De Noordsche weereld

Vertoond in twee nieuwe, aenmercklijcke, derwaerts gedaene reysen: d'eene, van de heer Martiniere, door Noorweegen, Lapland, Boranday, Siberien, Samojessie, Ys-land, Groenland en Nova-Zembla

[p. 59]

XXVII. Hoofd-stuck.
Hoedanigh de Borandayers van de Deenen in 't Schip wierden onthaeld, en hare redenen. Verdragh met de Borandianen gemaeckt, om eenige Deenen op Sleden in Siberien te voeren. d'aen Land geblevene Inwooners werden oock met Brandewijn onthaeld. Borandaische Sleden en Ren-dieren. Hoe de Deenen sigh in dese Sleden neersetteden. Snelheyd en sterckte der Borandaysche Ren-dieren. Spijs der Borandianers: Die noch Brood noch Sout konnen verdragen. Aenkoomst in een Dorp.

⁺ ALs wy nu aen Boord gekomen waren, en onse Schipper, uyt 't verhael van 't geen ons was bejegend, had vernomen, hoe gantsch woest en beestaghtigh dese Menschen sigh droegen, soo vereerde hy (om haer gebuyghsamer te maken, en tot Vriendschap te bewegen, op datse ons gedienstigh moghten zijn) aen elck van haer een stuckje Taback, ontrent soo langh als eens Mans vinger, nevens een Kroes vol Brandewijn: Welcke giften sy met seer groote genegenheyd aen namen. Ondertusschen traghtedense de Vellen, welckese by haer hadden, op 't spoedighste te verruylen.

⁺ Wy vraeghden haer, of wy eenigen handel souden konnen drijven, indien wy ons dieper Landwaerts in begaven? Sy antwoordeden: Dat wy ons sulcks wel moghten onderwinden, doch wy souden niet anders te verruylen vinden, als Pelteryen, of Vellen. Wy berighteden haer, dat wy niet anders als dese begeerden. Daer op verseeckerdense ons, dat wy genoegh van dese Waren souden konnen bekomen tegen onse Taback en Brandewijn. Met verder aenbiedingh, datse ons tot in Siberien wilden voeren, indien wy haer voor hare moeyte wilden beloonen.

⁺ Hier op maeckten wy met haer 't verdragh, dat wy haer souden geven yeder twee Rollen Taback, en vier Pinten Brandewijn. Hier tegens soudense ons in Siberien en weer herwaerts voeren. Wy beloofden echter haer noch yets meer te sullen vereeren, indien, door hare bemiddeling, onse Reys tot ons mercklijck voordeel moght komen uyt te vallen. Alleenlijck drongense hier op aen, dat wy de Sleden en Ren-dieren, welc-

+ Onthaling der Borandayers in 't Deensche Schip.

+ Gespreck der Deenen met de selve.

+ Verdragh met haer gemaeckt, om eenige Deenen.

[p. 60]

ke wy onderwegen souden gebruycken, uyt onse Beurs moesten betalen. Vermits nu dit billijck wierd geoordeeld, soo heeft onse Schipper geerne hier in bewillighd.

⁺ Na dese Over-een-komingh gaven wy haer yeder een Kroes Brandewijn, tot bevestiging van 't gemaeckte Verdragh. Daer na traden wy weer met haer in onse Chaloup, en setteden haer aen Land. Sy hadden beloofd, in aller spoed alles tot onse Reys vaerdig te sullen maeken; en hielden ook haer woord getrouwlijck. Want soo haestste aenden Oever waren gekomen, begavense sich terstond aen 't werk. Binnen agt uyren tijds quamense weer; by haer hebbende de Sleden, de Ren-dieren, en voorts alles wat tot onse Afvaert noodigh was.

⁺ Terwijl wy nu deese twee Borandayers op de gehoorde wijs in ons Schip onthaelden, lieten d'andere onser Scheepen Brandewijn en Taback aen Land brengen, om deese Waeren te verhandelen tegens de Vellen der geene, welcke aen den Oever waeren gebleven, verwaghtende de weerkoomst haerer Medgesellen. Want wy hadden haer niet konnen bepraeten, om met ons in de Chaloup te treeden; wijlse vreesden, datse noyt weer t'Huys gekoomen souden hebben. Dit bewoogh al onse Schippers, datse, om sich by haer in gunst te dringen, eenige kleyne Flesschen met Brandewijn tot haer lieten brengen, om deselve uyt te drincken met de geene diese braghten. Sulck een genegentheyd verweckte dit in haer, datse, tot betooningh haerer danckbaerheyd, de Brengers versogten, met haer te willen gaen, om van haer t'ontfangen soodanigh een Onthael, als hare Huysen en gelegentheyd souden vermogen haer aen te doen.

