Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

'n Oavend op dâipswl⁽⁴⁾. (Ulrum.)

D'r is vast gâin loug ien 't hâile land van de Marne, doar je zukke roare potentoaten hemmen as ien dat loug, woar ik joe nou van vertellen wil. 't Is zoo'n ‘ruierom’, wordt er wel zegd; ie hemmen er van allens wat. Ain is vroom en bekweempjes⁽⁵⁾, anner grof en bot; âin bemöit hom⁽⁶⁾ overal mit, ook asse d'r niks mit neudig het, en 'n ander is 't altemoal krekt geliek, let 't maor zoesen en geworden, al gait 't ook gâin âin meer aan as hom zuls. Ien anner dörpen zellen ook wel gounent wezen, dei doar wat van hemmen, maor dat orisinele soort oaliassen vien ie doch narrens zoo as doar.

Da's altied al zoo west, en zel ook wel zoo blieven; want al starven ollen ook, 't wordt 'r niks anners van: jongen binnen net zoo weer, en dat 't aleer krekt zoo was, doar wâiten partij⁽⁷⁾ olle lu nog oarige stoaltjes van te vertellen.

‘As ie menschen zâin en meroakels heuren willen, mouj ien kerk⁽⁸⁾ of ien harbarg wezen’, zee Benars ien zien tied, en dij beweerde d'r bovendat nog bie, dat ze, wat zien dörp aanging, ien 't algemâin lâiver ien harbarg zatten as ien kerk. En al renâierde Benars misschâin as kasslâin ook 'n beetje

(4) Dâipswāl, de kant van 't Diep.

(5) Bekweempjes, bescheiden, devoot.

(6) Hom, zich.

(7) Partij, sommigen.

(8) Kerk, de kerk; het lidwoord blijft geregeld weg bij het streven naar kortheid.

[p. 640]

zien âigend kant aan, dit mout men er bie ien aanmarking nemen, ien kerk gait 't doar net as overal: preeken en zingen; maor ien harbarg heije doar deur al dei snoaken vrij wat meer verdivendoatsie⁽¹⁾. As ze op anner ploatsen ien harbarg hâil dreug bie 'n kanner hen zitten, en Jān aan Pâit vragt, of zien möt al biggen het, en Knels beweert, dat zwienen bie hom den doch âivege duur binnen, of Harm ornâiert, dat 't weer mit ketâier⁽²⁾ wel râis veranneren kon, den gait 't doar mâinstieds om scheervogeln en ribzakken⁽³⁾. Veurnoamelk was dat vrouger 't geval bie Benars, dij as koopman en kasslâin op 't oosten van dâipswāl woonde. Dij wat op reken⁽⁴⁾ har, âin of anner poedel⁽⁵⁾ of mispas hollen har, dij kon verwachten, as hâi doar kwam, dat 'e veur de boalie mös, en hâi mög hoogspringen of leeg, ien regel om roak wat van toart kreeg.

Wa'k nö vertellen zel, is al joaren leden. 't Was op 'n Zoaterdaggenoavend ien November, of 't mos 't lest van October west hemmen, doar wil 'k of wezen, maor dat dut er ook âinlieks⁽⁶⁾ niks tou. 't Olle hoeske op dâipswāl ston er nog, zoo as 't er loater nog joaren staon het, maor 't was er dou 's Zoaterdoagsoavends ien 't olle krougke (want meer was 't nâit) al net zoo drok as nou ien 't nije hotel, dat 'r veur ien ploats komen is. Jao, menschen, doar bie Benars op Dâipswāl doar wollen ze wezen, doar vol⁽⁷⁾ altied wat te verhandeln en te verhakstukken. Of olle Rennert al beweerde, dat zien drānk beter was, en of Minne, ook 'n konkerent, er tegen kekelde⁽⁸⁾, dat, zoo as ze wel zeeën, pannen op 't hoes sums begunden te rabbelen, 't hulp almoal niks. Hou dat zoo kwam? Jao, wat zeije doar van zeggen? Den ken je ook krekt zoo goud vroagen: hou komt 'n ezel aan zien lange ooren? Dij het er van zuls kregen, nè? en zoo is 't doar ook mit. 't Was âinmaol moud en gebruuk worden, en as 't dat is, dou der den râis wat tegen. Ain dut anner 't achternoa, al mout 't hemd ook boven overjes, doar is niks aan te doun.

