Alleen op de wereld

Capi op den slechten weg.
XXXVI.

Eerst tegen het vallen van den avond keerden wij in De Roode Leeuw terug; den geheelen dag bleven wij in het fraaie park wandelen en praten, nadat wij ontbeten hadden met een stuk brood, dat we hadden gekocht.

Mijn vader was thuis gekomen en mijn moeder stond overeind. Hij noch zij maakte eenige opmerkingen over onze lange wandeling; eerst na het avondeten zei mijn vader, dat hij een woord met ons beiden Mattia en mij, wilde spreken en hij liet ons bij den grooten schoorsteen komen, waarop de oude man begon te brommen, daar hij blijkbaar aan zijn plaats bij den haard gehecht was. - Vertel me nu eens, hoe ge in Frankrijk aan den kost zijt gekomen, sprak mijn vader.

Ik vertelde hem, wat hij vroeg.

- Dus zijt gij nooit bang geweest, dat gij van honger zoudt omkomen?

- Nooit; niet alleen hebben wij in ons onderhoud kunnen voorzien, maar wij hebben ook nog zooveel overgehouden, dat wij een koe konden koopen, zei Mattia vrijmoedig en op zijn beurt vertelde hij, hoe wij aan onze koe gekomen waren.

- Dus hebt gij wezenlijk talent? vroeg mijn vader. Laat me eens hooren, wat gij kunt.

Ik nam mijn harp en speelde een lied, maar niet het napolitaansche.

- Heel goed, heel goed; en wat kan Mattia?

Deze speelde eerst een deuntje op de viool en daarna op den horen.

Dit verwierf vooral den bijval der kinderen, die, in een kring om ons heen, geschaard, naar ons stonden te luisteren.

- En Capi? vroeg mijn vader, waar speelt die op? Ik denk niet, dat gij alleen voor uw pleizier dien hond met u meeneemt. Hij moet minstens in staat zijn, om zijn eigen kost te verdienen.

Ik was trotsch op de talenten van Capi niet alleen om hem zelven, maar ook om Vitalis; ik liet hem eenige kunstjes doen en als gewoonlijk vonden de kinderen dit weer alleraardigst en werd hij luide toegejuicht.

- Maar die hond is een fortuin, zei mijn vader.

Ik beantwoordde dat compliment met een lofrede op Capi en verzekerde hem, dat hij in korten tijd alles kon leeren, wat men wilde, ook dingen, die men gewoonlijk niet van een hond ziet. Mijn vader vertaalde die woorden in het engelsch en hij scheen er eenige woorden bij te voegen, die ik niet verstond, maar die allen deden lachen, mijn moeder, zoowel als de kinderen en ook mijn grootvader, die bij herhaling met de oogen knipte en uitriep: ‘a fine dog,’ wat beteekende: een mooie hond. Maar Capi was er niet trotsch op. - Nu dit het geval is, vervolgde mijn vader, wil ik u een voorstel doen. Maar eerst moet ik weten, of Mattia in Engeland wil blijven en of hij bij ons zijn intrek wil nemen.

- Ik wensch bij Rémi te blijven, antwoordde Mattia, die veel slimmer was, dan hij wel scheen en ook dan hij zelf wel wist. Waar Rémi gaat, daar ga ik ook. Mijn vader, die niet gissen kon wat er met dat antwoord bedoeld werd, scheen ermee tevreden.

-Als de zaken zoo gesteld zijn, kom ik op mijn voorstel terug. Wij zijn niet rijk en wij werken allen om aan den kost te komen. Des zomers doorkruisen wij Engeland en mijn kinderen gaan onze koopwaar aanbieden aan de menschen, die zich de moeite niet willen geven om tot ons te komen, maar 's winters hebben wij niet veel te doen. Zoolang wij te Londen zijn, zullen Rémi en Mattia muziek maken op straat en ik twijfel er niet aan, of zij zullen goed geld verdienen, vooral tegen Kersttijd bij de zoogenaamde waits¹⁾. Maar daar wij niets moeten verloren laten gaan, zal Capi voorstellingen geven met Allen

1) Waits zijn troepjes muzikanten, die met Kerstmis serenades brengen.

