Heimelijkheid der heimelijkheden

(1917)–Jacob van Maerlant– rechtenstatus


X. Ga naar margenoot+Alexander, hoet di dies,Ga naar margenoot+ 750[regelnummer] Dat di gheen wijf make ries; Set dine ziele niet in hare hant; Ende, oft emmer es so bewant, Dattu di boghen moets ten vrouwen, Soec ene, die du moghes ghetrouwen; 755[regelnummer] Want als ene vrouwe doet Metti, dat hare dinket goed,
[pagina 141]
So bestu dan al hare bevolen:Ga naar voetnoot757 Dijn lijf es hare, wat holpt verholen! Wes van venine in groter hoede. 760[regelnummer] Ga naar margenoot+Hout di an fisisiene vroede,aant. Ende houtti niet an enen allene, Want wers moghen int ghemeneGa naar voetnoot762 Ga naar margenoot+ Vele enen here vergheven, Dan een allene. Bestu bedreven 765[regelnummer] Te nemene ene medicine, Doese vor di comen ende vor die dine, Ende bi ghemenen gansen rade Nem medicine, eist vro, eist spade. Ga naar margenoot+Alexander, ghedinket niet di,Ga naar voetnoot769 Ga naar margenoot+ 770[regelnummer] Dat die coninghinne van Indi Sende menich diere prosent, Ende hoe soe di hevet ghesent Met dien jouwelen ene scone joghet, Daer du wel na bi waers onthoghet,Ga naar margenoot+ 775[regelnummer] Want soe was oit up ghehouden Van kintschen daghen toter ouden Met venine, tote up dien dach. Neware dat ict an hare versach,Ga naar margenoot+ Du waers onteerd van dinen liveaant. 780[regelnummer] In die begherte van den wive: Dien soe ghenaecte, of dien so beet, Hi staerf altehant ghereet.
[pagina 142]
Ga naar margenoot+Mochtet enichsins ghescien, Ic wilstu hads enen astronomien,aant. 785[regelnummer] Entu niene daets, vro no spade,Ga naar voetnoot785 Het ne ware bi sinen rade; Want God ne maecte noit dinc,Ga naar voetnoot787 Die hi met redenen niene bevinc; Ende hier vant die wise PlatoenGa naar voetnoot789 aant. 790[regelnummer] In dinghen der naturen doen, Entie naturen van den sterren. Ne laet di niet also verwerren, Dattu volghes den gonen naer, Die segghen: ‘const van sterren es swaer, 795[regelnummer] Ende diere ne can niemen ghenaken.’aant. Sine weten wat si maken, Want ghene dinc es hem te swaer, Die van sinne es wijs ende claer. Ander domme te sprekene plien:Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot799-838 800[regelnummer] ‘God hevet vorseit ende vorsien Van beghinne, hoet al sal comen, Ende hier omme ne maghet niet vromen, Al vorweet men die dinc al, Hoe dat soe ghevallen sal, 805[regelnummer] Want sijn vorsegghen moet vulcomen. Wat mach dan const van sterren vromen?’ Hier up es dus die andwarde mijn:Ga naar margenoot+ Al eist dat somighe dinge sijn,Ga naar voetnoot808 Die emmer vort moeten ghescien, 810[regelnummer] Ende dier men niet mach ontflien, Eist dat ment te voren weet,Ga naar margenoot+aant. Met minderre smerten ontfaet men tleed,
[pagina 143]
Of wiseliker mach ment som vlien,aant. Dan het niet ne ware vorsien, 815[regelnummer] Ende doeter doch jeghen iet weren: Dats erande scuwen sonder deren.aant. Siet hier ene exemple te desen: Ik weet, het sal staerc winter wesen; Ic gadere berninghe ende hout, 820[regelnummer] Ende make pelsen jeghen tcoud, Ende spise mijn huus der jeghen: So maghic lichte des winters pleghen,Ga naar voetnoot822 Want sin ende vorsienichedeaant. Gaf God der menschelijchede, 825[regelnummer] Dat hem elc der bi vorhoed Jeghen dinc, die ghevallen moet, Ende als men die plaghe vorweet, So sal men bidden sere ende ghereet Den uppersten Gode omoedelike, 830[regelnummer] Dat hi hem dele ontfarmelikeaant. Sine hantghewerke, ende dor sine ere Die plaghe ten besten kere, Want God ne sette in sijn ghewerkeaant. Noit dinc so vaste no so staerke,Ga naar margenoot+ 835[regelnummer] Dat hi sire macht dede ghewelt,Ga naar margenoot+ Wildi, soene ghinc enen andren telt: Men mach den uppersten, den hoghen, Met beden ende met weldaden boghen.	