Bucolica en Georgica, dat is, Ossen-stal en Landt-werck
(1597)–Karel van Mander–
Auteursrechtvrij
[pagina 25]
| |
Inhoudt.Mops' en Menale hier Daphnis doot beclaghen,
Soo in sijn jeucht wech t'sijn ghenomen straf, Met schencken d'een voor pijp een herder staf: Ten eynden sy malcanderen wel behaghen. | |
[pagina 26]
| |
Menalcas. Mopsus.
Ga naar margenoot#Mopse! wy in
consten beyd' goet,
Want aerdich blaest ghy pijpen soet,
En ick singh ooc fraey versen,dus betamen
Wy wel by een: nu waerom gaen wy t'samen
Niet sitten dan, wat uyt der Sonne-schijn,
Ondr' Olmen groen ghebladert, welcke zijn,
Siet, ondermengt hier al met haeslaer struycken,
Dat wy die schaeu en daer ons const gebruycken?
Mopsus.
Mijn ouder ghy, Menalca lieve vriendt,
Ick wil u zijn ghehoorsaem alst wel diendt,
T'zy of wy gaen t'onseker schaeuw toe trecken,
Welck' is beweeght door Weste winds verwecken,
Of liever noch t'saem in den kuyl daer gaen:
Maer siet den kuyl eens overspreydt al staen
Met rancken, welck' uyt wilden wijnstoc spruyten,
Seer seldtsaem doch die plaetse sy van buyten
Vercieren moy met al hen druyven wildt.
Menalcas.
Maer vremd' ding' ist, dat Amynt' wedden wilt
Tegh' u alleen, hier altijdts in ons berghen.
Mopsus.
Wel wat ist dan, en of hy schoon wil terghen
Self Phebum, Godt der consten: ist gheseyt
Dat daerom hy hem met te deegh' bescheyt
In spel of sangh sal connen overtreffen?
| |
[pagina 27]
| |
Menalcas.
Nu Mopse dan, wilt t'eerste Liedt opheffen,
T'zy van de liefd' van Phyllis vyerich, of
Yet dat ghy hebt tot Alcons prijs en lof:
Ga naar margenoot#Oft wilt ghy,
singt van Codrus ons het kijven.
Wel op, begint, ter wijl' sal Tityr blijven
Ons Bocxkens by, en weydend' gade slaen.
Mopsus.
Ick sal: maer doch ick moet eens overslaen,
Iae versen eerst een deel gaen ondersuecken,
Die corts ic schreef op schorssen groen van buecken,
En al op maet om singhen over hant:
Ghebiedt Amynt' met my te wedden, want
Soo sal men sien wie meest sal zijn te loven.
Menalcas.
Den Olijf bleeck soo veel hy gaet te boven
De buyghsaem Wilgh, en alsoo veel als wijckt
Lavender laegh, den Rooslaer als wel blijckt,
Soo veel oock wijckt Amynt' u in wel singhen.
Mopsus.
Maer ghy, mijn soon, niet meer nu van dees dinghen,
Tot mijn ghesangh een weynich plaetse maeckt,
Wy zijn alree siet, in den kuyl gheraeckt.
Doe t'leven jonck nu van den Herder Daphnis
Was uytgheblust soo wreedt, in sijn begrafnis,
De Nymphen al, seer weenden met gheclach:
Ghy Vlieten, oock Haeslaers, van desen dach
Den Nymphen ghy sult tot ghetuyghen wesen,
Hoe droef de Moer doe met een treurich wesen
T'ellendich doot soons lichaem heeft omhelst,
En hoe sy riep mistroost, dat alderfelst
De Goden, oock des Hemels sterren waren,
Dat s'haer kindts doot verraschten sonder sparen
In tijdts sijns jeuchts. O Daphnis, wetet hoe
Dat Herders gheen gheweyd' Ossen alsdoe
| |
[pagina 28]
| |
Wt droefheyt groet den selven dach en lieten
Niet drincken drup in die claer coude vlieten:
Viervoetsche heeft, hoe seer sy't heeft behoeft,
Vliet-water gheen alsdoe en heeft gheproeft,
Noch aengheroert den top van gras of cruyden
De Berghen wildt met grousaem wederluyden
Condichden al u overlijden bloot,
O Daphni: want men heeft oock om u doot
Wel hooren doe Penosche stercke Leeuwen
Met groot gebriesch daer binnen Lybi schreeuwen.
Te spannen wild' Armeensche Tyghers in
Den waghen, sulcx van Daphnis heeft begin:
Ga naar margenoot#Hy steld' oock in, in Bacchi feest (met
lancen
Zijnd' al omvlecht met wijnblaers socht) te dancen.
Den wijnstock g'lijck hy is den boom een eer,
Soo Druyven veel den wijnstock eeren seer,
Soo kudden oock vereert zijn met den Stieren,
En vruchten schoon oock g'lijck als die vercieren
Den Acker vet: in sulcker voegh oock nu,
O Daphni, zijn d'uw' al vereert door u.
Nae dat ghy waert van den voorschicks Godinnen
Ghenomen wech, heeft Pales gaen beginnen
Met Apoll' oock verlaten d'Ackers stracx:
Al zaeyen wy nu met veel onghemacx
Groot koren-graen in wel gheploeghde voren,
Of gerste schoon, het is doch al verloren,
T'onsalich wied' snoo dravick heerscht aldaer,
Iae even oock ghebaerdt en onvruchtbaer
Voor Tyloos root en sachte violetten
Comt dooren scherp en distel hem daer setten.
