Hemelsch nachtegaelken oft gheestelijcke liedekens, om deught met vreught te beoeffenen

[p. 69]

's Vrijdaeghs.

Liedeken, waer in de ziele overleet de bittere passie van haren Bruydegom; Op de wijse: Blijschap van my vliet, &c.

Voor-reden.

*ALs een eenigh kint
Sterft in 's moeders ermen,
Dat sy seer bemint,
Och hoe salse kermen!
Als een bruyt aenschouwt
Iammerlijck door-steken
Een, die se heeft ghetrouwt,

[p. 70]

 

'tHerte dunckt haer breken.

 

Sal ick dan oock niet

 

Weenen mijn verdriet,

 

Daer mijn Godt, mijn beste deel

 

Schande noch pijn ont-siet,

 

Al sijn bloet vergiet,

 

Laet hem putten uyt gheheel?

 

Daer ick hem voor mijn ooghen

 

Siet bespot, bespooghen

 

Een, die ick soo eeren moet:

 

Daer alle knien voor booghen,

 

Nu aen het Cruys ghetooghen;

 

En dat ick 't ben, die het doet?

 

2. Het bloedich sweet.

 

* Laet my dan sijn leet

[p. 71]

 

Droevich gaen af-meten,

 

Al dat bloedich sweet,

 

'tHof van Oliveten.

 

Laet my vraghen, wat

 

Iesum daer soo persten,

 

Dat hem 'tHeylich nat

 

Gans sijn loeen uyt versten.

 

Ach! ick staen vervaert:

 

Siet, hy valt ter aerdt,

 

En ghelijck een worm kruypt:

 

Met ons schult beswaert

 

Kermt en misbaert,

 

't Sweet wordt bloet, dat hem af-druypt.

 

Sondaer blijft niet staen gapen,

 

Wilt dese druppels rapen,

[p. 72]

 

't Sal u zijn den rijckxsten schat.

 

Slacht niet die luye knapen,

 

Die ginghen ligghen slapen,

 

Als haer Heer in droefheyt sat.

 

3. Iudas verraderije.

 

Ghy mijn ziel staet-op,

 

Nu begint te treuren:

 

Iudas met een trop

 

Comt het Lam verscheuren.

 

O verraders gront!

 

Ghy kust, om te moorden;

 

Dat uyt Iesus mont

 

Liever soete woorden.

 

Let op sijn vermaen,

 

Hoort, hy spreeckt u aen:

[p. 73]

 

Wel hoe Iuda, mijnen vrient;

 

Wie heeft u gheraen

 

Dit stuck te bestaen,

 

Seght, waer heb ick dat verdient?

 

Is het u al vergheten,

 

Dat ick bedroeft, bekreten

 

V vuyl voeten wasten af;

 

En, daer ghy waert gheseten,

 

Stelden mijn vlees om te eten,

 

En mijn bloet tot dranck u gaf?

 

4. Het vanghen Christi.

 

Is dit nu den loon

 

Voor soo veel weldaden,

 

Dat ghy comt Godts soon

 

Met een kus verraden?

[p. 74]

 

Siele, denckt dit woort

 

Sout u niet doen weenen?

 

Iudas gaet noch voort

 

Harder dan de steenen.

 

Iesus, onsen pant

 

Wordt van alle kant

 

Strackx met groot ghetier ghevat.

 

't SChijnt dat den vyant.

 

Met vechtender-hant

 

In-neemt, plundert, rooft een stadt.

 

Vrienden, die by hem saten,

 

Gaen haren Heer verlaten:

 

Als een moordenaer en sielt

 

Sleijptmen hem over straten

 

Onder een hoop soldaten,

 

Wordt ghesleurt, en schier vernielt.

[p. 75]

 

5. De bespottinghe Christi voor Anna en Cayphae.

 

* Sucht o ziel, roept wee:

 

'tLam grijpen de wolven,

 

'tSchip helt inde zee

 

Tusschen hooghe golven.

 

Hier comt een boos-wicht

 

Wreet sijn hant op-heffen,

 

Om Iesus aensicht

 

Met een vuyst te treffen:

 

Daer comt, die Godts kint

 

Sijn ooghen verbint,

 

Met een vodde over-treckt:

 

Denckt, wat mensch men vint,

 

Die de wijsheyt blint,

 

't Soet wesen met roggels deckt.

 

Iesu, O mijn behaeghen

[p. 76]

 

Waerom dit al verdraghen?

 

Soo te worden hier ont-eert!

 

Als ghy zijt blauw gheslaghen,

 

Comt noch een spotter vraghen:

 

Wie ist Christe; propheteert.

 

6. De geesselinghe.

 

* Wegh uyt dit ghedruys,

 

Daer de Ioden briesen:

 

Laet ons liever 'thuys

 

Van Pilatus kiesen.

 

Stil een, luystert wel:

 

Och! ick hoor de sweepen:

 

Iesus vlees en vel

 

Wordt hier af-gheneepen.

