Sinte Franciscus leven
(1954)–Jacob van Maerlant–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 252]
| |
[· XV ·]
Dits hoe hi was met Sinten bescreven
Ende hoe dat hi was verheven.
Ga naar margenoot+VRient ende knecht suppers heren
Fransois, die met groter eren
Hertoge *, settre van uut geveneGa naar margenoot+
Van der minderbroeders levene,
7735[regelnummer]
Toghere van der armoede,
Van penitentie vorme goede,
Creyere van der waerhede,
Spegel der helichede,
Exemplare alre vulmaectede
7740[regelnummer]
Ga naar margenoot+Van der ewangelien mede,
Bider gracien ons heren,
Diene vor ghinc ooc met eren,
Ordineerde hi so zinen ganc,
Datti van nedren ten hoochsten spranc.
7745[regelnummer]
Desen sonderlanghen here,
Die te wonderne es wel zere
Als rike van armoeden,
Edel ende hooch van omoeden,
Ende also levende in de doot,
7750[regelnummer]
Van simpelheden in wijsheit groot,
Ende in allen reinen zeden
Vul van alre waerdicheden,
Ende wien dat God ooc in dit leven
Vele clareden heeft gegeven,
7755[regelnummer]
Dien maecti sonderlange claer
In zine helege doot daer naer.
Want doe de vercorne man
Hene uut deser werelt ran,
Die helege ziele voer, weetmen wale,
7760[regelnummer]
In der ewelicheden zale,
| |
[pagina 253]
| |
Daer soe van des levens dranc
Versaet wort sonder verganc,
Ende heeft in den lechame gelaten
Tekine scone utermaten,
7765[regelnummer]
Als van der glorie, die comen sal,
Daer tvolc sal verrisen al.
Want dat helege vleesch tien stonden,
Dat gecruust was metten zonden,
Ende nu was in der figure
7770[regelnummer]
Als ene niewe creature,
Vertoochde in sire leren
De gelike der passie ons heren,
Ende dede mede te verstaneGa naar margenoot+
Der verrisenesse gedane.
7775[regelnummer]
Ga naar margenoot+MEn sach in de zalege lede
Der naglen gelike mede,
Gesmeet met wonderliker macht
Ende al bi ons heren cracht,
Enten vleesce also gehende,
7780[regelnummer]
Waest, datmense porde an teen hende,
Gelijc als staerke senewen waren,Ga naar margenoot+
Begonsten si ter andre zide varen.Ga naar margenoot+
Openbaerlike was daer vonden
Dat teken mede van der zijt wonden,
7785[regelnummer]
Ga naar margenoot+Men ghere mensceliker crachtGa naar margenoot+
No gesteken, no gewracht,
Gelijc als in Jhesus zide,
Uut wies wonden gebenedide
Der menscelicheit, alst es bekent,
7790[regelnummer]
Vloeide al dat sacrement.
Die nagele waren zenewen hart,
Gedaen alst ware ysere zwart,
Ende root was de zijtwonde,
· J · deel gescepen na tronde
7795[regelnummer]
Ende gevaerwet, in der gebare
Oft ene scone rose ware.
| |
[pagina 254]
| |
Sijn vleesch, dat eerst was bi naturen
Ende bi evele in der figuren
Van zwarheden gekeert, dats waer,Ga naar margenoot+
7800[regelnummer]
Wart nu wijt ende dor claer,
Ende dochte, oft der sconeit plage,
Diet ebben sal ten domesdage.
Ga naar margenoot+So sochte waren sine lede
Ende so heflike te handelne mede,
7805[regelnummer]
Datsi aldus te handelne dochten,
Alst kinder leden wesen mochten.
Versiert dochten si sijn daer ter stede
Met tekene der onneselede.Ga naar margenoot+
Aldus in dien dor witten vleesceGa naar margenoot+
7810[regelnummer]
Die nagle zwart waren, alsict vereesche,
Entie wonde van der zide
Bloeide als ene rose blide!
VVat wonder eist, dat dus scone snede
Ende aldus wonderlike mede
7815[regelnummer]
Hem diet sagen anebrochte
Wonderne bliscap int gedochte!
Sine kindren weenden al gader
Om tverlies van sulken vader,
Maer de bliscap ne was niet minder,
7820[regelnummer]
Alsi an hem custen ginder
Die tekene, de scone wonden,
Die an den hogen coninc stonden.
Die miracle, die niewe sceen,
Heeft in feesten verkeert den ween
7825[regelnummer]
Ende heeft de subtijlheit van zinne
In wondre gekeert daer inne.
