Als broer en zuster

[p. 67]

[XXI]

De avond voor mijn vertrek zat er onweer in de lucht. De aarde leek een zwetende, vette bal. Muren en straatstenen kromden zich en glinsterden ertsig. Mensen bleven staan, wisten zich het voorhoofd af, de ogen met de handen beschuttend trachtten zij omhoog te zien: planten, bomen, bloemen zweefden tegen een loodgrijze lucht. Een gezichtsbedrog. Al wat leefde was kleverig, het schijnbaar levenloze dor

[p. 68]

en schilferig.

De vervreemding drong het huis binnen. Ik stootte mijn schenen tegen de stoelen. De kat Pixie gooide de enige vaas in de kamer om (zij brak niet). Alleen mijn zuster bleef onaangedaan, languit lag ze onder haar zijden hemel en las.

Tot plotseling ook zij het niet meer uithield, ze kreeg hoofdpijn. ‘Laten we gaan dansen,’ zei ze, ‘ik heb migraine.’

Wij reden in een taxi naar een cabaret waar een vriendin van haar optrad.

‘Een fascinerend wezen, ik ben benieuwd hoe ze zingt.’

Ik wrong mij tussen de tafels rond de dansvloer door. Een kelner kwam op mij toe en boog, net iets te onderdanig. Mercedes fluisterde: ‘De mensen mogen me niet, vertel me niks, ik ken ze.’

Ik wilde vooraan zitten om vooral niets van de floor-show te missen, maar Mercedes zat al, knieen stijf tegen elkaar. Daar was de kelner weer. Mijn zuster bestelde.

‘Kijk!’ Ze stootte me aan.

Ik herkende de vrouw, haar foto hing in de slaapkamer, de enige foto die mijn zuster naast de hare duldde. De vrouw was gekleed in een groene avondjapon met vergulde knopen.

Mercedes knipte met haar vingers en siste zacht...

[p. 69]

de vrouw draaide zich om, en zond ons een stralende glimlach toe.

‘Is het geen schoonheid?’ fluisterde Mercedes. De muziek stopte abrupt, de dansvloer werd ontruimd, in de hoeken flitsten gekleurde schijnwerpers aan. De vrouw wachtte op stilte, betrad de vloer en begon te zingen. De glimlach voor Mercedes werd een zoetsappige grijns. De band speelde, de vrouw zong, haar gezicht bleek en langwerpig in het blauwe licht; haar stem was goed maar miste innigheid, ze zong in gevoelslettergrepen.

‘Ze zingt niet,’ merkte ik op, ‘ze wordt betaald.’

‘Ik weet het,’ zei Mercedes. ‘Dat zegt ze zelf maar ze lacht erom. Ik ben bang dat ze boos op me is, ik heb haar in lang niet gezien.’

‘Je ziet bleek.’

‘Ja.’

Mijn zusters gezicht was onherkenbaar. Een wrede mond met geknepen lippen; de manier waarop ze naar de vrouw staarde beangstigde me. De vrouw wachtte het applaus niet af. Ze kwam naar ons toe en vroeg: ‘Mag ik erbij komen zitten?’

‘Wat wil je drinken?’ vroeg Mercedes.

‘Whisky-soda.’

‘Dan moet ik poffen. Maar als je er op staat...’

‘Cognac!’

[p. 70]

Ik verstond de vrouw niet, ze sprak catalaans. Haar wenkbrauwen waren geschoren en ze trok af en toe met haar mondhoeken; op de knopen van haar japon waren beestjes gegraveerd, liggende en staande antilopen.

Ze nam afscheid van ons. Ik voelde haar hand in de mijne. Even later danste ze ons voorbij, het hoofd afgewend, kijkend over de schouder van een corpulente heer.

‘Nu wil ik weg,’ zei Mercedes.

‘Waarom wil je weg?’

‘Ik wil weg maar niet nu,’ zei Mercedes.

‘Waarom ben je bang?’

Zij pakte haar glas op en ik zag dat haar hand trilde, het glas schudde in haar vingers. Het glas tikte tegen het tafelblad.

‘Je bent dronken,’ zei ik. ‘Je hebt te veel gedronken. Waarom?’

Ik moest nu opstaan, maar haar angst deelde zich aan mij mee.

‘Hier is je jas...’

