Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland
(1882)–L. Leopold, Joh. A. Leopold–
AuteursrechtvrijHael op as 't bit. (En bijdraege.) (Steenwijk.)En aordig stokkien nao te geven,
AwweGa naar voetnoot(16) wel op onze liesien staon;
Maor deur te wikken en te wegen
Is ons de tied veurbij 'egaon.
En om oe zoo neet weg te sturen
En wat te geven veur oen geld,
'Ewwe mit mekāānder goed 'evunnen,
Dat oe deur mij wat wordt verteld.
| |
[pagina 591]
| |
Ik wil oe dan ies plat vertellen;
Maor mogt't neet goed op pooten staon,
Dan wo'kGa naar voetnoot(1) ou tog nog wel verzeuken,
Daj'Ga naar voetnoot(2) neet 'ardop an 't lagchen gaon.
Ik mosse dan en spreekbeurt 'olden,
De duvel-'aeleGa naar voetnoot(3) 't kwam er toe;
Veureerst tog was ik braof verkolden,
Ten tweeden wust ik nog neet 'oe.
En 'oe 'k ook stille ston om te denken,
De tied gonk zien gewone loop;
En a'kGa naar voetnoot(4) en rommel bij mekāānder,
De boel lag veurt weer over'oop.
De tied kwam zaggies an al naoder,
Maor wat o'kGa naar voetnoot(5) zeggen zol bleef uut;
De last word' alle daegen zwaorder,
En 'oe zo'kGa naar voetnoot(6) schieten zonder kruut!
In 't leste mos ik tog begunnen,
Ik greep wat an mit frissche moed
En gong toe daodlik zitten schrieven,
En wissenbliksteensGa naar voetnoot(7) doe gonk 't goed.
Nou zuj'Ga naar voetnoot(8) wel denken wa 'k zal zeggen,
En waor o'k over praoten zal;
't Is en vertellegien moeij'Ga naar voetnoot(9) weten,
Maor tog en allendaegs geval.
En reiger leup op lange pooten
Te kuij'ren langs en waeterplas;
Hij wol nog graeg zo'n lekker 'appien
Vēūr dat de zunne onder was.
Heer laankbeen was wat al te keurig,
De grootste 'oop 'efGa naar voetnoot(10) dat gebrek;
Het end' er van is biester treurig
En zoo gonkt onze reiger krek.
En doe hij daor zoo leup te kieken,
Zag ij en baors, maor 't leek 'omGa naar voetnoot(11) neet;
Welnou, docht ij, ik laot 'om strieken,
Ik stappe gins ies nao dat reetGa naar voetnoot(12).
Hij bleef nog altīēd loopen drentlen,
En keek zoo toesjoerGa naar voetnoot(13) 't waeter in;
Hij zag en snoek, et was en kokkert,
Maor tog neet nao oom' Kool zien zin.
Hij docht waoromme gien baors 'eneumen,
Dee 'sGa naar voetnoot(14) tog nog beter as en snoek;
De snoek gonk weg, maor 't worde minder,
Daor kwam en voren uut en 'oek.
Waoromme nou neet de snoek 'egrepen?
En voren is tog zo'n dreuge visch;
Dat schraole ding wi'k ook neet 'ebben,
Al wat nou komp, dat griep ik wis.
De zunne was al omtrent onder,
Nog 'aGa naar voetnoot(15) de reiger niks 'esnapt;
En doe was 't al maor lammenteren:
‘Och, a'k maor eeder toe 'eaptGa naar voetnoot(16).’
Nog even kwam en gruntien kieken,
Maor deur het treuz'len van sienjeur
Gong ook dat maegere beesien strieken;
Dat komp er van van zo'n gezeur.
De zunne was al effen onder,
Daor springt en kikkert uut et reet;
Hij dee en greep en docht bij 't griepen,
Nee, vaertien, ie ontspringen 't neet.
O! laot tog nooit 'et baorsien glippen
En trek gien neuz' op veur en snoek;
Is dee weer weg, pak dan de voren,
Ligt komp en gruntien uut en 'oek.
In 't leste dien ie tog te nemen
'Etgene dat te kriegen is;
Dan moeij' soms wel de kikkert pakken,
Dee's schraoder as deschraosteGa naar voetnoot(17) visch.
