Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

Levensloop van Pijt Doddel, Boerenknecht bie Delfziel. (Fivelingo.)
Pijt vertelt.

‘Van al de dartien kinder, dei 'k mit God en eeren ter wereld brocht heb,’ zee mien mouder altied, ‘was gijn ijn zoo dol as toe, Pijt, maar ook gijn ijn goudeger en mouderachteger.’

'k Leuf wel, dat mien mouder 't mijnde, en dat 't ook gijn leugens wassen; want van 't oogenblik of, da'k jonk west⁽¹⁾ heb tot an mien dood tou, nuimden ze mie altied ‘dolle Pijt en moudersjong’, en da'k mal mit mien mouder was, is net zoo woar as 'k Pijt hijt.

Mien ollers⁽²⁾, Hinderk Doddel en Jantje Knikker, wassen hijle nuvere⁽³⁾ en kiepege⁽⁴⁾ luu, baide goud geef⁽⁵⁾ en zoo recht: - al harren ze ook 'n loadstok deursloken, din konnen ze nijt rechter wezen; mouder har 'n noad in ijne wang, doar was ze mit in 'n pot mit glenne brei⁽⁶⁾ vallen, dou ze nog zoo'n graauw wicht⁽⁷⁾ was, en voader har 'n schijve neus, ze harren hom er bie 'n kat-oetvatgooijerei mit 'n bungel holt tegen an gooid.

Dit was bot muielk⁽⁸⁾, want zij wassen ans baide nog al van veurnoame ofkomst: voaders voader har knecht west op IJkenstijn, en mouders voader eerst klokluuder en doodbidder, loater biesjoager⁽⁹⁾ in 'n Dam en zoo wat handstok van de groote lu.

Zij woonden in Biessem, tusschen Pijt Koopman en Jan Knels in; ze harren 'n aigen hoeske mit 'n beetje grond, mit ijn appelboom en vijr proemboomen. Dei proemboomen harren ze, om proemen genog te hebben veur 't proemmart, dat doar alle joar hollen wordt, Zundags noa den 28 Augustus. As zij ze din nijt an hoes verkoopen konnen, mossen ze der mit noa Delfziel en ze doar zoowat oetzudelen⁽¹⁰⁾.

Roem was 't bie ons nijt, dat begriep ie wel; dartien kinder en twei ollers, te leven van 'n arbaiders daghuur, dat kwam der op an; 't geld

(1) Jonk west, geboren.

(2) Ollers, ouders.

(3) Nuvere, nette.

(4) Kiepege, vlijtige.

(5) Geef, gaaf.

(6) Glenne brei, heete brij.

(7) Graauw wicht, klein meisje.

(8) Muijelk, spijtig.

(9) Biesjoager, veldwachter.

(10) Oetzudeln, uitventen.

[p. 655]

was ter bie heur din ook altied bot betuun⁽¹⁾. Voader arbaidde bie Jan Knels as steevaste arbaider, hij verdijnde 's zummers drei gulden en de andere tied van 't joar zesendartig stuver en de kost in de week, en 's oavens kreeg e altied pran⁽²⁾ mit, as ter wat overbleef. Mouder gong, as ze kon, ook oet te arbaiden, veur 'n schelling doags en de kost, maar 's zummers gong ze oet te wijden en binnen; din har ze voak annomen wark, en verdijnde wat meer.

Mien olste bruirs en zusters, ik was de zeuvende van de toom, gongen al mit mouder an 't oaren⁽³⁾ zuiken, en de jongs hier en doar op dammen passen bie de boer, as ze an 't mennen wassen, en ik mos t'hoes blieven om op de lutjen tou te zijn.

Noa schoul kwam nijt van. Schoulgeld konnen mien ollers nijt betoalen, en as wie niks gaffen, wol meester ons ook niks leeren. Ie moun wijten, dat de meester mijnst van 't schoulgeld leven mos; 't was tou zoo'n gollen tied nog nijt as nou: nou zeggen de meesters maar, houveul dat ze hebben willen, en as ie heur 't nijt geven, schrijwen ze moord en brand. Doar is 't din ook van doan komen, dak gijn lezen of schrieven leerd heb.

Dou we der altemoal wassen, was 't bie ons net as 'n weepnust. Stoulen har we zoo veul nijt dawwe altemoal zitten konnen, en din laggen der altied gounent as honden hier en doar op deel om. 's Nachts kwam 't er slimmer op an. Voader en mouder slijpen op 't bovenste ber mit 't lutjeste en din de baide jongsten in 'n krub, boven heur voutenend; op 't achterste ber slijpen we zeuven stark, drei an 't kopend, drei an 't voutenend en ijn in krub, en de drei olsten slijpen op beun, in 'n holten bak mit stroo, en harren wat koffiboalen en koudekken over.

Voader zee wel voak: ‘men zol der in verhoopen, is gijn spartelen tegen; God Jantje, hou koom we der deur; wat wor wie doch tamtijrd mit al dei kinder, wie kriegen heur nooit groot; 'k wol dawwe veur de zeuven lesten veur ieder 'n vet zwien kregen harren.’

Mouder was ter altied geduldig onder; ‘heur, Hinderk,’ zee ze, ‘mosse mie nijt over de kinder proaten,’ zee ze, ‘ze bin der Goddank,’ zee ze, ‘ze bin allemoal vris en gezond, ze zellen wel deur de wereld komen,’ zee ze, ‘hol doe maar moud, ik zel mien best ook doun, en din zel 't wel goan; veul kinder was vrouger 'n zegen, en 't is nou ook toch nog gijn strat!’ zee ze.

De olsten gongen ijn veur ijn an 't dijnen, en zoo kwam de beurt ook an mie.

Voader har nijt veul verwachting van mie; hij zee altied: ‘'k Wijt nijt, Jantje, 't gait mit al onze kinder goud, maar wat ter van Pijt worden zel, dat is mie zoo duuster as pik, lezen en schrieven ken e nijt, hij ken niks onthollen en gapt mie altied an as 'k hom wat bestel, 't is net of e ze alle zeuven⁽⁴⁾ nijt het; nou, de tied zel 't leeren, 'k hoop 't beste.’

Mouder har beter moud, ‘de jong is goud,’ zee ze, ‘hij is hijl gewillig, 'k wijt wel, dat de vraauwlu hom geern lieden meugen, omdat e nijt bang is veur 'n toutast wark, dreug slept en bang is veur 'n cent.’

(1) Betuun, schaarsch.

(2) Pran, eten, dat 's middags overblijft en 's avonds gegeten wordt.

(3) Oaren, koornaren.