Want de miracle die men sach bloot
Was ongewone ende so groot,
Dat hem allen, diet an sagen,
7830[regelnummer]
Ga naar margenoot+Mochte vast gelove an dragenGa naar margenoot+
Ende minne int herte steken;
Ende diere of horden spreken
| |
[pagina 255]
| |
Mochtens wondren, ende huegen
Dat sijt mede scouwen muegen.
7835[regelnummer]
Ga naar margenoot+Want, alsmen vernam al bloot
Die mare van des heren doot
Entie miracle, cam daer ter stede
Dat volc toe gevloeit mede,
Om vleescelike te siene de zake,
7840[regelnummer]
Die hem vander herten stake
Allen twifel ende waen,
Ende sijs bliscap mochten ontfaen.
Porters vele leitmer in voort
Ute Assisen van der poort,
7845[regelnummer]
Om te scouwene an de wonden
Ende te cussene metten monden.
EEn rudder, die onder hem stoet,
Gelettert ende van sirnie vroet,
Jeronimus hiet hi bi namen,
7850[regelnummer]
· J · waert man onder tvolc te samen,
Want hi vanden helegen wonden
Sere twifelde tien stonden,
Als wilen Sinte Thomaes dede,
Ginc stoutelike daer ter stede,
7855[regelnummer]
In handen, in voeten de nagle taste
Entie zide daer toe vaste,
Bedi dat hi waerlike ende zere
De tekene taste van onsen here,
Dat hire bi uut allen herten
7860[regelnummer]
Den twifel dede van der smerten.
Hier omme waest dat hier naer,
Alsmen dat ondersochte vor waer;
Dat hi zwoer met stouten zinne
Al de waerheit van beghinne.
7865[regelnummer]
Ga naar margenoot+DIe broeders clene ende groot,
Die comen waren tsire doot,
Ende met hem tander diet,
Die nacht dat de here versciet
| |
[pagina 256]
| |
Heltsi met love ende met sange
7870[regelnummer]
Al durenture de nacht lange;
Het dochte bet sijn zekerlike
Inghel feeste dan van like.
Als tileke was, tvolc te samen,Ga naar margenoot+
Die van daer omtrent camen,
7875[regelnummer]
Ga naar margenoot+Namen menige kerce ende lecht
Ende telgen van bomen echt.
Met imnen, met zange medeGa naar margenoot+
Drouch sine tAssisen ter stede.
Alsi camen in haren gane
7880[regelnummer]
Ter kerke van Sinte Damiane,
Daer doe woende de maget Clare,
Die nu es van Gode mare,
Ende was met maechden daer besloten,
Bleven si daer metter roten,
7885[regelnummer]
Om dat der maechden scare came,
Sagen ende custen den lechame,
Die versiert was zekerlike
Metter sierheit van hemelrike.
So dat si camen ter stede
7890[regelnummer]
Met love ende met groter vrohede
Ende brochten den dieren scat
Tsint Joris kerke in de stat,
Ebsine ter aerde gekeert.
Want hi daer eerst adde geleert
7895[regelnummer]
Ende hire sijn eerste sermoen dede,
Int hende nam hire sine ruste mede.
Ga naar margenoot+Dese edele vader versciet
Uut deser werelt verdriet
Na Jhesus Cristus gebornesse
7900[regelnummer]
· m · cc · xx · ende zesse,
In octobre upten vierden dach,
Die naeste vor den sondach gelach,
Navonts spade, met groter waerden
Des sondages gebrocht ter aerden.
| |
[pagina 257]
| |
7905[regelnummer]
Ne begonde te hant daer anGa naar margenoot+
Verclaert worden de helege man,
Also als tanscijn ons heren
Te hem waert begonde keren,
Met vele miracle warden mare,
7910[regelnummer]
Dat die helicheit openbare
Worden soude, dier hi plach
Hier vor zinen sterfdach,
Also alst de werelt kende,
Menichsins vor sinen hende,
7915[regelnummer]
Ende datmen soude geloven,
Dat hi met Gode ware hier boven,
Binden miraclen die men mochteGa naar margenoot+
Sien * dat God dor hem wrochte.
Alsmen sine miraclen kende
7920[regelnummer]
Ga naar margenoot+Misselicsins in der werelt hende,
Eerden menige in sine stede,
Dat hi dus bi sire gebede
Den menigen dede bekeren
Metter herte ten dienste ons heren
7925[regelnummer]
Dor dere van den helegen man,
So dat van hem roupen began
Bede tongen ende gewerke,
Dat toten here der Roomscher kerke,
Toten paues Gregorius voort
7930[regelnummer]
Van Fransoise cam dat woort,
Die de negende Gregorius was
Paues geheten, alsict las.
