Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland
(1882)–L. Leopold, Joh. A. Leopold–
AuteursrechtvrijDe spokende haese.
| |
[pagina 630]
| |
'k Zee gien kwoad toch van oe wiisheid,
Moar de ziinde is meer as haesig;
't Geet mit Vos - zoo het ê haese -
Lang neet to mit rechte dingen;
Hij....moar kiik! doar komp ê schobbert
Rustig, en as was hij nijeGa naar voetnoot(1)
Um mit honde ees te buizenGa naar voetnoot(2),
Over 't blekber-bossienGa naar voetnoot(3) gloepen!’
En zoo was 't.
‘Nooit’, reerde Scholte,
‘Nooit in al miin levensdaegen
Zag ik zoo'n bertaele, drieste
En anormeliikenGa naar voetnoot(4) langoor!
Moar ik zal hem mores leeren.
Horre, honde! Snel en Blinder!
Horre, hor! en as twee duvels
Achter dissen duvelkaeter!
Horre, hor!’
En, as 'n weêrlocht
Vleugen - Scholte, honde en haese
Over akker, grup en heide.
Vliitig an ziin dreumen wantenGa naar voetnoot(5)
Breidende, zag scheper Wybrand
't Jaegen an, heel uut de veerte;
Moar hij kun neet 't gniezen loaten,
To, noa 'n dik kertier, de Scholte
(Achter d'aesem as ziin honde)
Zeuties op um an kwaëmp stappen,
In e voeste 'n heel klein haesien,
(Stumpertien, nog pas halfwossen!)
Draegend, en as tien huzaeren
Buldrend, vleukend en spandiksend.
‘Blaksem, Scholte!’ zee de scheper, -
‘Olle vos liikt inëkrumpen;
Hef deur 't allemeugenst loopen
Wel 'n pond of viif verleuren!...’
‘Zwiig, kanallie!’ brulde Scholte,
‘Zwiig! of 'k loat oe deur ê honde
't Vleis van oe scherminkel roppen,
Tot 'n aes veur kreei en raevens!
'k Bin zoo helligGa naar voetnoot(6), hael de duvel!
Zoo verdreetig, zoo grammietig,
'k Mug wel reeren!’
‘Neem 'n slokkien
Uut ê flesse - Scholte Balder:
En geef mij dan ook ê speun ees.’
Scholte dee noa schepers woorden,
Moar te slimGa naar voetnoot(7) noa schepers wensen:
‘Scholte!’ reup ij, ‘schep ees aesem!
Zucht zoo deep neet, 't mug joe schaeden;
Stop! loat mij joe helpen zuchten!’
‘Daer dan, nathals!’ zae de Scholte;
‘Zoep oe doen!’
‘Ik wacht mit dörst um,
Moar..’ - en Wybrand schudde 't flessien -
‘'t Beessien is zoo straf elaeten,
Dat 't den geest hoast hef egeven!
Één slok moar, en - fuut zee Knelis!
Moar 't verkwikt toch.
En nou, Scholte!
Zeg m'ees, hoë oll' vos oe kult hef.’
Zuchtend dee 't verhael de Scholte:
‘Was ê haese 'n smeetewegensGa naar voetnoot(8),
Zoo ten noasten bij ê honde
Veur, to 'k horde, gien menuut of
Blinder, hâ wel twintig passen
Op ê langelepel wunnen,
En ook Snel was neet veul achter.
Tien menuten hà w' ebörsteld,
En nou waeren beide honde
Hum zoo dichte an ê stuverGa naar voetnoot(9),
Dat ik dochte: kloar is keessien!
Maek dien testament moar, olde, -
Mörgen snirste in ê panne!
Moar dat bliksemskiind had knepen -
Hum deur olle knechtGa naar voetnoot(10) wis inschuundGa naar voetnoot(11);
Krek as Snel um in ê boksem
Dacht te griipen -
Woepsi! zee ij,
Tumelt veer, viif keer in 't ronde,
En was - happa!...duvelhaele, -
| |
[pagina 631]
| |
Of ij deur 'n handig goechler
Weg was goechelt - onder beker.