margenoot+ Cap. 19, de custodia proprie persone a mulieribus. margenoot+ H XX [tekstkritische noot]757 C, H dan ontbr. - 758 C helpt - 760 C Houti an .... ruimte opengel .... ane vr.; H fisicine an vr. - 761 C di ontbr.; H hout di - 763 H begheven - 768 C, H n.m. vroe ende sp. - 769 C gedinckes; H ghedinkets - 770 C, H coninghe (coninghen) van endi - 771 C, H di senden - 772 C, H e.h. men; H heeft - 773 C, H mettien iuweelen; H scone ontbr.; iueght - 774 C d.d. naer; H welnaer; onthueght - 775 C so; oint; H si was oec opgeh. - 776 C, H totier - 777 H opten - 780 H begheerte; C, H dien - 781 C, H die hare ghenaecte o.d. so (si) b. - 782 C, H die voetnoot757 ... scias te esse (quasi) quoddam depositum commissum apud eam margenoot+ Cap. 20, quod non sit confidendum uni medico. voetnoot762 ... quoniam unus medicus potens est ad nocendum: et de facile audet nefaspresumere: et scelus deducere ad effectum. si itaque fieri potest quod sint decem non sint pauciores margenoot+ (C 92^r.) b) margenoot+ Cap. 21, de puella nutrita veneno. voetnoot769 (vgl. ook blz. 23) O Alexander recole facta regine Indorum quando tibi mandavit causa amicitie multa enxenia et dona venusta inter que missa fuit illa venustissima puella que ab infantia nutrita fuit et imbuta veneno serpentum: ita quod sua natura versa erat in naturam serpentum. Et nisi illa hora sagaciter inspexissem in ipsam et arte magica iudicassem ita quod audacter horribiliter et incessanter et inverecunde suum figebat visum in facies hominum. perpendi siquidem quod interficeret homines solo morsu. quod experimento postea didicisti et probasti. et nisi hoc certissime ostendissem: mors tua fuisset in ardore coitus consequuta (voor andere lezingen vgl. Hertz., a.w.) margenoot+ H XXI, C XXVII margenoot+ (H 66^v. b) margenoot+ (L 195^r. c) [tekstkritische noot]783 H mocht die - 784 C, H ic wilde (woude) du; astromien - 785 C, H ende du en hads (daeds) vroe n. sp. - 786 C, H en - 787 C en - 788 C niet bevint; H niet en - 790 H sterren - 791 C natuere; H nature - 792 C ne laetti; H en l. - 794 H conste v. st. es waer - 795 C e. dier en c.; H e. diere c.; L gheraken; C, H ghenaken - 798 C, H reene i. pl v. wijs - 799 C andere; H andre - 801 C van ane ghinghe; H van ane beghinne - 802 C ne ontbr.; H en maegt - 803 C vorsiet - 804 H si - 806 C den; H conste; L wāt - 807 C, H dandworde - 808 C dinghen - 809 C, H voert - 810 C, H entie m.n. en mach - 811 C, H datmense - 812 C m. minder smerten ontfarmen tleet; H ontf. men leet margenoot+ Cap. 22, quomodo rex se debet regere per astronomiam. voetnoot785 zie het Latijn op blz. 9 voetnoot787 scias pro certo quod nihil facit deus vanum vel ociosum in naturis sed omnia facta sunt probabili de causa et certissima ratione (vgl. blz. 23 en 98) voetnoot789 zie blz. 9 en 23 margenoot+ C XXVIII (C 92^v. a) voetnoot799-838 zie het Latijn op blz. 35 margenoot+ H XXII voetnoot808 etsi quedam sunt necessario ventura: tamen si presciuntur: levius tolerantur prudentius declinantur. et sic quodammodo evitantur (816) margenoot+ (H 67^r. a) [tekstkritische noot]813 H ende lichteliker; C ende messeliker - 814 C, H dan oft n. en - 815 C maectre; H maecter - 816 C, H dits eerande (eenrande) - 817 C een exempel; H Sieter hier een exempel ieghen - 818 C, H ic w. wel; C sterc; H groot w. pleghen - 819 C gadre - 820 C jeghen cout - 821 C daer - 822 C, H bet; C des winter - 824 C g.g. bidi der meinschelichede - 825 C, H daer bi verhoet - 826 C, H vor dinc - 827 C, H ende oec alse (als) m.d. pl. vorweet; L versteet - 827-828 staan in L in omgekeerde volgorde, met a en b voor den versregel - 829 C, H gode ontbr.; H oversten - 830 C oemoedelike; H ontfaermelike - 833 C, H en sette; sine - 834 C, H noint (noyt) so crancke d.n.s. st. - 835 H die siere m. - 836 C, H wildi (wilde hi) hine g.e. anderen t. - 837 H oversten - 838 C poghen - 839 C sake - 840 C, H vorsienechede; C wijs ontbr.; H vroet - 841 C, H ende verst. - 842 C, H hier i. pl. v. hierbi; H Dat voetnoot822 et propter hoc veniente hyeme a frigore non leduntur margenoot+ (C 92^v. b) margenoot+ (L 195^v. a)

Vorige Volgende

X.