Logo DBNL
Torec (1875)

Torec

(1875)–Jacob van Maerlant–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

VII. Hoe Torec jegen den vogaet vacht, ende daarna jegen Druande.

 
Daventure doet ons cont,
1225
Dat Torec nu te deser stont
 
Tongemake was so sere,
 
Dat hi welna was uten kere.
 
- ‘Ay minne,’ sprac hi, ‘es dit u raet -
 
Gi, daer die werelt al bi staet,
1230
Gi, die alle hovescheit wiset,
 
Gi, die al die werelt priset, -
 
Dat gi joncfrouwen dit brinct ane,
 
Die altoes dragen uwen vane,
 
Te doene aldus gedane daet?
1235
Ay minne, gi sout reinen raet
 
Altoes uwen lieden geven,
 
Die u dinen al haer leven!
 
Es dit u raet, scone Mabilie,
 
Dat gi mi doet sulke mertilie?
1240
Maer nochtan alsic bepense mi,
 
Sone wetic wies die sculde si
 
Soe der minnen so oec uwe:
 
In weet wien ic te rechte verduwe.
 
Waerbi maget dan comen mede
1245
Dat dese joncfrouwe aldus mesdede
 
Jegen mi, en dade hare minne,
 
Die si onwetende hevet inne;
 
Ic wane dat si haer ginc te naer:
 
Ic vergeeft hare, al eest mi swaer’.
1250
Dit hoerde die joncfrouwe doe,
 
Dat hise daer onsculdechde alsoe
 
Jegen redene ende jegen minne;
 
Ende pensde doe in haren sinne,
 
Dat lachter ware dat sine hilde.
1255
Doe liet si ut den riddere milde,
 
Ende bat hem vergeffenesse daer.
 
Doe vertelde si hem daernaer
 
Hoe dit orloge quam haer toe:
 
‘Torec, live, ic segt u alsoe:
1260
Ic hadde voracht in minen moet
 
Te nemene enen ridder goet,
 
Ja, den besten diemen wiste.
 
Aldus quamic in desen twiste
 
Dat mi dese heren belagen.
1265
Si eischten mi an mine magen:
 
In namer genen, seidic doe,
 
Sine dwonger mi met crachte toe;
 
Ende dit dedic om dat ic woude,
 
Datmen mi belicgen soude.
1270
Doen sindic saen in Arturs hof,
 
Dien al die werelt gevet lof,
 
Ende ontboet daer al over waer,
 
Dattie joncfrouwe van Montesclaer
 
Beseten ware in haer lant,
1275
(Also es mine borch genant).
 
Dit dedic te dien stonden
 
Omdat ic waende vander tafelronden
 
Hebben gehad enen den besten
 
Om te bescuddene mine vesten,
1280
Ende dan dien te manne genomen.
 
Ende nu so sidi hier comen
 
Ende hebt mi bescud ter stat,
 
Daeromme haddic u gerne gehat;
 
Maer dat gi ander minne draget’.
1285
- ‘Joncfrouwe, wat hulpet vele gesaget?
 
Uwen orlof! Ic moet varen’.
 
Doe wapendi hem al sonder sparen
 
Ende es op sijn ors geseten.
 
Ende binnen dien, dat suldi weten,
1290
Quam een dwerch aldaer gevaren,
 
Ende nam die joncfrouwe sonder sparen
 
Ende settese vor hem op sijn part,
 
Ende reetere mede te woude ward;
 
Ende si riep hulpe al dat si can,
1295
Ende seide doe: ‘Torec, edel man,
 
Bescud mi van desen duvel nu!’
 
Torec seide: ‘Joncfrouwe, ic segt wel u,
 
Dat ics niet wel ne dar angaen;
 
Want bescuddic u, sonder waen,
1300
Ic soude nu duchten, dat gi dan
 
Mi sout doen vaen uwe man.
 
Vard Godevolen! ic vare oec en wege;
 
Ic moet mi proven in anderen zege’.
 
Dus voretse daer en wech die dwerch
1305
Verre henen in enen berch.
 
Hierna salict u bedieden al
 
Van den dwerge groet ende smal;
 
Ic moet nu van Torecke scriven.
 
Hi liet die joncfrouwe haren rouwe driven
1310
Ende voer en wech al dat hi can,
 
Ende quam gereden in enen dan
 
Ane een wout, daer hi vernam
 
Waer een riddere op hem quam,
 
Die altemale doe was roet,
1315
Ende gaf hem enen steke so groet,
 
Dat Torec welna met allen
 
Van sinen perde was gevallen.
 
Ende Torec staken oec daernaer
 
Dattie gene canseleerde daer.
1320
Ende Torec kerde doe omme sijn paert,
 
Ende hine wiste waerward
 
Dat hi hem ontvaren was.
 