Dij oavend den, dij ik mijnde, was 't boeten duuster as rout, en doar binnen ien jachtwaid op Dâipswāl, woar 'n lange kerel omtrent mit kop aan beun rekte, nâit veul lichter as ien kerk op ol'joarsoavend. 'n Mooi⁽⁹⁾ koppeltje boeren en börgers zatten ien 'n groote kring om 't vuur, en men kon wel marken, dat z'er nâit veul omgavven, al kwalmde lamp wat, en al was 't er deur rook van 't vuur en heur âigen piepen nâit hâil helder en vrisch. Dat ze heur⁽¹⁰⁾ nâit al te scharp ien 't gezicht zâin konnen, harren ze 't partij lâiver om, want ik zeg joe: 't ging d'r weer 'n eerlieks koers oet⁽¹¹⁾. Wilm zat ien houk, en hou dat hom 't noa 't zin ging, kon je heuren en zâin, zoo hard as 'e schotterde en zoo stief asser hom ien arm kneep. Noast hom zat mulder Tebeis, dij, zoo as ze wel zee'n, altied hâildal verheerd en op loop was en overal op kop ien zat. Den har je Kouert, dij 't gemoud âinliek nooit hâit of kold worde, en dij hom altied

(1) Verdivendoatsie, plezier.

(2) Ketâier, eerste of laatste kwartier.

(3) Om scheervogeln en ribzakken, aan 't raillleeren, beet nemen.

(4) Reken, de rekening.

(5) Poedel, synoniem met mispas, ontleend aan 't kegelspel.

(6) Ainlieks, eigenlijk.

(7) Vol, viel.

(8) Kekelen, heftig spreken.

(9) Mooi, nog al talrijk.

(10) Heur, zich.

(11) 'n Eerlieks koers oet, een rechte koers, den gewenschten weg langs.

[p. 641]

geliek bleef; Harm, doar verdâipings ienzatten⁽¹⁾ en dij er slag van har om 't vuurke wat aan te steukelen; Oarend, dij, as 't er op aankwam, meer 'n fiene as 'n beste was; Pâit, 'n kribbig kereltje, dei doardeur nog wel reis kibbelerij kreeg; Allert smid, 'n bedoagd man, maor doar streken nog almoal nâit oet wazzen, en nog 'n poar anneren meer.

D'r was vast 'n mooije zet daon, want even beveuren was er allarm op gaon, dat heuren en zâin joe verging. Maor d'r ging nou vast krekt 'n doomnie lāns, zoo stil was 't er op worden. Harm, dij doar nâit van hil, vroug doarom hâil onneuzel aan Pâit: ‘Woar was 't ook nog maor aan tou; wat zee ie doar even tegen Oarend?’

‘Dat Oarend mie bemieterd⁽²⁾ het, dat heb 'k zegd, en dur 'k ook nog wel weer zeggen,’ zee Pâit op 'n toon, dat men nâit vroagen huf⁽³⁾ of 'e nog vranterg⁽⁴⁾ was.

‘Nee, man,’ gaf Oarend nou hâil zuitsappig ten antwoord - ‘dat mout ie nâit zeggen; ie mouten joe doarom nâit zoo kwoad moaken: dat kwoad worren is nâit goud, dat deugt ook nâit veur 't menschelk lichaom; dat mout ie joe ofwennen.’

‘Nâit kwoad worren! Nâit kwoad worren, zegst doe: wolt, denk⁽⁵⁾, nog wel hemmen⁽⁶⁾, da'k die bedankte, veur dat's mie zoo bie 't bâin had⁽⁷⁾ hesse? Nee, wat woarhâid is, dat zeg 'k, en doarom zeg 'k ook, dat's mie bemieterd hesse, want dat is woarhaid.’

‘Och, man,’ tâimelde⁽⁸⁾ Oarend, ‘as ie ien de woarhaid stonnen, den prouten ie anners.’

