V
Intellectuelen in ernstige overtreding
Een vreemde loopt kordaat uw woonkamer binnen - de voordeur stond open - en neemt uw tweedehands televisietoestel dat het nog doet, slechts het beeld flikkert af en toe, mee; u was van plan geweest het een dezer dagen naar de reparateur te brengen voor een kleine beurt, want u was ervan overtuigd dat het nog lang geen tijd was voor een nieuwe. Maar nu had de vreemde het meegenomen en op die plek een sinaasappelkrat voor u geplaatst. U had alarm geslagen en de buren, voornamelijk juristen en andere intellectuelen, waren toegesneld en hadden plaatsgenomen op uw balkon. U had ze nog toegeroepen dat ze de vreemde op straat moesten tegenhouden, maar dat hadden ze niet gedaan. Nu zaten ze op uw balkon te discussiëren over de vraag of die man wel een dief was geweest, want de voordeur had opengestaan - gelegenheid maakt de dief -, hij had nergens een shutter gebroken of een slot opengebroken en nota bene netjes iets anders voor u op die plaats gezet. En de discussie duurde voort tot de ochtend en ze waren niet met u meegegaan naar het politiebureau om te getuigen. De avond daarop en de avonden daarna hoorde u ze op het balkon van telkens weer een andere buurman nog luid nadiscussiëren over hetzelfde thema: juristen, taalkundigen, politicologen, historici... in ieder geval een goede representatie van de Surinaamse intelligentia.
Uw verhaal deed me denken aan een andere geschiedenis. Een groepje mannen beroofde, terwijl iedereen - haast iedereen - in diepe rust was, ons van onze oude grondwet die het hoe dan ook nog deed; we hadden nog plannen gehad er enige reparaties aan te verrichten. Dat was vier weken voordat er algemene vrije en geheime verkiezingen zouden worden gehouden. Alle politieke partijen, oude en nieuwe, dus conservatieve en progressieve, rechtse en linkse van dat moment, hadden zich reeds ingeschreven en waren volop in de race. Wat hierna gebeurde vertel ik niet, want dat is een nog niet wetenschappelijk onderzocht en opgetekend lang verhaal, maar zeven jaar na die beruchte nacht gaven die mannen ons iets anders in de plaats van onze constitutie. Een politicus zei twaalf jaar na deze gift: ‘Dat was onder druk van de maatschappelijke omstandigheden gebeurd. Daarom hebben wij haar geaccepteerd.’ Maar op alle balkons en radiostations, in alle recreatiezalen en kranten discussiëren en polemiseren tot op de dag van vandaag intellectuelen - juristen, taalkundigen, politicologen, psychologen, historici... in ieder geval een goede representatie van onze intelligentia - over de vraag of dat iets, wat door ene doctor vanuit Washington in een wekelijks zondagmorgenprogramma op radio A.B.C. een ratjetoe was genoemd, discussiëren en polemiseren zij of dit iets wel goed in mekaar zit... en of er nog wat aan te construeren valt.
Auteursrechtelijk beschermd