Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland
(1882)–L. Leopold, Joh. A. Leopold–
AuteursrechtvrijEn mooie en lijve Sunderkloaspoppe. (Int Oldamsters beriemd.)Loeks was en fikse boerenknecht,
En dijnde bie zien muikeGa naar voetnoot(1):
Ze was en dikke, 'k mijn boerin;
En ook en harte zat ter in;
Ze hijtte Kloasien Fuike.
Heur man was dood en lijt heur noa
Drij kinder bie zien starven,
En wicht was d'olste, z' hijtte Grijt;
Zoo'n nuver wichtje waster nijt.
Ook har ze wat om te arven.
Beschrieven ken 'k dat wichtje nijt,
Doar was ze veul te knap tou;
Ik zegge allende: in de oogtjes zat
En guutje, mit zie dit zie dat,
En doarmit is et taptou.
Moar nee, doar mout en beetje bie
Tot roum van 't lijve wichtje:
Ze was nog moar drij zessies old,
En hartje har ze as zuver gold,
En ook en mooi gezichtje.
En euvels numigGa naar voetnoot(2) was zij ook,
Deur 't huus hen, o, 't was biesterGa naar voetnoot(3);
En nooit nijt wrantergGa naar voetnoot(4), proelsch of kwoad,
Was't wark wat stoerGa naar voetnoot(5), ze wos wel road:
Den zong zij as en liester.
Ik zeg nijt meer, 't ken ook wel zoo;
Veul priezen dut veul lijgen.
Wazz'n alle wichter van dij stof,
Den kwammen de olders goud er of,
Doan was't den mit 't bedrijgen.
Men zegt wel ijs - en spreek woord is't: -
De lijfde komt deur d' oogen;
Loeks keek zien lijve nichte ijs an,
De kop dij doezelde hom er van,
En 't hart wuir hom bewogen.
Nou was dij Loeks en knappe vent,
Gezijn ook bie de wichter,
En onze Grijtje moch hom wel,
Ze leek wat troag, moar was toch fel,
En kwam hom stoadig dichter.
Hou 't an kwam? zo vroag ie misschijn,
Ie woll'n wel, dat ie 't wossen;
Och, 'k wijt der zulf nijt hijl veul van,
Ze holl'n 't veur zok, mien lijve man!
Al zokke soort van bossenGa naar voetnoot(6).
Wat 'k wijt, dat zeg'k: ze heudenGa naar voetnoot(7) ijs,
En harren dou roem boane;
Loeks har mit Grijt al zo wat proat,
Moar Grijtje tierdeGa naar voetnoot(8) zuk hijl kwoad,
En zee: ‘Loop noa de moane!’
| |
[pagina 670]
| |
Dou pakte hij heur an, want kiek,
De keerl was ijbalsGa naar voetnoot(1) glende;
Moar 't wicht was stark, en, was't nijt sneu,
Loeks lag te spottel'n in et heu,
De bijnen baide in 't ende.
Zoo wuir et kloar, want stroo en vuur
Als 't eerste komt bie 't leste,
Den vlogt van zulf het stroo in brand.
Nou, Grijtje gaf an Loeks heur hand,
En smokjesGa naar voetnoot(2) van de beste.
Doar wos nou Kloasiemui niks van,
Dij 't wisse nijt wol lieden:
BesiebelsGa naar voetnoot(3) mos het vrijen goan,
- Want kiek, ze lijten het nijt stoan -
Bie nacht en bie ontieden.
Moar end'lik: Kloasien, har ze 't markt,
Hou 't ston mit Grijtje's zoaken?
Of was 't heur anfleerdGa naar voetnoot(4)? Kort van stof
Zee zij: ‘blieft van enander of,
Of 'k zel hom bijnen moaken!
Dij vent, hij is ja moar en knecht,
Wat zelst mit hom begunnen?
Doe wijst et zulf, hij het ja niks,
Al is hij anders nog zoo fiks,
Niks as zien beetje plunnenGa naar voetnoot(5).
Doar kenste nijt van boerkenGa naar voetnoot(6), kind!
En ploatseGa naar voetnoot(7) dij köst daiten;
Loat Loeks moar loopen, blief er van!
Doe krigste zachs en ander man.
'k Wol hom, was 'k die, wat flaiten.’
Dou was het schrijvenGa naar voetnoot(8) gain gebrek.
Wat zol ook Grijt veul zeggen?
‘Och, mouder,’ zee ze, ‘ie wijten nijt,
Hou lijf mien lijve Loeks mie hijtGa naar voetnoot(9),
Dat ken ie nijt weerleggen.
Moar, mouder! doun ze'k, wat ik ken.
't Is ook nog vort gijn trauen.’ -
‘Nou, ik, ik geef die nijt aan hom,’
Zee Kloasien den doarop weerom.
‘'t Zol mie ja ijvig rauwen.’
En Grijt dij dee ook wat ze kon,
Zij vrijde oet alle krachten:
Moar 't gong toch tou in eere en deugd,
Nijt noa de wieze van de jeugd,
Dij de eere duurtGa naar voetnoot(10) verachten.
Zoo kwam den Sunder-Kloas in 't land,
Om, als van olds, te rieden:
Bie Kloasien kwam hij altied an;
Dij Sunder-Kloas, goud, hailig man,
Ken groot en klain verblieden.
