyt uwer barmhertigheyt
gaen in uw Huys: ik sal myne aenbiddinge
doen in uwen Tempel, met vreese voor u
Aenhoort, ô Heere, de stemme myns smeekens;
als ik tot u bidde, als ik myne handen
opheffe tot uwen Heyligen Tempel.
Ik sal u aldus gebenedyden myn leven geduerende:
en ik sal uwen Name met op-geheven
handen aenroepen.
Om de genoegte des Heeren te aenschouwen,
en ondersoek te doen in synen Tempel.
Gelijk eenen hert dorst naer de Fonteyne der
wateren; so dorst myne Ziele tot u, ô Godt.
Voor het Gebedt. LAet myn Gebed in uwe tegenwoordigheyt
komen, neygt uwe oore tot myne smeekinge.
O Godt, aenhoort myn Gebedt; en wilt myne
| |
[pagina 348]
| |
smeekinge niet verstooten: weest aendagtig
tot myne woorden; en verhoort my.
Gelijk de oogen der Dienst-maegden letten op
de handen van hare Vrouwen: also syn onse
oogen gestadelijk geslagen op onsen Heere
onsen Godt, tot dat hy ons genadig sy.
Aenhoort myne stemme volgens uwe goedertierentheyt,
ô Heere; en doet my herleven volgens uwe geregtigheyt.
Ondersteunt my volgens uwe toe-segginge, op
dat ik leve: en laet my, over myne verwagtinge
niet beschaemt blyven.
Naer het Gebedt. LAet myn versoek voor uw aenschyn komen:
verlost my volgens uwe toe-segginge.
Verhoort my volgens de grootheyt uwer goedertierentheyt,
en volgens de getrouwigheyt uwer behoudenis.
Denkt op my volgens uwe barmhertigheyt, om
uwer goetheyts wille, ô Heere.
Een sake heb ik van den Heere versogt, en ik
sal-se blyven versoeken: dat is, te mogen
woonen alle de dagen myns levens, in het
Huys des Heeren.
Myne Ziele heeft verwagt op syn woord: myne
Ziele heeft op den Heere, betrouwt.
Voor het lesen der Getyden. IK sal uwen lof singen voor de Engelen: ik
sal myne aenbiddinge doen naer uwen Hey-
| |
[pagina 349]
| |
ligen Tempel; en uwen H. Naem sal ik loven.
O mynen Godt en mynen Konink; ik sal u verheffen,
en uwen Naem gebenedyden voor altyt, en inder eeuwigheyt.
Aldus sal ik inder eeuwigheyt Lof-sangen singen
aen uwen Naem: op dat ik van dag tot
dag, myne beloften betalen mag.
Op dat ik maer aenhooren de stemme van uwen
lof; en alle uwe wonderheden mag verkondigen.
Gelijke uwen naem, ô Godt; soo gaet ook uwen
lof tot het eynde des weerelts: uw regterhant
is vol geregtigheyt.
Naer de Getyden. LOoft Godt met blytschap, gy alle Inwoonders
der aerde: singt ter eeren van synen
Naem: verheft synen lof met glorie.
Heere aenhoort de stemme, met de welke ik
tot u roepe: weest my genadig, en verhoort my.
Ik love u seven-maels daegs, over uwe regtvaerdige wetten.
Maekt, ô Heere, dat de vrywillige offeranden
myns monds u behagelijk syn: en leert my uwe wetten.
Den naem des Heere sy gebenedyt, van nu tot
inder eeuwigheyt.
| |
[pagina 350]
| |
Voor de misse. IK sal in uw Huys met brand-offeranden gaen:
ik sal u myne beloften betalen.
Op dat ik binnen kome tot Godts Autaer; tot
Godt, die myne jeugt verblyt.
Dat uwe Priesters met de regtvaerdigheyt bekleet
worden; en dat uwe Heylige in vreugde syn.
