Logo DBNL
De Middelnederlandsche Tauler-handschriften (1936)

De Middelnederlandsche Tauler-handschriften

(1936)–G.I. Lieftinck–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

aant.[Hs. U, Hs. Br. 3]

1XVII.

+ Noch vanden seluen werden vp den seluen sondach
heiligen sacrament een ander Sermoen
 
DRijff die lammer in die DRijft die lammere in die
5 woestijn daer du vindes die alre 5 woestine. Daer du vindest die
beste ende edelste weyde. Die alder beste ende edelste weede
lammer die dae gheuoedt weerden Die lammere die daer gheuoet
inder woestijnen aen den werden in die woestine aen die
hoghen geberchte. vanden edelen hooghe berghe vanden edelen
10 bloemen. die weerdent vet. 10 bloumen. die werden vet ende
ende hoer vleys es suet als mit haer vleeschs es zoete als oft
honich ouergoten sy Also sijnt met honighe ouer goten ware.
+ ghenaden rijche mynschen ‖ Alsoo sijn ghenaden rijke menschen
als sy ontfanghen dat heylige als zi ontfaen dat helighe
15 sacrament. so ontfaen sy dat 15 sacrament so ontfaen si dat lam
lam der luterheit. dat ghesiert der puerheit dat verchiert es
es mit doechden sijns weerden met duechden zijns werden leuens
leuen ende mit alle den werden ende met alle den werden
wonden sijns lijdens ende mit wonden zijns lidens ende met al
20 alle sijnre gotheit Hijrom sprac 20 sijnre godheit Daer omme sprac
der heer sy gaen wt ende vinden onse heere Zij gaen vte ende
guede weide. ende gaen en. vinden goede weede ende gaen
ende vinden genuechlike weide. in ende vinden ghenouchlike
der sy bekennen noch begrijpen weede die si niet bekennen noch
25 en mogen Mer der geest der 25 begripen en moghen maer die
waerheit der weidet sy. van gheest der waerheit weedetse.
deser weiden weerden sy vol Van deser weeden werden si vul
duechden inreliker oefeninghen. duechden ende inreliker oufeninghen
so gebeert sy der heylige geest Soe ghebaert die helighe
30 in een heylich leuen. want hoer 30 gheest in hem een helich leuen.
leuen es heylicheit. ende heylicheit want haer leuen es helicheit ende
es hoer leuen Dit heylige helicheit es haer leuen Dat helighe
leuen gebeert sich wt onbeulecter ghebaert hem vut onbeulecter
luterheit. ende wt grunde puerheit ende vut den
35 der consciencien ende wt alle den 35 gronde der conciencien ende
stucken die voer gesproken sijnt vut alden poeynten die voorsproken
  sijn. Dese ontfanghenesse
  des helighen sacraments
  es der sonderlingher menschen

aant.[Hs. U.]

1Dit ontfenckenysse es der sonderlinger minschen. des heyligen 2sacraments den gieft getuych onse heer ihesus cristus. der dae 3es dat heylige sacrament. die edel substancie. die en heet geyn 4onderstant. sy onthaldet forme Also es desen minschen nae horen 5deyl en hebben sy gheyn onderstant van allen tijtliken dinghen. 6mer god allene es hoer onderstant Als der priester consecree[r]t1) 7+ ‖ dat heylige sacrament. dat werck en [es]2) des priesters niet. et 8es oec der woerde niet Onse heer ihesus cristus deyt dat werc 9selue Enden getuych. des priesters so geeft hij cracht den woerden 10Also es desen sonderlingen minschen. die genade die en hem 11leuet die en es hem niet Si es ons heren ihesu christi dijt en hem 12deit. si sijnt een getuych ende eene lijdende cracht die god lijdent 13in alle sijnen werken Dat heylige sacrament dat en schijnt niet 14dat daer es. Ende dat daer niet en es dat schijnt daer Also es 15desen minschen dae sij gebarende sijnt in den gelanze der heyliger 16vrocht des heyligen sacraments. dat sy van genaden woerden 17sijn dat en schijnen sy niet Ende dat sy niet en sijn dat schijnen 18sy Sy schinen voer groue wtwendige minschen. ende halden sich 19seluer voer groue sonder. die dat guet gods verderuet hebben. 20Datmen ruket dat en es daer niet. Ende datmen gesmaket dat en 21es daer niet Mer datmen en ruket. noch en smaket noch en geuoelt 22dat es dat heylige sacrament Also es desen minsche. wie dat 23sy niet en geuoelen mit synlicheit doch sijnt sy vol des heyligen 24sacraments Alstu op deys dijnen mont ende ontfinges dat heylige 25+ sacrament mit gansen gelouuen ‖ verborgen onder eenre formen 26des broets. so deit der geest op sijnen mont der begeerden ende 27sluyt in sich dat geestliche verborgen guet Als der spiegel deit 28die sonne In sich sluyten. wes si daer geuoelen ende gebruyken 29inden geest. dat es onbecant allen crachten van bennen ende van 30buyten Kinder dat dueck es te male guet. ende die ellen es duer 31dat wenich yeman betaelt

