Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

Ho graats mans en-tien kam, en woar ze do van ekalt⁽⁴⁾ hebt, (Ofelosterd.) (Omstreken van Enschede.)

G. Gelukzoalgen joar, Mans!

M. Insgelieks, Graats, wo geet 't er to?

G. Joa, wat zak zeggen. Wi-jj sökkelt er nog zoo hen, Mans, dat do we, weeste; en wo is 't met de owwen?

M. Dat 's noa aj 't nemt, Graats, wi-jj bunt allemoale, Goddank! nog zoo wat te gange; alleene met onze Jannoa wil't nog nig wier oftöjten⁽⁵⁾, weeste, dee hef aergisteren maargen zoo reukeloos⁽⁶⁾ nen dikken bek ekreggen; 't komp, zeg onze moor⁽⁷⁾, van en niêwel⁽⁸⁾ en nen räegen⁽⁹⁾, dee is äer, met en stal oetsmieten⁽¹⁰⁾, in 't gezichte slagen, weeste, doar hef ze eêst um duur-'edoan⁽¹¹⁾, mäer s' oavons al leup 't äer op, achter de kienbutte⁽¹²⁾, en do is 't op zik zölfs al dikker en rooze wodden, en now zit ze der met, weeste, met en gezigte as en spintvat, en zee schreeuwt 't oet van zeerte, dat zek di-jj.

G. 't Is net as ik di-jj zegge, Mans, en meinse kan umgeliek wat ankommen, dat kan 't, mäer 't zal met zin⁽¹³⁾ wal wier anbêttern; 't is anders op zik zölfs en veerig⁽¹⁴⁾ vrouwspersoon, dat is 't, zoo gezond en spöls⁽¹⁵⁾ as nen jongen sik.

M. Joa, doar heste geliek an, Graats, dat hef en docter äer ook ezegd, weeste, hée wol äer nig ées ne dronk⁽¹⁶⁾ gewwen, zäe, 't mos éêst oetroazen, zäe, en dan zol 't wal wier van zölfs kommen, as altieten, zäe.

G. Now, Mans, wi-jj wilt 't beste hoppen, ik gönde 't äer nog wol. Mäer ik zée, dow kums van de stad, was ter nog wat ni-jjs of nig.

M. Née, Graats, 't was nog net 't zölfde, alles bi-jj 't oolde. Mäer née,

(4) Ekalt, gesproken.

(5) Oftöjten, aftrekken.

(6) Reukeloos, onverwachts.

(7) Moor, moeder.

(8) Niêwel, nevel.

(9) Räegen, regen.

(10) Oetsmieten, uitwerpen, ledigen.

(11) Duur-'edoan, doorgewerkt.

(12) Kienbutte, wangbeenderen.

(13) Met zin, langzamerhand.

(14) Veerig, vaardig.

(15) Spölsch, speelsch, vlug.

(16) Dronk, drank.

[p. 554]

toch nig, lok nig léegen, 't schöt mi-jj net in; zée zäen in Einschede, Bliênsteen an 't Maark wol ne krante oetgewwen, zäen ze.

G. Wat? Mans! ne krante in Einschede? bi-jj Bliênsteen an 't Maark? dat lögste!

M. Née, waarachtig, dat leeg 'k nig, Graats! dat dook nig, want Bliênsteen hadde al breefkes rond estuurd, zäen ze, woar i-jjt in konnen läezen. 't Stond edrukt op waterdruk, net as 't ni-jje Testemeint van dien besva⁽¹⁾, weeste?

G. Now, Mans! as 't woar is, dan zöjje der ook nog mäer van heuren, dat zöjje, want in Einschede zwieg ze nig, as äer wat op 't hêrte lig, en stomp onnuezel zunt ze der ook nig; zée kön 't doar wal los kriegen, en dan lögt er ook nig umme, dat döt nig, dat zit er zoo in, weeste?

M. Joa, das woar, Graats, dat wik nig straffen; zee bint er nig op en bek evallen, en magtig bange bin ze der ook nig, weeste, mär zée zölt eegenlik in de krante op zik zölfs zoo miserabel had⁽²⁾ nig kräêijen, hek ehêurt, want Bliênsteen hef in zien breefken loaten zeggen, zäen ze, hée wol in ziene krante et leefste dinge zetten, dat mäer op Tweinthe zölfs sleug, weeste, woar nen boer en nen berger, umgeliek nog ees belang bi-jj hadden, hadde zeg, en zoo wat 't ni-jjs van en dag, zäen ze, en met al dat andere spul wol e leever niks met oettestoan hebben, hadde zeg, en 't kon em ook nig schêllen, zäen ze, as 't er ees nen geweildigen kribben⁽³⁾ de vinger jökte um ôver de regeringe te schrieven, as 't mäer op ne nette maneere en op zik zölfs nig zoo miserabel vinnig was, dat 't heele land op steilten bragte, zäen ze, dat hoofde nig, hadde zeg, weeste, en ook umme en meinse te verschandebrokken⁽⁴⁾, Graats; as i-jj is reukeloos dikke⁽⁵⁾ wodden, daj 't zölfs nig te bêttern konnen, as i-jj is bij nen andern in de gotte rolden, zäen ze, of as 't er ees eene wat völle an de latte leut schrieven⁽⁶⁾, of toch, loak mäer zeggen, stomp nen pik op en ander hadde⁽⁷⁾, al zukke dinge, hadde zeg, zäen ze, dée gungen em niks an, en de hoofde i-jj vôôrt en ieder nig an 'n nözze te hangen, zoo is 't, net ak di-jj zegge, weeste, dat mos en ieder zölfs weten, hadde zeg.

G. Now, Mans, as dat woar wod, dan loak 't mi-jj nog gevallen, dan hek ter niks teggen, dat hek nig; dan köwwe Zeundaags met zin net zoo gôôd ees in de krante kieken, dat köwwe, en zëin, wat of ter an de hand is, wik mäer zeggen, as en half uur in en räegen noa en oetreuper stoan losteren, dée je toch de halve tied nig verstoan könt.

M. Das reg, Graats, dat köwwe ook, zée zäen in de stad, zée wollen 't ees ofwachten, zäen ze, tens⁽⁸⁾ konnen ze altied nog zein wat 't gaf, zäen ze; mäer ik modde er duur, ik hebbe de beeste en de väerken nog in 't veeld, boeten. Gen noavend, Graats, 't goa di'jj gôôd!

G. Insgelieks, Mans, wal te hoes!

(No 1, Eerste jaargang, Enschedesche Courant, uitgegeven 3 Jan. 1855.)

(1) Besva, grootvader.

(2) Had, hard.

(3) Nen geweildigen kribben, iemand die bijzonder bij de hand is.

(4) Verschandebrokken, te schande maken.

(5) Dikke, dronken.

(6) An de latte enz., borgde.

(7) Nen pik op enz., een hekel aan iemand had.

(8) Tens, tegen dien tijd.