Ik sal u uyt 'er herten sacrificie op offeren; ô
Heere; ik sal uwen Naem loven, want hy goet is.
Laet myne Ziele als met lieffelijk smeer en vettigheyt
versaet worden; en mynen mond sal
uwen lof mer vroolijke lippen singen.
Naer de Misse. DOet het ligt uws aenschyns schynen op
uwen Dienaer; verlost my door uwe
barmhertigheyt: Heere, en laet my niet beschaemt
worden, mits ik u heb aengeroepen.
Ik heb myne handen tot u uyt gerekt; myne
Ziele is voor u als een dor Land.
Myne Ziele is dorstig naer u: en het menigvuldig
verlangen tot u door-gaet myn lighaem.
Op dat uw beminde in vryheyt gestelt worden:
geeft behoudenis in uwe magt: en wilt my verhooren.
De offerande, die Godt behaegt, is, eene Ziele
vol lydens: ô Godt, een gemorselt en vernedert
herte en sult gy niet verstooten.
| |
[pagina 351]
| |
Als gy voor een ander Bidt. VErligt de gene die in de duysternisse en in
de schaduwe des doots geseten syn: om
onse voeten te regten op den weg des vredes.
Regt u op ô Heere, komt ons te hulpe: en
verlost ons, om uwen Naem.
Heere verlost uw volk, en segent uw erfdeel:
bestiert-se en verheft-se tot in der eeuwigheyt.
Op datse hun betrouwen souden stellen op Godt,
en Gods daden niet vergeten, en syne Geboden onderhouden.
Verlost Uwe Dienaren, ô mynen Godt, die op u betrouwen.
Als men iet gaet lesen, of studeren. Geeft my kennisse, en ik sal uwe wet door
snuffelen: en ik sal die uyt ganscher herten onderhouden.
O mynen Godt verlost my van myne vyanden;
behoud my van de gene die tegens my opstaen.
Ik ben uwen Dienaer, verligt myn verstant, om
uwe bevelen te kennen.
Leert my den weg van uwe wetten kennen; op
dat ik uwe wonderheden overdenke.
Synen Naem is Heylig en schrikkelijk: de vreese
des Heeren is het beginsel der wysheyt.
| |
[pagina 352]
| |
Eer men i gaet spreken. O Godt weest mynen Regter, en verweert
myne sake tegen dat onheylig Volk:
verlost my van die boose en bedriegelijke menschen.
Trekt my uyt de handen der vremde Natien,
welkers mond leugens spreekt; en wiens regter-hand,
de regter-hand der boosheyt is.
Ondersteunt uwen Dienaer in het goet; en laet
de hoovaerdige my niet verdrukken.
Siet aen, ô Heere, dat ik uwe Geboden liefhebbe:
en maekt, dat ik herleve volgens uwe goedertierentheyt.
Heere, maekt my salig: want daer en syn geene
Heylige meer te vinden: daet en is geene
opregtigheyt meer onder de Kinderen der menschen.
Voor het Middag, of Avond-mael. DE oogen van alle uwe Schepselen wagten
u, ô Heere: en gy geeft se hun spyse
op hunnen tyt.
De arme sullen eten, en versaet worden: en
die den Heere soeken, sullen hem loven: hunne
herten sullen leven inder eeuwigheyt.
Myne Ziele is dorstig naer u: en het menigvuldig verlangen tot u doorgaet myn lighaem.
Gy doet, het brood uyt de aerde voortkomen,
en den Wyn, het herte van den mensch, verheugen.
| |
[pagina 353]
| |
Met den genen die hoovaerdig van oogen, en
onversadig van herten was; en at ik niet.
Om het leyden des Heere te overdenken. MYne Ziele beveel ik in uwe handen: gy
hebt my verlost, ô Heere, ô waeragtigen Godt.
Regt u op, ô Godt; beschermt uw eygen sake:
weest de smaetheden, die de dwase u dagelijkx
aendoen, gedagtig.