aant.[Hs. U., Hs. Br. 3.]

1XVIII.

Noch vanden heiligen sacrament  
 
NV heffen wij aen van desen  
sonderlingen minschen. die alle Sonderlinghe menschen die alle
5 dinck gelaten hebben: Wanne 5 dinc ghelaten hebben wanneer
die totten heyligen sacrament die gaen ten helighen sacramente.
gaen soe ontfangen sy dryerleye so ontfaen sij drierande
luterheit. Luterheit der zeilen puerheit. Puerheit der zielen.
Luterheit des ghemoets Luterheit puerheit des ghemoets ende puerheit
10 des geests. Ontfaen sy luterheit des gheests. Sij ‖ ontfaen+
der zielen. dat gescyet aender 11 puerheit der zielen. Dese gheschiet
minscheit ons heren ihesu aen die menscheit ons heeren
cristi. Als hi sich glorificierde op ihesu cristi als hi glorificeerde
deme berghe Daer was petrus Jacobus vp den berch daer was petrus
15 ende Johannes Inder claerheit 15 iacobus ende iohannes In dier
sprac petrus Heer hijr eest claerheit sprac petrus Heere hier
guet sijn. petrus en becande inden eist goet sijn. Petrus en bekende
tijden niet bat. want sijne sinlike in dien tijden niet beters. want
crachten woerden vervrouwet sijn sinlike crachten worden vervruechdet.
20 doe hij hoerde die stemme 20 doe hi hoorde die
Hij es mijn wtuercoren soen in stemme Hier es mijn een gheboorne
dene ich my wael behage. Doe sone in wien ic mi wel
vielen sy op dat aengesichte totter behaghe. Doe vielen zi vp haer
eerden. dye wijle dat sy aensichte ter eerden Die wile
25 sagen doe waren sy drůncken in 25 dat si saghen doe waren sij
+ horen sinliken crachten ‖ Want droncken in haren sinliken crachten.
doe sy die stemme hoerden. doe maer doe si hoorden doe
quamen sy van hem seluen. dat ontghinghen si haers selfs tot
sy onse heer op hieff. doe en datse die heere vp hief. ende
30 saghen sy nyeman dan ihesum allene 30 doen en saghen sij niemende dan
Ghy geestlike minschen. nv ihesum alleene. Ghi gheestelike
nyemet waer in desen gronde. menschen nu neemt ware in desen
Nyemet waer der luterheit der gronde. neemt waer die
apostelen in horen nederslach. puerheit der apostelen in haren
35 doe sy wolden glorieren met synlichen 35 neder slach. Doe si gheuoelden
crachten. doe en mochten met haren sinliken crachten doe
sy niet ghereyken tot horen ynrelijken en mochten sij niet ghelanghen
gronde. daeromme tot haren gronde. daer omme

aant.