‘Anners proaten!’ râip Pâit, dij ook gâin spinweb veur bek wëzzen was: ‘den mös 'k ja lâigen. Hes mie kou verkoft datter mak ien 't lānd was, en 't is 'n groote schoemer⁽⁹⁾; 't het al zien levent 'n groote schoemer west, 'k loof datter deur 't Raitdâip ging, dat's ongelogen woar!’

‘'t Is nâit woar, man, wat ie doar zeggen. Ik heb tegen joe zegd, dat kou bie mie nooit tou 't lānd oet west het.’

‘Nö den! hou konst doe dat zeggen? Dij kerel, doar doe hom van kregen hesse, het hom ja ook al om 't schoemen deurzet, en dij het die 't zegd ook. Lopse mit dien vrome proatjes krekt zoo vast as 'n hoes.’

‘Nee man,’ zee Oarend, nog altied gelieke stoarig⁽¹⁰⁾, ‘wat ik joe zeg, is woar, en ken 'k bewiezen ook. Kou het bie mie nâit tou 't land oet west.’

Pâit worde al kwoader en kwoader. Dou Oarend dat zegd har, konner 't op stoul nâit langer of: hâi sprong overhen. Kouert, dij wel reis voaker mit Pâit ien gezelschap west har, wist doarom vort wel woar 't nö aan tou was. Hâi was den ook zien tied neudig om ien bedoardhâid, zunner greemen⁽¹¹⁾, zien zoopke van toavel te kriegen, veur Pâit er op sloug, dat 't dōnsde, zoodat er verschaiden ruimerkes omvollen en mâinsten ien âinmoal meer as half leeg worden.

(1) Doar verdâipings ienzatten, bij wien 't er diep zat, die meer wist, dan wel uiterlijk scheen.

(2) Bemieterd, bedrogen.

(3) Huf, behoefde.

(4) Vranterg, verdrietig.

(5) Denk, denk ik.

(6) Hemmen, hebben.

(7) Bie 't bâin had, gefopt, in 't ootje genomen.

(8) Tâimelde, teemde.

(9) Schoemer, een deugniet.

(10) Stoarig, statig, kalm.

(11) Zunner greemen, zonder iets te storten, morsen.

[p. 642]

‘Bewiezen!’ schreeuwde Pijt - ‘bewiezen, dat dij kou nooit bie die tou 't land oet west het, dat wol 'k wel reis heuren!’

‘Huift mie nàit veul möite te kosten,’ zee Oarend, nog altied gelieke âingoal⁽¹⁾, - ‘want hài het bie mie altied op stāl stoan.’

Dat gaf 'n geschotter en lewaai van wat ben je mie. Altemoal gavven ze Oarend geliek. Dij wordde doar den ook nog al wat kriouleger⁽²⁾ op, te meer omdat 't ien 'n gezelschop veurvol, dat nàit van zien kleur was, en doarbi zuls verschaiden, woarvan 'e wel wist, dat ze hom geern 'n vörrel ofzâin moggen. Dat ze âinliek as 't er op aankwam, hâil anners dochten as ze zee'n, en 't maor deden om hom nog beter op koar te kriegen⁽³⁾, begreep Oarend bie al zien koksioansche fienighijd⁽⁴⁾ nijt.

Pâit worde roazend ien hakken, maor hâildal verbluft, wist hij doch eerste opslag nâit watter zeggen zol.

‘Nee man,’ fimelde Oarend, dou 't wat bedoard was, nö verder: ‘wie mouten ons aan de woarhâid hollen; wat woarhâid is, zel ja ook woarhâid blieven, dat stait ien de Schrift.’

Wilm kneep hom⁽⁵⁾ maor al ien mouw, zoo mooi ging 't, en zee: ‘Jao, Oarend, hest hâil nuver daon, dat 's niks anners. 'n Jeud is veul kloarder ien 't vak as 'n boer; maor as 't er op aankomt, is 'n zwienekerel nog wel zoo gogum⁽⁶⁾ as drei jeuden: doar ken je 't maor veur hollen.’

‘Jao,’ zee Oarend, dij mit al zien kenuis van 't Woord d'r doch nâit al te goud achter was, hou Wilm mâinde: ‘ie willen mie nou wat verachtelk moaken, omdat 'k 'n zwienekoopman ben; maor ik zeg joe, ien 't oog van de Heere is niks onrain, ook gâin zwienen, al bennen ze nog zoo onhuur⁽⁷⁾ dat het apostel Petri ja ondervonden.’