O Godt; wy hebben uwe Barmhertigheyt ontfangen
in 't midden van uwen Tempel.
Gy besoekt de aerde; en gy versaetse door uw
nat: gy verryktse met vele goederen.
Maer gy syt het, die ons verlost van de gene
die ons plagen; en die onse haters beschaemt maekt.
In tegenspoet. OP u, ô Heere, heb ik betrouwt, en laet
my nimmermeer beschaemt werden: verlost
my door uwe geregtigheyt
Gy sult myne Ziele uyt de benautheyt uyt trekken;
en gy sult myne vyanden vernielen om
uwe goedertierentheyt.
Volgens de menigvuldigheyt der benauwtheden
myns herten; hebben uwe vertroostingen myne
Ziele verheugt.
O Heere waerom syt gy verre vertrokken; verlaet
gy ons op den bequamen tyt, en in den noot?
| |
[pagina 354]
| |
Alwaert dat ik in 't midden der benauwtheyt
wandelde, soo sult gy my doen leven: gy
hebt uwe hand tegen den toorn myn 'er vyanden
uyt-gesteken; en uwe regterhant heeft my behouden.
In Bekoringen. WEest aendagtig op myne Ziele; en steltse
in vryheyt; verlost my om myn 'er vyanden wille.
Trekt uw swaert uyt, en sluyt den weg, aen
die my vervolgen: segt tot myne Ziele: Ik
ben uwe Saligheyt.
Alwaert dat my een Leger belegerde; soo en
soude myn herte niet vreesen.
Hoe lange sal mynen vyand, hem boven my
verheffen? slaet uwe oogen op my, en verhoort
my, O mynen Heer en mynen Godt.
Beschermt my onder de schaduwe uwer vleugelen
tegen de goddeloose, die my verdrukken.
In alle voor-val. HEere neygt uwe oore, en verhoort my:
want ik ben hulpeloos en arm.
Maer ik heb myn betrouwen op u gestelt, ô
Heere: ik heb geseyt, gy syt mynen Godt,
myn lot is in uwe handen.
Doet my leven volgens uwe barmhertigheyt:
en ik sal de bevelen uws monds onderhouden.
| |
[pagina 355]
| |
Leert my den weg van uwe wetten kennen: op
dat ik uwe wonderheden overdenke.
Gelijk de oogen der Dienst-maegden letten op
de handen van hunne Vrouwen; also syn onse
oogen gestadelijk geslagen op onsen Heere,
tot dat hy ons genadig sy.
s' Avonts als gy slapen gaet VErligt myne oogen, op dat ik in den slaep
des doots niet en valle, en dat mynen
vyand niet seggen en mag; Ik heb hem overmeestert.
Weest my tot eenen Godt, die my beschermt:
en tot een toevlugt-plaetse om my te behouden.
Ik en sal op myn bedde niet treden, nog slaep
aen myne oogen toe-laten, nog sluymeringe
aen myne oogen.
Geeft het leven aen myne Ziele; en sy sal u
loven; en uwe wetten sullen mynen bystant syn.
Beschermt my onder de schaduwe uwer vleugelen,
tegen de goddeloose, die my verdrukken.
Oeffeninge van Liefde en Berouw. O Heere myne sterkte, ik sal u beminnen:
den Heere is myne vastigheyt, mynen toevlugt,
en mynen Verlosser
Want ik erkenne myne boosheyt: en myne sonde
is gestadig voor myne oogen.
| |
[pagina 356]
| |
De offerande, die Godt behaegt, is eene Ziele
vol lydens: ô Godt, een gemorselt en vernedert
herte, en sult gy niet verstooten.
Och of mynen handel soo bestiert werde; dat
ik uwe geregtigheden bewaren mag.
Doet my leven volgens uwe barmhertigheyt:
en ik sal de Geboden uws monds onderhouden.
Van de manier tot verscheyde andere schietgebeden, of korte versugtingen, sie op §. 6. pag. 278. tot 282. |
|