(4) Alle zeuven, zijn verstand.

[p. 656]

Mit 'n blauw linnen hemd, engelsleeren hemdrok, ook zoo'n onderboksen⁽¹⁾ en 'n poar hoozen in 'n blauwbonte buusdouk ston ik, Pijt Doddel, zeuvende kind van Hinderk Doddel en Jantje Knikker, in Mai kloar om noa Pijter Tjars te goan, woar 'k mie besteed har as vent⁽²⁾, veur dartig gulden en 'n handpenning.

Al mien lutje bruirs en zusters stonnen op deel, rond om mie tou, de mijnsten wazzen blied, dat ter maar weer ijn 't nust oetkroop; voader zee niks en mouder reerde⁽³⁾ snöt en kwiel.

Dou 'k voader de hand gaf, drukte hij dei en zee: ‘Pijt, doe zelte nou dien bijnen onder andermans toafel steken, pas op, dat ter nooit klachten over die komen, dat toe dien wark altied goud dusse, en leg die der op tou, dat toe 't wark goud leerze, bedarf de boudel nijt, zörg veur dien boer en steur die nijt an proatjes van de andere boden, wees nooit lui, maar altied vlietig, din kenze bie elk best terecht, elk wil die geern hebben en doe verdijnze altied 't mijnste loon.’

Mouder gaf mie 'n doetje, en ondertied dat ze schrijwde, zee ze: ‘Pijt, mien beste jong, ik heb vieftien joar dijnd en wijt wel wat 't is, dijnstboar te wezen, pas op en vergriep tie nooit an andermans goud, blief eerliek, al is de gelegenhaid om wat te kriegen nog zoo goud, en al kon der ook ook gijn ijn wat van gewoar worden, loat die der ook nijt deur 'n ander tou verlaiden, dijfstal is zunde bie God en mensken, begun je der ijnmoal mit, din stait de gevangenis veur joe open en je zet de femilie en kroun op kop, dei heur kindskinder nog zwoar drukt, drink nooit jenever of branwien en goa 's oavens vroo⁽⁴⁾ noa ber. Wees altied ordentelk tegen boer en vrauw, heb nooit 'n groote bek tegen heur, dou wat ze hebben willen, geef heur altied goud toal en antwoord, schik tie as ter ijs wat is, dat tie nijt regt loent⁽⁵⁾, moak nooit anmarkens over 't eten, smeer de botter nijt te dik, hol dien goud altied dicht⁽⁶⁾ en schoon en pas veural op, Pijt, dat de wichter die nijt verlaiden en doe heur ook nijt, want 't is bie 'n boer zoo gevoarelk, omdat de dijnstboden doar altied onder 'nkander omkroepen mouten en heur boer en vrauw zuk niks om heur bekommern, en zooveul wijs toe ook wel al, dat ter tweederlei soort van mensken in de wereld bin. As ie 'n goude doomnie hebben goa din 's Zundoags noa de kerk, maar as 't en fiemelder is, dei joe wies moakt, dat goude warken doch niks helpen en ie allijn deur genoade zoalig worden mouten, loop din lijver 't land in en kiek noa de boer zien vei of zet 'n knoop an de boksen. Dien stukkend goud kenze bie ons brengen, ik zel die wel belappen en benaaien, din kost die 't zoo veul nijt, en mouder zörgt ja goud veur die, dat wijs toe wel. Nou, mien jong, pas goud op, onthol Gods geboden, wees warkzoam, eerliek en trauw, amen.’

Mouder schrijwde, zij wischte mit de tippen van heur schoet de troanen weg; voader reerde ook en 'k wil 't wel woord hebben, ik har ook liept⁽⁷⁾, dat mouder ook wel zag, want ze keek mie nog ijnmoal an: ‘Krieg dien buusdouk, Pijt,’ zee ze, ‘snuut tie oet en goa nou maar hen.’

(1) Onderboksen, onderbroek.

(2) Vent, jongste knecht.

(3) Reerde, schreide.

(4) Vroo, vroeg.

(5) Loent, aanstaat (Vergel. het Hd. Laune).

(6) Dicht, heel.

(7) Liept, (ge)schreid.

[p. 657]

Jeuzelen⁽¹⁾ hulp nijt en ik gong din ook hen, maar 'k heb nog wel tienmoal omzijn noa mien ollers hoes, want och kiek, elk wil doch geern blieven doar e oetbrud⁽²⁾ is.

Even veur etens 's oavens, kwam 'k in mien neije dijnst an. Boer en vrauw wassen goud vrundelk tegen mie en heur zeun en dochter ook; ze vroug mie vort of 'k en brug⁽³⁾ hebben wol. Nou, dit wol 'k geern, want 'k was net zoo gammel⁽⁴⁾, omdak 'n ende loopen en nog gijn eten had har. Ze atten allemoal bie ons an toafel, en dou ze mie zoowat heur gebruken zegt harren, gong we om negen uur noa ber.

Hier mog 'k geern wezen, 't wassen beste, ollerwetse lu, dei altied mit de boden op en of gongen en heur as heurs gelieken beschaauwden: as 't regende huf we nooit boeten wezen, altied rijpen ze ons noa hoes, al miggelde⁽⁵⁾ 't maar zoo'n beetje.

Drei joar heb 'k doar woond en bezunders is ter nijt veurvallen, as allin har 'k nog wat spul mit Doomnie. Dou 'k zoowat 'n half joar bie Pijter Tjars west har, kwam onze Doomnie in fisentoatie. Hij vermoande ons om in kerk te komen en ook op kersoatie⁽⁶⁾.

Ik zee tegen hom, da'k nijt veul mit preekventen op har, omda'k overtuugd was, dat ze mijnstal meer ellende in de Gemijnte brochten as hail, da'k hom nijt verstoan kon, omdat hij zoo kraide, da'k er niks van begriepen kon en da'k mie ook, as ik hijle week arbaid har, 's Zundoags de pokkel nijt vol schellen loaten wol. Op kersoatie wol'k ook nijt komen, want 't was mie veul te kold in kerk, en ik kon ook toch nijt lezen of schrieven.

Onze volk gaffen mie groot geliek; boer was ter ook nijt veur, want 't was bie dei lu altied, zee hij: dout noa mien woorden, maar nijt noa mien warken.

