|
| |
| |
| |
Harderszang ter bruilofte van den heere Jacob Alewyn Ghyzen, en jongkvrouwe Juliana vander Schelling.
Op, Doris! laat ons nu met maatzang, bly van zin,
En onberoerden geest, eens zingen van de min,
Die schrand're Maagderoem, weleer van minneklagten
En liefde afkeerig, nu gevoelt in haar gedachten.
Kom, help my: laat ons in dit aangenaame dal,
By 't vrolyk ruisschen van deez' zilv'ren waterval,
Die reeds u voorzingt, en de maat wyst aan uw snaaren,
De vreugd gevoelende van haar gelukkig paaren,
Aanheffen dat het klinkt. 't Is lang genoeg getreurd.
Den roem van Albion liet ge immers op zyn beurt,
In schuwe schaduwen van lykcypressen hooren?
Gedoodverfd in uw Dicht, toen alles scheen verlooren
Met Heldenharts verlies, die vrucht'loos zucht en klaagt,
Om zyne Deugdbaak, van wiens lof al 't Aardryk waagt,
En eeuwig heugen zal. Laat deeze blyde lommer,
En nieuwe maar, uw luit en hart ontslaan van kommer.
Onze akkers, ons geboomt', zo lang van hun sieraad
Ontbloot, verand'ren nu allengs weêr van gelaat:
| |
| |
De Zon vertoont zich, met meer glans aan onze kimmen,
De doodsche schaduwen en bleekbesturven schimmen
Verdryvende, als den nacht, van 's waerelds aangezicht,
Verkwikkende, vol vreugd, al 't menschdom met dat licht,
En 't hart van 't aardryk met haar nieuwherbooren straalen,
Dat, reeds ontvonkt, haar vuur aan weiden, duinen, daalen
Gulhartig meêdeelt, en de winterkouw verzoet.
Op, Doris! Maagderoem gevoelt dien zelfden gloed.
Vergeefs, vergeefs dronk ze uit een Bron der Zanggodinnen,
Dat heilig water bluscht den gloed niet van haar zinnen.
O Ryklof! die, met uw bekoorelyk geluid,
Altoos den zangprys wint door uw beroemde fluit,
't Is alles luisterziek daar gy uw toon laat hooren,
De bosschen, beemden en de boomen krygen ooren;
Die wekt voor douw, voor dag, den Leeurik uit den slaap.
Gy hebt my lang vertelt, hoe die verliefde Knaap,
De wakkere Eerryk, hier plag meenigmaal te waaren,
Zyn eigen haardsteên, stulp en stallingen liet vaaren,
Om schoone Maagderoem, in dit gezegend oord,
Te volgen, van haar deugd, haar glans en geest bekoord:
Hoe gy, met deernis toen dien braaven Borst zaagt kwynen,
Van dat de blonde Apol de donk're nachtgordynen
In 't oosten opschoof, en dit lanschap overblonk,
Tot hy aan d' avondstond, in 't wesen nederzonk,
Om zyn verliefden gloed in Thetis schoot te blusschen;
Hoe dikmaals gy hem 't kruid, waar op zy trad, zaagt kussen,
| |
| |
De Godheên van dit Woud aanroepen in zyn smart;
Hoe onbeweeglyk dat de fiere bleef van hart;
Gelyk Anaxareet, die, zonder medelyën,
De Min braveerde, schuw voor paaren en voor vryën.