 

Gheen soo harden helt,

[p. 77]

 

Die niet wordt ontstelt,

 

Als hy in een lijf soo teer

 

Wonde op wonde telt,

 

Soo Brigitta melt

 

Vijf duysent ruym, iae noch meer.

 

Siet hem het bloet af-leken,

 

Loopen ghelijck de beken.

 

Mensch, denckt in wat pijn en noot

 

Godt brenghen u ghebreken:

 

Wordt niet u hert ont-steken

 

Door het vier sijns liefde groot?

 

7. De crooninghe.

 

* Als de beulen 't vlees

 

Af-halen met stucken,

 

Ander sonder vrees,

[p. 78]

 

Loopen doorens plucken.

 

'tHooft noch on-ghewont

 

Gaen sy hem door-booren,

 

Soo, dat tot den gront

 

'tPunt raeckt vanden dooren:

 

Niet en blijfter heel,

 

Oock door 't beckeneel

 

Slaen sy doorens in met 't riet.

 

'tIs haer even-veel,

 

Offer oock een deel

 

Van sijn hersenen uyt-schiet.

 

Bruyt, comt nu hier eens kijcken,

 

'k Weet, dat ghy sult beswijcken,

 

Als ghy vint u lief, u schoon,

 

Heere van alle rijcken

[p. 79]

 

Na gheenen mensch ghelijcken,

 

Sitten met een doorne croon.

 

8. Ecce Homo.

 

Ecce Homo, kent,

 

Siet het schoonste wesen

 

Vuyl, mismaeckt, gheschent,

 

Datmer sou af vreesen.

 

Doch u niet verbeelt

 

Acht te slaen sijn leden:

 

'tIs een minne-beelt

 

Vijt liefde ghesneden.

 

Al wat hy hier doet,

 

Comt uyt enckel goet.

 

Siet, die als een nar en sot,

 

Door u staet bebloet,

[p. 80]

 

Van 'thooft tot de voet,

 

Is u Schepper, Heer, u Godt.

 

Dien hier sijn wonden springhen

 

Moeten de Enghels singhen:

 

Heylich, Heylich, Heylich Heer!

 

Sijn dat niet vremde dinghen,

 

Hem op den hals te dringhen

 

Ons cruys, schult en ons on-eer?

 

9 De cruys-draginghe.

 

* Maer die sterckelijck mint,

 

Laet hem niet verdrieten.

 

Groot vier schaet gheen wint,

 

'Tbrant meer door het gieten.

 

Christus in sijn smert,

 

In sijn meeste lijden,

[p. 81]

 

Toont noch uytter hert

 

Teeckens van verblijden.

 

Treckt met 'tCruys ghelaen,

 

Vlijtich door de baen;

 

Vroukens, die hem volghen naer,

 

Troost hy, spreeckt haer aen:

 

Dochter laet gheen traen,

 

Maeckt om my toch gheen misbaer.

 

Heer, wie en sou niet krijten?

 

D'aerde moest open-splijten,

 

't Is toch al te grooten quaet,

 

't Leven gaen doot te smijten:

 

Mensch, seght wie wildij 't wijten;

 

'tIs u schult, dat het soo gaet.

[p. 82]

 

10.De doodt Christi.

 

* Ach! o sweert van rouw

 

Comt mijn hert door-kerven:

 

Godt, mijn troost, mijn trouw,

 

Die begint te sterven.

 

Noyt soo droevich spel:

 

'K wil aen 't Cruys wat sitten,

 

Letten een, hoe fel

 

Sy daer 't Lam op spitten.

 

Wee my! Tranen giet,

 

Want de son verschiet,

 

Schorst haer licht, gheen stralen gheeft:

 

Steen-rotsen als riet

 

Bersten van 't verdriet,

 

Gans het aert-rijck schudt en beeft.

[p. 83]

 

Elck comt rouw verclaren:

 

d'Enghelen, blijde scharen

 

Sitten oock in druck en noodt:

 

Dat, die haer moet bewaren,

 

Tusschen twee moordenaren

 

Sterft schandelijck de doot.

 

11. Ondervvijs.

 

Iesu, die hier staet

 

Als een blom der velden,

 

Hoe sal ick't weldaet

 

Eenichsins vergelden?

 

Mensch, den besten loon,

 

Die ghy my kun gheven,

 

Is, na mijn patroon,

 

Te trecken u leven.

[p. 84]

 

Laet dit dach en nacht

 

Spreecken u ghedacht:

 

Godt is aen het Cruys ghehecht.

 

Claeght dan clagh op claght:

 

Als de wereldt lacht,

 

Denckt, dees vreught en gaet niet recht:

 

Wandelt in mijne spooren,

 

Wildy daer na een hooren:

 

Comt mijn lief in 'shemels throon:

 

Comt hier mijn uytverkooren,

 

Doet nu vry wegh den dooren,

 

Comt, ontfanght de gouwe croon.

FINIS.

nota: Soo vvie dit Liedeken vande Passie christi te langh valt, mach alleenelijck singhen de verskens, die gheteeckent zijn met dit teecken *, ende de rest laten varen.