Wieker Lui

(1946)–Harie Loontjens– rechtenstatus



[pagina 47]
Vekansie Limbörg had weer 'n invazie. Tróp aon tróp kaome de vekansiegengers aofgezak nao 't Zuije. Dikke stekker mèt pin hollepe de lui vaan 't vlake land eus berg beklummele! Hotèls en pensions waore vol en op de bergweie stoonte tente. Dat waoren 'rs die zellef hun pötsje kookde en neet miejer oetgaove es get aon eerappele, greunte en mèllek bij de boer en aon broed bij de bekker. Die kampeerders hadde hun fietse volgelaoie mèt dekes en ketele en ze bevollekde alle meugelike en oonmeugelikke plaotse. ‘Boterammereizegers’ neumden hun de lui. Limbörg zellef had ouch vekansie. Die 't kôste doen gónge nao 't boeteland. Wee mer 'nen inkelen daag d'roet wouw had gelegenheid genóg veur mèt 'n otobös nao Spa, de A,rdenne of d'n Eifel te goon. De res bleef toes. Wandeltochte veur de jäög woorte georganizeerd en mennige Ma waor blij es ze häör kinder 'nen daag kwiet waor, die oonder good geleije de weeg woort gelierd door de sjoen umstreke en zoe de leefde woort bijgebrach veur 't eige heim. Bij Lemeer toes hadde ze zoeget allemaol vekansie. Harie maakde dèkser oetstepkes mèt de jong-studente, de twie jongste waore daag aon daag op rót, wandelde mèt de sjaol, gónge nao de Sint Pietersberreg of laoge langs de Maos te loere op stekelbeerskes. Tonia góng nao 't Heemkundekamp in Nunhem. In 'n aw boerderij vaan 't kastiel Sint Elizabeth waoren 'rs väöl vaan 't vak bejeingekomme en dao, midde tösse de bös vaan 't Leudal, woort praktiese heemkunde beoefend. Dao woorte ekskurzies gemaak en lezinge gehawwe
[pagina 48]
op de binneplaots; dao hoort me wat Limbörg aon sjoenigheid bezit in z'n taol en z'n gebruke en saovens bij e kampvuur, boe de lui oet d'n umtrèk mèt aonzaote, kloonke de leedsjes op vaan eus good land en luusterde me nao 'ne vertèller, dee de sage en legendes vaan Limbörg opnui levetig doog weur.... Ederen daag waore bezeukers dao. Hoeg geistelikke, offisjeel hiere en gewoen lui. Limbörgers die ziech intresseerde veur eus heim. En allemaol luusterde ze gere nao de lol en d'n erns, nao de Limbörgsen humor vaan Slivvenhier z'n pappenheimers en nao de gesjiedenis vaan 't aaid hertogdom, vol vaan fèl verweer en tej vashawwe es iemand raakde aon wat de Limbörger hèllig waor. Dao waor 'ne paoter, dee vertèlde vaan de Limbörgse leugeneers, vaan die lui, die ziech zellef haos geluifde, die door kôste sloon, totste diech aofvraogs boe z't vaandan haolde. Dao waor de serjeuze mins mèt de voile leefde veur de Limbörgse groond, dee euver d'n opbouw vaan 't land spraok en mèt 'n kolleksie stein en fossiele 'n lès gaof, zoe mer veur de voes weg, aon àl wat dao waor, aon gelierde en aandere. Dao gaof 'nen docent oet Nijmege kolleezje in de opeloch en fiezelde de ziel vaon eus vollek oettrein, tot ederein e stokske devaan woort en me veulde tot me zoe waor: 'n deil vaan 't groet Limbörgs verband. Dao waore Limbörgse sjrijvers, die in de klaanke vaan de eige taol land en vollek bezónge en aon väöle de ouge opende veur de sjoenigheid vaan de eige spraok.... Tonia snôpde vaan dat alles. Ze waor toch al in 'n blij stumming heij nao touw gegaange, umtot ze nog zjus veur tot ze weggóng d'n dokter had gesproke en
