Logo DBNL
Den hemelschen handel der devote zielen (1625)

Den hemelschen handel der devote zielen

(1625)–Lodewijk Makeblijde–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Des Vrijdaeghs.
Den salighen hof van het heylich crvyce Christi.

Meditatie.

+ HEt besonderste instrument, waer aen Christus onsen Verlosser, de salicheydt onser zielen ghewrocht heeft, is het heylich Cruys: het welck, door Godts beschickinghe, als Christus ten oordeele komen sal, in den hemel ghethoont sal worden, alle den ghenen die daer sullen verschijnen; den quaden tot verwijt ende verschrickelijckheydt, den goeden tot troost ende salicheydt.

Een merckelijck deel der glorie van Godts Kercke comt uyt dit heylich Cruys, waer in veel ghewichtighe dinghen ons te bemercken staen.

+ Ende ten eersten: De glorie van het Cruys ons Salich-makers. Dese suldy bemercken, is't dat ghy met den verstandt begrijpt, dat dit Cruys in een besondere ende uytnemende schoone plaetse van Godts rijck, ten thoone van den hemel ende van de aerde verheven staet. Ten 1. om van alle creaturen ge-eert te worden.

+ Ten 2. tot ghedachtenisse van alle de wercken, die Christus daer aen volbrocht heeft, ende der verscheyden victorien, die hy teghen den duyvel, helle, sonde, vleesch, wereldt, ende doodt daer door vercreghen heeft. Welcke vyanden voor Christus comste den mensch, in schadelijcke slavernije gheweldelijck onder hun bedwanck hielden.

+ Ten tweeden: Imagineert dat dit Cruys de stralen sijnder glorie ende claerheydt de gantsche wereldt over verbreydt, van het opperste der hemelen tot het diepste der aerden, ende blinckt boven duysent sonnen, met in-vloeyende cracht tot vernieuwinghe aller creaturen, ten dienste der glorie huns Salich-makers, ende besonderlijck verlichtende alle aerdtsche ende blinde verstanden, ende verquickende door de liefde tot Godt ende tot alle gheestelijcke dinghen, de herten, die door sinnelijcke liefde verdrooght zijn.

+ Ten derden: Contempleert de eere, die den hemel ende aerde dit Cruys doet. De Engelen ende Heyligen des hemels eeren dit Cruys met groote beweghelijckheydt, ende verheffen sijn victorien met feestelijcke triumphe, ende melodieuse lof-sanghen, Godt danckende voor het werck hunder verlossinghe, dat daer aen volbrocht is gheweest.

+ De strijdende Kercke houdt op der aerden dat selve Cruys oock in grooter weerde: want sy heeft verscheyden loffelijcke Feest-dagen (als den goeden Vrydach, de vindinge van 't Cruys, ende de verheffinghe van't Cruys) inghestelt, die sy ter eeren van dit Cruys met uyterste devotie over-brenght. Voort sy draecht dit Cruys in solemnele Processien, sy stelt het op de autaren, om de gheloovigen soo bequamelijcker gedachtich te maken het werck onser verlossinge, dat door Iesum aen't Cruys gheschiet is, ende

hen tot behoorlijcke danckbaerheyt voor sulck-een gratie te verwecken.

+ Ten vierden: Ondersoeckt waer uyt dat spruyt de weerde van dit Cruys, te weten: Ten 1. dat het ghepurpert is met het dierbaer bloet van Godt den Sone. Ten 2. want sijn gaten vol gheweest zijn van het vleesch Christi door de plompe naghelen, die dat daer in-dreven. Ten 3. want het den boom is des geestelijcken levens; waer aen Iesus de vrucht des eewigen levens, tot een spijse onser zielen ghehanghen heeft. Ten 4. het is d'arcke des verbondts, waer door peys ghemaeckt is tusschen Godt ende den mensch. Ten 5. het is de schat-camer des hemelschen Conincks, waer in hy bewaert alle sijn gratien, verdiensten, voldoeningen, ende Godlijcke gaven onser zielen. Ten 6. het is de slaep-camer daer den hemelschen bruydegom, uyt suyvere liefde, onse zielen voor sijn bruyden ghetrouwt heeft, ende alle onse swaricheden op hem ghenomen heeft, ende ons sijn Godlijcke benedictien ghegunt heeft. O weerdighen pandt der heyligher Kercken! O troostelijck instrument onser zielen, voor het welcke alle knien buygen! O gheestelijcken schat, waer voor den hemel te koopen is!