Zing op, terwyl al 't veld, en 't vee hier met ons rust,
En 't Boschgoddinnendom zich nederzet met lust,
Al meê nieuwsgierig om te hooren hoe de Liefde
Haar, met Minervaas speer en schild gewapend, griefde,
Die onvermoeid trad op Dianaas staatig spoor,
Geen vryërs geevende in ons Leeuwendaal gehoor;
Zelfs wyzen Damon niet, misdeeld van vee noch haaven,
Die, uit een diep ontzagh, voor haar verstand en gaaven,
Haar wydde kuisch, als aan een godheid, nimmer moê,
Al de eerstelingen van zyn stal en vruchten toe;
Terwyl haar eed'le geest, op hemelsche gedachten
Verheven, al het laffe op 't aardryk kon verachten,
En nooit op 't jongspel by den maaneschyn verscheen;
Die nu van Woudheer voor Pomone is aangebeên,
Dan voor Diana, haar gelyk in zwier en zeden,
Wanneer die ryzige van leest door 't veld kwam treeden,
Den morgen groetende en het aangenaame licht,
Door 't orgel van haar keel, en glans van haar gezicht,
De Boschgoôn dankende voor hunne milden zegen;
En, meest tot eenzaamheid, minst tot gewoel genegen,
Gaf, afgezonderd, aan haar geest den ruimen toom,
't Zy dat ze met haar hand, veel blanker als de room,
Op boomschors dichten schreef, van Febus zelfs te roemen,
Of teelde een gantsche Lent' van onverwelkb're bloemen,
| |
| |
De Lely, Hyacinth, de Roos, Narcis, Adoon,
De Maagdelief, de Tulp, en Tyloos, even schoon,
Van Bloemmaagd met zo veel verwondering gepreezen
Als zy verdwaald den schyn aanschouwde voor het wezen;
Waar in de wakk're Bie zich meer als eens bedroog,
En meer als eens daar op om lekk'ren honig vloog.
Zy strekte een voorbeeld aan de Nimfen en de Knaapen,
Wier zinnen verder niet gaan weiden als haar schaapen;
En, in te ontdekken of Menalkas Duifje vryd,
Of Haasje Boschman mint, verslyten hunnen tyd,
En 't licht der reden in een mist van traagheid smooren.
Zy, zy scheen maar alleen ons Vlek tot eer gebooren,
Van wyzen Waarmond, hier alom geroemd op 't Land,
Van wien zy, met de melk, ook inzoog het verstand.
Myn oor plag veeltyds aan haar wyzen mond te hangen,
Of goude snaaren; 't zy dat ze, in haar schelle zangen,
En zuiv're klanken, bragt de vryheid, naar waardy;
Op 't eeraltaar, of fier de huwlyksslaaverny
En min verachtende, waardeerde 't eenzaam leeven:
Als of Natuur haar al die gaaven had gegeeven,
Dat zy ze alleenlyk zou verslyten, zonder vrind,
Terwyl al 't vryërschap haar, en zy niemand mint.
Voldoe dan, Ryklof, ons verlangen en begeeren,
En zing wie Maagderoem zal eind'lyk minnen leeren.
Zy heeft het reeds geleert: ô ja, haar boezem blaakt:
De Min heeft zich reeds voogd van haare ziel gemaakt.
| |
| |
Wie kon zyn Noodlot, dat hem natreed, ooit ontvluchten?
Zy strekt reeds de Echo van haar Eerryks minnezuchten.
Haar hart, onlangs zo koud als ys, ontdooit en smelt,
Gelyk de wintersneeuw, by lenteweêr, op 't veld.
Haar onverschillendheid is, als een mist, verdweenen:
Zo schielyk breekt de Zon door donk're wolken heenen:
Zo schielyk brengt Natuur het leeven in het kruid,
Dat, minziek wordende, barst tevens weelig uit.
Gedienstige Eerryk, die ten einde was van hoopen,
En moê van vruchteloos de Liefste na te loopen,
Gelyk de schaduw 't lyf; ging, naar der vad'ren zeên,
Zo dra de wakk're haan al 't land opkraaide, treên
In onze Landkapel, om Juno, in het midden
Der Huwlyksgoôn, voor 't laatst, zyn Vryster af te bidden.
Hy brengt twee Duiven, wit als melk, op hun altaar,
En wacht van haare gunst en hand zyn Wederpaar.
Zy knikt hem toe: zo word zyn blyde hoop herbooren,
't Orakel laat hem dus 't besluit van 't Noodlot hooren:
Uw Maagderoem is, door een heimelyk gebied,
Getroffen, en zy zal uw kwynend zielsverdriet,
Eer dat Aurore op nieuw weêr doorbreekt in het oosten,
De Zon den daauw oplekt, geneezen en vertroosten.
Zo spreekt het; en hy ziet de waarheid van 't besluit.
