1590
84 Ch. Rochussen 1814-1894
‘Anno 1590 - Verrassing van Breda’
Doek, 53 × 42 cm
Datering: 1854
Amsterdam, Amsterdams Historisch Museum
Een schuit, geladen met turf en ruim zeventig soldaten werd zaterdagmiddag 3 maart 1590 door de sluis ten noorden van het kasteel van Breda de bevroren kasteelgracht binnengesleept. Vermoeidheid voorwendende wist de schipper, die geregeld turf en brandhout leverde aan het kasteel, het lossen uit te stellen. Het was bovendien vastenavond. Te middernacht klommen de Staatse soldaten uit het ruim en bezetten na een kort gevecht het kasteel. Het Italiaanse garnizoen, dat in Spaanse dienst stond, gaf zich spoedig over.
Deze krijgslist, geïnspireerd op het paard van Troje, werd lang te voren in nauw overleg met prins Maurits beraamd. Op deze wijze werd de belangrijke vestingstad Breda voor de opstandige gewesten veroverd.
Rochussen heeft het moment gekozen, waarop de eerste soldaten al in fel gevecht gewikkeld zijn met de kasteelbezetting, terwijl de laatste nog bezig zijn het schip te verlaten.
De schets van Rochussen werd door Alberdingk Thijm als één der beste bijdragen tot de Galerij De Vos gerekend.