Het schilder-boeck

Van den Voghel Phoenix.

De Voghelen van Indien en Ethiopien (seght Plinius) zijn den meesten deel van verscheyden verwen, datmense niet wel en soude connen beschrijven. Maer den Phoenix van Arabien, is den uytnemensten boven alle Vogelen: Doch weet ick niet, of t'ghene men daer af seght versieringhe is, oft niet, te weten, datter maer eenen is in de Weerelt, die hem oock niet dagelijcx sien en laet. Daer wort gheseyt, dat hy van grootten is als den Arendt, en dat hy aen den hals veren heeft als goudt, voort t'heel lijf purpur oft schoon roodt: hy heeft eenen blaeuwen steert, ondermengt met eenighe incarnate veren, hebbende t'hooft ghekuyft met schoon uytnemende vederen. Manilius den grooten Roomschen Burgh-meester, die sonder oudt-wesen worden uytnemende was in wetenschap, was den eersten lang getabbaerden Man, die daer van op het alder breedtste heeft geschreven: Doch seght hy, dat noyt Mensch den Phoenix heeft spijse, oft aes sien ghebruycken. Desen Voghel (seght hy)

[fol. 120v]

is in Arabien der Sonne toeghewijdt, en leeft ses hondert en tsestigh Iaer. En als hy hem dan oudt bevoeldt, hy maeckt zijnen nest met Canneel spruytkens, en Wieroock, welcken met alle welrieckende stoffen hebbende vervult, sterfter op. Voorts uyt zijn gebeent en mergh, comt eerst eenen cleenen worm: die metter tijdt verandert in eenen cleenen Vogel, welcken nieuwen Phoenix ten eersten doet zijns voorders uytvaert, en draeght den nest van den ouden Phoenix by Panchaien, in Heliopolis der Sonne-stadt, den selven leggende op den Altaer der Sonnen. Desen Manlius bevestight oock, dat het Iaer des grooten omloops het leven deses Voghels voleyndight. In dit Iaer comen alle Hemel-teeckenen in hen eerste plaetsen. En alsdan zijn de beteyckeningen der tijden en Iaer-deelen, sulck als sy waren in den beghinne, en dit Iaer neemt zijn begin smiddaeghs ten een ure, als de Sonne comt in den Ram. Ooc seyd' hy, dat desen omloop geschiedt was in't Iaer van het Burgh-meesterschap Publij Licinij, en Marci Cornelij. Voorder seght Cornelius Valerianus, dat in't Iaer des Burgh-meesterschap Quinti Plautij, en Sexti Papinij, was in Egypten sien vliegen eenen Phoenix. Men brachter eenen te Room in't Iaer dat Keyser Claudius Schat-meester was, dat was r'Iaer acht hondert van Roomer bouwinghe: En hy werdt ghetoont in den vollen gemeenen Raedt, ten tijde der verkiesinghen: alsoo het blijckt by den gheschreven daden, en ghemeen Stadts Boecken, die men niet soude connen valsch bewijsen te wesen. Dits t'ghene dat Plinius van desen eenigen Voghel schrijft. Den Phoenix^* zy een voorbeeldt der Ieught: welcke hebbende gehadt een deughdich vroom Vader, die ten afscheyden uyt deser Weerelt by een ghebracht, en vercreghen een soet-rokigh en loflijck gherucht, zijner uytnemender, heerlijcke, en goede wercken: dat sy, te weten, de Ieught, van jongs aen, noch een worm ghelijck wesende, soecke en trachte allenskens haer Vader oft voorgangher te ghelijcken, en alsoo weder vernieuwe zijn gherucht, brenghende op den Altaer der Sonnen, dat is, aen den dagh, datmen heeft te segghen, desen soon wort heel ghelijck zijn Vader, dat was een sulck treflijck en deghelijck Man. Nu sullen wy comen tot den kuyschen, en ongheluckighen Hippolytus: behoeven eerst te weten wie hy was.

* Leerlijck aenwijs op den Phoenix.