1 moesten sy deruen ynreliker 1 moesten sij deruen inreliker
waerheit: Der soen gods doe waerheit Die sone gods doe hi
hij aenden cruce hinck. Doe hinc anden cruce sprac hi.
spraeck hij. vader mijnen geest Vader in dinen handen beuelic
5 geue ich in dinen handen. Doe 5 mynen gheest. Doe drouch hij
druech hij hem op allet dat hi vp al dat hi hadde nader gheschepentheit
ontfangen hadde nae der ghescapenheit ende dat hi gheleeft
ende dat hij geleeft hadde. Alsoo sullen alle
hadde Also sullen alle vernuftige vernuftighe gheeste wat sij van
10 geesten. wat sy van gode vntfanghen 10 gode ontfanghen hebben dat
hebben. dat solen sy sullen zi ledichlike weder in hem
ledeliken weder in hem draghen draghen
Die ander luchterheit des ghemoeds. Die ander puerheit es puerheit
die den minsche ghegeuen des ghemoets die den
15 wort inder ontfenckenysse 15 mensche ghegheuen wert inden
des heyligen sacraments Die luterheit ontfane des helighen sacraments.
ontfinck moyses op den Die puerheit ontfinc moyses vp
berge. doe hem der heer toe den berch. doe hem die heere toe
spraec. van sijnre tegenwoerdicheit sprac Ende van sijnre tieghenwoerdicheit
20 ende van sijnen hiemelschen 20 ende van synen hemelschen
toespreken. daer ontfinck toe sprekene ontfinc
Moyses eyn so grote liecht dat daer moyses een so groot licht
daer gingen raydien van sijnen dat daer ‖ ghinghen rayen van+
+ aensichte ‖ als of hy horne hedde synen aensichte. als of hi hoorne
25 Ende Moyses ontfinck sulke 25 ghehadt hadde Moyses ontfinc
ghenade van sijnre teghenwoerdicheit sulke ghenade sijnre ieghenwoerdicheit
ende van sijnen hemelschen ende hemelschen toesprekene
toe spreken Nu merket Nu meerct ghi edele
ghi edel geesten. wat claerheit gheesten wat claerheden moegdi
30 moghet ghi ontfaen. wan ghij 30 ontfaen wanneer ghi vereenicht
geeynicht woert in god ende god wert in gode. ende god heeft in
heuet in v sijne raste Want der hu sijn rusten. Want hi spreket
heer sprack Mijne woeninghe Mijn woninghe es metten kinderen
es inder minschen kindern Wan der menschen. wanneer
35 sich der mynnaer wilt eygenen 35 die mynnare wilt vereenighen met
mit sijnen lyeue. so gieft hi hoer sinen lieue zo gheeft hi haer sine
sijne gauen. daer mit trect he gauen. daer mede trect hise vut
sij wt hoer seluer. so dat sy haer seluen dat si haers selfs te
hoers selues te nyeten woert nieute wert. dat si der natueren
40 dat sy der naturen geynen lust 40 gheen lust en mach gheuen Met

aant.

1 en mach gheuen. mit alle dien 1 allen dien dinghen die die natuere
dinghen die natuer in sinlicheit in sinlicheden vervruegden
uervrouwen mach. dat sich dat moghen daer hem dat lieflic inden
lieflic inden gronde openbaert. gronde openbaert daer veruloeyt
5 daer vervlyet sich de ziel op een 5 haer die ziele vp een ander
ander guet dan sy seluer es. Hij goet dat si selue es Hier behouft
bederff sy gueder wijsheit. ende sij goeder wijsheit ende dier en
derre en heet sy seluer niet. sy heeft si selue niet. zi en weet
en weit niet waer sy henen sal niet waer si haer keeren sal.
10 keren. et es hoer onverstendicheit 10 Het es haer onverstandelic si
Sy en cans noch niet gemynnen. en cans niet gheminnen. Het
et es bouen allet dat es bouen al dat hare ende dat
hoer ende dat god in hoer deyt god in haer doet Daer omme
Hyromme sal sy comen tot deser salse comen tot deser puerheit
15 luterheit. so moet hoer gemoede 15 zo moet haer ghemoede eenvoudich
eenuoldich weerden als een kint werden. ghelic eenen kinde
dat niet en besittet noch geene dat niet en besittet ende gheen
mennichuoldicheit en heet Ende menichfoudicheit en heeft. Ende
+ ‖ scryet doch nae der ammen der screyt doch nader voester burst.
boerst als et suken sal. ende wanneert 20 alst sughens begheert. ende wanneert
21 et sal deruen der melc soe woerdet dier melc deruen sal so
bedrueft Desen edelen bedruefden wertet bedrouft Dien edelen bedroufden
kenderen. den gelieft kinderen gheloefde die
der heer aen der weerdiger rijker heere an der weerder riker tafelen
25 tafelen des weerdigen auonts 25 des werdighen auentmaels
eten te troesten Doe hi sprac Ic en wil hu niet weesen laten.
ich en wil uch niet weysen Ich Ic wille hu eenen anderen trooster
wil v eenen anderen troester senden die sal eewelic met hu
senden. die sal eweliken mit v wesen ‖ hi sal hu leeren alle+
30 sijn. hij sal v leren alle waerheit 30 waerhede. Salich sijnse alle die
Selich sijn alle die in deser in deser scolen sijn Hi salse
scolen sijn. he sal hem leren leeren alle waerhede van binnen
alle waerheit van bynnen ende ende van buten. hi salse leeren
van buten. Ende hi sal sij leeren steruen alre sinliker dinghen. hi
35 steruen allen sinliken dingen 35 salse leeren afscheeden van
He sal sy leeren aue scheiden vrienden ende van allen tijtliken
van vrienden. ende van maghen. dinghen ende van harer eyghener
ende van allen tijtliken dinghen. natueren Hi salse leeren
ende van hore eygenre naturen. mynnen dat onbekende goet. hi
40 he sal sij leeren mynnen dat 40 sal wesen een licht harer ken-