⁺ Doe nu onse twee Borandianers met de Sleden, en de daer toe behoorende Ren-dieren, weer by ons waren gekomen, vraegden wy, ofse niet meer der selver hadden? Haer' antwoord was: Dat'er niet meer te krijgen stonden. Wy bemerckten, dat deese Beesten grooter waren, als die in Lapland; en hervraegden derhalven, ofse ook wel soo veel in sterkte uytmunteden boven d'andere? Sy berigteden ja; en voeghden'er by: De Laplandsche Ren-dieren konden niet meer als een Man voeren; maer dese twee Mannen. Even hierom was yeder Sleede soodanigh toegesteld, dat'er twee persoonen in sitten konden.

+ Op Sleden in Siberien te voeren.

+ De geene, die aen Land waeren gebleven, wierden ook met Brandewijn onthaeld: En der selver danckbaerheyd.

+ Borandaysche Sleden en Ren-dieren.

[p. 61]

⁺ Onse Schippers van dit alles kennis bekomen hebbende, soo wierd, nae gehoudene Beraedslagingh, 't besluyt gemaeckt, dat onse Commis, de twee Factoors (welcke de Russische Tael seer wel konden spreken), ik, en dan noch een Man (of Boots-gesel) uyt yeder Schip, met dese twee Borandianers op reys souden gaen. Hier op bevraghteden wy een onser Ren-dieren met Tabak, Brandewijn, Silver en eenigh Goud; belopende t'samen een taemlijck-hooge prys. Ick quam by onsen Commis te sitten; d'eene aen 't eene, d'ander aen 't ander eynd van de Slede, met d'Aengesigten tegens over malkander. Eenen der gedagte twee Factoors settede sig op gelijke wijs by eenen der Borandianers: De tweede by den tweeden. Twee der Boots-gesellen saten even alsoo by een; en de derde alleen: Doch d'overige ruymte wierd vervuld met Brandewijn-flesschen en Tabacks-rollen. In sulck een gestalte gingen wy op Reys.

⁺ Dese Borandaysche Ren-dieren voerden ons soo geswind, indien niet geswinder, voort, als de Laplandsche hadden gedaen; derhalven wy in aght uyren tijds over Bergen, door Dalen en Velden soo verr' wierden voortgetrocken, dat wy noch Menschen noch Huysen meer sagen. Eyndlijk quamen wy digt by een groot Dennen-bosch; daer wy, ontrent honderd schreden van ons af, vijf of ses Huysen gewaer wierden. Niet verr' van eene deser Huysen lieten wy onse Rendieren gaen weyden.

⁺ Wat onse personen belangd, wy verquikten ons met Biscuit, of Tweeback, en gesouten Vleesch. Onse Borandianers onthaelden wy met gedroogde Visch, in Oly gedoopt: Welke Spijs wy in voorraed voor haer hadden meê genomen, wijlse noch Brood noch Sout konnen verdragen. Onse Drank schepten wy uyt een dight daer ontrent gelegene Bron: Deeden daer op een goede teugh uyt onse Brandewijn-flesschen; traden alsoo weer in onse Sleden, en setteden onse loop op nieuws drie uyren lang voort. Na welcke tijd wy aen 't afhangen eens Bergs verscheydene Huysen dight by malkander sagen staen. Hier souden wy vernaghten.

⁺ In dit Dal gekomen sijnde, vonden wy de Wooningen soo kleyn, dat wy ons moesten verdeelen, en in twee der selver gaen Herbergen; 't welk wy ook geduldig deden, terwijl onse Weg-wijsers de Rendieren ontspanden, en haer na de Weyde sonden.

+ Hoedanigh de Deenen en haere Leyds-lieden sich in dese Sleden neersetteden.

+ Snelheyd en sterckte der Borandaysche Rendieren.

+ Spijs der Borandianers; die noch Brood noch Sout konnen verdragen.

+ Aenkoomst in een Dorp.