Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

[p. 536]

De bruud en de wedevrouwe. (Omstreken van Deventer.)

Wedevrouwe. Jonges, jonges, wat zi'j en mooi knap bruudjen 'eworden! Tóò, hebt is en betjen geduld en vertelt mi-j is wat. Wéè 's dan oew brugem⁽¹⁾?

Bruud. Moedertien, moedertien, wat is u niesgierig! Kom, dat zou je niet weten!

W. 't Is jô gien geheimpken.

B. Nee, 't is 't heele land.

W. Doe drommelsche meid! Môr 'k magge nów veur de froeule wel is niigen. I zint mij mooi bòven 't heufd 'egröuid.

B. Ja já, juffrouw, zoo gaat et in de wèreld.

W. Gôt van de middag met mi-j stokvisch êten: dan kui is hengòn en zitten en hötjen⁽²⁾. Nee, zonder flouzen⁽³⁾: 'k zal z' oe langen⁽⁴⁾ met doop⁽⁵⁾, en zoo zam⁽⁶⁾, dat der séè⁽⁷⁾ dàt néèt op te fiikeren⁽⁸⁾ völt. 't Is oe wel néèt vinnig⁽⁹⁾ in de rigte⁽¹⁰⁾, môr dan vléèg i néèt zoo hen te hiertent en hen te dôrtent. Nów, i hebt ook zoo'n spuls an 't heufd. 't Is zoo slim néèt as en sleppebungel⁽¹¹⁾; môr amme zukke vuurkes te nêrig⁽¹²⁾ löp te liggen anpôrken⁽¹³⁾, dan zómme der van an 't dwôlsprôken⁽¹⁴⁾ raken. Dat mój dan is an en egge⁽¹⁵⁾ zetten en 't mi-j heedendal an de neuze hangen, 't hudjen met 't mudjen⁽¹⁶⁾.

B. Och, doe prettige lieve sjoe⁽¹⁷⁾ van en moedertien, da's waarlek zoo alderliest en alderdilisjeust gepresenteerd: 'k wou je wel om 'en hals vliegen. Maar u is ook zoo pal⁽¹⁸⁾ an dat jannewarichien⁽¹⁹⁾ geattacheerd: anders gaf u mi-j niemedal toe. Och, wat bennen jou de toppies⁽²⁰⁾ blaauw! Is dat van kou of van de bombams? Zie, we zitten hier zoo kneuterigchies⁽²¹⁾ onder de roos: me zou 't köppien in 't scheuteltien schenken, dat der gien haantien na kraaiden. Wil u is raaijen⁽²²⁾?

W. Wôr wönt e dan?

B. In'n Haag mag hi wel wonen; en buiten. Ik geloof wel, dat i eerst uit Pari-js is gekommen: en wie weet of i ook nog niet na Amsterdam trekt of varder? Raai maar is.

W. I dóòt te-duker-slô⁽²³⁾ zoo wat met mi hen. Nów, 'k zal der néèt van liggen te stiiperen⁽²⁴⁾, al mój der is wat bi-j smuusterlagchen⁽²⁵⁾. Alló, flink 'eweg! 'k Wôl 't lestig geerne weten, nów voort op stóp⁽²⁶⁾.

(1) Brugem, bruidegom.

(2) Hötjen, poosje.

(3) Flouzen, gekheid.

(4) Langen, geven.

(5) Doop, saus.

(6) Zam, malsch.

(7) Séè, zie.

(8) Fiikeren, aanmerken, fitten.

(9) Vinnig, zeer.

(10) In de rigte, op den weg.

(11) Sleppebungel, eene soort van ‘sleeprol’, over het land getrokken, om het effen te maken.

(12) Nêrig, druk, zeer.

(13) Anpörken, aanwakkeren.

(14) Dwôlsprôken, in de war spreken, raaskallen.

(15) Egge, kant.

(16) 't Hudje enz., van 't begin tot het einde.