Om November besteedde ik mie bie Evert Alles veur middelste⁽⁷⁾. Hier zol ik taggentig gulden verdijnen en twei gulden tou 'n handpenning. IJnliek har 'k 't doar best, maar ijn groote last hawwe: boer zoop. As e t'hoes kwam, mos wie der allemoal om lieden, veural zien vrauw, din was e altied vranterg⁽⁸⁾ en schol op heur, dat ze gijn kinder kregen; nou moije wijten, dat 't mensk al in heur zestigste joar was. Vrauw was anders 'n best wief, zij snauwde hom nooit of, maar om din maar wat te zeggen, zee ze: ‘fij Evert, wat bisse weer doen.’ - ‘Lukst,’ zee hij, 'k heb maar ijn glas had, zeker woar.’ Dit zel ook wel zoo west hebben, maar hij har 't vast wat voak vol had.

Dit duurde net zoo lank, dat e zuk dood zoop. In 't leste was hij alle doagen dik en doen, en mijnstied twei- dreimoal doags.

Even veur Poask kwam Evert Alles van 'n bouldag, en dicht bie hoes kreeg e 'n beruirte en was doadelk morsdood.

Dit muide mie nog, want 't was anders 'n beste kerel, en zien vrauw hil veul van hom, maar ik dochte: nou hewwe ook gijn last meer van zien zoepen, 't was ook toch maar 'n zwienhond en vrauw ken misschijn nog wel 'n neije kerel weer kriegen.

(1) Jeuzelen, klagen.

(2) Oetbrud, geboren.

(3) Brug, boterham.

(4) Gammel, wee.

(5) Miggelde, stofregende.

(6) Kersoatie, katechisatie.

(7) Middelste, tweede knecht.

(8) Vranterg, pruttelig.

[p. 658]

Tegen harst zee 'k heur de huur op, omdat ik al vernam, dat de knecht groot mit vrauw was, en ik dochte: din mout ik onder hom zitten, en dat wol 'k nijt.

Ik besteedde mie dou bie Jan Hinders veur knecht, en zol honderd en tien gulden verdijnen en 'n lamswaide.

Doar kwam 'k in 'n vernoame hoesholling. Dou 'k er kwam, vertelde de zeun mie, dat zien voader lid van de road worden zol. Ik zee tegen hom: ‘dien voader ken ons ja gijn stukje oet de krant veurlezen, en dei zel lid van de road worden?’ - ‘Ja,’ zee e, ‘voader het 't wetbouk al koft en meester zegt: hij zel voader wel helpen; 't bin doch altemoal ja bruijers, en wie kinder worren der beter van.’

Hij bestelde mie, da'k Zundoags noa 'n stuk of wat boeren en ambsluu tou mos en verzuiken dei, hijl verzichtig, om op boer te stemmen. Ik zee: ‘dat dou 'k nijt, den ken ik 't net zoo goud wezen, wat zol zoo'n kerel op 't gemijntehoes doun.’

Maar dou hij mie 'n gulden beloofde, as boer 't worde, gong ik an de loop. Ik lijp 't gat oet de hoaken, tjauwelde⁽¹⁾ wat mit heur over 't weer en din dee 'k mien bosschop. 't Hulp ook, want boer is 't worren. Dat was 'n soep, heere, heere, wie kregen zat jenever en elk 'n gulden, de zeun kreeg 'n hooge houd, de dochter 'n paresol en vrauw mog alle Zundoagen witte hoozen an hebben. Jan Hinders dee niks as lezen, hij har 'n stuk pampier⁽²⁾ veur zuk liggen, doar maggelde⁽³⁾ hij hijltied zoo wat op om, 'k leuf dat e al zien noam tijkende. ‘Al bin we ook maar 'n lutje boer,’ zee de zeun, ‘voader zit net zoo goud op 't gemijntehoes as 'n dikke boer.’ Dou boer de eerste moal zuk in zien groothaid vertoonen zol, zoo as vrouw zee, wol hij hebben, dat wie der ook hen zollen om hom zitten te zijn achter de groote toavel. 't Was ter nog al wat tuimig⁽⁴⁾, zweelen⁽⁵⁾ kon we nog nijt, en wie harren hom ook ja hulpen dat e 't worden was.

Op 'n veurmirreg, dou we de brug op harren, kreeg we hollert⁽⁶⁾, en omdat de road om tien uur vergoadering har, was ik ook om tien uur in 't gemijntehoes.

Ze zollen proaten over onze meester, of hij meer tractement hebben zol, ja of nee. Nou wis ik wel, dat onze boer der tegen was, want hij zee altied: ‘meesters kinder loopen net zoo mooi as boerenkinder, en 's hars slacht hij net zoo goud spek en vlais⁽⁷⁾ as 'n boer, en dat komt zoo'n kerel doch nijt tou, hij het hijl gijn wark dat op de leden ankomt en ken an acht uur tou sloapen.’ Boetendat was boer ook nijt zeker, of hij wel op hom stemd har, en ijnmoal har hij zuk over boer oetloaten, dat ze net zoo goud 'n kou op 't gemijntehoes zetten konnen; meesterske en heur kinder wassen ook veul te mooi, net zoo mooi as de dikste boerin en heur kinder, dat kwam hijl nijt te pas. Nou har ze weer 'n mantel kregen zunder mauwen, kemieken druig ze ook en schounen mit hooge hakken⁽⁸⁾, en 't was toch

(1) Tjauwelde, babbelde.

(2) Pàmpier, papier.

(3) Maggelen, (met de pen krabbelen) slecht schrijven.

(4) Tuimig, niet druk.

(5) Zweelen, hooien.

(6) Hollert, vrijaf.

(7) Vlais, vleesch.

(8) Hakken, hielen.

[p. 659]

maar 'n sniedersdochter; wat zol zoo'n wief wel mijnen, verleden week har ze nog tegen onze vrauw zegt, dat ze ankomjoar 'n maid hebben wol, zoo'n gek wief, nee, vrauw zee ook: boer mos ter tegen stemmen, as te menzen Börgemeester 't nijt allin te zeggen har, dat wis hij nijt, hij har in zien nei Burgerliek wetbouk al ijs keken, maar hij von doar niks in as over hauwelieken, geboorten en starfgevallen, doar de Börgemeester bie te pas kwam, maar dat zollen de wethollers wel wijten, hij zol eerst ijs heuren wat dei der van zeden.

Jan Hinders zien swarte boksen⁽¹⁾ en kamzool⁽²⁾ kwammen op heeg⁽³⁾, om wat oet te luchten, want ze wassen ook al 'n 'n beetje wit oetsloagen⁽⁴⁾, de houd har boer nijt op had, noadat zien mouder sturven was, op de begraffenis, dei was al wit verschimmeld in de deus, en zoo worde boer oetstoffijrd veur zien eerste gang noa hooger dingen, zoo as zien vrauw zee: din sluig ze de oogen omhoog en har de handen vollen, want ze was oareg otterdoks⁽⁵⁾.