Honde stunnen as verbiisterd,
Roeken, snuftelen in 't ronde,
Moar dê dunder was 't ontknepen,
En leup heel bedaerd en teumig
Wel tien smetewegens wiider
't Veld in, an 'n struuk te knabblen;
Schudde mit ê pluum en lepelsGa naar voetnoot(1),
Nikte mit ê kop, as wol hij
Mij - de duvel haele! - tarten.
Ik van nijsGa naar voetnoot(2) hom Snel en Blinder
Weer op balg stöt. En neet lang meer,
Duurde 't, of der was gien haënd breed
Tussen hondensnoete en boksem
Van oll' Vos.
Moar nije knepen!
RempenGa naar voetnoot(3) sprinkt ê looze schobbert
'n Hooge wal van akker over,
Lat ê honde veuruut rönnen,
En komp zeuties, o zoo zeuties!
Noa miin kante an masseerenGa naar voetnoot(4),
Kik mij an doe ij noabij was,
Schudt mit lepels en ê plume;
Wupt in heugte mit ê stuver,
(Dunder, had ik to 'n roërGa naar voetnoot(5) had!)
En verdwiint in dennebossien!
'k Was zoo gekGa naar voetnoot(6), 'k bin nooit zoo gek west!
'k Reerde 't uut, en balde ê voeste.....
Moar wat baette 't?....
Woarum honde
Altiid bleekendGa naar voetnoot(7) zuudwaerts rönden,
Kun 'k ter wereld neet begriipen,
Want, oll' moat was jae verdwenen.
Moar het wör mij rempen duudlik,
To 'k ê hond' zag noaderkomen:
't Bleek to wat ê schobbert doan had:
'n Klein en onderjaerig haesien
Uut ziin leger opëstooten,
Um, as breurtien plaesvervanger
Hom ê dikke balg te spaeren!
Scheper! 'k leuve 't is de duvel!’
‘Neet de duvel’, gnees oll Wybrand,
‘Moar een van ziin liifsterwanten,
En, één-neempt neet kwoalik, Scholte!
Meuglik oe vrij noa in SibbeGa naar voetnoot(8).’
‘Wat zê j' doar?’ reup Scholte Balder,
‘Ik en neve van 'n haese?
'n Haes, in miin oer-olde Sibbe?
Dunderse olde gniesebiiter!’
‘Oi j' al schimpt en reert, Scholt' Balder!
Kreei blif kreei, al neumpts hom Garriet!
Olle Hopman Vos van DeverGa naar voetnoot(9)
Was dat al of neet oen oldoom?’
‘Wisse wast, en tot oes schaënde,’
Zee de Scholte, ‘moar wat zul dat?’
‘'t Was’, zee Wybrand, ‘bij ziin leven
'n Grammietige en beuze
Viand, van wat good en broaf was;
'n Vervolger van Gods Karke;
Een, dee zunder God of godsdeenst,
Vleukend, as en beest is störven.
‘'k Weet, ik weet wel’, zee de Scholte,
‘Ook dat ij gien rust kan vienen,
En in huus spookt, dat 't zoo boldert!’
‘Hij 's’, zee fluusterend de scheper,
‘Hij is - in ê haesbalg vaeren....
Doë Jan Gruter, d'olle grootknecht,
Bij 'n keerse 't liik bewaekte
Vleug parcies mit klokke twaelven
Uut ê kiste en groote haese,
Reerde drij moal: tuja! tujaGa naar voetnoot(10)!
En vleug - flapsi - deur ê schörsteen,
Um hier in het veld van Dwingel,
(Woar hij ees zich zeulfs vervlökt had,
Um dat hom en haes ontsnapt was)
Tot in iewigheid te spoken!
't Wörde....moar kiik op ees Scholte!
Doar zit achter 't blekberbossien
Oldoom Vos in 't haesepakkien
Oftelustren wat wi proten....
| |
[pagina 632]
| |
Wo j' hom nog neet ees tracteeren?’
Scholte Balder zee gien woord meer,
Balde voeste tegen scheper,
Fleut ziin honde, en gunk striiken;
En is nooit weer van ziin leven
Onder Dwingel komen jaegen.
Noa hum zint wel honderd jaegers
Krek as hij mit Vos evaeren;
En ook nog in oeze daegen
Hef in 't Leeërzaend bij Dwingel
Mennig jaeger hom ziin spoken.
A. Steenbergen.
|
|