Bucolica en Georgica, dat is, Ossen-stal en Landt-werck
(1597)–Karel van Mander–
Auteursrechtvrij
[pagina A6v]
| |
Inhoudt.In schaeuw gherust speelt Tityr sacht gheseten
Van sijn vriendin Amaryllis, alwaer Hem doet gheclach Melibeus: daer naer Alst avondt wordt noodt Tityr hem ten eten. | |
[pagina 1]
| |
Meliboeus. Tityrus.
Al ligghend' hier sacht onder t'wijd' bevangh
Des Bueckenstops, ghy Tityr, t'Boersch gesangh,
Verspeelt al vast op't pijpken dun van even.
Maer lary, wy de grensen nu begheven
Des Vaderlants, van t'Vaderlantsche g'hucht,
En ackers soet, doen wy een droeve vlucht:
Du Tityr luy int schaeuw leert t'wijl int ronde,
Den Bosschen dy nae schallen uyt den monde,
Dijn liefste schoon Amaryllis met lust.
Tit.
O Melibee! een Godt ded' ons dees rust:
Oock altijdts hy maer mijnen Godt sal wesen,
Een lamken teer mijns koyen sal nae desen
Sijn Altaer dicks met bloet bevochten: want
Alsoo ghy siet, hy duldt aen elcken cant
Mijn Ossen wijdt te dwalen int verspreyden,
En selfs oock my te spelen om vermeyden,
Dat ick slechs wil op't Boersche sluytken noch.
Mel.
Dijn g'luck gewis ic niet benijde, doch
My wondert meer te sien ons arem Boeren,
En t'ackerwerck door krijgh dus al in roeren:
O Tityr! siet dees Geytkens uyt den hoop,
Behouden slechs ick int verborghen loop,
| |
[pagina 2]
| |
Verr' drijven wech, en self oock dese nouw'lijck,
Want nu terstont heeft sy geworpen flouwlijck
Int midden, siet, der dicht'-haeslaren daer,
Geyt-lammers moy, en iuyst een rechte paer,
Een hy en sy: jae wel der kudden hope
Om teelen voorts: maer laes! noyt droever nope,
Sy liet my daer die jonghe Dieren cleen
Soo ligghen hardt op eenen naeckten steen.
T'gedenct my wel hoe dat my menich teycken
Dit quaet voorseyd', en dat als ick die Eycken
Gheslaghen sach soo van den Hemel straf:
De Craey oock my dit slinckerzijdich gaf
Te kennen wel, doe sy soo heeft ghecreten
Van daer sy was op die holl'-eyck gheseten,
En hadd' ick niet verkeert alsoo ghemist,
In mijn verstandt, en waerschouwingh vergist.
Maer, Tityr vrient, segt my de rechte waerheyt
Wat voor een God dy dus bevrijt voor swaerheyt.
Tit.
O Melibee! ick was soo sot en slecht,
Ick hiel de stadt die Room' heet, soo men secht,
G'lijck d'ons te zijn, daer dicks wy Herders plegen
Vercoopen gaen teer schaep-vrucht die wy cregen.
Dus g'lijcken plach ick teef' en welp by een,
En Lam by Geyt' al botlijck groot by cleen,
Doch wis dees is bysonder overtreffend',
Midts d'ander al haer heerlijck hooft verheffend'
Soo hoogh' als wel Cypressen pleghen uyt
Ga naar margenoot#Te steken boof' het laghe lijnen cruyt.
Meliboeus.
Maer doch, wat saeck heeft u so seer gedreven
Om Room te sien?
Tit.
Dat was om eens t'aencleven
De vrijheyt: maer seer traegh sy my aensach:
S'aensach my doch, als mijnen baert daer lach
Witachtich voor den scheirder, langh nae desen
Tijdt, quam sy voort tot my om drucx ghenesen,
| |
[pagina 3]
| |
Ga naar margenoot#Nae dien ick hadd'
Amaryllis by my,
En Galathe verlaten: welck' als sy
My hadd', (ick kent) gheen hop' opt alderminste
En hadd' ick doe, noch sorgh om groote winste
Te doen, hoewel soo menich goet vet Lam,
Om offer doen, uyt mijn schaep-kudde quam:
Al perst' ick doe veel kasen vet, en brochtse
In onse stadt ondanckbaer, en vercochtse,
Niet eens en quam t'huys wederom van daer,
Mijn rechter handt met overwinste swaer.
Mel.
Amarylli, t'heeft my wel aengheboden
Verwonderingh, om wat oorsaeck de Goden
Ghy soo aenriept met een ghelaet bedroeft,
En voor wien ghy de boomen al vol oeft
Soo langhen tijdt toeliet te blijven hanghen:
Maer hierom wast, dit ded' u soo verlanghen,
Tityrus was van huys nae Room' alsdoen,
T'riep al om dy, Pijnboomen hoogh en groen:
Ga naar margenoot#Iae struycxkens laegh, en bornen soo sy liepen,
Al even seer Tityre mede riepen.
Tit.
Wat hadd' ic doch in twijffel el gedaen?
