Jezus en de ziel

[p. 39]

VIII.

Ik deed mijnen liefste open, maar mijn liefste was geweken, hij was doorgegaan; mijne ziel ging uit vanwege zijn spreken; ik zocht hem maar ik vond hem niet, ik riep hem doch hij antwoordde mij niet. - Hooglied V : 6.

[p. 40]

Op het VIII. Zinnebeeld.
Van onttrekkinge der Genade.

In den Hemel is altijd blijdschap, in de Helle is altijd droefheid. In de Wereld is 't voor eenen tijd alle beide, om de goede en kwade menschen te beproeven. In den Zomer zijn de dagen klaar, en in den Winter zijn zij duister; alzoo is 't ook met een aandachtige Ziel: als Gods genade komt en haar verlicht, dan kent en verstaat zij veel verborgen dingen; dan zingt zij en toont blijdschap met groote aandachtigheid, die zij gevoelt. Maar ten tijde der aanvechtinge, als de genade der aandachtigheid onttrokken wordt, dan is zij in den winter en in de koude, in duisterheid des verstands en in vreeze des gemoeds: alsdan is verduldigheid¹⁾ noodzakelijk en Gode aangenamer; en de deugden wassen in tegenspoed en de eeuwige loon wordt door verduldigheid grooter.

De Ziele wordt ootmoedig en zuiver door geeselen. Door hoovaardij wordt zij beschaamd, en door ijdele eere verdwijnt zij. Zoo lang als de Ziele in 't lichaam leeft, wordt zij in beide geoefend tot meerder voortgang in de liefde van Jezus. Daarom is 't een groote kunst, en een groote kracht, het goed en het kwaad wèl te gebruiken. Daarom, mijn Ziele, loof den Heere altijd; loof uwen God dag en nacht, en hij zal uwen grooten loon aan alle zijden wezen; voor God in den Hemel en op de Aarde zullen u alle dingen dienen, voorspoedige en tegenspoedige, goede en kwade, blijde en droevige; waarvan de Apostel Paulus zeit: En wij weten dat dengene die God liefhebben, alle dingen medewerken ten goede. Rom. VIII : 28 - Vreest den Heere, gij zijne heiligen! want die Hem vreezen, hebben geen gebrek. Psalm XXXIV : 10.

Als gij voelt dat gij dor, koud en bedroefd zijt in uwe gebeden en overdenkingen, zoo zult gij daarom niet wan-

1) geduldigheid.

[p. 41]

hopen, noch ophouden van JEZUS ootmoedig aan te roepen; maar looft en dankt God in de armoede uws geestes en leest tot uw vertroosting gaarne dit vers: De armen en ellendigen, o Heere! zullen uwen naam loven. Psalm LXXIV : 24. Want veel heilige en aandachtige Mannen hebben ook somtijds dorre, en langen tijd van God verlaten geweest, opdat zij geduldigheid en medelijden zouden leeren, door het proeven van pijn en gebrek; en opdat zij zich van hen zelven niet te veel zouden laten dunken ten tijde der aandachtigheid en verheuginge.

Ziet op het Lam Gods, en leert gelatenheid. Onze allerliefste Heere Jezus Christus was voor onze zonden in den winter der dorrigheid zóó verlaten van zijnen Vader (in helpender wijze) en van de Godheid (met welke hij toch natuurlijk¹⁾ vereenigd was) dat geen enkele droppel zijner Godheid zijne kranke, lijdende Menschheid een oogenblik te hulpe kwam in alle zijne nooden en onuitsprekelijk lijden; hij was onder alle Menschen de verlatenste en zonder alle hulpe. Dàt hiet²⁾ in der Helle varen. Wie in zulke verlatene gelatenheid Christus konde navolgen, die waar' des Hemelrijks zeker. In deze van God en alle kreaturen verlatene gelatenheid leit verborgen de overwezenlijke³⁾, eeuwige Zomer, de zaligheid. Wanneer het wel wintert, dan zomert het ook wel⁴⁾.

1) van nature.

2) heet.

3) bovenaardsche.

4) 't Prentje is verwant aan Bolswerts teekeningen II en VII in Hugo's ‘Pia Desideria’, dus een Katholieke Hooglied-mystiek. Op dit stramien zijn dan Böhmistische beelden geborduurd.

[p. 42]

De Ziel, met booze gedachten aangevochten, beroept zich op 't rein geweten.

O Vorst van 't eeuwig duister rijk,

al werpt gij met drek en slijk

en slijm der grove lasteringen¹⁾
en honderd andre vuile dingen,

dat maakt voor God mij niet onrein,

zoolang de levende fontein,

ontspringende uit een rein geweten,
die drek, van buiten aangesmeten,

gedurig met zijn stralen spoelt.

Zoolang mijn Ziel hierover voelt

in haren grond een smertend lijden,
zoo zien wij haar getrouwlijk strijden

voor haren God en voor zijn eer;

want liefde²⁾ zij haar God niet meer,

dan zou zij met het vuil ver-eenen,
en 't lijden was terstond verdwenen:

Dàt is het merk, daar ik aan ken,

dat ik der zonden vijand ben.

Dies meugt gij 't naar uw dunken maken,
uw vuilheid kan 't gemoed niet raken.

Geloofd zij God in eeuwigheid,

die mij voor uwen list bevrijdt.

1) (‘Lästerung’), zonden.

2) beminde.

Goddelijk antwoord.

Ik zal u verlossen van al uwe onreinheden. Ezech. XXXVI : 29.
Acht het voor groote vreugde, mijne broeders, wanneer gij in velerlei verzoekingen valt. Jac. I : 2.