Als broer en zuster

[p. 51]

[XIV]

Mijn vader sprak zo luid, dat de mensen op straat zich omdraaiden en ons nakeken. Soms bleef hij midden op de rijweg stilstaan en fronste de wenkbrauwen. Het interesseerde mij weinig wat hij zei maar ik liet het niet merken, ik wist wat er dan zou gebeuren: hij zou zijn hoofd naar voren buigen, zijn handen in zijn zakken steken en, opgewekter dan ooit, herhalen wat hij gezegd had.

‘Er is een fiesta vanavond!’

‘Waar, vader?’ vroeg ik.

‘In Gracia. Het mooiste feest van het jaar.’

‘Waar dan?’ vroeg Mercedes.

‘Wacht maar,’ zei mijn vader. ‘We zijn er zo.’

[p. 52]

Het regende. De feestverlichting leek grotendeels defect. Ik schopte een verflenste roos de goot in. ‘Ik heb het zelf gelezen,’ zei hij. ‘Er is een fiesta... vanavond is er een fiesta.’

We hadden moeite om hem bij te houden, hij liep zeer snel, als hoopte hij zo zijn belofte in te lossen. Al enige keren hadden we Gracia doorkruist. De wijk leek verlaten.

Eindelijk wist Mercedes hem over te halen op een café-terras te gaan zitten en uit te rusten.

‘Zie je wel dat er een fiesta is!’

Hij wees naar een enorm papier-maché varken; de roze en blauwe linten om de nek waren nat en verkleurd, het leek alsof het beest ter plaatse geslacht was en nog nabloedde.

‘Ta mère,’ zei mijn vader, ‘est une femme dénaturée.’

‘Wat is dat?’ vroeg ik.

‘Dos coñacs y una cerveza,’ riep mijn vader. Uit het café werd geantwoord.

‘Papa bedoelt,’ legde mijn zuster uit, ‘dat een vrouw die haar kinderen in de steek laat niet deugt.’

‘O, ja.’

Ik had de indruk dat ze zou knipogen maar ze keek me waarschuwend aan.

Mijn vader zei: ‘Het moment dat de zaken goed

[p. 53]

gingen begon de ellende. Daarvoor was ze zo gelukkig...’

‘Had u een zaak, vader?’

‘En hoe! De beste manufacturenzaak van heel Brussel. 's Zomers zetten we de radio buiten, dat was goeie reclame, de hele buurt luisterde.’

‘Was ze mooi?’

‘Je moeder? Nou en of. Later was ze een pietsje aan de zware kant, trouwens--ik houd wel van dikke vrouwen.’

‘Raar,’ zei ik.

‘Wat je zegt. Waarom niet? Maar na een poos kwam ze haar bed helemaal niet meer uit. Ze las. Ze las dag en nacht.’

‘Wat zou dat,’ zei Mercedes. ‘Ik lees toch ook.’

‘Wat voor soort boeken?’ vroeg ik.

‘Rommel, rotzooi. Ze beweerde dat ze zich ontwikkelde maar ik moest waarnemen in de winkel. Ze was nog te schraperig om me een nieuw pak te gunnen, van onze eigen centen... en god weet dat het er af kon!’

‘Ze is schraperig,’ zei Mercedes. ‘Daar kan ik over meepraten.’

‘Och,’ zei ik verlegen, ‘och...’

‘Als ik mijn moeder op ging zoeken,’ zei mijn vader, ‘mijn goeie ouwe moeder, godverdomme, dan liet ze me schaduwen, ze was bang dat ik

[p. 54]

haar bedroog.’

‘Ze is wel jaloers, hè,’ zei Mercedes.

‘Ze stuurde zelfs haar eigen moeder er op uit om me te bespioneren. Op een keer vergiste je grootmoeder zich en zat de hele avond achter een wildvreemde aan. Wat zeg je me daarvan?’

Hij lachte grimmig.

‘Die is goed,’ zei ik.

Mijn zuster keek geamuseerd naar het varken. De kelner naderde met het bier en de twee glazen cognac. Mijn vader knikte grootmoedig en gaf hem een peseta fooi.

‘U bent nu beter af,’ veronderstelde ik. Ik wilde duidelijk maken dat ik hem wel mocht.

‘Hoe bedoel je dat?’ vroeg hij.

Het was mij opgevallen dat hij er jong voor zijn leeftijd uitzag.

‘U ziet er zorgeloos uit.’

Mijn vader lachte hartelijk.

‘Zeker, zeker,’ zei hij, ‘zo is het, zoon. Je hebt een vader die altijd vrolijk en zorgeloos is. Weet je hoe oud ze me schatten?’

Mercedes onderbrak hem: ‘Vertel verder, papa...’ Hij hervatte zijn verhaal. Tot mijn verwondering begon hij weer over mijn moeder te zeuren.

‘Op een dag,’ zei hij, met een tersluikse blik naar Mercedes, ‘kwam jullie moeder naar me toe.

[p. 55]

“Schat,” zei ze, “mag ik een paar dagen weg? Mijn zuster is uit de Oost terug, ik wil haar zien voor ze weer vertrekt.” Ik gaf haar mijn toestemming en zij ging, ze had haar spullen trouwens al ingepakt. Een week later kwam ze thuis, een dag later dan afgesproken, ik was bezig een klant te helpen toen mevrouw binnenwandelde... ze loopt hoofdschuddend langs mij heen, ik voel dat het niet lekker zit en ga er achteraan, ik vraag haar wat er in 's hemelsnaam aan de hand is, maar nee--geen zinnig woord, alleen maar gesteun en gekreun. Natuurlijk kwam ik er achter, ik ben geen man voor wie iets verborgen blijft, ik kreeg haar te pakken: zij ontving brieven uit Holland, brieven van een man. Ik vroeg haar of het waar was. Jezus, ze schold me uit voor alles wat lelijk is, maar ik wist zeker dat ze een minnaar had, absoluut zeker. Raad eens wie?’

Zijn kin stak strijdlustig naar voren, de aderen op zijn voorhoofd zwollen tot blauwe koorden, de rimpel boven zijn neus werd dieper.

‘Een advocaat van kwade zaken!’ schreeuwde hij. Hij leek heftig bewogen. Mercedes zag hem aan, om haar lippen vormde zich langzaam een toegeeflijke glimlach.

‘Het wordt laat,’ zei ze. ‘Er is toch geen fiesta. Zullen we gaan?’