De groote dag kwam an, en ik zag mien boer, mit de houd achter op kop, in de roadkoamer loopen. Anders kwam er zoo gijn hooge houd bie te pas, maar hij mos eerst installijrd worden, loof ik. Ik zat in de jachtwaide mit de veldwachter, de meester en 'n poar anderen. Dou we der al 'n hijle toer zeten harren, wor de veldwachter scheld, en dei kwam weerom en zee, dat de vergoadering open was. Ik gong mit, 'k durs hoast nijt binnen en kroop zoowat achter de meester, dei ook heuren wol hou 't mit hom worde.

Doar zatten nou zeuven leden van de road, elk 'n lange piep in de brand, achter toavel; mien boer ston 't net zoo hijl as 'n mot 't haspelen: ijn hand har e an de piep en de ander in buus.

Börgemeester zee op zien boers weg ook: ‘Leden van de road, de meester van.....wil meer tractement hebben, grooter hoesholling, duurder tieden, verhooging ook van andere meesterstractementen, veural in stad, zegt hij, noodzoaken hom er tou. Ik vin zien verzuik nijt onnut, en zol mit genougen zijn, dat ie, leden van de road, dit toustonden.’

Onze boer kon nijt stilzitten, de kleur sloug hom oet en in, dou der gijn ijn wat van zee; want hij wis wel, wat bosschop vrauw hom mitgeven har; hij schopte zien noaber al tegen de vout an, hij hóustte al ijs, de lippen gongen hom al op en deel, hij houstte nog ijs weer en dou keek e de Börgemeester zoo lank an, dat dei zee: ‘Jan Hinders, wol ie 't woord?’ ‘Ja,’ zee hij en dou begunde (ik dochte hou zel dat goan, want boer har zukke roare spreekwoorden): ‘zije, heur, zoo t'reken, 'k wijt wel, luu,’ zoo begunde hij, ‘dat ie hijl vremd opkieken zellen, dat ik, ie zollen zeggen nog zoo gruin⁽⁶⁾ as gras, zoo as 't ook woar is, hier al 't woord vroagen duur⁽⁷⁾, maar zije, heur, zoo t'reken, ik vroag joe allen, as joen vrauw geern wat hebben wil, zoo as 't ook woar is, of ie 't zoo t'reken loaten duren om heur dat te geven, of om dat te doun; mien noaber⁽⁸⁾, zije, heur,

(1) Boksen, broek.

(2) Kamzool, jas.

(3) Heeg, heg.

(4) Oetsloagen, verschimmeld.

(5) Otterdoks, orthodoks.

(6) Gruin, groen.

(7) Duur, durf.

(8) Noaber, buurman.

[p. 660]

zoo t'reken, Knels Markes, het 't nog ondervonden zoo t'reken, veur 'n dag of wat, dou zien vrauw hom besteld har, zoo as 't ook woar is, om heur 'n vijrstuvers kouk mit te brengen, dat e nijt doan har, hou dat ze op heur poot speulde. Ik huif joe, Börgemeester, zije, heur, zoo t'reken, nijt veul van 'n kwoad wief vertellen, want, das starven woar, zije, heur, zoo t'reken, veur 'n dag of wat vertelden ze ook, zoo as 't ook woar is, dat joen vrauw joe mit 'n vat geele mosterd an d'ooren gooid har, zije, heur, zoo t'reken, omdat ze joe ander besteld har, en nou ken je wel zeggen, ja, proatjes ken je nijt veul op an, zij konnen, zije, heur, zoo t'reken, wel zeggen, dat Jan Hinders zien vrauw en zoepert⁽¹⁾ was, zoo as 't ook woar is, maar ik wol maar zeggen, Börgemeester, zije, heur, zoo t'reken, elk dut zien wief geern ijs 'n pelzijr, zije, heur, zoo t'reken, al was 't allin doar ook maar om, dat ze nijt al te kwoad wezen zollen as men, zije, heur, zoo t'reken, ijs doen t'hoes kwam van 'n bouldag of zoo.’

En zoo reutelde hij maar al in ijn boksen en wams vort, en 'k zag wel, dat Börgemeester zien beetje hoar, dat e nog op kop har, in de hoogte gong van niedighaid.

‘Heur ijs, Jan Henders, hm, hm, heur ijs,’ zee e, ‘dei dingen komen hier nijt te pas, ie mouten bie 't onderwarp blieven, dat an de orde is; wie hebben 't er over of de meester van....meer tractement hebben zel, heur ie 't?’

Onze boer was zoo veralterijrd, dat de tebak hom oet de piep vol en hom 'n gat in zien boksen brandde. Hij zee ook gijn woord meer, maar keek al noa zien boksen. Dei noast hom zat vroug 't woord en zee: ‘Börgemeester, mout dat volk’, dat was wie, ‘hier bie wezen, dat wie over meester proaten, din zeg ik er gijn woord van.’ ‘Ja,’ zee de veurzitter, ‘de vergoadering is publiek, vrunden, maar as drei leden mit gesloten deuren de zoak behandelen willen, din mout ik 't doun.’ ‘Nou,’ zee e, ‘den zellen ze der oet en de deuren sloten worden: wat zeg ie en ie anders?’ Hij vroug dit an twei andere leden. Dei wollen ons ter ook oet hebben en de meester te mensen⁽²⁾, en dou worde ons komdijrt dat we der oet mossen. Ik kofte nog veur 'n stuver jenever en dou gengelde ik zaggies weer noa hoes, gibelen van 't laggen, net as de anderen ook, om onze boer: zije, heur, zoo t'reken.

Dou boer t'hoes kwam, vertelde hij ons, dat meester nijt meer tractement kreeg, en dat hij nou maar wat zuneger wezen mos, 't onderwies kostte nou al genog, en as hij nijt langer wol, konnen ze der best 'n ander veur kriegen; meesterske was 'n reislijf⁽³⁾ en mos maar zuneger worden.

Boer vroug mie, hou 't mie bevallen was. Ik zee van slecht: ik har der gijn verstand van, maar mie ducht, dat, as ijmand wat wezen wol, ook wat verstand ter van hebben mos, en dat har hij nijt, zooveul kon ik er wel van heuren. Maar dat was mis, heur, hij zee, dat hij in schoul 't testement glad lezen kend har, en ook wel schreven schrift lezen kon, dat de andere leden van de road wel loaten zollen.

Dit was nog wel in order komen; maar dou worde ik groot mit zien

(1) Zoepert, drinker.

(2) Te mensen, ten minste.

