Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

[p. 414]

En herbergstooneel^*). Nao de natuur geteikend. (Venray.)

‘Gao de mit nao van Dasselen,’ zei um half viif op enen kalden afgezatten⁽¹⁾ helligdag 'n petit ventje tegen me, dê mene vriend ha kunne ziin, howêl ie klein waar.

‘Des goed,’ zei 'k, en dadelik stokte⁽²⁾ we ons piep aan de gluiende stoof⁽³⁾ aan.

‘Kom mar drij⁽⁴⁾,’ zei dè mene vriend ha kūnne ziin, ‘of we komme te laat. Ik heb er vest⁽⁵⁾ al volk van daan zien komme. Er waren er bei, die 'n moi pêr aanhan⁽⁶⁾.’

De lèzer mot wé-ete, det er veul ziin, die zònnen engelen⁽⁷⁾ afgezatten helligdag durbrenge mè zoeppe⁽⁸⁾. Bidde late ze dan mar over aan paters en kwezels, en werke, dè ze gerost⁽⁹⁾ meuge, düt niemand, as ene schoester⁽¹⁰⁾, daor ge stik⁽¹¹⁾ wa van zult heure.

Toe we dan ons piep goed wèrm han, stapte we op en waren in een wipke bij van Dasselen. We zòn⁽¹²⁾ te laat gekomme ziin, as Negers mè zenen dikken boek⁽¹³⁾ en Piet Verblijen er nie mer han zitte plèkke⁽¹⁴⁾. 't Was er zoo stil as en moes⁽¹⁵⁾.

‘'t Is goed um wortele te zeie,’ merkte Verblijen op, toe wij, dè wil zegge, dê mene vriend ha kunne ziin en ik gezête ware en 'en flink glas aauwen traan⁽¹⁶⁾ tegen een gröske⁽¹⁷⁾ ingetüst⁽¹⁸⁾ han.

‘'t Zal wel bêter worre,’ zei Negers, ‘gins kumt de prokereur an mê van Herkenbosch⁽¹⁹⁾. Nou, die hebben 'em ook gesproke!’

‘Dè he'k op zònnen dag van de prokereur nog nooit gezien,’ zei de kleine.

‘Den lust 'em toch zoo goed as den beste,’ meinde Negers.

‘Dè zal wel ziin,’ zei de kleine; ‘mar as iedereen zoept, düt hij 't nooit; op alle afgezatte helligdaag zit hij op zene Crispinus⁽²⁰⁾ en klopt en steunt, dè 't en aard het; mê kermis of mert bliift hij bij 't wiif en spaart zen cens, um dur te kunne dreie, as ieder aan 't wèrk is. Op daag zoo as nou het ie er gen aarigheid van; dan zien z'em nie.’

‘Ik zal wel zurge, dè z'em van daag wel zien,’ zei den dikpens.

‘Lang zullen we leven, lang zullen we leven,’ klonk et üt twee verzope kêle, zoo schòn, dè⁽²¹⁾ 't megje⁽²²⁾ dè bediende, d' oore toehield.

*) De ao klinkt als de Engelsche a in water; ò = ao, maar korter; ê = Fransche ê in bête; è = ê, naar a zweemende; ii = ie, maar korter; ü = uu, maar korter; ù = Fransche u in un.

(1) Afgezatten, dien men niet meer verplicht is te vieren.

(2) Stokte, staken.

(3) Gluiende stoof, gloeiende kachel.

(4) Drij, gauw.

(5) Vest, zoo even.

(6) Die 'n moi pèr aanhan, die goed gedronken hadden.

(7) Engelen, geheelen.

(8) Zoeppe, zuipen.

(9) Gerost, gerust.

(10) Schoester, schoenmaker.

(11) Stik, straks.

(12) Zòn, zouden.

(13) Boek, buik.

(14) Plèkke, plakken, lang in de herberg blijven.

(15) Moes, muis.

(16) Aauwen traan, oud bier.

(17) Grösk, gros = 6 cents.

(18) Ingetûst, ingeruild.

(19) Van Herkenbosch is een Zuid-Limburger.

(20) Crispinus, werktafel; Crispijn was de beschermheilige der schoenmakers.

(21) Dè, dat.

(22) Megje, meisje.

[p. 415]

‘Mak zòn lève nie,’ douwde Negers de prokereur toe, en hield 'em zen hand, die ie in de schouw⁽¹⁾ goed zwart ha gemakt, vur de mond, en gaf 'em zoodoende ene knevel en enen Henri Kat⁽²⁾, as ene sapeur.

‘Dè heste good gedaon,’ gilde van Herkenbosch, en kuchte en kikhalsde en stikte haost in zen bier.

't Megje lachte, det er de trane over de wange liepe, um d' apesnoet van de prokereur, en Verblijen zei, dè ze det de kuster mos biechten. Of z'et gedaan het, weet ik nie, ze het er anders de kans⁽³⁾ wel vur gehad.

De prokereur lachte ok al mee; wurum wies ie zelf nie, veul minder ik.

Toe den hommel⁽⁴⁾ zoo wa üt de locht waar en 't bier op en endje, begos van Herkenbosch zeker wer bang vur de dood te worre, want zoo hard as 't en verzope kêl toelöt, ging 't wer: ‘Lang zullen we le....’

‘Halt de moel,’ snaauwde Verblijen 'em toe en gaf 'em mè zen kiips⁽⁵⁾, die ok al mê de schouw ha kennis gemakt, hot en haar⁽⁶⁾ um d'oore, dat ie net zoo precies op ene moor leek, as en roek op en krei.

Toe lachte alles, en 't moiste van de grap was, dé de prokereur en van Herkenbosch nou bei wiessen, wurum ze zelf lachte, mar nie umgekeerd.

Toe z' ur pùtje üt han, ginge de zwarte zoepnikkels⁽⁷⁾ geërmd nao de Kraan. Büte veul ander minse zaat daor ok den Burgemeester.

Dè was wiend op de meule van van Herkenbosch. ‘Burgemeister,’ sprêkt ie dezen aan, ‘ast ene sjouwvêger⁽⁸⁾ neudig best, bie heste der eine,’ en wiest te geliikertiid op de zwarte schoester, zene compagnon. Met ziet ie zen eige mooregezicht in ene spiegel, en zonder 't ütwerksel van zen recommendatie af te wachte, slüpt ie 't hüs üt.

Ok de prokereur makte zich stillekes üt de vuut, mar stiet op straat zenen teen aan ene kei, dê wa hoog zaat, en kwekte er neer, dê 't vuur üt de keie spette.

G. Carpay.

(1) Schouw, schoorsteen.

(2) Henri Kat, baard à la Henri Quatre.

(3) Kans, gelegenheid.

(4) Hommel, donder.

(5) Kiips, pet.

(6) Hot en haar, rechts en links.

(7) Zoepnikkels, lett. drinkduivels, zuipers.

(8) Sjouwveger, schoorsteenveger.