+ Ten vijfden: Overleght de schoone crachten van dit heylich Cruys. Ten 1. het Cruys met sijn weerdighe vrucht vervult de helle met vreese, berooft haer van haer macht ende haren roof, die bestaet in oude Vaderen ende Heylighen die voor Christus comste salichlijck gestorven waren, ende sluyt haer, tot een troost der menschen die noch leven. Ten 2. het doet open den hemel die anders door de sonde ghesloten was, ende vervult dien met glorieuse Enghelen ende zielen. Ten 3. het vernielt het Rijck der sonden, ende brenght dat onder de ghehoorsaemheyt Christi. Ten 4. het verjaecht den Prince der

wereldt, ende doet in die Godts wet floreren. Ten 5. het brenght t'onder de lusten van het vleesch, ende maeckt dat veerdich tot alle verstervenisse, ende Godts-diensticheyt. Ten 6. het gheneest alle kranckheden der zielen, ende geeft die in alle hare crachten gheestelijcke ghesondtheydt, ende vernieuwt die met den dauw der gratien Godts. Ten 7. het verjaeght van ons de eeuwighe doodt, ende versterckt in ons de hope der saligher onstervelijckheyt. Ten 8. het vercloeckt onsen moet ten strijde, ende besorght ons victorie over alle onse vyanden.

+ Ten sesten: Weerdeert de schoone lessen, die Christus in voorleden tijden, hanghende aen sijn Cruys, ons ghedaen heeft: doet desen boeck open, ende oversiet wat daer in besloten staet. Ten 1. door de hoochde van sijn Cruys leert hy ons in allen onsen handel goede meyninghe tot Godt ghebruycken. 2. door de leechde van sijn Cruys, leert hy ons ootmoedicheyt, tot den afgrondt onser verworpentheyt. 3. door de breedde, sijn liefde, die't al om-helst, ende niemandt, soo veel in haer is, buyten en sluyt. 4. door het recht-staende lanck hout, rechtveerdicheydt, ende vromicheyt, in het vernielen aller sonden ende in-nemen des hemels. 5. door het dweers hout, het jock der ghehoorsaemheyt, onder Godt ende onse Oversten. 6. door sijn heylige wonden, leert hy ons goede versekertheydt aller sijnder beloften, ende gheeft ons plaetse des toevluchts in alle sware bekoringhen. 7. door de wonde sijnder rechter-hand, wijsheydt. 8. door de wonde sijnder lincker-handt, simpelheydt. 9. door de wonde van sijnen rechter-voet, cloeckmoedicheydt. 10. door de wonde van den slincker-voet, Godts vreese. 11. door de wonde van sijn heylighe zijde, sijn groote mildtheydt, die niet alleen sijn bloedt, maer oock sijn herte ons gundt. 12. door de twee eerste woorden die

Christus aen sijn Cruys sprack, te weten: Vader vergheeft het hen-lieden, want sy en weten niet wat sy doen. Ende, Heden suldy met my zijn in't Paradijs, leert hy ons goedt voor quaedt vergelden. 13. door het derde woordt, Vrouwe, daer is uvven Soon: ende, Siet daer is uvve moeder, leert hy d'Oversten sorghe voor hunne ondersaten draghen; ende d'ondersaten hunne Oversten ghehoorsaem ende ghedienstich wesen. 14. door het vierde woordt, te weten: Mijnen Godt, mijnen Godt, vvaerom hebdy my verlaten? leert hy ons, onsen noodt ende kranckheydt geerne belijden, ende dier door hooveerdicheyt niet schamen. 15. door het vijfde woordt, Ick hebbe dorst, leert hy ons, in ons dorst verwecken tot de rechtveerdicheydt, ende der zielen salicheyt. 16. door het seste woort, Het is al volbrocht, leert hy ons Godts wet vervullen. 17. door het laetste woort, Vader, in uwe handen bevele ick mijnen gheest, leert ons Christus, ons-selven ende al dat ons aengaet, vry-willichlijck over-geven. 18. door sijn sterven leert hy ons, onsen ouden Adam dooden, ende naer een salich eynde arbeyden.