(3) 'n Reislijf, iemand, die ver van zuinig is (rei = verkwistend).

[p. 661]

dochter, zunder mien schuld, want 't wicht begunde mit mie, en 't gong mie zoo nijt as de dreuge Jozef in 't olle testement, dei deur keunek Potifar zien vrauw an de slip trokken wor en niks van heur wijten wol: ik wol wel. Ongelukkig zag 't wicht heur bruir dat, en dei beklapte ons.

's Oavens lijt boer mie binnen komen, gaf mie 't geld mit zes week ter bie, en ik mos de deur oet.

Dit muide mie, maar ik dochte: as boer mie nijt langer hollen wil, wil'k ook nijt blieven, 'k wol tegen dei kerel nijt stoan te hotteren⁽¹⁾, 't was wel 'n boerendochter, maar mooi was ze nijt, ze was hijl luttek⁽²⁾, net of ze zoowat in pog⁽³⁾ zat. 't Wicht jeuzelde nog wat, da'k weg mos, maar dat hulp nijt, en ik naaide der oet⁽⁴⁾.

Doar van doan kwam 'k bie boer Sjadde; maar dat was zoo'n onzune⁽⁵⁾ smerege boudel, doar kon 'k nijt wezen. Sjadde trok 'n nei hemd an en 't kwam nooit weer oet, veur 't of was, en zien dochter greemde⁽⁶⁾ zoo mit voele handen in 't eten om, dat ik 't nijt luste. Zijp⁽⁷⁾ harren ze nooit in hoes, dat gebruukten hoazen en vossen ook nijt, zee de dochter, zij hillen 't woater veur 't wasschen altied oet 'n dob, en dat wosch net zoo schoon zunder as ander woater mit zijp.

Dou ben 'k komen bie 't Schild. Doar har 'k nog maar 'n dag of wat west, dou onze volk bestolen worden. Twei kerels, dei zuk zwart moakt harren, wassen 's nachts stil in hoes komen. De maid har 't wel zijn, maar dei was onder 't bergoud kropen en har gijn gewag moaken durst. Zij harren siktair⁽⁸⁾ openbroken en der honderd gulden oet stolen.

Dou 'k veurmirregs binnen kwam, zat vrauw te holveren⁽⁹⁾ en boer schreef 'n brijf an de Börgemeester, dei ik henbrengen mos; om dei dijfstal mos ik veur de Rechtbank as getuge, doar 'k ijwig tegen an zag, maar dat hulp nijt.

Dou 'k veur de presendent ston, puulde⁽¹⁰⁾ ik zoowat in mien neus om, maar dou zee hij, da'k mien handen veur mie hollen mos en hom anzijn.

Dat ston mie om de donder nijt an, 'k was toch al wat vranterg⁽¹¹⁾ en ook nijt vlug, 'k har al 'n dag of wat 'n beetje lebijt⁽¹²⁾ west, ik dochte: nou man, ik loat mie gijn ooren annaaien⁽¹³⁾, pas op, heur.

De presendent begunde dou: ‘Hoe is je naam?’ - ‘Pijt Doddel, as 't joe blijft,’ zee'k. - ‘Hoe oud ben je?’ - Ik zee: ‘nou man, ie kennen mie wel zooveul vroagen, da'k 't zulf nijt wijt; hou old da'k bin, wijk nijt; 'k wijt wel, da'k 'n hoog nummer trokken heb veur de seldoaterij, da'k bie 't lötten zoo doen was as 'n kakstoul, da'k de middelste was van dartien kinder, en dat mien mouder voak zee, dat Jan Knels zien mot⁽¹⁴⁾, de ijgenste nacht dou ik geboren was, ook biggen kregen har, en dat 't in eerappelreuden was. As ie 't nou nijt wijten, ik wijt 't nijt, al goa 'k ook op kop stoan.’

‘Wat is je beroep?’ zee hij dou.

Dit verston ik nijt en ik mijnde, dat hij zee van broek. Ik zee: ‘Mien

(1) Hotteren, hevig kibbelen.

(2) Luttek, klein.

(3) In pog, niet goed uitgewassen.

(4) Naaide der oet, liep hard weg.

(5) Onzune, vuile.

(6) Greemde - om, tastte (in 't eten) om.

(7) Zijp, zeep.

(8) Siktair, secretaire.

(9) Holveren, hard schreien.

(10) Puulde, krabde.

(11) Vranterg, verdrietig.

(12) Lebijt, ongesteld.

(13) Gijn enz., niet met mij spotten.

(14) Mot, vrouwelijk varken.

[p. 662]

boksen is 'n engelsleeren, maar doar is e ook ja gijn biet minder om, ie huiven hom nijt meer betoalen, meneer, de bontjer⁽¹⁾ het zien geld ter al lang veur.’ Dou vruig e mie, woar ik de kost din mit verdijnde. Ik zee: ‘mit arbaiden, eerelk, net zoo goud as ie denken duren, mit boerenwark, ik dijn hie mien boer, dei woont onder Scherwol⁽²⁾.’

Dou mos ik zeggen, of ik ook fermilie was van dei kerels, dei bie ons stolen harren. Ik zee: ‘nou wordt 't nog slimmer, meneer: woar zij ie mie veur an? Nee man, mien ollers bin arbaidersmensken, maar net zoo eerelk en fersounelk as ie denken duren. Wel, veur 'n donder, fermilie van dei kerels? Jonge nee; ie meugen der zulf fermilie van wezen, maar ik nijt.’

Dou mos ik heur din vertellen, wa'k van dei dijfstal wis, of ik de kerels ook zijn har en of ik heur ook kend har. Ik zee: ‘heur ijs, meneer, ijn gek ken meer vroagen, as zeuven wiezen beantwoorden kennen, ie vroagen noa 't kundege pad; 'k heb de hijle kerels nijt zijn, en om lijgen wik er nijt, nooit, zegt van Speyk.’

Dou 't din nijt helpen kon, wor e kwoad van hellighaid, en zee tegen mie: ‘Ga maar zitten.’ - ‘Best, meneer,’ zee 'k; ik was dood blied, da'k er of was.

Dou heb 'k nog bie 'n poar andere boeren dijnd, maar doar mog 'k nijt wezen: dei wassen zoo trots, dat al de boden in 't achterend blieven mossen en nooit 'n vout in heur woonhoes zetten moggen. 't Was 'n schande, zeeden boer en vrauw, dat heur kinder bie ons verkeerden of vrundelk tegen ons wassen, omdat zij zoo riek wassen.