‘Maor stait ook ien Spreuken Soalemo's,’ zee Tebeis, dij hom nâit langer ienhollen kon: ‘dat de gerechtighâid...’ -

‘Och jonge,’ vol Wilm hom ien reden, dij mit Tebeis nâit veul komspronkjes⁽⁸⁾ mouk, ofschoon 't anners al 'n bejoarde kerel was: ‘doar hest doe ja gàin verstand van; hou wolt doe wâiten wat er stait, mos ja nog eerst lezen leeren.’

En mitâin trok hij Tebeis aan zien lange slippen, zoodat der veul stiever en gauwer asser anners wel van plan was op knop van stoulsmat te lande kwam, want Wilm begrootte 't, nö 't zoo mooi ging, dat Tebeis deur zien veurboarighâid boudel⁽⁹⁾ bedarven zol.

‘Krekt gelieke veul,’ râip Tebeis en vreef mit âine hand zien achterwark: - ‘Mat het 't lezen, en doarom zeg 'k 't stait er.’

‘Wat stait er?’ lachte Wilm, ‘hesse ja nog niks zegt. Wat mâin ie, boas smid?’

Boas, dij 'r aan dij tied tou stil bie hen zeten har, houstte râis en begunde nö: ‘Ja, dou Oarend bie mie woonde veur knecht, heb 'k voak docht: 't wordt nâit mit hom, want Oarend mogt 't iezer altied lâiver berenâiern

(1) Aingoal, (egaal) onverstoord kalm.

(2) Kriouleger, bewegelijker, moediger.

(3) Op koar kriegen, (op de kar krijgen) een loopje mee nemen.

(4) Koksioansche fienighijd, fijnheid, uiterlijke vroomheid, genoemd naar Ds. Kok.

(5) Hom, zich.

(6) Gogum, slim, geslepen.

(7) Onhuur, vuil, morsig.

(8) Komspronkjes moaken, langs omwegen tot de zaak komen, iets doen, waaruit blijkt, dat men iemand ontziet.

(9) Boudel, den boel, de zaak, zooals ze nu stond.

[p. 643]

as smeden, en mit 't iezer wol dat nâit. En dou hâi zwienekerel worde, har 'k weer zörg, dat hij er nâit komen zol, omdat 'e, ducht mie, te eerelk en onneuzel was ien handel. Maor noa mie 't van oavend veurkwam, zel 't toch loof 'k wel gaon.’

‘As ie joe aan 't woord hollen en vast ien de woarhâid stoan, gait 't altied goud,’ mâinde Oarend.

‘Nö,’ zee Willem, ‘ik wil temensen⁽¹⁾ wel bekennen, dat 'k nâit tegen die opwozzen ben.’

‘Ie mouten eerst begrip hemmen van joen âigen ongerechtighâid in zunden,’ leuterde Oarend wieder, nö hij noar zien verstand mijnde, dat ze heur minderhâid tegen hom al bekenden: ‘wie bennen altemoal groote zundoaren, “kiener des toorns” zegt de schrift; ik wâit temensen wel, wat mie zuls aangait, ik bin 'n hâile minne.’

‘Zoo hemmen wie strak ook over die renâiert,’ zee Kouert hâil âingoal weg.

‘Hou?’ vroug Oarend al 'n beetje drifteger; ‘wat mâin ie doar mit?

‘Wie ornâierden⁽²⁾ mit 'n kanner net zoo as doe, wie harren die ook altied veur 'n hâile minne sleten,’ antwoordde Kouert op zulde⁽³⁾ toon.

Dou mös ie 't reis heurd hemmen! Dat gaf joe 'n herrie⁽⁴⁾, zien levent zoo nâit. Tebeis ien âin stuk overhen, wol 'r ook tusschen kekelen. Maor Wilm wol 't zoo onbezoesd nâit lieden en scheurde hom weer bie slippen op stoul. Oarend was zoo rood worden as 'n kalkounsche haon; want dou annern altemoal zoo schotterden, vuilde wel, dat dij Belialskiender, zoo as hâi zukke lu geern nuimde, hom doch âinliek zoowat ien de moaling harren, en dat 'e ien 'n val loopen was, dij hâi zulf opzet har.

