Jezus en de ziel

[p. 43]

IX.

Indien ons hart ons niet veroordeelt, zoo hebben wij vrijmoedigheid tot God. - 1 Joh. III : 21.

[p. 44]

Op het IX. Zinnebeeld.
Van onreine gedachten.

Verschrikt noch bedroeft u, o godlievende mensch, al hebt gij onreine invallende gedachten en lasteringen. Als gij uwen wil daar niet ingeeft, en dat het u zeer leed is, zoo weest tevreden en maakt er geen geweten¹⁾ van. Denk dat gij met uw verlosser Jezus Christus bespogen wordt, en lijd het gewillig om zijnentwille. Weet dat hij aan u niets zal laten geschieden of het zal u tot groote zaligheid gedijen, is 't dat gij u daar verduldig in gedraagt. Gelijk als het fijn goud, hoe dat meermalen door het vuur gaat, hoe dat het reiner en edeler wordt, zoo ook de edele mensch in zijn lijden, verzoeking en aanvechting; want hoe diezelve aanvechtingen onreiner, boozer en onuitsprekelijker zijn, hoe de mensch hierdoor al meer gereinigd en gelouterd wordt; want wat tegen den vrijen wille des menschen is, daar kan geen doodzonde in geschieden, maar het is den mensch bereidende tot een hooger verdienen en genieten in het eeuwige leven. Paulus zeit: Niemand wordt gekroond, dan wie ridderlijk strijdt, en daarin volhardt tot het einde toe. Want ik zeg u: wat tegen uwen vrijen Wil is, het zij zoo boos en onrein als het wil, hoovaardigheid, gierigheid, onkuischheid, of iets anders, dat is u niet bevlekkende, maar veel meer reinigende, louterende en bereidende tot onzen Heere, en tot zijn bijzondere genade. Daarom hebt goede moed, zijt vroolijk en niet treurig noch zwaarmoedig; of u somtijds booze, onreine gedachten invallen, zij zijn zoo boos als ze willen, stoot u daar niet aan; want zoo zij u tegen uwen wil invallen, zoo laat ze ook wederom uitvallen.

En of u dit allermeest toevalt²⁾ in uw gebed, en in uwen toekeer tot God, laat dat recht zijn in de name Gods, en lijd deze aanvechtinge en onreine vuiligheid ootmoedig en

1) gewetenswroeging.

2) overkomt.

[p. 45]

gelaten door den wille Gods. Weet dit: de mensch mag¹⁾ zich hierin zoo ootmoedig gedragen om der wille Gods, dat hij daardoor tot zulken genade komt, dat het hem geheel vreemd was²⁾ indien hij door dezen weg niet was gegaan. Maar de mensch zal zich in dezen tegenwerp³⁾ en lijden niet behelpen⁴⁾, noch met woorden, noch met werken, maar alleen bloot met God, en hij zal dit dragen met een goedertieren herte en zich zelven hierom niet pijnigen van binnen noch van buiten. Wanneer 't dan den hemelschen Vader tijd dunkt, zoo kan hij u zonder alle twijfel daar wel van verlossen, en u voor deze pijnlijke aanvechtinge met hem zelven duizendvoudig verheugen. Daarom gedraagt u goedertieren en doet de waarheid eenvoudig genoeg, en wat op u valt, zijt daarin uzelven onbeholpen; want wie zich zelven te veel helpen wil, die wordt van God noch van de waarheid geholpen. Dengenen die God liefhebben, zegt Paulus, werken alle dingen ten goede⁵⁾.

1) vermag.

2) zou schijnen.

3) tegenspoed.

4) zelfhelpen.

5) In dit, waarschijnlijk ook böhmistisch proza, werkt middeneeuwsche mystiek zeer duidelijk. 't Bovenstaande zou Eckart hebben kunnen zeggen. Of Merswin, die aan 't slot van zijn ‘boek van de negen rotsen’ verklaart dat hij er in berustte dat God, na zijn geestverrukkingen, weder de grootste aanvechtingen over hem gehengde (zie ‘Vrije Fries’, XV, bl. 262).

[p. 46]

De Ziele in verlangen, om met het godlijk Licht doorschenen te zijn.

De dageraad, verwelkomd met verlangen

van al wat leeft, doorvloeit de gansche lucht,

en neemt in 't licht de duisternis gevangen;

zoo wordt de aarde ontloken en bevrucht.

Mijn Ziel is nacht; gij JEZUS, mijn beminde,

zijt dag; waarom kan uwe zonneschijn

mijn duister niet doorvloeien en verslinden,

daar wij nochtans dicht bij elkander zijn?

De hinderpaal is d'uwe niet, maar mijne,

want gij, o licht! dat alle licht verwint,

gij kunt niet doen als blinken ende schijnen

door alles wat gij dun en open vindt.

Daar moet een berg van velerlei gebreken

en beelden, door de zinnen in geraakt,

zijn hoogen kruin tot aan de wolken steken,

die in mijn Ziel een nare schaduw maakt.

Och, was die weg! Dan zou mijn herte bloeien

en als een beemd met bloem en vruchten staan.

Mijn sterke God, gij moet dien scheidsmuur roeien¹⁾,

al zoudt gij hem met storm de kruin inslaan.

1) sloopen.

Goddelijk antwoord.

Ontwaakt, gij die slaapt en staat op uit de dooden en Christus zal over u lichten. Eph. V : 14.