Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

Inne gengelderei. (Z.O. Drente.)

Wij traden ergens een armoedige woning binnen, waar wij, behalve een vrouw van middelbaren leeftijd en een drietal kinderen, nog een tweede

[p. 634]

vrouw vinden, zorgvuldig in dekens gewikkeld en in een wijden krukstoel, met kussens gevuld, bij 't vuur zittende. Wij hadden niet noodig te vragen, of 't mensch krank was. Haar ingevallen en bleek gelaat, hare doffe, van allen glans beroofde oogen, kortom haar gansche wezen verkondigde dat genoegzaam. Op onze vraag tot de andere, die de vrouw des huizes bleek te zijn, naar den aard der ziekte, werd ons een geschiedenis opgedischt, die curieus genoeg is, om ze hier op te nemen.

Aldus verhaalde 't sloofsken: ‘'t Is hom⁽¹⁾ vergangen harfst in 't eerpelroôn angoan; doe was hi⁽²⁾ zoo kolderig⁽³⁾ inne hoed⁽⁴⁾, dat hi trilde as 'n russche⁽⁵⁾, en doe hef hi 't gansche winter deur zoo wat inne gengelderei⁽⁶⁾ west. 's Wonsdaags veur Lichtmis wueren hom de beenen en 't lief dik, dat hi geen hozen⁽⁷⁾ langer kos ankriegen, en doe tiede⁽⁸⁾ oeze Baerend hen⁽⁹⁾ L., in de groafschup, hen 'n soortig boerendokter, dat 'n wiizen is, as de lue zekt. Dee hef hom doe 'n pakkien met pooier⁽¹⁰⁾ metdoan, woar hi veermaal op 'n dag van mus innemen, mank⁽¹¹⁾ witte wiin. Hi wuer er al wat slap van inne hoed, maor de dikkigheid wuer ook minder, en hom lustte ook al weer wat eten. Maor sunt vergangen weke zwöllen hom de beenen van neis weer, zoodat oeze Baerend nog ies hen L. tied is. Nou mag hom ook gien eten meer; hi kan 't niet binnen holden en speit⁽¹²⁾ het anstónd weer oet. 'n Schötteltien vol koffi is nog 't leefste, wat hi krig, en guster hek hom 'n roggenpankoek bakt. Das nog al zo'n verandring veur hom. Maor doe wuer hi zoo volslagen⁽¹³⁾ omme kop en wat rozig⁽¹⁴⁾ inne hoed. Doe is oeze scheper ziin zeun veur oes hen IJ. gaon en hef hom er 'n koldendrank⁽¹⁵⁾ hen haold, en nou döcht hom was 't wal good mank de kruden te drinken, dee hi van d' oolde Scholtinne van X. hef kregen veur de börst; want mangs, veural 's nachs möt hi zoo finnig hoosten, dat hi 't amper niet op bedde kan harden; da's plomp! Jong, jong, 't is zo'n bezueking; wie hebt er al wat om vermesterd⁽¹⁶⁾ en al wat unkostings um daon; as 't de Heere nog maor müg behagen, dat hi weer herstellen müg; maor daor is niet vol aventuur op, nao menschen oogmark. Hi wordt toeverdáns⁽¹⁷⁾ minder en leg finnig af. Ziin zusters en ziin besse⁽¹⁸⁾ zint alle anne tering hengaon en miin man, daor hi 'n zuster toe is, möt mangs ook zoo kwalsteren⁽¹⁹⁾, da'k bange zin, dat hi ook al wat kwedderachtig⁽²⁰⁾ inne hoed is.

A.L. Lesturgeon.

(1) Hom, haar.

(2) Hi, zij.

(3) Kolderig, koortsig.

(4) Hoed, huid.

(5) Russche, bies.

(6) Gengelderei, sukkeling.

(7) Hozen, kousen.

(8) Tiede, trok.

(9) Hen, naar.

(10) Pooier, poeder.

(11) Mank, tusschen.

(12) Speit (spuwt), braakt.

(13) Volslagen, gezwollen, opgezet.

(14) Rozig, koortsig.

(15) Kolderdrank, drank voor de koorts.

(16) Vermesterd, geld aan den meester (dokter) besteed.

(17) Toeverdans, allengs.

(18) Besse, grootmoeder.

(19) Kwalsteren, hoestende opgeven.

(20) Kwedderachtig, teringachtig.