- ‘Deus!’ sprac hi, ‘eest alfsgedwas
 
Dat ic hier ontmotende si?
1325
Aldus quam veerenc een jegen mi,
 
Dien ic oec aldus verloes;
 
Ic waent een alf es altoes’.
 
Dus reet hi vort ende vant
 
Enen groten starken tyrant,
1330
Die daer hout roetde int dal.
 
Alse Torec te hemwaerd riden sal,
 
Doe riep die gene: ‘In duvels ere,
 
Moetti op min lant riden, here?’
 
‘Torec seide: ‘Wat scaet u dat?’
1335
- ‘Het scaet mi so, dat gi Godsat
 
Moet hebben dat gijt daet heden’.
 
Torec seide: ‘Bi mire waerheden,
 
Waer nu alse lettel gi soudet ontgelden’.
 
Die ander seide: ‘Laet staen u scelden,
1340
Ende comt hier oft gi so cone sijt’.
 
Hi warp sine hoyke ut ter tijt,
 
Daer een halsberch onder was.
 
Op sinen esel sat hi na das,
 
Ende nam een spere in die hant,
1345
Ende bant sinen helm te hant,
 
Ende reet saen te Torecke waerd,
 
Ende stakene daer doe enen scard,
 
Want hi stac den halsberch dore.
 
Ende Torec geraecten oec ter ure
1350
Dat ontwe brac sijn spere;
 
Maer en dede hem gene dere.
 
Die esel was dapper ende snel
 
Ende droech sinen here harde wel.
 
Die dorpere trac doe sijn swaerd,
1355
Daer hi Torecke sere mede deert,
 
Want al dat sloech ginc dore nu;
 
Ende Torecs swaerd, dat secgic u,
 
En scaedde hem en twint niet.
 
Ende alse Torec dat gesiet,
1360
Loept hi anden dorpere saen
 
Ende heeftene in sinen arme bevaen,
 
Ende warpene onder heme aldaer,
 
Ende dede hem den helm af daer naer.
 
Doe werd die gene sere vervard
1365
Ende gaf hem op daer ter vard.
 
Doe vrachdem Torec wie hi ware.
 
- ‘Een vogaet,’ seidi daer nare.
 
- ‘Ende twi geneerdi u dus hier?’
 
- ‘Here, ic was een riddere fier,
1370
Ende diende wilen in Arturs hof,
 
Daer ic in hadde groten lof;
 
Ende om dat ic sinen drossate
 
Keyen (dattene God verwate!)
 
Daer met enen knive stac,
1375
Omdat hi mi lachternie toesprac,
 
Hieromme ben ic slans verdreven,
 
Ende moet aldus generen min leven.
 
Ende diegene, die wandelen opter straten,
 
Die rovic oec te minen baten,
1380
Want vor min speryser ende min swaerd
 
Sone es gene dinc beward,
 
No geen dinc, diet wederstoet,
 
Sonder min halsberch, die es so goet’.
 
Doe vergaf hem Torec gereit
1385
Algader dat hi hadde messeit.
 
Des avons lach hi metten vogaet
 
In ene loetse, die daer bi staet,
 
Daer hine wel dede te gemake.
 
Des margens vroech alse ward ontwake
1390
Torec, so es hi wech gevaren,
 
Ende quam gereden saen daer naeren
 
Daer hi ene joncfrouwe gemoet,
 
Die hi vrindelike groet,
 
Ende vrachde hare na der aventuren gewat,
1395
Die hem saen doe wiesde dat.
 
Doe reet hi daerwaerd herde sere,
 
Ende quam gereden tenen kere
 
Op tgewat van aventuren;
 
Ende daer vant hi ter selver uren
1400
Enen riddere sward ende groet,
 
Die hem daer sijn spere boet.
 
Ende alse dat Torec heft vernomen
 
Es hi op genen riddere comen,
 
Ende die swarte op hem weder,
1405
Datsi beide bina ter neder
 
Waren gevallen daer ter stat.
 
Doe trocken si die swaerde nadat.
 
Doen dreef Toree den swerten saen
 
In dat gewat, al sonder waen.
1410
Des scamde hem die ander sere,
 
Ende sloech Torecke do so sere,
 
Dat hem int water ontvel sijn swaerd.
 
Doe scoet hi te Torecke waerd
 
Ende namene in die middelt daer,
1415
Ende gingen beide trecken daernaer
 
So lange dat dorsse storten bede,
 
Dat Torecke doe verginc te lede,
 
Want hi onder sijn ors vel.
 
Doe ne dede die swerte niet el,
1420
Maer ginc hem binden vote ende hande
 
Met enen harden starken bande
 
Eer Torec conden comen ter were.
 