aant.

1 onbecande guet. he sal sijn 1 nessen hi salse leeden in hare
liecht hore bekentenysse. He sal verstannesse. Hi gheuet hem
hem leyden in hoer verstennysse. met ionste haren begripe. ende
He gieft sich mit gonst met minliken eeninghen haren
5 horen begrijpe. Ende mit mynliker 5 zielen. ende met soeten haerpen
eyningen hore selen. ende haren hoorne ende metten minliken
mit sueter herpen horen gehoren. in starene haers oorsproncs.
ende mitten mynliken instaren Dan ontfaen si dat die
hoers oerspronges. So heere sprac in den auentmale
10 ontfaen si dat der heer spraeck 10 naden eersten voorsprokenen
aen den auont eten. nae den eersten woorden. Dan suldi bekennen
voergesproken woerde. so dat ic ben in den vader ende ghi
sult ghi my bekennen Dat ich sijt in my ende ic ben in v Dese
ben inden vader. ende ghi sijt dinghen werden hu bekent in
15 in my. ende ich ben in vch. dese 15 den pueren ghemoede dat alsoo
+ ‖ dinghen weerdent vch bekant eenvoudich es.
inden lůteren ghemoede. dat also  
eenvoldich es  
Dat derde stuck es luterheit Dat derde peynt
20 des geestes. Die luterheit ontfenck 20 dat es puerheit des gheests. Die
Sinte paulus doe he ghetoghen puerheit ontfinc Sente pauwels doe
waert in den derden hi ghetrocken wert inden derden
hemel. Doe hi sprack ic wist hemel daer hoorde hi die dinghen
eenen minsche die ghetogen die nye ooghe ghesien en mach
25 waert inden derden hemel. daer 25 noch mont ghespreken noch hoore
hoerde hij die dinck die oughe ghehooren.
niet ghesien en mach. noch  
mont niet gespreken. noch oer  
niet gehoren en mach. doe waert Daer wert hi neder
30 he neder geslagen van alle sijnen 30 ghetrocken van allen synen natuerliken
natuerliken crachten Ende sprac crachten ende sprac
here wat woltu dat ich doen. Heere wat wilstu dat ic doe. doe
Doe en was paulus niet mee en was paulus niet meer sijns
syns selues. Hy hadde sich selfs hij hadde hem ghelaten
35 eenen anderen gelaten Hijr aen 35 Ende hier staet des gheests
steyt des geestes luterheit dat puerheit. dat hi niet en hebbe
hi niet en heb eyghen wille. eyghin wille noch eyghin mynne
noch eyghen minne. noch eygen noch eyghin behaghelicheit noch
behegelicheit Hij in trect geyn en trecke gheen vreemt goet
40 vremde guet te sich Hijromme 40 tot hem Hier omme sprac die

aant.