‘Schienhailige beschieter,’ groalde⁽⁵⁾ Pâit, ‘doar komse mooi weg.’

‘Ik zâi ook hier weer de woarhâid van de schriftuur bewezen,’ zemelde Oarend, dei zien bedoardhâid den doch zoowat weerkregen har: ‘Gods volk wordt altied verdrukt.’

‘En Mat het nâisoavens lezen: Gods volk is 'n gruwel ien de oogen des Heeren, - dat wil'k làiver looven,’ lâit Tebeis er op volgen.

‘Ik zeg joe gonoavend zoam.’ Mit dij woorden ston Oarend op; hâi zag ien, dat 't tij veur hom verloopen was, en dat 'e 't potje veurbie pist har, doarom mouk hij maor, dat 'e vortkwam.

‘Gonoavend, Oarend; beterschap, heur!’ râip Wilm, dij slap was van lachen.

‘Zie zoe,’ zee olle Allert smid tegen Tebeis: ‘dat hesse beter te pas brocht as lest dij historie van Noach.’

‘Loop noa de bliksem,’ snauwde Tebeis over houk.

‘Wat den, boas?’ vroug Wilm, dei wel vernam, dat 'r wat achter zat en blied was, dat er vort wat nâis op batterij komen kon.

‘Of 't komt, omdat Tebeis op nimnoatsie⁽⁶⁾ stoan het veur ollerling en Mat hom nö ook bibelkundig hemmen wil, en of ze, wat 'k âinlieks nog lâiver looven wil, 't maor dut om kerel ien houk te hollen, dut nâit tou zoak, maor

(1) Temensen, ten minste.

(2) Ornâierden, beredeneerden.

(3) Zulde, denzelfden.

(4) Herrie, leven, lawaai.

(5) Groalen, smalen.

(6) Nimnoatsie, (nominatie) voordracht voor eene benoeming.

[p. 644]

's Zündagsoavens wil Mat ien biebel lezen en Tebeis mout 't heuren; is 't maor nâit woar, Tebeis?’

‘Krekt geliek; 'n boas van 'n wief ien hoesholling, en ie ben 'n lavverd, anners niks. Joen olle Grait mög wel willen, dat ze der zoo goud deurkomen kon.’

‘Nö ja,’ zee boas, dei zoo'n oetval van Tebeis nâit hâil hoog opnam, ‘dat mag wel woar wezen, maor wat 'k zeggen wol: 'k was noa koffiedrinkens nog even noa Tebeis loopen.......’

‘Wat ben je 'n allernoarste slâif⁽¹⁾,’ vour Tebeis oet.

‘Kens die weer nâit bedoaren, zoo lank as 't oet is,’ zee Wilm; ‘zoo'n olle kerel en nog zoo hâitboakerd⁽²⁾!

‘Hâi lugt!’ râip Tebeis; ‘hâi lugt 't net zoo voak as hâi 't zegt!’

‘Non, den is 't ook ja niks, Tebeis, den kens hom ja proaten loaten,’ mâinde Kouert.

‘Ie moggen joe schoamen, da'je altemoal weer over âin oetzitten⁽³⁾,’ foeterde Tebeis, ‘maor 't is mie ook âin bliksem; as 't er op aankomt, geef 'k om joe altenmieter⁽⁴⁾ niks!’

‘Wel, wat zol 't wezen,’ schotterde Willem. ‘Zoo'n kerel as doe, Tebeis! 'n Ding van niks, jong, bis 't ja wel wend.’

Dat was Tebeis ook wel; as er gâin ander tou was, den mös hij nog al voak reis veur ropvogel speulen, omdat er doch âin aan most, en doarom lâit hij den verder ol boas ook maor rustig zien gang goan, al was 'e ienwendig ook glen⁽⁵⁾ ien hakken.

