754
72 J. van Dijck 1817-1896
‘Anno 754 - Marteldood van St. Bonifacius te Dokkum’
Doek, 42 × 58 cm
Gesigneerd: J.v. Dijck
Datering: tussen 1850 en 1854
Amsterdam, Amsterdams Historisch Museum
Ook al won het Christendom hier meer en meer veld, de verbreiding ervan ging met de grootste moeite gepaard. Er waren verschillende geloofspredikers, die hun toewijding met de dood moesten bekopen. Een van hen was de Heilige Bonifacius, aartsbisschop van Mainz, die, toen hij nog eens een tocht door Friesland maakte om er het evangelie te prediken, bij Dokkum met drieënvijftig van zijn volgelingen werd vermoord.
De hier afgebeelde gebeurtenis lijkt gebaseerd op de beschrijving van Wagenaar. Deze schrijft in zijn uitvoerig relaas over de moord, hoe de roofzieke Friezen de tenten van Bonifacius binnendrongen en de kisten met boeken naar buiten sleepten, waar zij geld in hoopten te vinden. Deze boeken warden deels in een poel gesmeten, deels langs het veld verstrooid. Op de voorgrond zijn enkele van deze boeken zichtbaar. Het onderwerp is min of meer een vervolg op dat van het voorafgaande schilderij omdat het de kwalijke gevolgen toont van de verkeerde invloed die Radbouts weigering op zijn onderdanen had uitgeoefend.
Het onderwerp lijkt om geen andere reden gekozen dan om gevoelens van afschuw en medelijden op te wekken en om de toeschouwer dankbaar te stemmen over de eigen, beschaafde tijd.