[pagina 49]
neettoer.... väöl waard zien veur e vol hart neet nudig. Ze had get gemèrrek, get. wat smeulde vaanaof de Wieker Broonk - of eigelik al e bitteke ieder - meh 't waor e vörke, boe-in d'n dokter zellef had geraocheld en zie geluifde tot ouch bij häöm.... jao, vas en zeker ouch bij häöm.... meh heer had häör nog gaaroet niks gezag. En toen obbins, de veurlèsten daag vaan 't kamp pufde 'ne motor euver de Nunhemse bosweeg en stóng dao dokter Smeets op de binneplaots boe oonder groete belangstèlling eine vaan de deilnummers 'ne wèlle knien ruusterde boven e vörke. Tonia wis fleet of ze besjeemp môs zien of môs lathe of wat ouch. Blij waor ze in eder geval. Ze góng neet dadelik nao 'm touw, nein dat neet, en heer maakde ouch gein apprensie veur häör direk aon te spreke. Ze zaog tot de rector, dee de geistelikke leijing vaan 't kamp had, 'm veurstèlde aon versjèllende hiere, boemèt 'r dadelik in gesprek waor en nao 'n tiedsje pas - ze môs zjus m't goon hellepe veur de koffie - kaom 'r nao häör touw. ‘Dag juffrouw Lemeer.... De kompeleminte vaan allemaol bij uuch toes.... Iech waor vaanmörrege nog eve dao.... Mer e bezeuk oet vruntelikheid bij eur Ma.’ ‘Daanke dokter.... en höb Geer toen gezag tot d'r heij nao touw gónk?’ ‘Jao zeker,.... iech höb 'n tiedsje mèt Eur Ma zitte te praote.’ Tonia woort gerope. De boteramme môste gesmeerd weure.... Ze waor zenewechtig, blij en ouch e bitteke koed. Boeveur waor heer neet dadelik nao häör touwgekomme? Heer had häör jao seffens gezeen.... Meh boeveur kaom heer eigelik heij?.... De lèste
[pagina 50]
kier wie z'm spraok had 'r niks d'reuver gezag en heer wis toch tot zie zouw goon.... Boeveur zouw heer wel zien gekomme? Intresseerde häöm 't kamp? ....Of zouw heer toch....? Ze mèrreke neet tot ze 'ne sôkkerpot völde mèt zaait en dee zoe nao de sjeur brach, boe Lang taofele veerdig stoonte, volgelaoie mèt boteramme vaan witte mik en boere-roggebroed. De koffiereuk wandelde tot boete en veur tot de bel góng veur binne te komme hadde al versjeije deilnummers plaots genomme. D'n dokter zaot bij de gaste aon de hooftaofel tössen 'ne Monseinjör in en de rector. Tonia bedegnde dao. ‘Geer sôkker, Monseinjör?’ ‘Jao keend.’ ‘En Geer dokter? Vaan de rector weit iech 't.’ ‘Gere ke.... ’, meh toen verslikden 'r ziech en maakde juffrouw devaan. Allein de rector had 't gemèrrek en trampden 'm oonder de taofel ins op z'n veui en Tonia gaof 'm in häör verbouwereerdheid drei sjöpkes.... zaait. De rector preufden 't ierste get. Heer voont de koffie flaw en pakde ziech nog e lepelke oet de sôkkerpot. De aander hiere keke ouch al ins op wie ze gedroonke hadde, meh dorreve niks te zègke. Tot de rector ins good in de sôkkerpot keek, opstóng en even 't woord vroog. In e geistig sjpietske boe-in heer 't zeute en 't flawwe vaan 't leve, wat dèkser gezaaite môs weure, nao väöre brach, mèrrekden heer op tot hunne kant ‘gezaaite’ waor gewoorde en gaof heer lachend de zaaitpot aon Tonia, die mèt 'ne roeie kop nao de keuke góng en zörregde veur sôkker en nuije koffie. D'n dokter had gelache mèt häör verdaoling en vroog of ze hun allemaol zoe'n flaw kerels voont, meh ze
