Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

[p. 413]

De jeeger van Hinzebrook⁽¹⁾.
Een volkssprookje. (Neeritter.)

In vreuger tied haaie ze op Hinzebrook eine jeeger; eigenlik waas het eine gaardesjas⁽²⁾, dè op te loorjeegers⁽³⁾ môst passe. Waat dè euverkômmen is, des neet ôm te gluive⁽⁴⁾; mer 't môt toch fiktief⁽⁵⁾ waor gebeurdj zeen. Op 'ne kiër waas dê jeeger ins in't Oolderse veldj, en dao zuut 'er mig eine struiper op 't goot van zienen hiër⁽⁶⁾. Het waas ter eine, dè der goot kindje⁽⁷⁾ en dao eederein bang veur waas, want de minse⁽⁸⁾ zagten allemaol detter mēt den duvel ômging. Hè droog altied ein roew möts⁽⁹⁾ van vossevel en zaag ter weust en verviërlik⁽¹⁰⁾ oet. De minsen haaien 't er neet op. Zie heeten hum altied: den duvelsbender⁽¹¹⁾. Mer de jeeger van Hinzebrook wol neet bang zeen, ging op hum aaf en spraak hiël bars tegen hum: ‘Zoä, jeugs tig⁽¹²⁾ hiej op 't goot van mienen hiër? Doe wēts dettet verbooien is en noew zulste dadelik mēt op staondje voot.’

De duvelsbender keek hum ins sjerp⁽¹³⁾ aan en toe zagger: ‘Des goot, blief hiej mer effekes staon, ig môt iëst aan mien vrouw gaon vraoge, of die content is.’ En hè ging 't veldj euver op heives⁽¹⁴⁾ aan.

De jeeger kos werregtig neet van plaats en môs blieve staon, wie der⁽¹⁵⁾ oug merteldje en sperteldje⁽¹⁶⁾ om weg te kômme.

's Angerendaags kwaam de duvelsbender op zien doäie gemaak trök⁽¹⁷⁾.

De jeeger riejerde⁽¹⁸⁾ van angst. Hè haai dao noew einen daag en eine nacht gestange en waas stief van angst, detter d'raan môst⁽¹⁹⁾.

Mer den duvelsbender zagt tegen hum: ‘Gank mer heives⁽²⁰⁾; mien vrouw wildj neet höbbe, dēt ig mēt gaon.’

Op detzelfdje mement⁽²¹⁾ kos ter⁽²²⁾ weer van zien plaats gaon. Of ter oug bein⁽²³⁾ maakdje op heives aan. En wie der biej zienen hiër kwaam, dè al lang ôngerösdj⁽²⁴⁾ waas euver hum, vertēldje der 't hiële geval en hè zagt'er naog biej, detter den duvelsbender niks mië zooi zekke⁽²⁵⁾, al sjoot⁽²⁶⁾ ter de hiël haze en veldjhoonder⁽²⁷⁾ kepot.

Jacq. Cuypers.

(1) Hinzebrook, Enzebroek. Een voormalig kasteel, waaraan vele sagen, sprookjes en spookgeschiedenissen verbonden zijn. Het behoort onder Oolder of Oilder, gemeente Grathem. (Zie Limb. legenden enz. van H. Welters, uitgegeven te Venlo bij de wedw. H.H. Uitenbroek.)

(2) Gaardesjas, garde de chasse.

(3) Loorjeegers, loerjagers = stroopers, wilddieven.

(4) Gluive, gelooven.

(5) Fiktief, effectief.

(6) Hiër, heer.

(7) Kiudje, kende.

(8) Minse, menschen.

(9) Roew möts, ruige muts.

(10) Weust en verviërlik, woest en vervaarlijk.

(11) Duvelsbender, duivelsbanner.

(12) Jeugs tig, jaagt gij.

(13) Sjerp, scherp.

(14) Heives, huiswaarts.

(15) Wie der, hoe hij.

(16) Merteldje en sperteldje, martelde en spartelde; beteekent: stelde alle pogingen in het werk.

(17) Trök, terug.

(18) Riejerde, beefde.

(19) D'r aan môst, er aan moest.

(20) Heives, huiswaarts.

(21) Mement, moment, oogenblik.

(22) Kos ter, kon hij.

(23) Bein, beenen.

(24) Ongerösdj, ougerust.

(25) Zekke, zeggen.

(26) Sjoot, schoot.

(27) Veldjhoonder, patrijzen.