‘Dou 'k er den ien kwam,’ begönde ol' boas weer, ‘haj'n gekibbel en gehirrewir van wat ben je mie. Tebeis beweerde maor al: al wat Mat lezen har, wazzen kloar luter leugens; en Mat hil stief en stark stoande: 't stait er. Van dat hâile gallige olle bouk, snitterde Tebeis, wol hij nooit van zien levent weer wat wâiten; en Mat hil maor vast: hij mos 't looven, omdat 't er ja schreven ston. Ik mos 't dou van zuls ook heuren en Mat nog âinmoal lezen. Mat veegde den heur olle fok, dei ze op neus har, nog reis goud of, en dou ging 't weer van veuren of aan oet Genesis over Noach: ‘Ende hij gewon zoonen ende dochteren, ende (hier most ze 't blad omsloagen) hij bepekte ze van binnen ende van buiten met pek.’

‘Dou most ie 't reis heurd hemmen: 't was over en weer: “lukst⁽⁶⁾,” en “'s al⁽⁷⁾; 't stait zoo schreven,” en “'t ken nâit woar wezen;” net zoo lank, dat Mat vonden har, dat er twei bloaren aan 'n kander vast bakt wazzen, woardeur ze bie 't ombloadjen 'n blad te veul omsloagen har. Nou doarmit kwam 't weer ien order en kreeg Tebeis âigenste oavend zien geloof ien biebel nog weer.’

Tebeis, dei onner dit vertelsel van boas Allert onopholdelk op stoul omvrusseld⁽⁸⁾ har, was, dou 't oet was en ze altemoal op zien kosten lachten, nâit meer te hollen. Hij sprong ien 't ên'⁽⁹⁾ en har zien groote

(1) Slâif, onnoozele bloed, stumper.

(2) Hâitboakerd, heet gebakerd.

(3) Over ijn oetzitten, op iemand lostrekken, om hem te plagen enz.

(4) Altenmieter, al te zamen.

(5) Glen, gloeiend (boos).

(6) Lukst, dat liegt gij.

(7) 's Al, (dat is al) wel waar.

(8) Omvrusseld, omgewroet, zich onrustig heen en weer bewogen.

(9) Ien 't ên, overeind.

[p. 645]

moel al wiedwoagen⁽¹⁾ open, moar veurdat 'r aan slag⁽²⁾ komen kon, heurden ze op âinmoal 'n armzoalig geroup van: ‘help! help! help!’

‘Zit ijn ien dâip,’ wordd' er zegd.

‘'t Komt mie ook zoo veur,’ zee Kouert.

En dou Tebeis dat heurde, was hom al 't anner vergeten. ‘Ain ien dâip, Heere God, jongens, zit âin ien dâip!’ râip hâi; ‘'n ledder! 'n schienvat⁽³⁾! 'n tou! tou gauw! gauw!’

Ien âin koerâier⁽⁴⁾ wazze deur verheerdhàid⁽⁵⁾ oet zien sloppen⁽⁶⁾ en roamde den tegen 'n stoapel potten en pannen ien 't veurhoes, dat diggels⁽⁷⁾ hom achternoa vlogen. Of Benars al râip: ‘hei, bliksem, Tebeis! mien potten! wacht den dat 'k schienvat op heb!’ 't hulp niks, Tebeis was nou nâit meer ien bedoaren te kriegen Annern hom achternoa, deur broken potten en pandiggels hen, noa boeten.

't Dâip is er hâil dicht bie. Veur dat lesten doarom nog boeten deur wazzen, heurden ze al weer 'n plomp.

‘Dat 's er al twei,’ zee Kouert, dij mit Wilm achteraan kwam.

En jao, 't was zoo. Tebeis, dij ien zien verheerdhâid maor touloopen was, zunder dat hâi wat onnerschaiden kon, was er ook al ien smakt en belkte nou nog veul harder as dei anner.

Benars was onnertied ook kloarroakt en kwam nou zulfs mit 'n schienvat en 'n touw, zien maid mit 'n ledder d'r aan sjouwen.

‘O! doe lieber Herrgott und alle Hailigen stoat mich bie!’ reerde⁽⁸⁾ 'r àin ien 't woater.

‘Hans Koopman zien neië hoozeveling⁽⁹⁾!’ râipen ze op wāl. ‘Jao, dij is 't!’

‘Dat stumper poepke!’ zee Wilm.