[p. 206]

en Ned. - Capi kan alleen zijn kunstjes vertoonen met ons, zei ik levendig, want het beviel me volstrekt niet dat ik van hem zou moeten scheiden.

- Hij zal 't wel leeren met Allen en Ned; wees maar gerust hernam zijn vader, en door ons zoo te verdeelen, verdienen wij veel meer.

- Maar ik verzeker u, dat hij niets goeds zal doen, en bovendien zullen Mattia en ik minder verdienen; met Capi bij ons zullen wij veel beter zaken maken. - 't Is genoeg, zei mijn vader; als ik eens iets gezegd heb, moet dit terstond gebeuren, dat is zoo de regel van mijn huis, en ik verlang, dat ge u daaraan onderwerpt, evenals al de kinderen.

Ik mocht niets meer zeggen en ik zei ook niets meer maar ik dacht bij me zelven, dat mijn mooie droomen voor Capi even treurig zouden eindigen, als voor mij zelven. Wij zouden dus gescheiden worden! Welk een treurig lot voor hem en voor mij. Wij gingen nu naar onzen wagen om ons ter roste te begeven, maar thans sloot mijn vader de deur niet af.

Toen ik mij te rusten legde, kwam Mattia, die langer bezig was geweest om zich te ontkleeden, bij mij en fluisterde me op gedempten toon toe:

- Ge merkt, dat hij, die zich uw vader noemt, niet alleen kinderen wil hebben, die voor hem werken maar ook honden; kan dat nu uw oogen nog niet openen? Morgen schrijven wij aan vrouw Barberin.

Maar den anderen dag moest ik Capi zijn les leeren; ik nam hem in mijn armen en zachtjes, terwijl ik hem liefkoosde en kuste, vooral op zijn snuit, vertelde ik hem, wat ik van hem verwachtte. Het arme dier keek mij aan en luisterde aandachtig toe. Toen ik het touw aan Allen in de hand gaf, herhaalde ik mijn les en Capi was zoo verstandig, zoo leerzaam, dat hij mijn twee broers volgde, wel heel neerslachtig, maar toch zonder zich te verzetten.

Wat Mattia en mij betreft mijn vader wilde zelf ons in een gedeelte der stad brengen, waar wij kans hadden goede zaken te doen, en wij doorkruisten heel Londen om in een wijk te komen, waar fraaie huizen stonden met groote deuren, en straten met tuinen voor de gebouwen. In die prachtige straten zag men geen arme menschen meer in lompen gehuld en met hongerige gezichten, maar schoone dames met prachtige toiletten, rijtuigen met beschilderde portieren, die blonken als spiegels en mooie paarden, die gemend werden door dikke, groote koetsiers met gepoederde pruiken.

Eerst laat keerden wij in De Roode Leeuw terug, want de afstand is groot tusschen West-End en Bethnal-Green en ik was recht blij Capi weer te zien, wel wat beslijkt, maar gezond en vroolijk.

Ik was zoo in mijn schik, toen ik hem weer zag, dat ik hem terstond met mijn droge hand afwreef, hem in mijn schapevacht wikkelde en in mijn bed legde. Wie de gelukkigste van ons beiden was, hij of ik, zou ik moeilijk kunnen zeggen. Zoo leefden wij eenige dagen; des morgens vroeg gingen wij uit en des avonds laat keerden we terug, na al onze stukjes te hebben gespeeld; nu eens in de eene buurt dan in de andere, terwijl van zijn kant Capi voorstellingen ging geven onder leiding van Allen en Ned; maar op een avond zei mijn vader, dat ik den volgenden morgen Capi met mij zou kunnen nemen, daar hij Allen en Ned thuis zou houden.

Dat deed ons veel pleizier en Mattia en ik namen ons voor dat wij dien dag zulk een goede som gelds zouden thuis brengen, dat men hem ons voortaan altijd zou meegeven. Wij moesten Capi weer voor ons winnen en wij zouden dus geen moeite ontzien. Des morgens maakten wij hem dus zoo mooi mogelijk, en na het ontbijt begaven wij ons op weg naar die buurt, waar wij al bij ondervinding wisten, dat het geachte publiek het mildst was. Wij moesten daartoe geheel Londen van het oosten naar liet westen doortrekken, door Holborn en Oxford Street.

