Schadt-Kist der Liefde
(1632)–Jacob Coenraetsz Mayvogel–
Auteursrechtvrijvoort gebracht in tijt van vrolyckheydt
[pagina 102]
| |
Over de eerbaerheydt der Vrouwen.Beminde, siet wat prijs behaelt een eerbaer Vrouwe,
Die zedigh, kuys en reyn is stadigh in haer trouwe,
Wat een uytsteeckend’ lof werdt van haer deught gheseyt,
Hoe werdt op’t alderhooghst’ haer eere uytgebreyt?
Waer is een schrijvers Pen, die niet in’t minst gaet melden,
| |
[pagina 103]
| |
Of een Poeëts ghedicht, die nimmer noyt en stelde
Die lieve eerbaerheydt, als Moeder vande Deucht,
Der vrouwen aller plicht en spiegel voor de jeucht,
Ghewislijck als daer staen de baeckens aen de stranden,
Soo sietmen even oock den fackel hier van branden,
Door menigh kloec Poeët beschreven en verclaert,
Rontsom dit held’re licht in alle Landen vaert.
Wie sal niet na de eysch de eerbaer vrouwen prijsen?
Wie sal niet dees haer deught gestadigh eer bewijsen?
Ick segh: wie sal haer lof op’t hooghst niet breyden uyt?
Voorwaer uyt d’eerbaerheydt ghenoeghsaem reden spruyt:
| |
[pagina 104]
| |
Want siet in dese eeuw’ en vindtmen niet in d’ooghen
Daer meer werdt op ghesien, en veele oock na poogen,
als een Vrouwen beeldt, dat aerdigh, schoon en soet
Van wesen en ghestalt cieradigh haer op doet.
O dits alleen het wit daer d’ooghen steedts na schieten,
Door oudt en quaedt gebreck, om ‘tselfde te genieten,
Werdt veel vermomde list en valsche streken quaet,
In schijn van eerbaerheydt gebruyckt tot dese daedt:
Het swacke vrou gheslacht moet veel tempeesten lijden
Dan hier, en dan weer daer, rontom aen allen sijden,
Door onghetemde lust, die in het heymlijck gaet,
| |
[pagina 105]
| |
En nimmermeer door brandt in’t minste werdt versaet,
Maer quelt een kuysche ziel, en gaet die soo beswaren,
Ghelijckerwijs een schip het welcke vande baren,
Door stormen ende windt gantsch overvallen wert,
Daer het volck is vervult met droefheyt ende smert,
Daer niemandt door sijn kracht het prijckel kan ontloopen,
Daer’t raden is een eynd’, daer niet meer is te hopen,
Door middel dus of soo te vlieden voor de noot,
Al waer voor d’ooghen schijnt, in’t cort gheseyt, de doodt.
| |
[pagina 106]
| |
Voorwaer als inde strijdt van ongetemde vlaghen:
Een vrouwe reyn en kuys haer waerde trou kan dragen,
Als ‘t onghetempert vyer van Venus geyle brandt,
En snoode boeverij, vol schadelijcke schand,
Stoutmoedich ende trots haer komt in schijn aenklampen
Van kuysche eerbaerheyt, en kleurt de droeve rampen,
Met honich en cyroop, die door dit boose quaet
Haer gruwelijck door straf gewisselijck aenstaet,
Die is dat yder mach in’t openbaer wel loven,
Want schoonheydt en cieraet gaet sy door deucht te boven.
| |
[pagina 107]
| |
‘Tis Godt die haer bemint, by hem is sy gheacht,
En van de menschen wert het lof haer toegebracht.
O die de eerbaerheyt kan suyverlijck bewaren,
Als haer op ‘t aldersoetst dit stuck komt openbaren,
Als hun gheleghentheyt behendichst open doet,
Als Venus snoode lust op’t lieffelijckst haer groet,
Die is op’t hooghste waert de eere toe te schrijven,
Dewyl sy stadich wil in d’eerbaerheden blijven,
Door dien sy in haer trou oprechtelijck wil gaen,
Voor Godt en voor den mensch, en ‘t quade laten staen
Wert sy in Godes woordt op ‘t heerlijckst ghepresen,
Ghelijck wy van haer lof Ecclesiastus lesen,
| |
[pagina 108]
| |
Al waer gheschreven staet, de gonste menighfout
Van haerder eerbaerheyt gaet boven alle gout,
Ia s’is een gaef die gaet selfs boven alle gaven,
En schijnt clear als de Son die inde hooght gaet draven,
Ghelijck een keerse op een heyl’ghe kandelaer,
Het huys rontsom verlicht seer helder ende klaer,
Soo is de schoonheyt oock des aensichts vande vrouwen,
Die ‘t lichaem stadich reyn en eerbaer konnen houwen,
Als een colom van gout op silv’ren voeten blinckt,
Alsoo is dat hem oock de eere boven dringht,
| |
[pagina 109]
| |
Der vrouwen eerbaerheydt en schijnt gants boven maten,
Voor yder openbaer in heerlijckheyt en state,
Als in Susanna blijckt, die welck haer waerde trou
Door noch soo soet ghevley in’t minste niet en wou
Besmetten, door een lust van geyle ydelheden,
Maer bleef stantvastich staen in al haer kuysche seden.