O Herders, d'aerd' bestroyt met bladers wel,
Beschaeut nu oock de bornen: Die bevel
V Daphnis doet: een tombe sult ghy stichten,
Daer t'sijner eer opschrijven dese Dichten
Ick Daphnis voedd' in Bosschen hier ontrent
Een kudde schoon, doch schoonder ick bekent:
| |
[pagina 29]
| |
In Bosschen hier ick liggh': doch ben geschoven
Eerlijck vermaert tot in den Hemel boven.
Menalcas.
Godlijck Poeet, u Dicht becomt my soet,
Ghelijck int gras oock den vermoeyden doet
Een slapen sacht, en een soet water springich
Van borne claer, bequaem is sonderlingich
Te lesschen dorst, alst heet is t'somers tijt.
Niet met der pijp alleen ghy constich zijt
Dijn Meester g'lijck, maer noch beneven t'spelen
G'lijckt ghy hem wel ooc met den voys der kelen,
O salich kindt! t'gluck vry bejonsticht u,
Nae Theocrijt' u Meester werdt ghy nu
Den tweeden g'acht: doch sullen met malcander
Wy (gae soo't mach) ons versen d'een na d'ander
Gaen singhen, nu dijn Daphnin soo met vlijt
Ten Hemel toe met lof optrecken wijt:
Iae voeren hem ten sterren op verheven,
Want hy ons plach in liefden oock t'aencleven.
Mopsus.
Mocht ons wel yet een meerder gift geschien
Als dees? dat wy hem prijsen moghen: wien
Men noch kindt mocht achten weerdt gepresen
Met sang: want ooc ons prees al lang voor desen
Den sangher fraey Stimichon sulck ghedicht.
Menalcas.
Nu Daphnis schoon, siet t'ongewoon gesticht,
Iae van Olympy den dorpel, oock van verren,
Laegh onder voet de wolcken en de sterren,
Verwondert seer: des met wellust bevaen
Zijn Bosschen hoogh, jae d'Herders geven saen
Hem vreuchdich danck: Pan isser door in vrede,
Iae vrolijck zijn Dryade meyskens mede.
Den Wolf het kudd' alsnu niet meer belaeght,
Den Hert int net niet meer en is ghejaeght:
Daer boven is des goeden Daphnis wenschen
| |
[pagina 30]
| |
Wt liefd' om rust voor den sterflijcke menschen.
Groen Bosschen dicht onschoren werpen uyt,
Door dees weldaet, vreuchd-stemmen, dat t'geluyt
Ten Hemel climt: en oock de Rotsen singhen
Lof-dichten selfs: soo dat van dese dinghen
Rijsbosschen laegh weerschallich segghen wis,
Menalc' een Godt, een Godt nu Daphnis.
Nu salich ghy, o Daphni, goederhande
Weest doch u volck, want tot der offerhande
Siet, vier Altaers ick stichten sal alree,
Eerst twee voor dy, en dan voor Phebo twee:
Twee kannen melck nieuschuymich ick u sekers
Toeseggh' eens s'Iaers, en oock twee groote bekers
Olijvich vets: jae noch sal ick voor eerst
Gaen maken toe een blijde Bacchi feest:
In vaten groot sal ick te schencken passen
Den nieuwen Wijn, jae Nectar die ghewassen
T'Arvist is: by t'vyer werdt dit te doen
Ist winter: doch soo't somer is, int groen
Int schaeuw: en Dan Damet' en Egon Creter,
Van Lyeten Ga naar margenoot#oock, (om vrolijck wesen beter
Sullen) voor my ghedichten singhen al:
Al reyend' oock, Alphesibeus sal
Nae volghen daer den dansenden Satyren.
Wy sullen dus u feest oock altijdts vyeren,
Iae t'elck als wy gheloftsch' ghebeden seer
Wtwendich doen, den Nymphen al ter eer,
En d'Ackers oock wy met den omgang wijden
En die alsoo van alle boosheyt vrijden.
Soo lang Wildt swijn berg-top, en visch de vliet
Bemint: oock Bye van Thijm haer aes geniet
En Stapel oock van douw', soo langh sal blijven:
V eer en naem, en loflijck groot beclijven.
En g'lijck ghewent de Boeren zijn, dat sy
G'loft-offer t'sjaers doen Bacch' en Cereri,
Soo sullens' u, ghy sults' oock t'allen stonden
| |
[pagina 31]
| |
Houden aen u met g'loften vast verbonden.
Mopsus.
Wat giften doch voor sulcke Dichten schoon
Sal weder ick u gheven t'uwen loon?
T'Zuyd-winds geruysch aencomstich, noch der baren
Gheluydt, wan hard sy teghen strand aenvaren,
Noch vlieten claer die morrend' loopen dael
Tusch steenen heen: dees dinghen al te mael
My niet soo seer als uwen sangh ghenoeghen.
Menalcas.
Eerst tot gheschenck ick u, siet, by sal voeghen
Dit pijpen broos, waer med' ick leeren con:
T'had vyerich lief een Herder Corydon
Alexin schoon. Oock dit: wiens Vee wilt seggen,
Sal ick dat niet toe Melibeo legghen?
Mopsus.
Mijn mack'Ga naar margenoot#al g'lijc met knopkens overstroyt,
En moy berandt met koper, (welke noyt
Antigenes van my ghecrijghen conde,
Hoe dick van my begeert met hofschen monde,
Al was hy oock wel schoon en lievens weerdt)
Dees nu te schenck van my in danck aenveerdt.
Vijfd' Boer-lieds eynd'.
|
|