Doe seide die swerte: ‘Dese dere
 
Hebdi om die joncfrouwe, nu
1425
Van Montesclare, dat secgic u’.
 
Doe leidi Torec op dat lant
 
Ende voer thuus om een swaerd thant.
 
Binnen dat hi dus gebonden lach,
 
Quam die joncfrouwe, die hi sach
1430
Des selves dages inden woude;
 
Ende haer ontfarmes menechfoude:
 
Ende Torec scaemden harde sere.
 
Die joncfrouwe vrachde doe den here
 
Hoe hi hiete. - ‘Ic hete Torec.
1435
Al licgic nu in desen strec,
 
Mijn vader es Ydor die coninc’.
 
- ‘Ic kinne u gnoech met deser dinc,
 
Want gi sijt Torec, daermen af seget
 
Menege grote ende scone doget.
1440
Al waest min vader die u bant,
 
Ic sal u ontbinden altehant’.
 
Si ontbantene ende dede daernaer
 
Sijn swaerd int water hem langen daer.
 
Doe nam si orlof binnen desen:
1445
Sine dorste daer niet langer wesen
 
Om haers vader wille, Godweet,
 
Die nu weder es comen gereet,
 
Ende vant Torecke op sijn paert.
 
Doe sprac hi daer te Torecwaerd,
1450
Doen hine vant te stride gereet,
 
Sprac hi: ‘Hets te spade, Godweet.
 
Wildi tavont met mi riden,
 
Ic sal u herbergen nu te tiden;
 
Ende margen vroech alst dach si
1455
Selewi striden ic ende gi’.
 
Torec seide: ‘Ic love dit wale’.
 
Dus voren si beide te sire sale.
 
Daer was hi harde wel ontfaen.
 
Ende naden etene ginc men saen
1460
Slapen. Ende doe die dach ontspranc,
 
Stont Torec op eer iet lanc,
 
Ende quam te sinen werd doe saen.
 
- ‘Here, wi souden vechten gaen!’
 
- ‘Nu ried ten gewade’ sprac die waerd,
1465
‘Ic sal u volgen metter vaerd’.
 
Ende alse Torec es ten gewade comen,
 
Heeft hi den swerten comende vernomen;
 
Ende elc sette in sijn spere daer naer,
 
Ende quamen gereden te gadere daer
1270
Met enen gemote vreselijc groet.
 
Haer speren braken inder noet.
 
Doe vingen si beide ten swerde,
 
Daer manlijc andere sere met deerde.
 
Dus vochten si in desen doene
1475
Dat lange was over none.
 
Doen gaf Toree enen slach
 
Den swerten dat hi ter eerden lach.
 
Doen bant hine daer, dat wetic wel,
 
Ende seide: ‘Ic sal u tselve spel
1480
Deilen dat gi mi daet ter stat
 
Gisteren op dit selve gewat’.
 
Doen bat die swerte genade saen;
 
Ende Torec wildem thoeft afslaen.
 
Doe quam sijn dochter die joncfrouwe
1485
Ende bat Torecke op gerechte trowe,
 
Dat hine hem gave daer ter stat.
 
Torec gavene hare doe sijs bat;
 
Maer Torec hadden gewont so onsochte,
 
Dat hi niet lange leven mochte.
1490
Nu was blide sere Torec
 
Dat hi was leden desen strec.
 
Hi reet en wech al dat hi conde;
 
Ende rechte bider avonstonde
 
Quam hi gereden in snelre wise
1495
Ane Druants casteel te Roetsebise.
 
Ter porten reet Torec ende riep.
 
Mettien een gersoen inwaerd liep
 
Ende seit Druande sinen here
 
Dat daer een riddere clopte sere.
1500
- ‘Ganc, latene in,’ seide Druant.
 
Die knape litene in te hant,
 
Ende Torec beette ende ginc in die sale,
 
Daer hi ontfaen was herde wale.
 
Doe quam ene joncfrouwe ende seide:
1505
‘Her Druant, bi mire kerstenheide,
 
Nu pleget des wel: en sijt niet gram,
 
Dits dierste riddere die u toe quam
 
Sint dat gi vort van Roetsebise’.
 
- ‘Gerne, vrouwe; mine spise
1510
Gevic hem blidelike sonder fel’.
 
Nu verstaet hier Torec wel
 
Dat dit vander Roetsebisen was
 
Druant, ende was blide das.
 
Gnoech was nu ten etenen daer.
1515
Doe vrachde Druant saen daer naer
 
Sinen gast hoe hi hiete saen.
 
- ‘Torec hetic, sonder waen,
 
Ende Ydor vander Baserrivire
 
Es min vader.’ Doe seide scire
1520
Druant: ‘Torec, sidi dan dit,
 
Die hier neven mi nu sit!
 