Dijnen is niks, arbaiden is wel wat ongemakkelk, maar nijt ongezond, maar dat de lu, doar je wonen, joe zoo as honden behandelen, dat is gemijn. Ie mounen joen genot allin zuiken in eten en drinken; gijn boer, vrauw of kinder et mit joe an toavel; roeg gait voak op 't mooiste, en nou kenje wel reken, hou dat 't doar tougait, 't is allemoal roegbekkerei⁽³⁾, gijn ordentelk woord komt ter veur 'n dag; ie hebben de boer allijn om geld te verdijnen, en de boer het joe om zien wark te doun, meer niks.

Gelukkig kwam 'k nog al gauw van 't dijnen of. Om Poask har we bie ons oalkopoftrekkerei had, en doar har 'k 'n maid besnoven, 'n dochter van mien voader zien bruir zien vraauw zien zuster: Geertje hijt ze. God kerel, wat 'n lijve maid, men zol der zoo rauw in bieten, ze har 'n poar arms an de pokkel, doar zij de kost wel mit verdijnen kon, en 'n donders nuver wicht⁽⁴⁾ ook. Lank har 'k er al om docht om zulf 'n wief an te stellen, maar och, doar kwam nijt van; ik har ook sums gijn moud, da'k ijn kreeg, maar mouder wel, dei zee altied: ‘Och Pijt, dat komt van zulf, mien jong, trauwen komt net op as honger of dörst.’

Geertje was mie ook best bevallen, maar 'k har om 't hijle wicht nijt meer docht. Nou mos wie bie onze boer roapendörschen⁽⁵⁾, en net dou we 't leste dragklijd⁽⁶⁾ vol in 't zail⁽⁷⁾ harren, zag 'k 'n wicht weg lans loopen. Omda'k vreigezel⁽⁸⁾ was, mos ik mit de beker mit jenever noa dat wicht tou,

(1) Bontjer, koopman, o.a. in bontgoed.

(2) Scherwol, Schildwolde.

(3) Roegbekkerei, vuile taal.

(4) Nuver wicht, mooi meisje.

(5) Roapendörschen, koolzaaddorschen.

(6) Dragklijd, kleed om schooven te dragen.

(7) Zail, koolkleed.

(8) Vreigezel, ongetrouwd persoon.

[p. 663]

drinken heur tou en geven heur 'n doetje⁽¹⁾, dit was overal 't gebruuk. Dit dee 'k ook, en dat bevol mie doch zoo best, da'k mit heur ofsprak om 's Zoaterdags 's oavens bie heur te komen. Dou 'k even van heur of was, zag 'k nog ijn van de ploug⁽²⁾ ankomen, liek⁽³⁾ op ons an, mit jenever in hand, zoo'n lange slemier⁽⁴⁾; hij muik allerhande babbelgugies⁽⁵⁾ en tierde⁽⁶⁾ zuk, of e ook noa Geertje wol. Hij wol over sloot springen, ans kon e nijt bie heur komen, en sprong 'r van boven in en an 't lief⁽⁷⁾ tou in braggel⁽⁸⁾. Wat zag dat swien der oet, hijldal onnuur⁽⁹⁾. Hij mijnde vast, dat e net zoo goud slootjespringen kon as ik, maar dat was mis; ‘as kinder tegen olle mensken k.....willen, din barst heur de neers of ze glieden deur de bril.’

Ik was ter blied om, want 'k mog hom toch nijt lieden, 't was zoo'n gek, hij was bie ons om 't boerwark te leeren; hij studijrde tou boer, zee e altied, moar as tei kerel boer worden is, din zel 't ook wel net 'n boer wezen as al dei akkerstudenten boeren an dis tied tou bin.

Ik gong 's Zoaterdagsoavens noa Geertje tou, en 'k leuf seeker woar, dat mien mouder geliek har, dou ze zee; dat trauwen net opkomt as honger en dörst: ik har veurtied nargens om docht, en dou 'k tou bie heur kwam zee 'k: ‘Geertje, wil toe mien wief worren? ik heb zin an die,’ en 's hars om vrei week bin we al traauwd.

Geertje har zooveul oververdijnd, dat ze zoowat ber en bolster koopen kon, en ik mos zörgen veur kamnet⁽¹⁰⁾, stoulen, spijgel, potten, pannen en zoowat; wie zetten ons baide goud in de klijren, bovengoud en ondergoud, want doar ken 'n boerenarbaider mijnstied⁽¹¹⁾ gijn geld weer veur overhollen; as ze de kost verdijnen veur heur en heur kinder, din gait 't best.

Wie kwammen te wonen in 't hoeske van Jan Pijters. Ik worde stevaste arbaider en Geertje arbaidswief, kinder overvollen⁽¹²⁾ ons gelukkig nijt en wie wassen al mooi an 't keuveren⁽¹³⁾, dou 't eerste kwam.

't Gong ons goud, maar wie wassen ook gelukkig, want ik was ter nog maar 'n beetje, dou kreeg we bie Jan Pijters winkop⁽¹⁴⁾: zien olste⁽¹⁵⁾ dochter traauwde, ook mit 'n boerenzeun. Hij har der al verschaiden moal west en 't wol maar nijt hotjen⁽¹⁶⁾, want de jong zien ollers leefden en Jan Pijters en de vrauw ook en de jong zien ollers wollen niks mit geven. Nou was 't bie boerenlu altied zoo, dat de jong alle vijrtien doag ijnmoal kwam, zoolang as hom 't nijt opzegd wor, en as e nou kwam en 't wigt hom 'n lange piep brocht, din was 't kloar, eer nijt. De jong proatte altied mooi mit ons en was zoo smui⁽¹⁷⁾ as loaken. 's Mörgens as e weg gong, - hij zat 's nachts altied mit 't wigt op, das van zulfs, - gaf e ons tien stuver, omdat hij ons te vrunde hollen wol, en dou 't kloar was, gaf e ons elk 'n rieksdoaler.

Nou, ze hebben fiks winkop geven, der wassen wel fijrtig, Geertje en ik ook. 't Gong op 'n duur allemoal mank 'n kander; we hebben ‘ho ho,

(1) Doetje, kus.

(2) Ploug, (ploeg) koolzaaddorschers.

(3) Liek, recht.

(4) Slemier, slungel.

(5) Babbelgugies, gekheid.

(6) Tierde zuk, stelde zich aan.

(7) Lief, buik.

(8) Braggel, modder

(9) Onnuur, vuil.

(10) Kamnet, kabinet.

(11) Mijnstied, meestijds.

(12) Overvollen, kwamen gauw.

(13) Keuveren, winnen.

(14) Winkop, bruiloft.