(17) Sjoe, liefkoozingsnaam.

(18) Pal, vast.

(19) Jannewarichien, groote vuurkool in de stoof.

(20) Toppies, toppen van de vingers.

(21) Kneuterichies, prettig.

(22) Raaijen, raden.

(23) Teduker-slô, basterdvloek.

(24) Stiiperen, kniezen.

(25) Smuusterlagchen, in 't geheim lachen.

(26) Op stóp, dadelijk.

[p. 537]

B. Och, za'k u zeggen? eerst denkt me, 't is maar stof, en dan mut et stuvertien rollen. Wat kan u zich lukes⁽¹⁾ houen!

W. Sih, ieder bod⁽²⁾ denk ik, nów wil der wat kòmmen. I dènkt vake, da'k nô de bekende weg vrôge? Och, miin léève kind, in 't éène en in 't andere, 'k hebbe luk of raak wel is zoo'n bújken nô de snuf, môr wat der zoo ni-js in de môllemale⁽³⁾ is, dôr vernem ik altemets láte genóg wat van en ook wel issent⁽⁴⁾ niks nimmedalle. Kiik, zukke mooije vremde blöumkes, ai dôr in 't hôr hebt, déè ha'k ziin lêven nog néèt 'ezéèn. En wat hei dôr en mooi zwat menteltjen umme!

B. Dat zwarte manteltien da's wàt en ôdig⁽⁵⁾. Daar groei ik in.

W. 'k Hebbe óòk is zuk slag van menteltjes 'ehad: môr déè waren dan nô d' olde wette⁽⁶⁾. Dóò ha'k nog jô zoo völle in te brengen as nów, ieder nô 't ziinde. Verslóchterd⁽⁷⁾ za'k ze wel néèt 'edôn hebben: môr de mótte kweemp der in. En dat der nów ivers⁽⁸⁾ op en schap⁽⁹⁾ van begraven lig, dòr zoog, wi'k wel leuven, nog gien uutdrager nô umme. Elkënéène hef al zoo ziin tiid.

B. Kom, ja wèl, as u nu is en mooije muts met de stoomboot laat kommen, dan lorgneren⁽¹⁰⁾ ze heel van varre, en dan verkikkert der zich nog en student op.

W. Bruudjen, bruudjen! nów wò'k oe wel is en vinger tóò zetten. Ik zin manges⁽¹¹⁾ zwart van griizigheid, en ik módde môr zoo stillekes hèn stunteren⁽¹²⁾, dat et mi-j néèt en géèt as gunter de dikke peppel op 'en diik. A'k mi-j zoo nów en dan is en ziertjen opflikke en opwierige⁽¹³⁾.....

B. Adieu, miin lieve moedertien, adieu! Ze roepen.

W. Vórt is ze, en al jummer op en draf géèt et veder. Nów, ze zal nog wel is schriiven, hóò 't mót. As ze mi-j néèt meer te ondege⁽¹⁴⁾ maakt as van de margen, dan lôt ze der wille van hebben. 't Is zoo'n pliezierig mêken⁽¹⁵⁾: wôrvan zól 't oeur néèt jô zoo goed 'egóst⁽¹⁶⁾ wêzen as en halven vremden?

T.W. Van Marle.

(1) Lukes, leuk.

(2) Ieder bod, ieder oogenblik.

(3) Môllemale, lett. draaimolen, wereld.

(4) Issent, eens.

(5) Odig, aardig.

(6) Wette, mode.

(7) Verslóchterd, verwaarloosd.

(8) Ivers, ergens.

(9) Schap, vak in een kast met planken.

(10) Lorgneren, kijken, loeren.

(11) Manges, ondertusschen.

(12) Stunteren, sloven.

(13) Opwierige, opvroolijk.

(14) Ondege, onaangenaam.

(15) Mêken, meisje.

(16) 'Egóst, gegund.