En waerdi niet min gast entrowen,
 
Dat soude u scire nu berouwen;
 
Maer trameer gevic u vrede,
1525
Ende margen metter vroechden mede
 
Motewi vechten ic ende gi’.
 
Torec seide: ‘Bi Gode, dat si’.
 
Naden etene gingen daer slapen
 
Beide heren ende knapen.
1530
Des ander dages es op gestaen
 
Torec ende wapende hem saen;
 
Ende Druant oec banderside
 
Gereide daer oec saen te stride.
 
Doe sprac Bruant: ‘Torec, nu segt
1535
Wat scoude dat gi mi oplegt,
 
Daer gi strijt nu ombe begaerd’.
 
- ‘Ic segt u, here, om dat gi waerd
 
Daermen den cyrkel sette te dele
 
Jegen die .xxv. castele,
1540
Ende u deen helecht daer quam an:
 
Hier ombe willic vechten dan’.
 
Bruant sprac: ‘Het welt menech vechten,
 
Daer hi hem qualijc can berechten’.
 
Torec seide: ‘Alle vrede si uut,
1545
Sonder scelden ende geluut’.
 
Dus sijn si beide comen tsamen
 
Alse II ridders van hoger namen.
 
Die speren braken sticken daer.
 
Si trocken beide die swaerde daernaer
1550
Ende gingen houwen ende slaen
 
Vanden scilden menech spaen.
 
Druant sloech Torec, des gelovet,
 
Dor helm, dor coifie, int hovet
 
En wonde toten bene wale.
1555
Doe sprac Druant dese tale:
 
‘Torec, dit dedic dor uwe houde.
 
Nu hebdi den cyrkel van goude
 
Een deel metten roden gemanc.
 
Die dulheit soect vintse onlanc’.
1560
Torec sprac: ‘Druant, dese gichte
 
Salic u lonen nu machlichte’.
 
Hi gaf hem daer nu enen slach,
 
Dat hi op sijn artsoen lach.
 
Den anderen slogen noch die here,
1565
Ende den derden oec soe sere,
 
Dat hine wonde so sere int hoeft,
 
Dat hi neder viel verdoeft.
 
Ende Torec ginc vanden perde daer
 
Ende trac hem den helm af daer naer
1570
Ende seide: ‘Ic hebbe u wel den slach
 
Vergouden, dies gi mi daet gewach.
 
Nu moetti sterven ember hier’.
 
- ‘Ay neen, Torec, edel ridder fier,
 
Hebt mins genade nu ter stont:
1575
Gi hebt mi herde sere gewont’.
 
- Ic doe, ‘sprac Torec na desen,
 
‘Wildi mi ene wonde doen genesen
 
Uwen wive, die mi Briande
 
Sloech met enen gevenijnden brande’.
1580
Doe riep Druant sijn wijf saen,
 
Ende dede haer dese dinc verstaen.
 
Si seide: ‘In does in gere wijs,
 
Want hi na mire suster mesprijs
 
Staet nu, dat wetti wel’.
1585
Druant seide: ‘So ware wel fel
 
Die minne tuscen mi ende u,
 
Wildi mi laten doden nu
 
Alhier ter stede; soe hebdi
 
Uwer suster liver dan gi doet mi.
1590
Maer geneest desen riddere saen
 
Ende laet mi der doet ontgaen’.
 
- ‘Twi biddi mi dat icken genese?
 
Ja, ende es min viant dese,
 
Hoe soudicken dan genesen nu?’
1595
- ‘Vrouwe, so stervic nu dor u;
 
Ende dit ene jamberlike sonde,
 
Dat gi om te genesene ene wonde
 
Uwen man nu laet verstoren.
 
Ic wane gi hebt den sin verloren’.
1600
Doen seitsi dat sijt doen soude,
 
Ende gaefs haer trouwe also houde
 
Torecke doe, die saen ter stede
 
Druande gaf daer pays ende vrede.
 
Hi werd sijn man in corter stont:
1605
Deen custe den anderen anden mont.
 
Ende die vrouwe ginc na desen
 
Die wonden van hen beiden genesen.
 
In drie weken genas sise vorwaer;
 
Ende hierenbinnen ondervrachdi daer
1610
Omden cijrkel ende omdie fine,
 
Daer hi int herte om dogede pine,
 
Want hi minnetse so oversere,
 
Dats vergeten en can die here.
 
Na latic Torecke ginder bliven,
1615
Daer menne geneest; ende sal u scriven
 
Van Melionse, daer ict af liet,
 
Ende van Raguel, daer ic vore af sciet,
 
Ende oec mede vanden dwerge
 
Die de jonefrouwe voerde inden berge.

Vorige Volgende