Ga naar margenoot+SEkerlike, al waest den here
Kenlijc utermaten zere,
7935[regelnummer]
Niet biden miraclen groot
Die hi hoorde na sine doot,
Maer dat hi de selve in zijn leven
Daer toe adde onder souc gegeven
Bede gesien ende getast,
7940[regelnummer]
Dat hi sine helicheit wiste vast
| |
[pagina 258]
| |
Ende hem ne twivelde min no mere
Hine ware met onsen here;
Om dat hi Gods vicaris was,
Drouchi over een ooc das,
7945[regelnummer]
Dat hine ter werelt gave te vierne,Ga naar margenoot+
Dien hi waert kent te versierne.
Om te doene alle zekerhede
Durenture al kerstinede,
Dat hi eren waerdich ware,
7950[regelnummer]
Sine miraclen harentare
Dedi scriven, daer mense vant,
Entie wel prouven te hant
Ende onder souken herde wale
Met somegen cardenale,
7955[regelnummer]
Die te sulker besichede
Mijnst jonsten dochten ebben mede.
Vaste besochtent de cardenale
Ende thooft van Rome ooc altemale
Loveden miracle ende leven;
7960[regelnummer]
De paues hevet uut gegeven
Metten prelaten van den hove
Sant te zine den here van love.
SElve de paues, de here van prise,
Cam toter stede van Assise
7965[regelnummer]
Na dat van Davits geslachte
Jhesus Cristus word geboren,
Vor den oust, als wijt horen,
Uptie zeventiende calende;
7970[regelnummer]
Cume zouts gerisen hende,
Sedict, met hoe groter eren
Dat hine screef onder de sante ons heren.
Ga naar margenoot+Daer na ons heren gebornesse
· M · cc · ende vijf waerf zesse,
7975[regelnummer]
Dat de broedre te zamen
Ten generalen capitele camen
| |
[pagina 259]
| |
Tote Assisen binder poort,
Was de here gehaelt voort
Uter aerden * ende ter kerke brocht,
7980[regelnummer]
Die in sire ere was gewrocht,
Ende was up dachtende calende
Vor hoymaent, also ict kende.
Doe men verdrouch den helegen scat,
Met ons heren bulle besat,
7985[regelnummer]
Hi, wies tekin dat hi drouch,
Wrochte miraclen genouch,
Also dat bi der heliger lucht,
Die cam van der diere vrucht,
Menich wort gewect al daer
7990[regelnummer]
Jhesus Karste te volgene naer.
Ende het was zekerlike recht,
Dat God desen omoedegen knecht,
Dien hi adde in dit leven
Sire minnen so vele gegeven,
7995[regelnummer]
Dat hi met merkene ten paradiseGa naar margenoot+
Gedragen adde *, na enichs wise,Ga naar margenoot+
Ende in enen vierinen wagen
In den hemel adde gedragen
Bider caritaten viere,
8000[regelnummer]
Na Helyas maniere,
Dat ooc sine zalege bene
Roke zouden geven niet clene,
Als die onder demelsce blomen
Hare bloeyen adden genomen.
8005[regelnummer]
Ga naar margenoot+GHelijc als dese helege man,
Doe hi dit leven adde an,
Menich tekin dede groot,
Also, vort van sire doot
Tote heden deser tijt,
8010[regelnummer]
Ga naar margenoot+Doet hi over de werelt wijt
Bider cracht van onsen here,
Die hem doet selve de ere,
| |
[pagina 260]
| |
Menich miracle scone ende claer
Wide ende zide, verre ende naer.
8015[regelnummer]
Want hi blende, dove, stomme,
Juchtegen, creple ende cromme,
Laetsi twater, of sijn si beseten,
Lasers * of uptie zee gespleten,
Of in karkere ghevaen,
8020[regelnummer]
Sine genaden verleent zaen;
Allen evelen ende alre noot
Staet an staden dese here groot.
Ja vele dode sonder waen,
Die bi hem zijn up gestaen,
8025[regelnummer]
Doen ons openbare weten,
Dat God sijns niet heeft vergeten,
Die altoos eert desen here.
Den vader si ooc lof ende ere,
Glorie ende ewelike feeste,
8030[regelnummer]
Metten zone ende metten helegen geeste,
Sonder hende ewelike voort.
Amen, segt alle diet hoot.Ga naar margenoot+
|
|