1 sprack der heer de sijne ziele 1 heere Die zijn ziele lief heeft die
lief heet der verliese sy. De sijne verliest se. ende die sijn ziele
ziel haet der vint sy inden ewighen hatet die vintse inden eewighen
leuen Also doent alle die leuene Alsoo doen alle die ‖+.
5 ghene die hoers geestes lustes 5 ghene die haers gheests lusten
begeerde niet en volgen. als der ende begheerten niet en volghen
geest also bloet woerden is. so blijft Als die gheest also bloot worden
he van noeden arm Soe sprack es. hoe en blijft hi niet arem
hij mitter mynnender zielen Dan spreect hi metter mynnender
10 Heer waer weydestu dijne scaep. 10 der zielen Heere waer weedestu
Dat doen ich inder woestijnen dine scapen Dat doe ic in der
+ aenden ‖ hogen mydden daghe. woestinen inden hooghen middaghe
daer die sonne schijnet in hore daer die sonne schijnt in
hoechster claerheit Als die sonne harer hoochster claerheit Als die
15 hoer hitte wirpet in dat eertrijcke. 15 sonne werpt haer hitte in dat
also langhe dat et hitdet. eertrijc so langhe dattet heetet.
so brůedet sij dat golt inden zo breedet si dat gout inder eerden
eertrijke So dringet die hitde ende verteert alle vuchticheit
wt den eertrijke. ende verteert Dan werpt die sonne haer
20 alle vuchticheit. so wirpet die 20 heetende cracht vp der eerden.
sonne hoer hitde cracht op dat ende datter te voren een hinder
eertrijke. dat daer voer een was dat verteert si als neuel ende
hinder was dat verteert sij. alle alle middel ende al dat den lichte
neůele ende alle middel ende scadet Des morghens vroe so
25 allet dat deme liecht hindert 25 schint die sonne ouer die fonteyne
Inder morgen vroech so schijnt ende gheeft een schijn
die sonne ouer die fonteyne. ende ouer dat hoochste. inden hooghen
gieft eenen schijn ouer dat middaghe so schijnt die
hoechste. aen den myddaghe. sonne in die fonteyne. Also saen
30 so schijnt die sonne in die fonteyne. 30 als dat water ontfanghen heeft
also balde dat water ontfangen die sonne. so ghebaert si een
heet die sonne. so gebaert ander sonne. dan en maect sij
sij ander sonnen weder. gheenen schijn aen den hooghen.
soe in maect sij geynen schijn  
35 op dat hoechste Also dat exempel 35 Alsoo dat beelde dat ic hu
dat ich v gegheuen heb mitter gheue metter sonnen. alsoo gheschietet
sonnen. also geschiet der metter puerheit des
luterheit des geests. als dat gheestes Als dat vier des helighen
vuyr des heyligen geestes langhe gheests langhe heeft gheberrent
40 gebornet heet desen geeste. so 40 desen gheest. so wert hi

aant.

1 woert hij doer hitzich ende ontfaet 1 duer heet ende ontfaet dat gaut
dat golt der minnen. ende der mynnen ende staet in eenre
steyt in eenre vuyriger vlammen. vierigher vlammen ende werpt
ende wirpt wt sijne begeerde. huut sijn begheerte. ende heeft
5 ende heet sich ontbloetet 5 hem ontblootet van anderheit
van anderheit. so gaet dat Dan gheit hem dat vier der
vuyr der gotheit in desen bornenden godheit in desen bernenden
geest. daer woert verbrant gheest Daer wert verberrent
alle myddel. die god hindert alle middele dat gode hindert
10 alle sijns wercs. daer es der 10 alle zijns werkens die daer es
+ myddel vanden geest‖ende steyt middel vanden gheeste. ende
bloet in sijnre formen. daer staet bloot in sijnre formen Daer
schijnt die edel sonne der gotheit schijnt die hedele sonne der
in die luterheit des geestes. so godheit ‖ in die puerheit des+
15 weidet sich der geest wten vermoghen 15 gheests Dan weedet hem die
des heren ende wirpet gheest vten vermoghene des
sich op den velde der gotheit. heeren ende werpt hem vp den
ende sincket sich in die gonst velde der godheit ende sincket
sijnre ewiger minnen. ende trect hem inden ionst sijnre eewigher
20 in sich horen minnaer ende hi 20 mynnen ende trect in hem synen
rastet inden heymelichen. inden minnare ende hi rust inden hemeliken
liefliken. in den formeliken jnden inden loueliken inden
ynrelichen. dat he nae hem inreliken inden formeliken dat hi
gebielt heet Dat tabbernakel na hem ghebeelt heeft. Dat
25 heet he hem seluer geheylicht. 25 tabernakel heeft hi selue ghehelicht
mitter vrocht sijns weerdigen metter vrucht sijns werdighen
steruens. Dat he so hoge gemint steruens dat hi so hooghelic
heet Du edel geeste. sich aen heeft ghemint Du edel
dijnen adel. ende bewijse deme gheest siet ane dinen aert ende
30 eer. ende gief den mynnaer sijne 30 bewise dien eere ende gheeft
solt den hi also swaer ende haert dinen mynnare zijn saut dat hi
erarnet heet Die ziel sprac. Wat so hertelike gherne heeft Die
heb ich te geuen. et es doch ziele sprac. wat hebbic te gheuene
allet sijn. Der heer spricht geeff het es doch al zine. Die heere
35 my. dat ich dij gegheuen heb 35 sprac. Gheeft mi dat ic di ghegheuen
onbeulect ende reyne. Die ziel hebbe onbeulect ende
sprach Heer ich geue dij dat reyne Die ziele sprac Heere ic
ende dat mijn. ende werp my gheue di dat. ende dat neme.
in dat vuyr des heyligen geestes. Ende werpt my in dat vier des
40 ende verborne my in dijne edel 40 helighen gheests. ende verberne

