Naar de letter

Handboek editiewetenschap

16.3. Concordanties

Het vervaardigen van een concordantie² is geen specifiek editeurswerk, maar kan bijzonder nuttig zijn als er een historisch-kritische editie gemaakt wordt.

2 In concordantieprogramma's wordt een onderscheid gemaakt tussen een ‘index’ en een ‘concordantie’. Een concordantie geeft in alfabetische volgorde alle woorden van een tekst voorzien van context, een index geeft alle losse woorden. In het programma WordPerfect wordt van een index gesproken waar wij het woord register gebruiken.

[p. 406]

Vooral als er een nalatenschap verwerkt moet worden met veel documentaire bronnen waarvan de samenhang niet duidelijk is, kan het zinvol zijn een concordantie te maken. Verbanden tussen verschillende overgeleverde documentaire bronnen kunnen dan sneller ontdekt worden. Zo kan bij een dichter als Hans Faverey die, voordat hij een gedicht publiceerde, vaak enige onderling sterk afwijkende versies uitgewerkt had, een concordantie helpen om verbanden te ontdekken.

Van een met behulp van een tekstverwerkingsprogramma ingevoerde tekst kan een concordantie of index gemaakt worden door diverse programma's, bij voorbeeld door tustep, het Canadese tact of door het veelgebruikte, in Oxford ontwikkelde programma ocp (Oxford Concordance Program). De mogelijkheid bestaat om bepaalde zeer frequent gebruikte woorden zonder grote betekeniswaarde uit te sluiten van de concordantie, zoals lidwoorden en voornaamwoorden. De programma's kunnen daarnaast ook frequentielijsten maken.