126 A.L.G. Bosboom-Toussaint e.a.
In Memoriam | taferelen uit Hollands tachtigjarigen strijd | met etsen van William Unger naar tekeningen van Ch. Rochussen en Herman ten Kate, Haarlem 1873. Groot Quarto
Illustratie bij het zevende artikel met onderschrift: ‘Beleg van Alkmaar’
Ets, 13,4 × 18,6 cm
Linksonder: Herman ten Kate del. Rechtsonder: W. Unger sculps. Gedrukt bij Fr. Felsing, München
Amsterdam, particuliere verzameling
Het boek bevat een aantal bijdragen van onder meer mevrouw Bosbdom-Toussaint, Jan ten Brink, John Motley en Robert Fruin over de vroege fase van de tachtigjarige oorlog. Het laatste artikel, van Allard Pierson, behandelt de dood van Willem van Oranje.
Als derde en zevende in de reeks treedt mevrouw Bosboom-Toussaint op, inmiddels als nauwgezet schrijfster van historische romans bekend geworden. In het artikel ‘Alkmaars beleg ten jare 1573’ beschrijft zij de gebeurtenissen van de 8ste oktober 1573 in haar geboortestad. Vooraf gaat een inleiding, die onder meer op het belang van Motley's Opkomst der Verenigde Nederlanden wijst, de Alkmaarse bevolking aanspoort tot jaarlijks herdenken en de plaatselijke katholieken het verzuimen hiervan verwijt.
De ets van Unger naar Ten Kate geeft het bekende moment weer, waarop een van de Spanjaarden, die een vaandel op het bolwerk hadden kunnen planten ‘als met een zeis [...] de beide beenen’ afgemaaid werden. Ten Kate heeft dit moment ook gevangen in zijn schilderij voor de Arti-galerij, waar de toelichting van de bloedige geschiedenis een soort grap maakt: de burger, Kitmans, weet tijdens het ‘maaien’ nog een gevatte opmerking te maken. De ets geeft, op kleine wijzigingen na, een detail uit het (eerdere) schilderij, waarin zich een en ander midden boven in de compositie afspeelt.