't Was zoo komen: Hans Koopman har veur 'n dag of wat 'n ander paklooper, 'n spiksplinterneië hoozeveling oet Munsterland kregen. Hij was deur zien petroon om bosschop stuurd noa 'n schipper, dij op dâipswal woonde, en doar deur duusterhâid van buning⁽¹⁰⁾ ofstapt en ien 't dâip vallen.

Maor 't vol nog al mit, dou ze er bie kwammen. Gevoar was er nâit bie, dat zag Wilm vort wel, dou ledder d'r ien zet worde. Ze stonnen er maor riekelk⁽¹¹⁾ aan 't lief tou ien, meer braggel⁽¹²⁾ as woater. Dou hij doarom zag, dat Tebeis zien kamroad oet zied drong en 't eerst bie ledder opklausterde, râip hâi:

‘Ho, Tebeis! dat komt nâit te pas. Veling is er eerst ienkomen, mout er ook eerst weer oet.’

En mitâin gaf hâi ledder 'n bōns, dat Tebeis, dij er anners al wel halfweg bie op was, d'r weer kop over gat ientumelde.

‘Duvelsche soatan!’ vlukte Tebeis, dou 'r weer overhen sparteld was.

‘Jyssoes, Mareia, Jozef!’ karmde veling.

‘Mou'k den verzoepen? schandoalige duvels!’ schol Tebeis.

‘Nee!’ lachte Wilm, ‘maor zelt dien beurt ofwachten. Doe tweitied⁽¹³⁾.’

(1) Wiedwoagen, wagenwijd, zoo wijd mogelijk.

(2) Aan slag komen, kunnen beginnen.

(3) Schienvat, lantaren.

(4) Koerâier, oogenblik.

(5) Verheerdhâid, overijling.

(6) Sloppen, muilen.

(7) Diggels, stukken steengoed.

(8) Reerde, huilde.

(9) Hoozeveling, Duitscher uit Westfalen, die kousen enz. rrondvent.

(10) Buning, de gemetselde kant van den wal.

(11) Riekelk, (rijkelijk) uim.

(12) Braggel, slijk.

(13) Tweitied, in de tweede plaats.

[p. 646]

Zoo gebeurde 't den ook. Eerst klom veling d'r bie ledder op oet en dou Tebeis.

Veling was blied; Tebeis kwoad.

‘Bis ook nat worren, Tebeis?’ vroug Kouert.

‘Nat, kerel! nat, zegst doe? deurnat ben 'k; gâin dreuge droad heb 'k aan 't lief.’

‘Hou is 't komen?’ vroug 'n anner.

‘Hou 't komen is! Hou 't komen is? Vroag ie dat nog?’ kloeterde Tebeis: ‘dij Willem, dij soatan.’

‘Nee!’ zee Kouert, ‘doe kense ons niks wiezer moaken, as wie al bennen; doe bisse er deur dien âigen verheerdhâid ienloopen, Tebeis, dat wâit wie wel. Wie mâinen die, koopman!’

‘Joa!’ kloagd' veling: ‘wenn mienentwegen 'n lanteern schient har, har 'k 't joa glieks sehen kunt. Noo kon 'k ien dunkel aber goar nichts unterschaiden.’

‘Best besloagen⁽¹⁾, jongens! mooi goan!’ zee Wilm. ‘Kom Tebeis, zuik dien sloppen op, krigs anners kolle vouten. Hes ook aan 't pandiggels moaken west: dij mös nog betoalen.’

‘Verrek!’ snauwde Tebeis, en sjoekte ien zien natte krös⁽²⁾ op hoozevuilings⁽³⁾ mit veling stroat op noa hoes.’

Annern weer mit Benars ien jachtwaid. Wilm wol alle broken potten wel dubbeld betoalen, zooveul plezâier har der had, en altemoal zatten ze d'r nog wel 'n uur over te gigeln en te kletsen, want hou mooi dat 't ook mâinstied bie Benars ging, zoo'n plezâierge oavend har er doch ien lank nâit west.

G. Zijtma.

(1) Besloagen, afgeloopen.

(2) Krös, pak kleeren.

(3) Hoozevuilings, bloote voeten.