(15) Olste, oudste.

(16) Hotjen, gelukken, klaar worden.

(17) Smui, buigzaam.

[p. 664]

pier la lo’ danst op 't ies; de ondermeester speulde de hijle nacht op klenet⁽¹⁾, zoo'n kromme sniedersvent op harmonica en onze noaber op 'n fluitpiep. Ik heb wel 'n halve emmer vol jenever mit stroop had. Om vijr uur zoowat hewwe de jonge lu oetkled⁽²⁾ en op ber⁽³⁾ brocht, en dou mos 't nog weer van veuren of an goan. Wat har 'k 'n pelzijr. Geertje was 'n beetje doen om kop⁽⁴⁾ en ik ook; 't was bot⁽⁵⁾ duuster, dou we noa hoes gongen, 'k leuf ijnliek, dat ons de oogen wat drel⁽⁶⁾ wassen van de zeupkes⁽⁷⁾, maar wie mossen wel 'n schienvat⁽⁸⁾ hebben om 't hoes te komen.

Bie Jan Pijters gong 't ons goud, en 'k wol der wel geern altied blieven, Geertje ans⁽⁹⁾ ook wel, maar dei mopperde wel ijs wat op boer zien vrauw, omdat tei mie 's oavens nooit gijn pran meer mit gaf, dat anders 't accoord was.

Geertje was, seker woar, ook wel ijs wat verdrijtig, zij har 'n bult last van kopzeerte⁽¹⁰⁾ en koeskilling⁽¹¹⁾ en wis sums nijt woar ze 't zuiken zol.

Ik was ter ook wel wat in reken, hij vertrauwde mie alles tou, ja, meer as ie mijnen. ‘Pijt,’ zee hij altied tegen zien vrauw, ‘is vast oet 'n goud hok⁽¹²⁾, want hij besteelt ons nooit en is altied hijl ordentelk,’ en dat hij dat mijnde, bewist ook ja, dat hij mie mit 't Maimart noa stad tou stuurde, om de huur te betoalen veur hom bie zien aigender; hij wol der nijt hen, omdat dei meneer hom altied zoo honds behandelde.

IJnmaal ijs, zee Jan Pijters, har hij der west, en dou harre hom ook weer bie de maiden in de keuken stopt en gijn nat of dreug geven, moar dou har dei meneer doch 'n snoetband kregen, doar e genog an har. Dou hij hom 't huurboukje weerbrocht har, har hij vroagd: ‘Ja, Jan Pijters, geft 't ook wat nijs⁽¹³⁾ bie joe?’ - ‘Och nee,’ har Jan Pijters zegt, ‘en ook al, onze mot het dartien biggen kregen en het maar twalf titten⁽¹⁴⁾.’

‘Zoo,’ har e zegd, ‘en woar mout dei dartiende den hen?’ ‘Dei mout net as ik,’ har Jan Pijters zegd, ‘zoowat achter omswienen⁽¹⁵⁾.’

Ondertied da'k hier, woonde sturf mien voader; hij har al lank wat mieterg⁽¹⁶⁾ west, maar wie dochten doch hijl nijt, dat de olle der zoo gauw oetkniepen⁽¹⁷⁾ zol.

't Muide⁽¹⁸⁾ mie, da'k Zundoags nog nijt even noa Biessem tou goan was, din har 'k hom nog levendig zijn; ik zee vot tegen Geertje, doar ken ze op an, dat 't nijt weer gebeuren zel, dat mien voar starft, doar ik nijt bie bin. 'k Wol wel 'n gulden geven, as e weer leefde, al was 't ook viefentwintig stuver.

Geertje en ik hebben noa de utigst⁽¹⁹⁾ west. 't Lutje potje⁽²⁰⁾ mos mit, omdat ter gijn ijn oppassen kon; ik mos 't droagen, want Geertje har mit zuk zulf genog te doun: zij was weer 'n stuk hen op 't leste⁽²¹⁾.

Al mien zusters en bruijers wassen der. 'n Stuk of wat ter van wassen al trauwd; mien olste zuster was trauwd mit 'n diekarbaider, de tweide

(1) Klenet, klarinet.

(2) Oetkled, uitgekleed.

(3) Ber, bed.

(4) Doen om kop, dronken.

(5) Bot, erg.

(6) Drel, draaierig.

(7) Zeupkes, borrels.

(8) Schienvat, lantaarn.

(9) Ans, anders.

(10) Kopzeerte, hoofdpijn.

(11) Koeskilling, kiespijn.

(12) Oet 'n enz., van goede familie.

(13) Nijs, nieuws.

(14) Titten, tepels.

(15) Omswienen, rondzwerven.

(16) Mieterg, ziek.

(17) Oetkniepen, sterven.

(18) Muide, speet.

(19) Utigst, begrafenis.

(20) 't Lutje potje, 't kleine kind.

(21) Was weer enz., moest binnen kort weer bevallen.

[p. 665]

mit 'n scheepjoager, de darde mit 'n scheerenslieper, de vijrde mit 'n stoulwinder, dei ook 't peervillen dee, de viefde mit 'n kemies.

De leste was ter nijt, dei was 't te min om mit zuk schorrie-morrie⁽¹⁾, as wie wassen, te verkeeren; zij was zoo wies as Soalemons kat, zij kon de wind wel waaijen zijn, zij kon wel op 'n proemstijn⁽²⁾ draaijen en wel zeggen van ‘proem’ en hollen de bek dicht.

Mien jongste zuster was nog in hoes, dei har mit zoo'n kerel oet Delfziel touhollen en dou mit 't ijne bijn in de group zeten⁽³⁾. Ik verweet heur dat wel ijs, maar ze gaf ter niks om, din zee ze: ‘Oadam en Eva hebben ook nooit trauwd west en ook toch kinder had.’

Mien bruirs gong 't ook nog al goud, en dou mouder nijt meer arbaiden kon, hewwe heur mit 'nkander onderhollen, maar twei wassen der onder, dei ijweg geern jenever lustten, en doar 't veur op an kwam om rond te komen. Van dei zoeperei⁽⁴⁾ hawwe op de utigst van voader 'n bult⁽⁵⁾ last.

Ie mounen wijten, dat ter bie zoo'n gelegenhaid nog al wat jenever dronken wordt; elk dei in 't starfhoes komt, krigt doadelk 'n klok jenever, en as ie van 't kerkhof komen weer, en din blieven de gloazen bie 't eten wel op toafel stoan. En dou nou de utigst-bedijnde mit 't mes op toafel tikte en zee: ‘De vrunden worden verzocht de Heere te bidden,’ dou ston 'r nog 'n vol glas tusschen mien baide jeneverbruirs, en dou de doomnie goud an 't beden was, wol elk veur ander ijs drinken, en dou wassen ze bang, dat de ijn de ander bezoop⁽⁶⁾ en kregen vragtig woar kwessie, op sloagen of, onder 't beden.