Ongelukkig voor ons en zeer nadeelig voor onze onderneming, trok de mist, die al twee dagen duurde, maar niet op. De lucht - of wat men in Londen de lucht noemt - bestond uit een oranjeachtigen nevel en in de straten hing een soort van grijze damp, die belette, dat men verder dan een paar schreden voor zich uit kon zien. De menschen zouden dus hun huis niet uitkomen en zoo men ons al kon hooren, men zou Capi niet zien. Er was dus niet veel kans op een goeden dag en Mattia verwenschte den mist, dien akeligen fog,¹⁾ zonder

1) fog = zware mist.

[p. 207]

te gissen, welk een dienst hij een oogenblik later aan ons alle drie bewijzen zou. Wij stapten stevig door en hielden Capi vlak achter ons; een woord, dat ik hem van tijd tot tijd toevoegde, was daartoe meer voldoende dan de stevigste ketting. Zoo kwamen wij in Holborn, dat, zooals men weet, een van de drukste deelen van Londen is waarin men de meeste winkels vindt; opeens ontdekte ik, dat Capi ons niet meer volgde. Wat was er met hem gebeurd? Dit was iets heel buitengewoons. Ik stond stil om hem op te wachten, vatte post op den hoek van een dwarsstraat en floot zachtjes, want ik kon niet ver van mij afzien.

Ik was al bang, dat hij gestolen zou zijn, toen hij plotseling bij mij stond met een paar wollen kousen in zijn bek. Hij zette kwispelstaartend de pooten tegen mijn knieën, bood mij de kousen aan en scheen me te verzoeken, dat ik die zou aannemen. Hij scheen er zeer mee in zijn schik, alsof hij een zijner mooiste toeren had vertoond, en nu mijn goedkeuring verwachtte.

Dit had slechts een oogenblik geduurd, toen eensklaps Mattia de kousen met de eene hand greep en met de andere mij voorttrok.

- Laten we gauw voortgaan, maar zonder hard te loopen, fluisterde hij.

Eerst na eenige minuten gaf hij mij de verklaring van die vlucht.

- Evenals gij, zei hij, vroeg ik me af, waar dat paar kousen vandaan kwam, toen ik een man hoorde uitroepen: ‘Waar is de dief?’ De dief, dit vat ge, was Capi. Als er niet zoo'n zware mist hing, zouden wij als dieven zijn gepakt.

Ik begreep het nog niet best; een oogenblik stond ik als verbijsterd; zij hadden een dief gemaakt van mijn goeden, eerlijken Capi!

- Laten wij naar huis gaan, zei ik tot Mattia en bond Capi aan een touw. Mattia zei geen woord en wij keerden zoo snel mogelijk naar De Roode Leeuw terug. Vader, moeder en de kinderen zaten om de tafel en waren bezig de manufacturen uit te vouwen. Ik wierp het paar kousen op tafel, waarover Allen en Ned hartelijk begonnen te lachen.

- Daar is een paar kousen, zei ik, dat Capi gestolen heeft, want men heeft een dief van hem gemaakt. Ik hoop, dat het maar voor de aardigheid was.

Ik beefde, terwijl ik dit zei, maar nooit had ik me zoo vastberaden gevoeld.

- En als het niet eens voor de aardigheid was, zei mijn vader wat zoudt ge dan doen? Zeg dat eens.

- Dan zou ik Capi een touw om den hals binden en hem in de Theems verdrinken. Ik wil niet, dat Capi een dief wordt, evenmin als ik zelf een dief worden wil. Als ik dacht; dat dit me overkomen moest, zou ik me tegelijk met hem gaan verdrinken.

Mijn vader zag mij dreigend aan en maakte een beweging, of hij me wilde vermoorden, zijn oogen kwamen bijna uit de kassen; maar ik sloeg de mijne niet neer; langzamerhand nam zijn gelaat weer de gewone uitdrukking aan.

- Ge hebt gelijk, zei hij; 't was maar voor de aardigheid. Opdat het niet meer gebeure, zal Capi voortaan alleen met u uitgaan.