De Noordsche weereld

Vertoond in twee nieuwe, aenmercklijcke, derwaerts gedaene reysen: d'eene, van de heer Martiniere, door Noorweegen, Lapland, Boranday, Siberien, Samojessie, Ys-land, Groenland en Nova-Zembla

[p. 62]

XXVIII. Hoofd-stuck.
Vervolgh van de Reys op Sleden door Boranday. De Taback kon de Deenen hier geen dienst doen in 't ruylen. Spijsen deser Lieden. Hare Huysen. Leven sonder Gods-dienst. Hare Kledingh. Vrouwen. Wapenen. Martiniere en sijne Reys-genoten komen aen Huysen sonder Inwooners; daerse wat rusten. Trecken weer voort.

⁺ NA dat wy ses of seven uyren langh hadden gerust op de Beeren-huyd, welcke de Huyswaerd op d'Aerde had uytgebreyd, om te verstrecken voor een Bed, stonden wy weer op, en vraeghden, of in dit Dorp niet yets te verhandelen was? Daer op braghten d'Inwooners allerley Wolfs en witte Vossen-vaghten; nevens vier-en-twintigh Hermelijne, ontrent drie honderd Eeckhoornen-vellen, en seven paer Zobelen, tot ons. Doch sy begeerden niets van onse Taback te nemen. Wy bevonden haer niet soo vriendlijck en goedaerdigh, gelijck hare Landslieden op de Kust sigh tegens ons hadden betoond. d'oorsaeck is, wijlse alleen van de Jaght leven

⁺ In de Somer eetense haer Vleesch varsch, 't sy gesooden, of op Koolen gebraden. In de Winter niet anders als gedroogd. Terwijl 't Somer is, maeckense voorraed daer van te bekomen; en leggen 't in de Son te dorren; 't sy op houtene Raderen, of boven op de Daecken harer Huysen. ⁺ Dese hare Wooningen zijn seer laegh gebouwd; werdende gedeckt met Tacken van Boomen en Sooden van Aerde; sonder eenigh invallend light, als alleen 't geen door de Huys-deur in koomd; welcke (gelijck alreeds te voren van d'andere Huysen is geseghd) de mond eens Ovens gantsch gelijck schijnd.

⁺ Dese Borandianers veranderen (volgens 't berigt onser Weg-wijsers) hare Wooningen niet min dickmael als de Kiloppen doen. Gantsch Beestlijk levense, sonder eenige schijn van Gods-dienst. Dommer zijnse, als al d'andere, by welcke wy ons hadden bevonden. Oock even soo wan-stalligh van gelaet als hare Nabueren. ⁺ Hare Schoenen zijn toe-gesteld van Boom-basten. Hun Hoosen (of liever Laersen) Broecken, Mutsen en Lijf-rocken (welcke laetste hen beneden tot op de Kuyten toe komen, en diese om 't midden des Ligchaems gorden met

+ Tabak kan hier de Deenen geen dienst doen in 't ruylen.

+ Spijs deser Lieden.

+ Hare Huysen.

+ Leven sonder Gods-dienst.

+ Hare Kledingh.

[p. 63]

een Gordel van ontrent vier vingeren breedte) zijn al t' samen gemaeckt van witte Beeren-huyden, de Hayren buytenwaerts gekeerd.

⁺ De Vrouws-persoonen konnen van de Mannen niet onderscheyden worden, als by 't Hayr; 't welckse uyt-gebreyd dragen, over de Schouderen afhangende. In de Jaght zijnse soo behendigh en ervaren, als hare Mannen. ⁺ Hare Wapenen zijn alleen een Stok, aen 't eynd spits gemaekt, en van soo een hard Hout, dat de punt alles door dringhd, gelijck als Yser: Een houtene Boog, welckers Pees is bereyd van Boom-basten: Een Koocker met Pijlen op den rugg', en een Steen, snydende als een Scheer-mes, aen de Gordel.

⁺ Als wy nu onsen Handel hier verright, en onse Wegh-wijsers de Sleden weer gereed gemaeckt hadden, so nam elck van d'onse een teughje Brandewijn in 't lijf. Daer op gingen wy weer sitten, en snelden negen of thien uyren langh voort, eer wy eenigh Mensch of Huys in 't gesight kregen. Eyndlijck wierden wy drie of vier Wooningen gewaer; derwaerts heenen onse Borandianen de Ren-dieren wendeden. Wy beslooten hier te willen rusten (schoon wy geen Menschen in dese Huysen vonden), en onse Beesten sigh te laten verquicken, welckers Spijs niet anders als Mos is; 't geense hier in overvloed, en alsoo voor haer een volle Tafel, vinden konden.

⁺ Wy aten en droncken van 't geen wy hadden, maeckende ons daer meê vrolijck. Deser wijs bleven wy hier, t' onser vervarsschingh, ontrent drie uyren langh. Daer na begaven wy ons weer in onse Sleden; vervolgende onse Reys met alle mogelijcke vlijt.

+ Vrouwen.

+ Wapenen.

+ Koomst by eenige Huysen sonder Inwooners.

+ Trecken weer voort.