'Pidári'. Of de strijd van het licht tegen de duisternis in de Bataklanden

[p. 223]

Achtste hoofdstuk.
Si Solot wordt Christen en gaat naar de normaalschool.

In de eerste dagen was Si Solot nog wel wat schuw tegenover den blanken vreemdeling, bij wien hij een onderkomen had gevonden, en het werk, dat hij te verrichten had, was hem wel wat vreemd, maar spoedig was hij aan alles gewend en burger in zijn nieuwe omgeving. Hij deed zijn werk met lust en ijver en mocht de tevredenheid van zijn meester inoogsten, want hij betoonde in alles groote opmerkzaamheid.

Hij had den geheelen dag zijn bezigheden met hetgeen hij voor den toen nog ongehuwden zendeling verrichten moest, maar het grootste genot vond hij 's avonds in de avondschool. Dan zette hij zich met een half dozijn andere jongens om de tafel op de achtergalerij, om met hen te zamen van zijn meester les te ontvangen in de bijbelsche geschiedenis en de drie hoofdvakken van het lager onderwijs: lezen, schrijven en rekenen.

Van de laatste kundigheden had hij al een weinig op de gouvernementsschool geleerd, maar daar had hij het lang zoo prettig niet gevonden als hier. En dan de bijbelsche geschiedenis, - hoe heerlijk was het die te hooren verhalen! Hoe verruimde zij den blik.

Hij had zoo nu en dan in een stil oogenblik wel eens allerlei vragen in zijn hart voelen opwellen, vragen naar het verledene en de toekomst. Ook naar boven was zijn blik wel eens getrokken geworden, wanneer hij naar het azure hemelgewelf had gestaard, en de vragen zich aan hem opdrongen: wat is dat? en wat is daarachter?

[p. 224]

BATAKSCHE SCHOOLJEUGD,

[p. 225]

Wie had hem op die vragen ooit eenig antwoord kunnen geven? Wie ooit zijn zoekend hart ook maar een weinig kunnen bevredigen? - Dat kunnen wij, Bataks, niet weten; daarvoor zijn wij te dom. Dat was het eenige antwoord hem gegeven. Een gordijn van dikke duisternis omgaf hem in alle richtingen.

Thans echter begon die duisternis te wijken. Het was alsof de schepper op nieuw het woord zijner almacht: ‘daar zij licht!’ ook over zijn hart uitsprak. En het werd licht.

De bijbelsche geschiedenis verplaatste hem met zijn gedachten in de grijze oudheid en trok hem tevens naar boven. Zij lichtte voor hem ook weldra voor een groot gedeelte den sluier op, die de toekomst verborgen hield. Weldra was het hem duidelijk, dat de menschheid een oorsprong en een bestemming heeft.

Hij, de bruine Bataksche jongen, in het heidendom geboren en opgevoed, genoot met ruime teugen, wat helaas zoo menig Christenkind, te midden der Christenheid levend, ontberen moet. Hij ondervond, zonder er zichzelven rekenschap van te kunnen geven, de opvoedende en ontwikkelende kracht der bijbelsche geschiedenis aan hart en verstand.

Weldra muntte hij in alles boven zijn medeleerlingen uit. Zijn huiselijk werk verrichtte hij zoo goed en vlug, dat hij elken dag ten minste één uur lang ook de dagschool kon bezoeken.

Zijn leermeester had genot van hem en diens vreugde steeg nog aanmerkelijk, toen hij op zekeren dag tot hem kwam, en de begeerte uitsprak, om gedoopt te worden. Hij was echter niet alleen. Ook de andere jongen, die bij den zendeling in dienst was, kwam mede en sprak dezelfde begeerte uit.

Zij ontvingen beide nog gedurende eenige maanden grondig voorbereidend onderwijs, en toen werd hun vurige wensch vervuld. Bij den doop kreeg onze Laboe den naam Johannes, dien hij zelf gezoken had.

[p. 226]

De andere werd door den zendeling Si Moengka d.i. Begin genoemd. Zij waren de eersten, die te Siboga gedoopt werden. Met hun doop werd de grondsteen der aldaar bestaande Christengemeente gelegd, en beide zijn later ware steunpilaren derzelve geworden.

JACOBUS, HERMAN EN JOSEPH, CHRISTENEN VAN SIBOGA.

Toen Johannes, zooals wij hem verder zullen noemen, gedoopt was, kreeg hij onverwacht bezoek van zijn oom Si Andar, die zijn neef in geen gering gevaar bracht. Voorgevende verder voor hem te willen zorgen, zocht Si Andar hem te overreden, den zendeling te verlaten en mede naar Baroes te gaan.

Zoo gaat het helaas maar al te dikwijls. Arme zwervers, zonder magen of vrienden, naar zij zeggen, zoeken hun toevlucht bij den zendeling. Zij vinden een

[p. 227]

beschermend dak, voedsel en kleeding, worden onderwezen en gedoopt, en dan - dan komen de lieve bloedverwanten, die vroeger niets voor hen konden doen, om hen van hun redder af te trekken en weer naar het heidendom of Mohammedanisme terug te leiden. En voornamelijk bij de Bataks bewijst de bloedverwantschap zich dan als zulk een groote macht, dat het opzet niet zelden gelukt.

Bij Johannes ging het echter niet zoo. Hij liet zich door zijn oom niet achter den rug van den zendeling bepraten, maar verwees hem naar het adres van zijn redder, om met dezen uit te maken, of hij mee zou gaan of niet.

Nu, daar kwam hij aan het rechte kantoor. Al zijn argumenten werden hem uit de hand geslagen. De zendeling zeide tot hem: ‘Heb maar geen zorg, vadertje, ik zal hem tot vader zijn en voor hem zorgen als voor mijn eigen kind.’ Daarop gaf de man ten antwoord: ‘Dan geef ik hem aan Mijnheer over, laat hem u dierbaar zijn,’ en keerde naar zijn woning terug.

Toen dit gevaar van Johannes was afgewend, besloot zijn meester hem naar de genootschapskweekschool tot opleiding van inlandsche onderwijzers te zenden, die toen te Prau sorat in het landschap Angkola dolok gevestigd was.

Zichzelf achtte Johannes daartoe volstrekt onbekwaam, en verzocht daarom zijn leermeester, van dat plan af te zien. Deze echter beter inziende, wat er van zijn leerling te verwachten was, bleef bij zijn voornemen, en zoo trok Johannes in het jaar 1873 naar de hem vreemde streek.