Het schilder-boeck
(1969)–Karel van Mander– Auteursrechtelijk beschermdVan Apollo, oft Phoebus.Apollo (ghelijck wy verhaelt hebben) was den soon van Iuppiter, en Latona: ander onghemeen twijfelighe meeninghen zijner afcomst gae ick geern voorby, oock zijn vryagien, en kinderen, om met hem wat cort te maken: want t'zijn meest al natuerlijcke dingen, en ghemeen eygenschappen der Sonnen, die van hem worden vertelt. Van zijnen waghen en Peerden hebben wy voorhenen verhaelt: Oock van den Draeck Python. Hem wordt zijn plaetse bestelt in't midden der Muses, als hen dans-beleyder wesende: want hy voor den Sonne ghenomen, t'herte des Hemels, s'Weerelts siel, en licht is, oft Iuppiters ooge. Heeft oock de Vedel oft Liere, bewijsende de voorverhaelde eendrachtige gelijckstemminge des Hemels. Hy wordt ghenoemt | |
[Folio 53r]
| |
den Godt der Poeten en Medicijnen, om dat de Sonne soo vol geest-gevendeGa naar voetnoot* cracht s'Menschen sinnen verscherpt en verlustight, de locht suyvert en matight, en s'Menschen lichamen onderhoudt en gesontheyt toelangt. Hy was oock ghehouden den Godt van voorsegginghen, ghelijck wel te sien was doe zijn Geheymnis te Delphos in swanck was: daerom zijn hem by ghevoeght de Regen, voorsiende Rave, en dootvoorwetende Swane, ghelijck hem meer tuygh by ghevoeght wordt, nae de deelen der tijden, de viere van het Iaer, en derghelijcke. De Griecksche Poeten hieten hem Hecaergos, dat is, werckendeGa naar voetnoot* van verre, Phoebus om zijn blinckentheyt en claerheyt, Delius om dat hy verborghenGa naar voetnoot* dinghen openbaert. Meer namen nae Delos, nae den Draeck Python,Ga naar voetnoot* en nae Latona, worden hem ghegheven. Hy en Diana, zijn gheboren in Delos, dat is geseyt, openbaer, en te voorschijn comende, oft blijckende: want de Sonne en Mane, van Godt tot groote lichten der Weerelt gheschapen, openbaerden en ontdeckten alle wesentlijcke dinghen op Aerden, ghelijck sy noch doen. Nu aengaende de Son, in onsen ooghen t'uytnemende heerlijckste hooft-licht der Weerelt, dat soo veel wonderlijcke, en seer nutte dinghen, tot s'Menschen leven, van den Almachtighen beweeght zijnde, doet, en werckt, is soo heel besonder uytmuntich, dat het geen wonder is, dat d'onwetende Heydenen hun hebben daer aen misgaen, met eeren en aenbidden, meenende haer Godt te wesen, en den Heerschapper van Hemel en Aerde. |