Bie Kloasien zetten ze allen op,
De kinder nijt allende.
Moar ook de knecht, moar ook de maid,
Elk har zien schou of körf beraid.
Et was en hijle bende.
Ze kregen juust nijt ijbals veul,
Moar elk kreeg en persentje.
Dat was bie heur altied zoo west,
Dat mos zoo blieven tot et lest:
Al köst het ook en centje.
Moar wat wol nou dat joar 't geval?
Hij kon veur Kloas nijt rieden;
Ze har dou juust zoo'n piene in 't lief.
Ze'ar kolde vat en was zoo stief.
Zoo was ze nijt in tieden.
‘Mien lijve Grijt,’ zee Kloasiemui,
‘Ik heb die wat te zeggen:
Doe mouste doun krek as ik dou:
In körf of körfie, of in schou
Moust doe moar zoo wat leggen.
Doe wijst ja wel, hou of et heurt,
Ik eb er gijn pelzijer an.’ -
‘Moar, mouder! Loeks, goa'k dij verbie,
Of krigt dij vent ook wat van mie?’ -
‘Nou, zug mie ijs dat dijer an!’
Ropt Kloasien; ‘'t is dien neve ja,
Hij het altied wat kregen;
Mijnst doe den, dat ik hellig bin?
Nee, 't vrijen was nijt noa mien zin:
Dat har 'k moar op hom tegen,
| |
[pagina 671]
| |
En anders niks; doe gefst Loeks wat,
As de anderen, nijt minder;
Doe stopste hom wat in zien schou,
Duste er zoo'n strikkien ook omtou,
Krek as bie onze kinder.
Dat duste, heur! ik ken nijt meer,
'k Wor weer zoo kold en grillig.’ -
‘Moar, mouder! heurt dat Loeks den tou,
Vruig Grijt, ‘wat 'k in de schou hom dou?’
Ze zee't, as was ze on willig.
‘Hou kenste nou zoo proaten, wicht?
Wat doe oetdijlste is mienent;
Dat heurt hom den nog eerst nijt tou,
Moar as doe 't stopt hest in zien schou,
Den wordt't van mienent zienent.’
De mörgen van den zesden kwam,
En Sunder-Kloas har reden:
De schounen, körfies, al was vol.
De kinder wazzen hoast as dol.
Joa, Sunder-Kloas har reden!
Ook Loeksk wam zuiken noa zien schou,
Maar hij kon hom nijt vinnen;
Den lijp hij hier, den lijp hij doar.
Hij wuir bie al dat zuiken noar;
't Wuir hom zoo roar van binnen.
Grijt ston en snee de broggenGa naar voetnoot(1) juust,
En riefdeGa naar voetnoot(2) dou wat keeze.
Loeks snoffelde nog al moar rond,
Of hij zien Sunder-Kloas-schou vond;
Wat was dij Loeks in vreeze!
Doar zag hij an zien wicht heur vout -
Zij stak hom juust veuroet wat -
En zieden strikkie, rood van kleur.
- Zij riefde nog moar altied deur -
Loeks vuilde ijs wat der an zat.
‘Mien lijve tied nog tou! wat's dat?’ schou.
Rijp Loeks, as hijl bedonderd;
‘Kiek, Grijtje heur vout zit in mien
Hou komst doe, wichtje! doar toch tou?’
Grijt tierde zok verwonderd.
‘Wat zegst doe, Loeks?’ rijp Kloasiemui,
Dij wakker wuir van 't leven,
‘Woar zit heur voute? Lijve God!
Zoo drift mien kiend mit mie de spot.
O Heer! wat zel dat geven?’ -
‘Mien voute is mienent, mouderlijf,’
Zee Grijt dou, ‘is 't n't woar nijt?
Kloas kwam, en, 'k kon er niksan doun,
Hij stopte hom in Loeks zien schoun;
Moar doarmit is 't nog kloar nijt.
Ik zulf zit aan mien voute vast,
Krigt hij dij, krigt hij mie ook.
De hijle Grijtje krigt dij vent,
Zulf heb ie 't zegd, krigt hij persent,
En wat ik heb er bie ook.’
‘Doe hekse,’ zee dou Kloasiemui,
‘Doe biste bie de pinkenGa naar voetnoot(3).’
Loeks rijp: ‘nooit beter Sunder-Kloas!
Mien lijve Grijt dij is en boas;
Doar zellen we ijs op klinken.’
En hou 't dou wuier, vroag ie nog?
't Old menske mos 't ankieken:
Loeks gaf zien poppe en dikke zoun;
De poppe dusGa naar voetnoot(4) hom 't ook wel doun.
Loeks gong mit Grijtje strieken.
WelGa naar voetnoot(5) onder joe en dochter het,
Dij vrijt nijt noa joen zinnen,
Goat heur nijt tegen, 't helpt joe nijt.
Gijn slimmer wicht as ijn dat vrijt:
Zij zel het van joe winnen.
Mijn ie, dat Loeks-oom boeten stait,
Ja boeten stait?
Het is verdraid:
Hij is der lank al binnen.
Rotterdam.
Eilers Koch.
|
|