Nou, 'eurders, zuj' tog wel begriepen,
Wat o'k oe 'ierGa naar voetnoot(18) mit zeggen wil;
En iejeGa naar voetnoot(19) veural wel jonge maegiesGa naar voetnoot(20),
Stao bij dit stokkien maor ies still'.
| |
[pagina 592]
| |
'Add' ik maor tien jaer eer 'espreuken,
Van wat er nou ver'aandelt is;
Dan zat ie mit gien schraole kikkert,
Maor misschien mit en lekkre visch.
Doe ik veur vieventwintig jaoren
Nog ston bij 't draeijend meulerad,
Durst ik et an gien mense zeggen,
Wee 'k van de maegies 't liefste 'ad.
Nou kend' ik wel en heel mooi maegien,
Heel rap van leden - raank van lief,
En dee 'k dan ook zoo weerlachs geern
Wel 'ebben wol veur mulders wief.
Ze drōg en nette knippies musse,
En krallen om 'eur blaanke aals;
Z' 'a rooije wangen, blaauwe oogen,
Ivooren taanen - maor neet vaalsch.
Zee was neet zwierig in de kleêren,
Maor netties nao de boerenstaand;
'k 'Old ook neet veule van dee staosie,
An al dat tuug 'ek dikke 't laand.
Ik 'add' al lange loopen denken
Om ies nao Leentien toe te gaon;
Maor a'k dan klaor ston om 't te waogen,
Begon mij 't 'arte zoo te slaon.
't Gezigte van dat knappe maegien,
'Et was en bleef mij altied bij;
'Et luut mij dag noch nacht met ruste,
Ik veulde wel, 'k was niet meer vrij.
Zoo kon 't, ma'k staarven, tog neet blieven,
Ik trök de stolte schoenen an;
Ik greep mien stok en beste kleêren,
En zee: ‘Kom, jonge, wees en man.’
Ik dochte maor mit moed op reize,
En kort besluut en goed besluut;
Maor doe 'k 'et aar've op zol loopen,
Trök 'et mij tog de tijjenGa naar voetnoot(1) uut.
Maor 't aargste zat ik in de kniepe
Doe ik de deure in zol gaon;
Ik dogte 'eur alleen te vienen,
Daor zie ik ook de moeder staon.
Het minse was neet nao de kaarke,
Dat mij zwaor op de maege lag;
Ik stonn' te kieken as en poepe,
Dee Amsterdam veur 't eerste zag.
Ik vraeug an beiden 'oe ze 't maekten,
Maor 't 'arte zunk mij in de schoe;
En of 'et maegien dat bemaarkte,
Deescheuf mij gaauwen krokkienGa naar voetnoot(2) toe.
Zoo zaggies kwam 'k weer tot mij zelven
En kreeg ik weer en beetien moed;
Het gong wel neet zoo waergaes vlogge,
Maor tog veur mij wel aordig goed.
De moeder kreeg tebak en piepen,
Het maegien maekte koffie kloar;
Wij raekten zaggies an an 't praoten,
En 't pak was nou neet 'alf zoo zwaor.
De moeder kreeg wat in de gaeten,
En gong daoromme even vortGa naar voetnoot(3);
Doe wo'k wat zeggen, maor 'k bleef stikken,
Ik zat te kieken as Piet Snot.
Zoo nogt'ren kon 'k neet blieven zitten,
Het 'ooge woord dat most er uut;
Ik zee: ‘Mien Leentien, och mien olde,
Ik bin an 't zuuken om en bruud.
Zeg, Leentien, 'oe denk' ie daorover,
Wil ie meê nao de meule gaon?
Ik ebb' oe liever as mij zelles,
'k Kan buuten oe neet meer bestaon.’
‘Jao, Hendrik, jonge wat za'k zeggen,
Dat gaot zoo neet op stel en spronk;
Ik zal 't mit moeder overleggen,
Maor misschien zeg z', ie bin te jonk.’
| |
[pagina 593]
| |
Ik kon an Leentien wel bemaarken,
Hoe d'arke in de staele zat;
Dat as de moeder 't maor wol ebben,
Ik al van eur et jaowoord ad.
Och Leentie, och mien lieve dudde,
Geef mij zoo gaauw as 't kan bescheid;
Want 't is tog makk'luk te begriepen,
Dat mij dit zwaor op 't arte leit.
Jao, 'Endrik maot, tot zundag mör'gen,
Want eeder zal et tog neet gaon;
Ik zal 't mit moeder overleggen,
En euren, oe de zaeken staon.
Mit eene kwam de moeder vraogen,
Zeg Leentien, eiGa naar voetnoot(1) de koffie klaor? -
Jao, zee ze, ik zal z' overschenken,
Geef ie ons dan de klonties maor.