Voordts door sijn naecktheydt, leert hy ons armoede, beminnen. Door sijn galle, edick, ende myrrhe, die-men hem gaf te drincken, leert hy ons alle leckerheydt in spijse ende dranck verachten. Door de cleynicheden ende blasphemien, die hy leedt, alle wereltsche hoocheyt ende eere verfoeyen: door sijn hanghen aen't Cruys, ende de beswaertheydt sijnder doorne croone, allen lichamelijck gemack van bedde ende kussens verloochenen. Eyndelijck, het Cruys is een schole aller volmaecktheden ende deughden.

+ Ten sevensten: Hoort de boose gheesten voor de cracht van dit Cruys huylen, ende gantsch vervaert ront-om desen hof al bevende loopen. Sy en derren in de teghenwoordicheyt van dit Cruys hen niet verthoonen; maer waer sy

eenich teecken van dat sien, vlieghen met haeste wech, verschrickende over de macht des genes, die door 't Cruys hen verwonnen heeft. Om dese reden soecken sy door hunne + dienaers ende slaven, als zijn alderhande Ketters, Heydenen, Turcken, Ioden, ende ongodlijcke Christenen, de glorie van dit triumphantelijck Cruys te verduysteren, ende waer eenige teeckenen van het selve zijn, die te bespotten ende gheheel te verderven. Waer uyt wy bekennen, wie dat 'sduyvels dienaers zijn, ende wie Christi. Voordts oock dat + het Cruys voor alle Christenen in alle sware bekoringhen een seker toevlucht ende wapeninghe is, teghen alle aenslagen der booser geesten, die ons door hunne tentatien willen beletten, van tot die plaetsen in den hemel te komen, die sy verloren hebben.

+ Ten achsten: Slaet u ooghen verre ende na, dit hof over; ende bemerckt de menichte der heyren van Crijchs-lieden, die onder dit vendel al Gode dienen, ende den gecruysten Veldt heere na-volghen, elck na den eysch van sijnen roep ende staet van leven: al strijdende teghen den duyvel, werelt, ende vleesch, voor de croone der eewigher salicheyt. Eenen van dese was Paulus, als hy seyde: + Verre zy van my, te glorieren anders dan in't Cruys ons Heeren Iesu Christi: door vvien my de vvereldt ghekruyst is, ende ick de vverelt. Ende noodt ons eenpaerlijck tot desen geestelijcken krijch, segghende: + Laet ons tot hem uyt-gaen, buyten de legheren, sijn vervvijt draghende.

+ Onder dit Cruys rusten alle de ghene, die in't wederstaen der bekoringen vermoeyt zijn. Hier worden ghenesen, die in desen gheestelijcken strijdt ghequetst zijn. Aen de vloeten van bloede uyt dit Cruys spruytende, verkoelen sy hen die verhit zijn: aen het vyer der liefde, die aen dit Cruys ontsteken is gheweest, verwarmen sy hen, die coudt ende stijf zijn. De vruch-

ten van dit Cruys eten sy, die hongherich zijn. Hier is sekeren troost in allen noodt te vinden.

+ Daerom vermaent ons Paulus: Laet ons door verduldicheydt loopen tot den strijdt, die ons voor-ghestelt is; siende op den principalen vvercker ende volmaecker des gheloofs Iesum: den vvelcken voor de blijdschap die hem voor-ghestelt vvas, heeft het Cruys verdraghen, versmadende de beschaemtheydt. + Ende voecht daer by: Ghedenckt sijns, die sulck vveder-segghen teghen sy-selven van de sondaers verdraghen heeft; op dat ghy niet vermoeyt en vvordt, met uvven ghemoede verflauvvende: vvant ghy en hebt noch totten bloede niet vvederstaen, teghen de sonde strijdende.

+ Ten neghensten: Danckt Godt voor de glorie ende menichte der benedictien van sijn Cruys: stelt over al in u huys ghedachtenissen van het selve: ende bidt Godt, dat hy u deelachtich wil maecken sijnder vruchten, ende dat sijn cracht u over al, ende altijdt, mach van sonden ende ander hinder beschermen. Ende leest ter eeren van dit heylich Cruys de cleyne na-volghende Ghetijden.


Vorige Volgende