Het schilder-boeck
(1969)–Karel van Mander– Auteursrechtelijk beschermdVan de Helle.Eer wy nu comen tot de Fabel van Ino en Athamas, vinden wy de Helle, daer Iuno henen is comen reysen, om de dry raserijen in't werck te stellen. Van de Helle hadden de Poeten verscheyden ghevoelen. Eenighe Schrijvers der Heydenen en Poeten verloochenden de Helle, als Pausanias in de Laconiken, Cicero in't gedinge voor Cluences. Iuvenalis volght ooc hun meeninge, en seght:Ga naar voetnoot*
Dat onder d'aerde sijn Siel-geesten, Coninghrijcken,
In Stygis afgrondt, oock vuyl vorschen van ghelijcken,
Een Schipper met een schip, die Sielen voert ghelaen,
Dit canmen qualijck selfs den kinders doen verstaen.
En Lucretius in zijn vierde Boeck:
Den dryhooft Cerber fel, dry susters raesrigh wreet.
Des Tartars rouwen kuyl, die bortelinghe heet
Des vyers, met grousaem keel uytspouwt siet al dit wesen,
Is ydel, daer en is geen waerheyt oock in desen.
Desgelijcx Lucianus in de T'saemspraeck der waerheyt, houdt alle de Helsche dingen voor versieringen: Doch Homerus, Virgilius, Tibullus, en Ovidius, verhalenGa naar voetnoot* van de velden Elysij, daer een yeghelijcke Siele der vromen soude gherustlijck leven, en oeffenen de selve dingen, daer sy ter Weerelt mede plachten om te gaen. Dese plaetse schreven sy te wesen in de Helle: Doch zijn verscheyden meeningen der Schrijvers, waer dese velden waren. Eenighe meenen, sy waren in de gheluckighe Eylanden, oft Canarien: ander, boven Engelandt, ontrent Yslandt, oft ander plaetsen: ghelijck sy de Helle en den ingangh oock in verscheyden plaetsen beschrijven. Wat nu geseyt wil wesen met dese veldenGa naar voetnoot* Elysij, is licht te verstaen: want wanneer wy ernstlijck hebben overleyt ons voorleden leven, en dat wy bevinden eerlijck en deuchdelijck te hebben geleeft, soo bevoelen wy ten lesten in den eyndt onses levens een uytnemende ghenoeghen, en een gherust ghemoedt. Dewijl wy nu van de Helle beginnen verhalen, behoeven wy van den Godt, oft Coningh der selver te beschrijven. |