Heimelijkheid der heimelijkheden
(1917)–Jacob van Maerlant–
Auteursrecht onbekendXVIII.Die werelt es als een vergier,
Jof een boomgaert, jof een hof.
Welc es die bescermenesse hier of,
1515[regelnummer]
Die dam, die vesten, jof die mure,Ga naar margenoot+
Diere of weren die felle ghebure?
Dats recht ordeel, recht vonnesse,
Die niet ne volghen valscher lesse.
Recht vonnesse dat es besetGa naar margenoot+
1520[regelnummer]
Ende ombeloken metter wet.
Die wet dats een lantscap echt,
Dat een landshere wel berecht.
Die landshere es alst een herde ware,
Die sire scaep nemet ware,
1525[regelnummer]
Want hi bescermet die ondersaten
Vander edelinghen ommaten.
Die edelinghen sijn sheren ghewelt,
Die men houden moet om ghelt.
Ghelt dats ene aventure,
1530[regelnummer]
Diemen neemt onder die ghebure.
Die ghebure, die ondersaten,
Dat sijn die gone, die met maten
| |
[pagina 168]
| |
Ende metter gherechtichede
Gheset sijn in die nederste stede,
1535[regelnummer]
Ende daer hare bi die werelt gheneerd,
Te winne, al dat men verteerd.
Gherechticheit es dueghet niet clene,
Die in hare selven rust allene;
In hare es pais ende vrede,
1540[regelnummer]
Ende der ondersaten salichede.
Ga naar margenoot+Nu ne hevet gheen landshere den sin,Ga naar margenoot+
Dat hi sijn ende ende sijn beghin
Van sinen wandelen ghevalle
Allene mach berechten alle;
1545[regelnummer]
Ende om dat elc hevet inneGa naar voetnoot1545
Na den lechame vijf sinne,
So radic, dat elc landshere
Sinen raet an hem viven kere;
Want vijfterande sijn creaturen
1550[regelnummer]
Up daerde van haerre naturen:
Die mensche ende die gheplumde diere,
Die zwemmen na hare maniere,Ga naar margenoot+
Die viervoette, die crupende worme;
Ende elc van desen hevet sine vorme;
1555[regelnummer]
Ende vele dinghen mochtic bescriven,Ga naar margenoot+
Die al omme gaen met viven;aant.
Ende hier bi maghet ghenen here scaden,
Datten vijf wise man beraden;Ga naar margenoot+
Maer emmer houde in sinen moet,Ga naar voetnoot1559
1560[regelnummer]
Jof hie wijs es ende vroed,
Dat nauste van sinen sinne,aant.
Dat haer negheen ten nausten kinne;
Want hets heren vrese groot,
Soude iemen weten hare noot,
1565[regelnummer]
Om dat men lichte heren beghevet,
Als men in mesvalle snevet.
| |
[pagina 169]
| |
Als een here dan es verswaerd,Ga naar margenoot+aant.
Sal hie roupen te hem waert
Sinen raet, legghen hem te voren
1570[regelnummer]
Die dinghen, die daer toe behoren,
Ende late elken spreken allene,Ga naar voetnoot1571
Wat sijns selves herte mene;
Ende onthoude van hem allen,
Wat sie andworden ende callen;
1575[regelnummer]
Ende deen ne sal weten niet,
Wat rade hem die ander riet;
Ende merke dan, wie best raed
Sine ere ende sijns lands staet,
Ende na rechte ende na wette;
1580[regelnummer]
Ende wachte, dat hi niet ne sette
Den enen vor die andre te sere,
Want hi, die hevet die meeste ere
Sal den andren versmaden,
Ende sal pinen ende raden,
1585[regelnummer]
Hoe hie boven hem gheclive,
Ende dus wort die here keytive.
Dus hevet menich here verlorenGa naar margenoot+
Lijf ende goet, ende sach te storen
Sijn rike, ende wort slands verstotenGa naar margenoot+aant.
1590[regelnummer]
Biden stride vanden ghenoten.
Niemen versmade den jonghen man,Ga naar margenoot+
Die wel ende recht raden can;
Ende emmer souke tallen stonden,Ga naar voetnoot1593
Joft mach, sijn raet anden ghesonden.
1595[regelnummer]
Ende oec waerd mede nutte ende goed,Ga naar voetnoot1595
Dat een here ware so vroed,
Dat hi wiste ende kende,
Wat naturen hem an sende
Die cracht van sterren, als het was,
1600[regelnummer]
Dat sijn moeder sijns ghenas;
| |
[pagina 170]
| |
Want dicken naturd, als men vind,aant.
Nader sterren loop dat kind;
Ende das hort hier een bispel,
Wat up eene stont ghevel:
|
|