Itinerario, voyage ofte schipvaert naer Oost ofte Portugaels Indien 1579-1592. Eerste stuk

⁺Dat 2. capittel.
Beghinnende mijn voyage ofte schip-vaert naar Oost ofte Portugaels Indien.

Vertoevende tot Lisbonen ende siende die handelinghe cleijn, midts die versche oneenigheyt vande Portugesenende Spaengiaerts, ende offrecerende⁶⁾ oorsake, waer mede ick mochte mynen lust boeten, soo ghebeurdent ter selver tijt, datter in Lis-

+ [3a]

6) zich voordoende (van Port. oferecer: aanbieden).

[p. 8]

bonen eenen monic was van de oorden van S. Dominicus, ghenaemt Don Frey Vincente da Fonseca, van edele afcomste, welcke door zijn gheleertheyt langhe tijt hadde gheweest predicant vanden ⁺coningh Sebastiaen van Portugal, met wien¹⁾ worden gecaptiveert in Africa inden grooten slach, inden welcken den selfden Don Sebastiaen doot bleef²⁾, ende werden daer naer weder gerantsoneert, ende kennende den coningh Philippus zijn bequaemheyt ende wetenschap, heeft hem in grooter weerden gehouden, hem latende het selfde officie van predicant van zijn majesteyt, met begeerten, hem zynen staet te vermeerderen, ende offrecerende³⁾, dat den stoel van 't aerts-bisdom van gheheel Indien⁴⁾ ledich stont, heeft hem daer mede versien ende vercregen van den paus van Roomen confirmatie, hoe wel dat den selfden dat weygerden, vreesende de grouwelicke ende verre reyse, doch heeft hem den coningh gheperswadeert sulcks zynen dienst ende wille te wesen, hem belovende binnen 4. ofte 5. jaren van daer te ontbieden, ende te versien met een verbeteringe in Portugael, met welcke belofte accepteerden die reyse.

⁺Ick, considererende ‖ op mijn stuck, hebbe met aller neerstigheyt⁺ ghepractiseert om met desen aerts-bisschop my in dienste te begheven, ende met hem die reyse te aenveerden, dat my slaechde tot mijnder voordeel, om dat mynen broeder, die welcke het hof te volgen moede was, hadde verworven van zynen heere, ('twelck was een secretaris van zijn majesteyt) een officie van schrevijn⁵⁾ op een van die schepen, die dat jaer naer Oost Indien soude varen, welcke occasien my diende om tot mijn voornemen te comen, overmidts dat den selfden zynen heere was groote especiale vrient vanden voorseyden nieuwen ghecoren aerts-bisschop; door wien met weynigh bidden zy⁶⁾ in diensten van den selfden aertsbisschop ontfanghen, ende onder ander opgeteeckent, welcke waren over die 40. in 't ghetal, ende om dat mijn broeder de keur hadde van alle de schepen, heeft het schip ghecoren, dat voor den aerts-bisschop bereyt wert, om malcanderen beter behulpich te

+ Een prediker moninc wort gheordineert ende versonden aertsbisschop van Indien te wesen.

1) De oorspr. tekst heeft: wiens.

2) Koning Sebastiaan (1557-1578), de voorganger van Hendrik, sneuvelde 4 Augustus 1578 bij Kasr-el-Kebir, ten zuiden van Tanger, tegen de Mooren.

3) Zie p. 7, n. 6.

4) De zetel van ‘'t Aerts-bisdom van gheheel Indien’ was in Goa, de hoofdplaats van Portugeesch Indië.

+ Jan Huygens voegt hem, om met den gheordineerden aerts bisschop zijn reyse op Indien te vorderen.

+ <8>

5) D.i. secretaris, klerk.

6) D.i. ben.

[p. 9]

wesen. Aldus hebben wy ons bereyt gemaect om onse voyage te beginnen, ende waren in companie van vijf schepen, vande groote van 7. ende 8. hondert last elck schip, ende waren met namen den admirael¹⁾ S. Philippus, den viesadmirael S. Iacob - Dese twee waren nieuwe schepen, d'een naer den coningh ende d'ander naer zijn soon ghenaemt -; d'ander waren S. Laurens ende S. Francisco ende ons schip, S. Salvator ghenaemt.

Op den 8. April, wesende den Goeden vrydagh van 't jaer 1583.,⁺ welcke is ghemeenlick den tijt, dat die schepen tseijl gaen, eenen dagh 4. ofte 5. onder ofte over²⁾, zijn wy alle ghelijck uyt die revier van Lisbonen 't zeewaert in geloopen, streckende onsen cours naer 't eyland van Madera, ende stellende onse saecken in Gods handen, sonder wiens faveur en hulpe wy niet en connen uytrechten, ende al onse voornemen niet en zijn.

1) Een verkorte uitdrukking voor Admiraalsschip, indertijd niet ongewoon ook in 't Fransch en 't Engelsch. Evenzoo is ‘viesadmirael’ het schip van den vice-admiraal

+ Den 8. April anno 83. stac de vlote van Lisbonen na Madera.

2) d.i.: vroeger of later.