Als broer en zuster

[p. 12]

[II]

Mijn moeder had zich laten ontvallen, dat zij het adres van mijn vader en zuster wist. Die zomer werd ik zestien jaar en het was op mijn verjaardag dat ik erom dorst te vragen. Ze weigerde kortaf.

Tijdens het middagmaal (waarvan ik het menu zelf had mogen vaststellen) in aanwezigheid van mijn oom en tante, herhaalde ik de vraag, benieuwd naar het antwoord van mijn moeder onder deze omstandigheden. Zij bloosde hevig, schudde driftig het hoofd, maar toen ik haar aan bleef kijken en zij wist: ook de anderen kijken me aan, bracht ze haastig het servet naar de mond en wees met haar andere hand gebiedend naar

[p. 13]

mijn bord. Ik schepte gehoorzaam op uit de schaal die mijn oom mij aanreikte maar verloor haar niet uit het oog. Tenslotte hield ze het niet langer uit, rukte het servet weg en zag me met woedende ogen aan.

‘Eet door, wil je...’

Ik nam een hap, legde mijn vork neer en glimlachte vol begrip.

‘U vergist zich, mama. Ik weet alles. Ik weet ook dat oom en tante het weten. Geef mij het adres!’ Mijn moeders gezicht werd een grimas. ‘Zo'n jongen toch,’ zei ze.

Mijn tante zei: ‘Kleine potjes hebben grote oren,’ en lachte veelbetekenend. Ik keek naar mijn oom. Mijn oom keek ernstig naar mij.

Ik zei: ‘Dat is dus afgesproken. Ik krijg het adres.’

‘Ja maar,’ zei mijn moeder, ‘hoe weet ik dat het juist is. Het is van tien jaar terug.’

Ik wist dat ze loog.

‘Waarom heb je Mercedes nooit geschreven?’ vroeg ik. ‘Zij heeft je toch niets gedaan?’

Mijn moeder gaf geen antwoord. Mijn tante zei berispend: ‘Er zijn dingen, jongen, die jij nog niet begrijpt.’

‘Morgen dan?’ vroeg ik.

‘Als je je netjes gedraagt, op voorwaarde dat je niet meer brutaal bent,’ zei mijn moeder.

[p. 14]

Doch toen ik haar de volgende dag aan haar belofte hield (ik had me voorbeeldig gedragen), overstelpte ze me met verwijten. ‘Je wilt mijn ongeluk,’ gilde ze. ‘Ben jij mijn zoon?’

‘Je hebt het me beloofd. Je hebt het mij zelf beloofd.’ Ik hoorde het me zeggen, ik herhaalde het en luisterde toe, het gaf me zekerheid, het zou haar overstemmen hoe hard ze ook schreeuwde. Ik wist: nu kijkt ze naar me, en ze denkt dat ik daar bang voor ben, maar ze heeft het me beloofd, ze heeft het beloofd.

‘Je bent een schoft,’ zei ze.

Ik lachte haar in haar gezicht uit. ‘Ik wacht,’ zei ik. ‘Ik wacht op het adres.’

Klagend en jammerend kwam ze op mij toe. Ik week uit en ze ging langs me naar de secretaire. Daar aangekomen verstomde ze, ritselend papier overbrugde tevergeefs de stilte. Het ritselen hield op, zij draaide zich om. Ik stak mijn hand uit. Ze wierp me een stuk papier toe. Het dwarrelde neer.

‘Hier,’ zei ze, ‘hier, verraad je moeder.’

Ik raapte het op en nam het mee naar mijn kamer. Ik schreef het adres over in mijn schoolagenda. Ik kwam terug in de kamer en reikte haar het papier aan, dat ze me afgriste en zorgvuldig opborg. De sleutel van de la stak ze bij zich.