‘Een ogenblikje,’ zei ze en sloot haar ogen. ‘Ik mediteer,’ fluisterde ze glimlachend, en zonk weer terug in haar stoel.

Toen stond zij op, haar arm om mijn schouder.

‘Ze zullen me zien,’ zei ze. ‘Het is afschuwelijk, het is gemeen...’

[p. 71]

Ik ondersteunde haar tot de taxi. Ze schoof zich naar binnen, verontschuldigend glimlachend tegen het interieur. Enige huizenblokken verder, ging ze rechtop zitten en gebood de chauffeur te stoppen. Wij gingen een café binnen, ze verdween naar het toilet. Ik keek toe hoe de barkeeper koffie liet druppen in twee porseleinen kopjes. Zijn knipoog beantwoordde ik met gegrinnik.

De chauffeur sliep achter zijn stuur, een sigaret hing neer uit zijn mondhoek. Een heldere nacht, het onweer was overgedreven. Ik tikte tegen de sigaret: de chauffeur schrok wakker en haastte zich het portier te openen; daarna probeerde hij de wagen te starten, hetgeen niet dadelijk gelukte. Ik luisterde en bekeek mijn zuster. Ze was in de hoek weggekropen; ze had haar kousen uitgedaan, haar knieën blonken wit op.

Het café was op een plein en in het midden van het plein spoot een fontein; een paar meiden baadden hun voeten, hun pumps hielden ze tussen duim en wijsvinger; ze merkten de taxi op en riepen schunnigheden naar de chauffeur; een van de meiden heupwiegde, een hand onder haar borsten; de chauffeur lachte en schreeuwde iets terug, op hetzelfde moment schoot de wagen vooruit.

De meiden verdwenen uit het gezicht.

[p. 72]

Mercedes kuchte.

‘Weet je hoe ze heet?’ vroeg ze.

‘Wie?’

‘Heb je haar naam niet gehoord? Zij weet dat whisky belachelijk duur is. Ik wil geen geld van haar lenen, ik heb geen geld nodig, ik haat haar...’

‘Waarom?’

‘Haar benen zijn te lang en misschien wel mooi, maar haar tieten, ze denkt dat ze tieten heeft, om je rot te lachen. Ze denkt dat ik van haar houd, maar zij heeft geen tieten, ze is trouwens helemaal veel te mager, net een asperge!’

Ze lachte.

‘Breng je me naar huis?’

‘Zoals je wilt.’

De ruit tussen ons en de chauffeur was dicht, we waren zo goed als alleen. De huizen gleden langs ons heen, grotere en kleinere pleinen, kruispunten; overal stilte en verlatenheid. Het glas tussen ons en de chauffeur blikkerde. Soms werd de chauffeur onzichtbaar.

Er was eenzaamheid, woorden moesten gezegd worden... verlossende woorden... maar welke? Haar koppigheid maakte een keuze vrijwel onmogelijk, het haar dat over haar ogen viel bewoog in de wind, haar handen zochten de bekleding, knepen, frommelden, haar hakken tikten. Toen

[p. 73]

zochten mijn handen haar.

‘Laat me met rust,’ snauwde ze.

Ze vroeg: ‘Houd je van me?’

Het ultimatum kwam onverwachts. Ik wist geen woorden die haar zouden overtuigen, benoembare begrippen hadden opgehouden te bestaan. Hield ik van haar? Ik dacht er over na maar kon geen antwoord vinden, zelfs geen gedachte. Voor ik besefte wat er gebeurde, schoot de punt van haar schoen omhoog en trof me in het gezicht, ze schreeuwde tegen me: ‘Je houdt niet van mij, je kunt niet van mij houden, je weet dat net zo goed als ik...!’ Mijn ogen vulden zich met tranen, ik huilde van woede, om wat ze zei maar vooral om wat ze gedaan had. Zij wierp zich tegen mij aan, mij radeloos liefkozend, mij troostend: ‘Ik houd van je, heus ik houd van je, van niemand anders, alleen van jou!’

Mijn bril had de schok opgevangen en lag versplinterd op de vloer. Ik was hulpeloos, half blind, en razend. Ik duwde haar van mij af maar dadelijk daarop, tot mijn verwondering, trok ik haar weer tegen mij aan. Nee, ik was niet boos meer, waarom zou ik, ik hield van haar; heus, Mercedes, mijn Merche was niet dronken. Het was de warmte, die vervloekte warmte, die ons parten had gespeeld...