K'en had van dienst niet moghen my ontslaen
En hadd' ick niet alsoo van huys ghetoghen,
K'en had ghekent, noch nergens vinden mogen,
De Goden, die my soo doen mochten deucht.
O Melibee! siet, ick sach t'mijner vreucht
Dien jong'link, waer dat ses paer dagen jaerlijck
Ons Altaers al voor roocken openbaerlijck:
Daer gaf hy my, als ick hem had ghevraeght,
Antwoord' eerstmael: O kinders onvertsaeght!
V Ossen weydt als eerst nae d'oude zede,
En onderwerpt int jock u Stieren mede.
Mel.
Ga naar margenoot#Ghy sult gherust,
O ghy oudt g'luckich Man!
Behouden noch u acker-velden dan,
Voor u ghenoech in grootten van beringhe,
Al waert dats' oock een naeckte rotz omvinghe,
| |
[pagina 4]
| |
En u schoon weyd' een slijck-poel dicht ghebiest:
VVee bevrucht behoeft niet dat verkiest
Quaet gras, hem sal oock niet der naester erven.
Schaepkudde geen, met smettich plaegh bederven:
Oudt g'luckich Man, hier wert van u de coelt
Ga naar margenoot#Tusch vlieten dy seer wel bekent bevoelt,
En tusch oock dees ghewijdde bornen heylich,
T'dicht wilge-bosch wert hier int groene veylich
Op d'een zijd' dijn besluyt, en boven dien
Van Hybla noch de morrend' honich-bien:
Hier om t'soet aes in blomkens sullen wroeten,
En dy den slaep met sacht gherucht aensoeten.
Ter ander zijd' u sijnen sanck sal doen
Den snoeyer hoogh, daer onder clip int groen,
Ga naar margenoot#V sorgh ooc noch die Vallems heesch van kelen,
De Tortel oock sal op den Olm quelen
Hoogh in de locht, niet latend' haer ghesucht,
Soo leefdy hier altijdts in u ghenucht.
Tit.
Eer souden dan snell' Herten weyden boven
Hoogh in de locht, eer soud' de Zee verschoven
Opt oever-zandt haer visschen laten bloot:
Den Parther dronck eer uyt Ararim groot,
Ia ooc den Duytsch Tygrim, door dwaligh stappen:
Hebbend' also gewisselt hun lantschappen,
Eer ymmermeer gingh' uyt mijns herten sin,
T'aenschijn van hem, die my doet sulck ghewin.
Mel.
Eylaes! en wy terwijlen sullen strijcken
Een deel van hier, nae't dorstich landt Afrijcken,
En ander heen nae Scythi, en een hoop
Ter Creter vliedt, Oaris straf van loop,
Ga naar margenoot#Iae vluchtich oock ons
ten Britoenen spreyden,
By volck van gantsch de Weerelt afgescheyden,
Als ick veel tijdts ghedaelt sal hebben wydt,
Och! werd' ick niet verwondert, niet der tydt
Ooegsten een deel voorby zijnd' int aenschouwen,
Der grensen van verlaten mijn landauwen,
| |
[pagina 5]
| |
En tusschen vurst van mijn slecht arem dack?
Mijn Boerich rijck dat tot mijn onghemack
Nu is ten roof, eylaes! aldus ghegheven?
Ay! sullen oock gheweldich afghedreven
Ons zijn, die schoon gheboude landen van
Soo eenich fel moedtwilligh Oorloghsman?
Sal moeten oock soo eenen vreemden woesten
Barbarschen gast, die rijpe vrucht ontoegsten
Ay! siet wat al ons Boeren onghevals
Is door den krijgh ghecomen over hals?
Voor wat een volck wy oock ons acker-landen
Bezaeyden doch met vlijt en wacker handen?
Gaet greffijt nu, O Melibee! al vast
Peerboomen, oock wel op den Wijngaert past,
In reken wel en al op maet te stellen,
Ghy moeght vergeefs dy voor een ander quellen.
Och Geytkens ghy, gaet nu die voortijts waert
Wel g'luckich, maer eylaes! welck my beswaert,
K'en sal voortaen, niet nae mijn oude pleghen,
Van in den kuyl meer onder t'groen gheleghen,
Van verr' u sien, soo hanghen daer van een
Clip-doornich af, k'en sal oock singhen gheen
Liet vreuchdich meer: gh'en sult, o Geyte kudden,
Nae u ghewoont' u onder mijn beschudden
Meer snoeyen van ghebloeyde claver sat,
Noch van het teer en bitter wilghe blat.
Tit.
Comt hier, ghy moeght dy desen nacht wel rusten
Op dit groen loof met my, en om verlusten,
In overvloedt soet' appels hebben wy,
Ga naar margenoot#Castaignen oock, veel cloter-melck daer by:
Men siet alree van verr' in Dorpen roocken
Schoorsteenen siet, om t'avontmael te koocken:
Van Berghen hoogh', af comen nu ghestort
De schaeuwen groot, soo datt al doncker wort.
Eerst' Boer-lieds eynd'.
|
|