[pagina 51]
had gaw häör antwoord veerdig en plaogend vroog z'm: ‘Geer.... gere sôkker hè?.... 't Waor goddaank gei resep wat koed kôs.’ ‘Dee zit!’ woort gerope en gelache, boemèt de zaaitkwestie vaan de baon waor. Nao de koffie woort nao 't Leudal gewandeld en oongemèrrek waore dokter Smeets mèt de rector bij Tonia en häör gruupke gekomme. En al gaw, of 't aofgesproke waor, had de rector de aandere bij ziech en d'n dokter leep allein mèt Tonia. En toen hoort ze boeveur 'r gekomme waor. Allein, gans allein veur häör. ‘Dus toch,’ dach ze gelökkig. ‘Iech haw vaan diech Tonia,’ zag 'r gans invoudig en zie voont 't hiel gewoen tot 'r neet mie juffrouw zag. ‘'t Is gein bevleging vaan de lèste daog, dat wètste ouch wel.’ Ze waore vaan d'n tróp aofgedwaold en gónge allein weijer. De zon laog euver de struuk vaan 't Leudal. De beek sjroevelde zich laanksaam door de zand. Twie veugel vloge ziech speulend achternao en achter e böske, midde tösse de vräög vaan de zomer, mèt véúr hun e gouwe koreveld, gaove ze ziech d'n ierste puun. ‘De rector wis boeveur iech kaom. Da's 'nen awwe vrund vaan miech vaan op 't kolleezje. Vaannach lozjeer iech bij häöm en morrege goon veer mèt us twieje same nao hoes.’ ‘Meh toes.... wat zouwe ze...’ ‘Dien Ma wèt alles devaan. Iech höb 't häör gezag en ouch bij miech toes höb iech ze ingeliech.... Iech dorref dat doen vaan te veur, veur tot iech diech get vroog, umtot iech wis....’
[pagina 52]
‘Eigelik wiste niks....!’ ‘Toch wel.... zjus wiestiech vaan miech.’ ‘En es iech noe neet had gewèld?’ ‘Ich wis totste wouws, daoveur spreke then ouge te zier.’ Ze waore trökgewandeld en in de kapel vaan 't kamp, de vreuger gooi kamer vaan de boerderij, boe Slivenhier wachde achter z'n deurke, kneelde daankbaar twie jong lui, kinder vaan 't land wat Heer zoe leef heet, gebore in de stad vaan Sintervaos, Zienen Hèllige Bissjop, dee tot heij in Nunhem preekde en 'n bron sloog veur eus veurawwers te duipe. 's Aovens bij 't Kampvuur wouw ouch dokter Smeets - dee neet mie neve Tonia waor oet le sloon - ziech laote hure. Heer waor daankbaar veur wat 'r had verkrege en uudde dat in 'n dikklamaassie op Mastreech: In Mastreech dao bin iech gebore Bij 't roesje vaan de Maos. Iech leep wie iech klein waor verlore In de sjeem vaan de Sintervaos, De Sint Matijs en Slevrouwe En späölde bij Minkeleers; Op de Merret höb iech miech gehouwe En door de stankètsels gepeers. Iech leep door de huip vaan de hötsjes Vaan roed en vaan wit boeremoos En trok um de hoejerpötsjes Vaan de wijfkes.... Dat waor de sjoos! Iech ruuk nog de kies en d'n hiering, De keui en de speebek, 't fruit En huur nog - 'ch doog zjus 'ne piering Aon m'n aangel - d'n duukboot zien fluit. Op de lieg, lang, platte kare Vaan Rego zie groet febrik
[pagina 53]