Maor, maegien, dee kuj zell's wel kriegen,
Zee staon daor in et oekbevet;
Nee, moeder, daor ek al ekeken,
Daor ei ze tog neet neer-e-zet.
Nou, Leentien, dan za'k zelf ies kieken,
Mij donkt, zee moeten der wel staon;
Want 'k ebbe ze, meen ik, uut de kladde
Tog in de klontiespot 'edaon.
De moeder gong en kwam weeromme,
En zee: nou maegd, iej ebben regt;
Dan moeij ies even achter kieken,
Ik ebbe z' aargens neer-elegd.
'k Ê gisteren proemen en rozienen
Uut 't maantien in de tromm' 'edaon;
Dan bin z'in 't maantien blieven liggen,
Da'k achter ebbe laoten staon.
En in en wuppien was ze achter,
En in en wuppien was z' er weer;
Nou moeder, zee ze: wel vergeten,
Dat is nou al de tweede keer.
Maor Leentien wust wel raod te schaffen,
Alkreew'Ga naar voetnoot(2) er ook gien klontien bij:
Zee aeld' en trommechien mit moppies,
De blaksem, dat was kost veur mij.
Wij zatten nuver bij mekaander,
Wij praotten - jongens - 't was en lust,
Zoo over alledaegsche zaeken,
Maor 'k was inwendig neet gerust.
Ik docht, laot Leentien maor vertellen,
Waoromm' ik ier 'ekomen bin:
Mij donkt, 'k è mij al goed 'eolden,
En Leentien krig veul eer eur zin.
't Word' eindluk tied om op te krassen,
Ik gaffe d' aandGa naar voetnoot(3) an alle twee;
Maor Leentien gaf 'k en dikke drokker,
Dee zee mij ook weeromme dee.
Nou gong ik opgeruumd en bliede;
Toe 'k kwam was 'k an de keel toe vol;
Mij docht, het was nou buuten twiefel,
Dat ik mien Leentien kriegen zol.
Dee weeke gong ik vlietig waarken,
Maor 't gong neet nao de boer zien zin;
De rogge was neet uut de rompe,
Of 'k add' er al weer boekweit in.
En as de boeren kwammen klaegen,
Dan scheuf ik 't op de aarme knecht; slecht.
Zoo gong et deur, de eele weeke,
Ik waarkte ard - maor 't waark was
Jao, volkien, 'k was zoo in de boonen,
En keer da'k van de meule kwam,
Sneed' ik in plaese van en stoete
En dikke plakke van en 'amGa naar voetnoot(4).
Jao, 't was zoo veer met mij 'ekomen,
Ik droomde 's aovens eer da'k lag,
En altied van mien lieve snoetien,
Dee 'k in mien droomen veur mij zag.
| |
[pagina 594]
| |
Maor och, mien tied, a'k wakker wordde,
En maarkte da'k alleenig zat;
En eerst nog vraogen mos om Leentien,
De donder aeleGa naar voetnoot(1), 't was mij wat.
Pas was et zundes ellef ure,
Of 'k greep weer nao mien stok en oed;
De beste duffel an 'etrökken
En doe er en mit frissche moed.
En doe ik d'arv' was op 'eloopen,
Zag ik eur al veur 't raempien staon;
Zee zag er uut as om te stelen,
Zoo netties was ze an 'edaonGa naar voetnoot(2).
Zee kwam mij in de deure tuugen,
En zeeGa naar voetnoot(3): zoo 'Endrik, kom, bi-j daor?
'k Ê wel en ure zitten wachten,
De koffie staot al lange klaor.
De klonties bin nou neet vergeten,
Zoo as van daege veur en week.
Maor toe, koom in en gao maor zitten,
Want aanders raek ie weer van streek.
Maor passies add' ik plaes' eneumen,
Of 'k vrög eur daod'lik zoo maor weg:
Nou Leentien, moeij' mij ies vertellen,
Wat moeder van ons beiden zeg.
Jao, olde, zee ze, wat za'k zeggen,
Iej' achttiene en hij twintig jaor;
Het was wel beter, daj' wat wachden,
Maor da's toch neet zoo'n groot bezwaor.
En Leentien zee: ik mag oe geern,
Van of de tweede Pinksterdag,
Ebb' ik wat vaeke loopen kieken,
Of ik ook mulders 'Endrik zag.