Zy is, eer de avond komt, en 't vee op stal, zyn Bruid.
Dat nu de Zangberg vry verheffe zyne snaaren,
Nu Maagderoem zal met standvasten Eerryk paaren.
't Is alles nu voor hem, voor hem alleen gespaard;
Zy acht hem, voor zyn trouw en dienst, zich zelve waard,
| |
| |
En schuwt niet meer, maar zoekt de schaduwen der elzen,
Waar onder Venus haar Adonis plag te om helzen;
En, neêrgezeten op een bed van mirtheblaân,
Kan zy haar oogen, in zyn gaaven, pas verzaân;
En, als of 't voorbeeld van Diones jammerklagten,
Om schoone Adonis ramp, verscheen in haar gedachten,
Beveelt hem teder aan de voorzorg van de Goôn,
En siert zyn hairen met een frissche roozekroon.
Dat al de Zangberg vry verheffe zyne snaaren,
Nu Maagderoem zal met standvasten Eerlyk paaren.
Zy speelt zelf yder voor, en stelt op haare Luit
Een minnetoon, die haar verliefd verlangen uit.
Zy, die in Neêrduitsch Dicht bragt Nazoos Treurgezangen,
Blyft, meê verliefd, nu aan zyn Minnedeunen hangen,
En streelt haar Bruigoms oor met ongewoone vreugd;
Daar alles is op 't land hersteld in nieuwe jeugd,
Om in een volle zee van wellust zich te baaden.
De koeijen zyn met melk en vetten room belaaden,
Met wol de schaapen, die vast graazen ongeteld.
De gryze Melker zingt een bruiloftslied langs 't veld;
En Pan, die lang vergeefs om zyn Sirinx ging kwynen,
Gevoelt een nieuwe vreugd, en nieuwe minnepynen:
Hy speelt op kunstig riet met wasch aan een gekleefd.
De Staters danssen meê: de vrolykheid herleeft.
Dat nu de Zangberg vry verheffe zyne snaaren,
Nu Maagderoem zal met standvasten Eerryk paaren.
De schelle Filomeel zingt, met een blyden zin,
Haar zuster Prognes leed, en Thereus dolle min
| |
| |
Vergeetende, 't geluk dat hen nu staat te wachten,
Niet uit te drukken met gedichten, noch gedachten.
Zie, Cithereäas glans verguld ons Leeuwendal.
De blonde Flora beurt, op zulk een bly geschal,
Het hoofd ten bedde uit, die in onderaardsche hoolen,
Met Ceres, haar Vriendin, om Proserpyn liep doolen,
En strooit een bloemtapyt, waar langs het heilryk Paar
Treed vrolyk heenen naar 't geheiligd Echtaltaar;
Daar Pan, behoeder van het veld, hem komt voorspellen,
Dat hunne Boomgaard steeds van pruimen en moerellen
Zal overweegen, en de koorenschuur van graan;
Hun wyngaardranken jaar op jaar zyn overlaân
Met rype Muskadel; het bloozend ooft zal groeijen
Van zelf hen in den mond, hun akker weelig bloeijen;
Hun vee, tot aan den hals, in 't vruchtbaar klaver treên,
En zy steeds wezen met ons huwlykslot te vreên;
't Zy dat ze in 't zomerweêr in 't veld verzellen,
Of aan de winterhaart hun minnevreugd vertellen,
Of in 't geliefde Kroost, in zeden, in gelaat
En deugden hen gelyk, zich spieg'len onverzaad.
Dat al de Zangberg vry verheffe zyne snaaren,
Nu Maagderoem zal met standvasten Eerryk paaren.
't Is bruiloft: bruiloft is 't op 't land en in de stal.
De blydschap vliegt vast voort langs bosch, langs duin en dal.
O Doris, de avond daalt: laat ons by tyds geleijen
Het vee te rust, en ons vervoegen by de Reijen,
Daar elk 't verliefde Paar naar 't bruidsbed danst en speelt,
En alles in de vreugd van hunne bruiloft deelt.
Verëend den Xden van Grasmaand, MDCXCV.
|
|
Auteursrechtvrij