Liederen van Mechtildis van Lom en andere annuntiaten, voorafgegaan door de Transcedron-kroniek van Barbara de Put

³ Hoe dat de statt wederom Catolijck gewoorden is het 31 cap.

Int Iaer ons heeren 1637 heeft godt Almachtig door sijne H. giest belieft te Inspireren om ons vande ketterse slauernij te verlossen onsen doorluchtigsten prins ferdinandus infant van spanien Cardinal vande H. Romsch kercke⁴ naer dat hij tot Bruszel geariuert ende seer trijumphantelijcken onthaelt was / is den 20 Augusti mit sijnen legger⁵ voor

⁺ venlo gecomen heel onuerwacht sonder dat wij het minsten te vooren daer van gehoort hadden / enden heeft terstont de statt laet en eijschen / den guesen gouernuer⁶ mit

3 Hier begint weer een andere hand.

4 De Kardinaal-Infant had het landvoogdijschap over de Nederlanden overgenomen na de dood van de Infante Isabella Clara Eugenia te Brussel in 1633. De Kardinaal was een broer van de Spaanse koning Philips IV. In 1636 had hij Goch en Gennep genomen en nu, in 1637 verscheen hij via Nederweert, Heithuizen en Roggel plotseling voor Venlo.

5 Leger.

+ [fol. 80]

6 Luitenant-kolonel Nikolaas van Brederode.

[p. 111]

die Capiteijnen hebben dise petici geweijgert / ende geseit datse begerden te vechten tot ten lesten man / ende lieuer de statt ten gront te laeten scheiten. dan die ouer te geuen / begerende vande borgers datse ock vechten souden / maer sij en hebbent niet willen doen / seggende dat sij tegen haeren koninck ende heer die hun quam verlossen niet en begerden te vechten de borgers vrouwen sijn soo quat ende verbittert geworden op den gouernuer ende capitiens datse voor haer naemen den gouernuer mit de Capitiens waert saecken dat sij¹ de statt niet en wilden ouer geuen mit spinckrocken² souden doot slaen / waerom dat den gouernuer en de capitiens niet en derfden allein ouer straet gaen dan mit eenige soldaeten vergeselschapt / de borgers waeren seer begerrich om die porten open te doen / om sijne hocheit mit sijn volck in te laeten / maer en konsten niet te weg bringen / ouermits dat die guesen sulcken scherpe wacht hielden / als wannir den prins Cardinal die bouen gemelde antwort gehoort hadde / heeft terstont battereijen laeten stellen / ende alsoo mit groote geschutten als ock mit fuer ballen dapper op die statt laeten scheitten / soo dat daer duer eenen grooten brandt in die statt gecomen is / ende ouer sulcks een groot geroep ende geschreij gewest is / de borgers ende de vrouwen reipen al men soude de statt ouer geuen / den gouernuer mit die Capiteins en wilden daer niet naer hooren maer antwoordende als bouen / wij waeren als doen eensdeels bleijde om dat ons verlossinge wt die slauerneij van de ketterse regeringe nu aenstaende was / maer ter ander sijde waeren wij in groote benautheit siende dat de guesen soo hertneckig waeren datse die statt niet en wilden ouer geuen / waerom wij nacht ende dag int gebett waeren

⁺ doende daer bij veel penitentie ende verootmoedinge voor godt / om zijne godtlijcke maiesteit te versoenen ende te bewegen dat hij die begonste verlossinge beleifden tot goet effect te laten comen / ende ons beliefde victorie

1 Indien zij..

2 Spinrokken.

+ [fol. 81]

[p. 112]

te verleenen / op dat ons vijanden niet en mochten gloerieren in haer boosheit, gott Almachtig dan heeft door sijne gewoonnelijcke goetheit ende bermherticheit de gebeen dide van ons als ock van andere Religieusen door de geheel statt gescheden verhoort / want den prins Cardinal heeft op st. Bartolomeus auuent¹ de statt noch eens op laeten eijschen drijgende de selue mit al dat daer is was, mit fuer ende sweert ten vernielen / waert datse de statt niet op en wilden geuen / wtgenomen de kloster ende kercken het welcke inde borgers een groote benautheit causerden² / vreesende alle vren ouervallen te worden / soo datse denseluigen dag des auuents wt groote ververtheit mit groote mengnigte in ons kerck quamen geloepen / roepende ende schreijende oft den Ionsten dag waer geweest / waer door wij seer verschrickt waeren / biddende godt Almachtig sonder ophouden dat sijn godtlijcke Maiesteit beliefden het hert vanden gouernuer te bewegen dat hij die statt mocht ouer geuen / den gouernuer was seer goet hertig ende die Religieusen seer toe gedaen / maer die capitienen waeren daer tegen vreesende vanden prins van Oranien gestrafft te woorden / maer den gouernuer hoerende die drijgementen bouen gemelt / ende het geroep vande borgers / ende daer bij siende dat onsen legger buijten niet op en hielden van geduerich te scheiten mit fuer ballen / heeft den gouerneur op st Bartolomeus dag de statt op gegeuen / als wannir onsen Dorluchtigsten prins Cardinal mit sijn volck inde statt gekomen zijn / ende van de Magestragt ende borgers mit groote solemniteit ontfangen is³ / wij hebben op onsen choor mit onwtspreckelijcke blijschaep te Deum Laudamus gesongen ende mit processie gegaen tot danckbaerheit gelyck ock gedaen

1 De avond voor het feest van St.-Bartholomaeus, 25 augustus. Weer waren het vooral de vrouwen die Brederode ertoe bewogen de stad over te geven. De gouverneur werd later voor deze overgave door een militair gerechtshof ter dood veroordeeld. Hij was evenwel bijtijds gevlucht. De kapiteins werden gedegradeerd.

2 Veroorzaakte.

3 Voor de stad werd het verdrag van overgave getekend door Gerard Joris, schout; Caspar Romer, afgetreden schout; Hendrik van Darth, oudburgemeester; Pieter Heufftz, raad en secretaris Cornelis Poorters, pastoor.

[p. 113]

heeft die geheel statt / gebenedijt mocht godt sijn inder eeuwigheit dat hij bewaert ende verlost heeft vande ketterse handen / want ons sloet en hebben sij noijt gebrocken