De Noordsche weereld

Vertoond in twee nieuwe, aenmercklijcke, derwaerts gedaene reysen: d'eene, van de heer Martiniere, door Noorweegen, Lapland, Boranday, Siberien, Samojessie, Ys-land, Groenland en Nova-Zembla

XXVI. Hoofd-stuck.
Seldsame Gestalte der Borandianers. Der selver Kleedingh. Huysen. Spijs en Dranck. Hebben van de Menschlijckheyd maer een weynigh meer als de Beesten. Handel der Deenen met dese Inwooners: Van welcke eenige meê na 't groote Schip voeren.

⁺ DOe wy nu dight by haer waren gekoomen, verwonderde ick my hooghlijck, dat ick dese Lieden veel kleyner van lijfs-stal bevond, als de Laplanders zijn. Hun Oogen waren van de selve grootte, diepte, en verwe. 't Geen wy 't wit der Oogen noemen, is by haer rood-geel. Haer' Aengesighten zijn plat en breed. Hare Hoofden boven maten groot. Hare Neusen ingebogen. Hun gestalte is reght bruyn-swart. Hare Beenen vertoonen sigh als dicke Stylen (Deur-Posten).

⁺ Haer Gewaed bestond in een Broeck, gemaeckt soo engh als mogelijck is: en dan voorts in een Hembd-rock (Lijf-rock, Camisool), afkomende tot op de Knyen. De Koussen (beter moghtmense Laerskens noemen) en Mutsen waren bereyd van witte Beeren-huyden; 't Hayr buytenwaerts gekeerd: De Schoenen bestonden uyt basten van Boomen.

⁺ Hun Huysen zijn gebouwd van, en gedeckt met Visch-beenderen. Laegh zijnse; hebbende de vorm van een Ey. Dus sijnse langhagtig-rond; sonder eenig light, behalven 't geen 'er

+ Seldsame gestalte der Borandayers.

+ Hare Kledingh.

+ Hare Huysen.

[p. 58]

koomd in te vallen door de Deur; welke 't gat, of de mond eens Ovens niet ongelijck is.

⁺ Dese Volckeren leven gantschlijk van de Visch-vangst en de Jagt. Al hare Spijsen nuttigense sonder Sout. Hare gedroogde Visch diend haer in plaets van Brood. Klaer Water is haren Dranck; doch in 't selve latense hare Genever-besiën weyken; waer door dit Water een scharp-agtige smaek, en te gelijk een aengename verwe bekoomd: Insonderheyd wanneerse 't drinken uyt een Kop of ander Vat, gemaeckt van Genever-hout.

⁺ De Vrouws-persoonen zijn even soo onbevallijk als de Mannen, beyde in gelaet en in kledingh. Met de gedaghte hare Mannen gaense Visschen en Jagen. Men bemerckt onder haer geen Religie, of Gods-dienst: ⁺ En weynigh meer Menschlijckheyd hebbense als de Beesten.

⁺ Wy verruylden aen haer al de Taback en Brandewijn, welke wy by ons; oock selfs die wy tot ons eygen gebruyck meêgenomen hadden; daer voor ontfangende Wolven, Vosschen, en Hermeline-vaghten; doch van de laetste alleen eenige weynige. Maer vermitsse noch meer Vellen hadden te verhandelen, soo versoghten wy haer, datse met ons na ons Schip wilden gaen; alwaerse voor hare Waren souden konnen bekomen 't geen haer best behaegde. Hier toe toondense sigh gewilligh, en namen met haer 't geense noch te vermangelen hadden. Dus gingen wy gesamentlijck Zeewaerts aen.

⁺ Soo haestse ons Schip in 't gesight hadden gekregen, verwonderdense sigh boven maten seer over 't selve. Wy gaven d'onse een teken, datse ons Chaloupen souden toe-senden. Terstond liet yeder Schip twee der selve na Land varen. In d'eene trad de Commis, ick, en de Factoor, die sigh gantsch alleen eerst onder dese Inwooners gewaeghd, en ons alsoo den wegh gebaend, de gelegenheyd verschaft had, om met haer in kennis te geraecken. De Borandiaen, die tot den gedaghten onsen Factoor had gesproocken, doe de Vriendschap wierd gemaeckt; en noch eenen anderen, die goed Muscovisch spraeck, namen wy met ons. Al d'overige bleven aen 't Strand staen.

+ Spijs en Dranck.

+ Vrouwen.

+ Beestlijckheyd.

+ Handel van Vellen tegens Taback.

+ Eenige deser Inwooners gaen meê na 't groote Schip.