Gelukkig beedde de doomnie dat 't rappelde, en hij heurde der niks van en mouder gelukkig ook nijt.

Geertje en ik arbaidden altied vlietig en 't was ons ter wel om te doun, wie harren goud de kost, maar overhollen kwam er bot op an. Ik zee ijs tegen heur, ik zee: ‘zek tie ijs wat zeggen?’ zee'k, ‘dei lapjeud, die hier altied mit pak lopt,’ zee'k, ‘het lötterei-brijfkes te koop. Wat dunkt tie, zewwe ijs ijn koopen? As ons dat ijs lukken wol, din was we riek, ans wor we 't toch nooit.’

Vrauwlu willen altied geern speulen en ook stom geern riek worden, en doarom zee Geertje ook doadelk: ‘god ja, doar bin 'k veur.’

Dou nou de jeud weer kwam, koft ik 'n brijfke van hom, veur vijr gulden op 'n dubbeltje noá,...en...en...hemelse mosterd, 'n week of wat ter noa kwam de jeud ijs bie ons, mit oogen as dobbelijrs⁽⁷⁾, hij lijp 'n pot mit geschilde eerappels onderste boven, handen omhoog, hoast an beun tou en zee, hijldal achter oam⁽⁸⁾: ‘Schait oet⁽⁹⁾, schait oet mit arbaiden, meneer en jiffrauw, as ie dat nou nijt meer neudig hebben, as ie de honderd toezend oet de lötterei kregen hebben.’

't Was net of mie der 'n loes over de lever lijp, wat worde ik kil⁽¹⁰⁾, ik kon niks zeggen, maar Geertje, bie der hand as 'n olle schouborsel, zee: ‘doar is 'n stoul, koopman, goa zitten; fij, wat wor 'k ja roar, ik zel

(1) Schorrie-morrie, geringe menschen.

(2) Proemstijn, pruimsteen.

(3) Mit 't ijne enz., onecht bevallen.

(4) Zoeperei, drinkerij.

(5) Bult, boel.

(6) Bezoop, bedronk.

(7) Dobbelijrs, bakjes voor de saus, waarin men de aardappels doopt.

(8) Oam, adem.

(9) Schait oet, scheid uit.

(10) Kil, verschrikt.

[p. 666]

joe 'n zeupke geven en din mouje ons ijs bedoard vertellen, hou 't ijnliek zit.’

De lapjeud vertelde ons tou van hoaver tot gort, hou 't tougoan was, hij har 'n pampieren brijf kregen van zoo'n kerel oet stad, doar hij zien löttereibrijfkes van kreeg, en dei har hom schreven, dat op nummer...nummer...nou, das ook ijn donder, 'k wijt ter ook gijn pompstok meer van, de dikste pries vallen was.

Hij har vort zien stevels antrokken en tegen zien vrauw zegt: ‘As ik dei mensken ijs gelukkig moaken zel, en heur komen stoan te vertellen, as ze riek ben, schatriek.’ En doar was e nou den, levensgroot. Dou hij oetproat har, begunde Geertje zoo te poesten en te bloazen en ze worde zoo wit en beswiemachtig, da'k heur vasthollen mos en heur gauw 'n glas vol branwien in hals sloug⁽¹⁾. 't Duurde wel 'n ketijr⁽²⁾, eer ze heur verstand tot 'n duit tou weer har; en nou kenje nooit roaden, wat ze zee; ja, wat zee ze: ‘Pijt,’ zee ze, ‘dat geld is mie te veul,’ zee ze, ‘zol we dat wel annemen duren? Wie hebben zundigd, swoar zundigd tegen 't tiende gebod: “Gij en zult niet begeeren,” en wat stait doar ook al meer, koopman; 't is joelu volks schuld, dat wie dei wet hebben.’ - Nou, zee'k, nou begun ze te reutelen as 'n old zijpvat; ‘nijt annemen duren? Ja, maar nou wordt 't goud, dartien moal zoo veul wel. 'k Wol dawwe 't maar in hoes harren, din koft ik vot 'n swien, en 'k mout ook neudig 'n poar klompen hebben; Henderk, ons olste jong, het zin an 'n kenien, we zellen 't er nou moar van nemen, wat zeg ie, koopman?’ - ‘Nou,’ zee koopman, ‘as je geliek hebben; allenneg wol 'k joe dit nog even zeggen, as je mie 't nijt kwoalek nemen willen, dat ik toch geern an joe wil blieven verkoopen, ie bin ook deur mie riek worden.’ Doar har hij ook groot geliek an, nou, ik heb hom ook goud veur zien muite betoald; hij het mit mie 't geld van stad hoald. Geertje har mie 'n buus moakt in 't vour van de hemdrok, en doar har ik 't in. Hij har mie 't maar zoo geven op teunbank, in 'n stuk vijr, vief pampiertjes, moar dou we 't in Jelieskelder noatelden, zee koopman, dat 't goud oetkwam.

Geertje en ik hebben veur 't geld 'n hoes koft mit 'n gras of wat land, en doar ken we mit onze kinder hijl nuver van leven. Onze olste jong zel nou meester worren, omdat dat tegenwoordig zoo'n best boantje is, en onze tweide, dei wat hijl dom is, komt bie Börgemeester op sikterei⁽³⁾, om tou Börgemeester te studijren: dat ken hij doch altied nog wel worren, zoo loos is e nog wel.

En nou wijtje hijl dudelk, hou 't mie, Pijt Doddel, goan is. 't Is nijt veul, dat wij'k wel, maar ik ken joe nijt meer as woarhaid vertellen, ik was ook ja maar boerenknecht, en nou ken 'k ook nijt langer wachten, da'k mit joe proat, ik mout schuur nog 'n beetje anhimmelen⁽⁴⁾. Geertje is in 't bovenend an 't haisteren⁽⁵⁾, omdat Jan Pijters en zien vrauw bie ons komen te koffiedrinken, zije, wie bin nou groote lu mit in rieg, ik wor mit neijoar ook Dioak. - Dag joe allen, groutnis.

Groningen.

L. Doornbos.

(1) Sloug, goot.

(2) Ketijr, kwartier.

(3) Sikterei, secretarie.

(4) Anhimmelen, schoon maken.

(5) Haisteren, schoonen.