Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 2: Neder-Duitschland

[p. 1]

Neder-Duitschland⁽¹⁾
Oostfriesland.

De twee Königskinner.
Van twee conincskinderen⁽²⁾

Der weeren twee Königskinner,	Het waren twee conincskinderen,
De hadden eenanner so leev;	Sy hadden malcander soo lief;
Bi 'nanner kunnen se nich kamen:	Sy conden byeen niet comen,
Dat Water weer vöels to deep.	Het water was veel te diep.
‘Du kannst je goot schwemmen, mien Leeve,	Wat stac sy op? Drie keersen,
So schwemm denn heraver^(3) to mi,	Als savonds het dagelicht sonc:
Van Nacht sall een Fackel hier brannen,	‘Och, liefste, comt, swemter over!’
De See to belüchten^(4) föer di.’	Dat deed sconincs sone, was jonc.
Der weer ook een falske Nunne,	Dit sach daer een oude quene^(1)
De schleek^(5) sück ganz sacht na de Stee^(6),	Een al soo vilijnich vel^(2):
Und dampte^(7) dat Lücht hüm tomal uut, -	Sy ghinker dat licht uytblasen.
De Königssöehn bleev in de See.	Doen smoorde die jonghe helt.
De Dochter sprok^(8) to de Moder:	‘Och moeder, seidese, moeder,
‘Mien Hart dat deit^(9) mi so seer,	Mijn hooftjen doet mijnder so wee!
Lat' mi in de Lüggt gahn to wandeln	Mocht icker een wijle gaen wandelen,
Woll an de Kant van dat Meer.’	Gaen wandelen langhes de see!’
‘Doh^(10) dat, mien leevste Dochter,	- ‘Och dochter, mijn liefste dochter,
Man^(11) alleen dürst^(12) du nich gahn;	Alleen en moogt ghy daer nier gaen:
Waak upp^(13) dien jungste Süster,	Weet op uwe joneste snster,
Un de lat' mit di gahn.’	En lacter die met u gaen.’

(1) Voor het gemak zullen wij de meeste aanteekeningen in het Duitsch geven, daar wij vooronderstellen, dat onze lezers met die taal ten minste eenigszins bekend zijn.

(2) Ter vergelijking plaatsen we dit volkslied in het Middelnederlandsch van ± 1500 naast den Oostfrieschen tekst.

(3) Heraver, herüber.

(4) Belüchten, beleuchten.

(1) Quene, wijf; Eng. queen enz.

(5) Schleek, schlich.

(6) Stee, (Stätte, Ned. stede), Stelle.

(2) Vilijnich vel, serpent; vel als metonymia voor mensch; vilijnich, dorper, gemeen. Fr. vilain.

(7) Dampte, dämpfte, löschte.

(8) Sprok, sprach.

(9) Deit, Ned. doet.

(10) Doh, Ned. doe.

(11) Man, Ned. maar.

(12) Dürst, darfst, Ned. durft, moogt; mit dem Vocale der Mehrzabl.

(13) Waak upp, weeke auf.

[p. 2]

‘Och nä! mien jungste Süster	- ‘Och moeder, mijn joncste suster
Is noch een spöelend Kind,	Is noch een so cleinen kint;
De löppt^(1) na all' de Blömtjes,	Sy plucter wel alle die bloemekens,
De an de Seekant sünd;	Die sy onder weghen vint.
‘Un plückt se denn all' de roden,	‘Sy plucter wel alle die bloemekeus,
De witten de lätt se stahn,	Die bladerkeus laet sy staen:
Denn seggen geliek^(2) alle Minsken:	Dan claghen die lieden ende segghen
Dat het dat Königskind dahn.’	Dat hebben conincskinderen ghedaen.’
‘Man Dochter, mien leevste Dochter,	- ‘Och dochter, mijn liefste dochter,
Alleen dürst du nich gahn;	Alleen en moogt ghy daer niet gaen;
Waak upp dien Brör^(3), de jungste,	Maer wect uwen joncsten broeder,
Un de lat' mit di gahn.’	En lacter die met u gaen.’
‘Och nä! mien Brör, de jungste,
De is so wild, dat Kind,
De schütt^(4) na all' de Vöegels,	‘Och moeder, mijn joneste broeder
De an de Seekant sünd;	Is nog een so cleinen kint;
‘Un schütt he denn all' de macken^(5),	Hy loopter naer alle de voghels,
De wilden de lätt he gahn,	Die hy onder weghen vint.’
Denn seggen geliek alle Minsken:
Dat het dat Königskind dahn.’
De Moder gung na de Karke,	De moeder ghinc na de kerke,
De Dochter gung an dat Meer;	De dochter ghinc haren ganc,
Se gung so alleen un so trurig^(6),	Tot sy er by twater een visscher,
Dat Hart dat de' höer so seer.	Haer vaders visscher, vant.
‘Och Fisker, mien goode Fisker,
Du süchst^(7), ick bin so krank;
Du kannst je^(8) un musst mi helpen,	‘Och visscher, seidese, ‘visscher,
Sett uut dien Fisknett to Fank^(9).	Mijn vaders visscherkijn,
‘Hier hebb' ick mien Leevste verlaren^(10);	Ghy soudt er voor my eens visschen;
Wat ick upp Erden hadd’,	Het sal u ghelonet sijn!’
Man riek will ick di maken,
Kannst du uppfisken de Schatt.’
‘Föer jo^(11) will ick dagelank fisken,	Hy smeet sijne netten int water;
Verdeen ick ook nix as Gott'sloon;’	De loodekens ginghen te gront.
He schmeet sien Nett in dat Water,	Int corte was daer gevisschet
Wat fung he? - de Königssöehn!	Sconines sone, van jaren was jonc.
‘Dar, Fisker, mien leevste Fisker,	Wat troc sy van haren hande?
Dar nimm dien verdeende Lohu:	Een vingherline^(1) rode van gout:
Hier hest du mien golden Ketten	‘Houd daer,’ seide sy, ‘goede visscher,
Un mien demanten Kron'.’	Dees vingherline rode van gont!’

(1) Löppt, Ned. loopt.

(2) Geliek, gleich.

(3) Brör, Ned. broêr.

(4) Schütt, Ned. schiet.

(5) Macken, Ned. tammen.

(6) Trurig, Ned. treurig.

(7) Süchst, siehst.

(8) Je, ja, Ned. immers.

(9) To Fank, zum Fange, Ned. voor de vangst.

(10) Verlaren, verloren.

(11) Jo, Ned. jou, u.

(1) Vingerline, ring.

[p. 3]

Se nehm höer Leevst' in höer Arme,	Sy nam doen haer lief in haer armen;
Un küssde sien bleeke Mund;	Sy custen hem aen sijnen mont.
‘Och, trohe^(1) Mund, kunnst du spreken,	‘Och, mondeken, cost ghy noch spreken!
Denn word' mien Hart weer gesund.’	Och, herteken, waert ghy gesont!’
Se drückde hüm fast an höer Harte,
Dat Hart dat de' höer so seer,
Un langer kunn' se nich leven,
Se sprung mit hüm in dat Meer.

(1) Trohe, Ned. trouwe.