aant.

1 gotheit ende sencke my in dat 1 my in dijn edele gotheit. Die
afgront dijnre gotheit Der meyster meester sprac Die oeghe en
sprack dat oege en heet heeft gheen verwe. daer omme
geene verwe. hijromme heuet heeftet onderscheet alre vaerwen
5 onderscheyt van allen uerwen 5 Ic segghe hoe edel dat die hooghe
Ich seg dich wie edel dat dat es du moghes dat ghesichte
oege es du machs dat gesichte blenden met eenen stroo als
blenden mit eynen halme. als met eenen grooten steene Alsoo
mit eenen groten steene Also segghe ic di dattu die puerheit
10 seg ich dij dattu die luterheit 10 dijns gheests moghes beulecken
+ dijns ‖ geestes. moges beulecken met ydelen woerden ende met
mit moetighen woerden. ende ydelen ghedachten ende met alre
mit ydelen ghedechten. ende menichfoudicheit die di des berouen
mit al der mennichuoldicheit moghen Alsoo vele als du
15 die dy des beraden mogen. Also 15 di ledich houdts al soo vele ghebrukestu
voel alstu dij der ydelheit ledich des gronts Wanneer du
haldes also voel gebruykestu gode hinders zijns werkens. so
dijns grondes Ende wanneer du doestu eene gheestelike moort
god hinders sijns werkes. so ende so valstu vter ghenaden
20 deystu eenen geestliken moert 20 goddeliker heymelicheit Nu
Alstu den geestliken moert prouue wattu verliest. Du vals
hees gedaen. so velstu wt genaden vut godliker eenicheit ‖ ende oneers+
gotlicher heymlicheit Nu maechdeliken staet ende
prueue wattu verluyst du veles moederlike eere ende oneers dat
25 wt gotlicher eynicheit. ende 25 gheselscap der yngh[el]en1) ende
oneeres meechtlike doecht. ende werpes di vut broederliker mynnen.
moederlike eer ende oneeres die ende dienes eenen onwerdigheren
gheselscap der engelen. ende dan du selue sijs.
wirpes dij wt bruederliker minnen.  
30 ende diens eenen onweerdigher  
dan du seluer best. du Dugheues dinen vianden ghewelt
gieues dijnen vianden gewalt ouer di Nu merke hoe du waers.
ouer dich Nu merke wie du du stondes in yngheliker puerheit.
weers. doe du stoendes in gelijker nu siet hier worpes du di
35 luterheit Sich nv wirpestu 35 huut metten ynghelen Hier omme
dij wt mitten quaden engelen hoede di voor gheestelike
Hijr omme bewaer dij van ouerdie ende voor gheestelike
geestliker houerdien. ende voer oncuuscheit ende voor vutwendighe
geestlike onkuyscheit. ende voer sonden Die eerste sinnen
40 wtwendijghe sonden Der eerste 40 moeten behouden werden met

aant.

1 sen moet behalden weerden mit 1 oetmoedicheden. Die eerste goede
oetmoedicheit. ende die eerste werken werden inden helighen
guede werken weerden inden sacramente ghewonnen Ende
heyligen sacrament ghewonnen die andere quade dinghen
5 ende die ander bose dingen 5 werden inden sacramente verhoedet
weerden inden heyligen sacramente dat si niet en gheschien.
verhuet datsi niet en geschien Bidden wi onsen lieuen heere
  Byddet god voer mych Des
dat wi ons alsoe moeten hebben dat wi sijns ghebruken inder
10 begeer ich 10 eewicheit Amen


Vorige Volgende