Aensiet eens wat voor lof dat dese reyne ziel,
Door eerbaerheydt en deucht, op ‘t eynde noch behiel,
Al scheen sy tot een spot van alle man verschoven,
Noch gaetmen dese vrou op’t alderhoochste loven,
| |
[pagina 110]
| |
Haer kuysche eerbaerheyt brenght Daniel voorwaer
Door kloeckheydt aen den dagh, en maeckt die openbaer.
O vroom en eerbaer hert al schijnt ghy gants versteken,
Noch is het dat in’t eynd’ u lof komt boven breken,
Hoe seltsaem gaet het toe, men roept men juycht aldaer,
Susanna die is kuysch, Susanna is eerbaer,
Sy die te voren wierd seer schandelijck mispresen,
Ia die van al het volck was tot der doodt verwesen,
Die met haer deuchde lach ter neder in het stof,
Die werdt weer toe gebracht seer soet het ed’le lof,
| |
[pagina 111]
| |
Elck roept met luyder stem, Susanna is behouwen,
Sy is in als eerbaer ghevonden in haer trouwe.
Het lof heeft Iudith oock door eerbaerheyt ontfaen,
Wanneer s’een wonderwerck in’t legher had ghedaen,
Een vrome daedt voorwaer, nochtans seer reyn van herten,
Godt gaf haer kracht, sy brengt gants Israel uyt smerten,
Naest Gode loven sy haer deuchde en haer feyt,
Dat sy had uyt ghericht met groote eerbaerheyt.
D’exempels sijn te veel, om nae den eysch te spreken,
Hoe dat een kuysche vrou gaet in het lof uytsteken,
| |
[pagina 112]
| |
Men hoeft niet ver te sien, natuer is die het leert
Dat d’eerbaerheyt altoos van yder werdt ghe-eert,
Sy is hier op de aerd’ een spieghel en een baken,
Een licht in duyst’re nacht dat alle man siet blaken,
Gewis de eerbaerheyt is waert een kroon van gout.
En siet ick pas die toe, wie dat hem eerbaer hout,
‘Tzy Weduw, Vrou of Maecht, ‘tzy Vryers ofte Mannen,
Niet een wie dat hy is en werdt hier uytghebannen,
Al spreeck ick in mijn dicht maer van het vrou gheslacht,
Nochtans werdt alle man het lof mee toeghebracht,
| |
[pagina 113]
| |
Wie dat hem eerbaer hout en sedich in sijn leven
Die werdt oock na waerdy de selve prijs ghegheven.
O siet de eerbaerheyt die is een eed’le deucht,
De eerbaerheyt den mensch seer soet het hert verheucht,
De eerbaerheyt bejaecht veel vreden ende rusten,
De eerbaerheyt gheniet veel eerelijcke lusten,
De eerbaerheyt behaecht de aldergrootsten Godt,
De eerbaerheyt verkrijcht altoos het beste lodt,
De eerbaerheyt heeft prijs, men hoort haer stadich loven,
Voowaer de eerbaerheyt gaet alle dingh te boven,
| |
[pagina 114]
| |
Wat is de werelt doch met al haer schoon cieraet,
Seer haest in korten tijt sy al te saem vergaet,
De schoonheyt die verwelct, ‘tcieraet dat sietmen vlieghen,
Sy is maer yd’le schijn sy gaet den mensch bedrieghen,
Maer siet de waerde deucht en eerbaerheyt eens aen,
Die is dat nimmermeer ‘tcieraet en sal ontgaen,
Haer schoonheydt blijft haer by, ‘tlof gaet sy eeuwich houwen.
Daeromme wie ghy zijt, wilt d’eerbaerheyt doch trouwen.
Godt boven al. |
|