Dao höb iech miech op laote vare En voolt vaan de voormaan de smik. Iech keek geer nao de beut en de sjepe In 't kenaal of de Bassing, De lui, die deveur trokke en lepe Stoon nog in mien herinnering. Iech dwaold' in de geng vaan de berreg Mèt e boezjieke in e stök bleek, Mien Ma voont dat altied zoe erreg, Meh niks wat miech fijnder toen leek Es te getse en sjraavlend te zeuke In 't sjiemerig leech nao de weeg. Soms begôs eine benklik te beuke Meh dee k raog boete miestentijds sleeg. In de Werreke zeukde iech slengskes, Sallemanders en koeleköp ouch, Iech kroop mèt door aw vestinggengskes En doog al ins get wat neet doug. Iech reipde zoe geer door de straote, Selbrikde op Vrietof of Plein, Of goeide mòt mien kammeraote 'n Us plaogend klikske oettrein. Iech wandelde geer door eus paarke Langs Vief Köp en de aw Zwaonegrach; Iech zaeg 't verdwijne vaan de aarke Wie de Aw Brök woort aofgeslach. Iech zaog in verseerde straote Persessies en optöch zoe blij En klummelde soms gans verlaote Nao Berreg cf Franse Batterij. ---------- In Mastreech dao bin iech gebore Bij 't roesje vaan de Maos, Miene jongen tied sjijnde verlore Es iech wied vaan mien stad of waos,
[pagina 54]
Meh in miene geis stoont geteikend: Mien aw stad en häör sjoen sielhoewèt, De tores nao d'n hiemel touwreikend, Dat beeld draag iech altied nog mèt; En ouch nog de foonklende klaanke Vaan häör spraok, zoe sjoen wie meziek! Wee moot iech veur dat alles bedaanke? ---------- 'ch Waor, Goddaank, Treechter awwers riek! D'n dokter stoont in de sjien vaan 'n stalluuch en zien stum had opgekloonke tege de aw mör vaan de boerderij, boe spookechtig de vlamme op späölde vaan 't vuur. Wie geweente sloot de rector d'n aovend mèt gebed, meh daovéúr zag 'r e wäördsje es aofsjeid, want mörrege zouw dao mesjiens neet zoe'n gooi gelegenheid mie veur zien. Me had Limbörg beter liere kinne en 't nog miejer leef gekrege dees daog, zag 'r es slot, meh heer wouw nog get apaarts vertèlle. Twie jong lui hadde ziech liere kinne - al waor 't daan neet door 't kamp - en ziech ouch leef gekrege en vaandaog waor dat heij in orde gekomme.... E gemómpel en stèl gevraog oonderein. 't Waor good tot 't duuster waor en 't vuur laanksaan oetstorref, want aanders had me dadelik kinne zien wee bedoeld woort. De rector góng weijer: ‘Twie jong lui, die later 'n eige hoeshawwe zölle stiechte, 'n eige kamp, mèt es leider de groete Maan, Dee alle zege gief. En daan hoop iech,’ zoe besloot 'r ‘tot ins de kinder vaan dat hoeshawwe zölle kinne zègke, wie d'n touwkomstige vajer heij vaanaovend dikklameerde: ‘V'r waore - Goddaank - Treechter awwers riek!’
[pagina 55]
Noe woort ziech gefilisiteerd. De perfiesja's waore neet vaan de loch en wie 't kamp al lang tot rös waor, laog in de lozjeerkamer bij de rector 'ne jonge mins nog wakker en sleep in 't pension veur de dames vaan 't kamp e meitske, wat ziech in slaop had gebeijd aon häöre roezekrans, dee ze daankentere nao Slevruike sjikde. D'n daag vaan 't vertrèk kraog Tonia naomens alle deilnummers e groet veldboekèt vaan alle meugelikke blomme en plante oet de umgeving. Ein hèllef naom ze mèt nao hoes en de aander hèllef lag ze bij e veldkapelke wie ze eve oetrösde bij 't nao hoesrije, achter op de motor vaan.... häören dokter.

Vorige Volgende

Vekansie