Doe nam ik Leentien in mien aarmen,
Ik leeke wel van blieschop dol;
Ik drokte eur o'kGa naar voetnoot(5) bange waere,
Dat zee mij weer ontloopen zol.
Mien lippen drokten op eur lippies,
'k Weet et zelles nog neet oe;
Maor passies lag zee in mien aarmen,
Of zee steuk mij eur bekkien toe.
Ik kan neet zeggen, oe da'k wordde,
Maor o! ik was zoo wonder raor,
En wee 't van oe ef ondervunnen,
Dee zeg et dan an aand'ren maor.
O minsen, wat was ik gelokkig,
Het was ons beiden zoo nao 't zin;
Maor och, daor gaot de deure eupen,
En Leenties moeder komp er in.
Ik wol weer op de stoel gaon zitten,
Maor kon gien stap meer veeder gaon;
Ik adde 't jaowoord al 'ekregen,
En tog bleef ik verbiesterd staon.
Ik dogt in 't geelGa naar voetnoot(4) neet om de koffie,
En ook mien Leentien even min;
Maor zee was tog neet zoo betoeterd,
En schunk maor gaauw en koppien in.
Och moeder, zee ze, zonder stottren,
Wij ebben maor op oe 'ewacht;
Maor kiend, waoromm' ei neet 'edrunken,
Zee ze mit eene dat ze lacht.
Nou mos ik ook de moeder vraogen,
't Was zoo 't gebruuk, dat men dat deê;
Zoo wel as nou was 't ook al vrogger:
De moeder praotte altied meê.
Etzelde wat mij Leentien zeede,
Werd deur de moeder mij verteld;
En 'k veulde mij zoo bliede en vrolik,
As a mij nooit de zörg 'ekweld.
Dee zundag za'k ook nooit vergeten,
Al word' ik 'ondert vieftig jaor;
En Leentien zal oe 't zelde zeggen,
Ai eur ies zien, dan vraogt eur maor.
| |
[pagina 595]
| |
Wat was 't en lekker vrijjersjaortien,
Vol rozegeur en maoneschien;
En eerdaegs zol de dag verschienen,
Dee ons as man en vrouw zol zien.
De plegtig' ure was 'ekomen,
Dee veur de preekstoel ons zag staon,
En waw we mekāānder daor beloofden,
Hew w' allebeide trouw 'edaon.
Ik wil wel mit mien lieve Leentien,
Op nijs weer 't uw'liks leven deur;
Maor zeker bin der ier wel onder,
Dee zeggen ik bedaank' er veur.
As ieder dee zoo as wij beiden,
Dan bleef de liefde wel bestaon;
Nou is 't soms kieven, kribben, krabben,
En somties nog mekaêre slaon.
Zee hebben, doe ze trouwen gongen,
Ook net zoo goed as Leen en ik,
Beloofd mekaêre trouw te blieven;
En ai 't nou zien, dan is 't en schrik.
Al 't eil, dat 't uwelik maor kan geven,
Dat adden en dat ebben wij;
En treffen eur of mij soms zörr'gen,
Dan troost' ik eur en zee troost mij.
Zee zeg: a'k in mien jonge jaoren,
Des reigers fabel neet 'e-eurd,
Dan was 't mij misschien overkoomen,
Wat meenig maegien is gebeurd.
Het zeil te ooge in 't toppien t' aelen,
Dat is tog al zien leven mis;
Zoo meenig maegd ef 't ondervunnen,
Dat al te keurig gekheid is.
Wee al de visch veurbij lat zwemmen,
En wacht tot dat et aovend is;
Zig ier en veurbeeld an den reiger,
Dee krig en kikkert, maor geen visch.
En nou dan, juffers en meneeren,
Ik è 't vertellegien edaon;
Add' oe de slaop ook al te pakken,
Of is 't nog altied goed 'egaon?
't Is misschien wel neet goed bevaalen,
Maor 'k êGa naar voetnoot(1) zoo waor mien best 'edaon;
En daoromme zuj 't mij wel vergeven,
A'k soms de ball' ies mis mog slaon.
En tog ma'k et mij onpleizierig,
As ik ier zie op zo'n publiek;
Dan kan 't neet aanders of 'k moe denken
O jonge, jonge, 't was te briek.
Ik weet, dat 't enklen mos bevaalen,
En oope, dat 't zoo allen gaot;
En moe 'k dan laeter veur oe spreken,
Za'k zörr'gen, dat 't op pooten staot.
G. Gorkink.
|
|