Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland
(1882)–L. Leopold, Joh. A. Leopold–
Auteursrechtvrij
[pagina 367]
| |
Vergadering van den gemeenteraad in het dorp Zonderhuis. (De Noordbrabantsche Kempen.)Personen: Burgemeester; Steven, 1ste wethouder; Bartel, 2de wethouder;
De veldwachter komt om de raadskamer in orde te brengen. Hij houdt de volgende alleenspraak:
Me sal sien, tat me tat poeltje soo wat in orde prengt, weetje, anders hep ik soo tatelijk weer te freesen, tat se me te pockel fol schelte, weetje, want tie meneer te sikkertaris is een ongemakkelijk fentje, weetje; as se allemaal nog ware soas te porjemeester, tan sou et nog al gaan, weetje. Maar affijn! alles is in orde....maar tat is goed ook, want ik sie daar meneer de sikkertaris al aankomen, hij heeft sen peste rok an. (De secretaris komt met een boek onder den arm aanstappen, gaat de raadzaal binnen, zonder den veldwachter aan te zien, die hem op militaire wijze salueert. De secr. plaatst zich aan tafel, leest zijne notulen nog eens zachtjes na en roept eindelijk tot den veldwachter:
Frederich, gaê eens naêr den boekwinkel en haêl eens een velletje best postpapier en voor een cent ouwels.
veldwachter.
Uw tienaar, meneer! (Hij gaat.)
secretaris.
't Zijn zaken van belang, secretaris te zijn in een gemeente, waar alles op den secretaris neerkomt. (Dicht bij de raadzaal is een herberg. Daar komt Steven de wethouder in, die een slokje neemt. Daarmee bezig zijnde, komt ook Bartel binnen en zegt:)
Wel, Stève! vijn ik ou ok al hier? Ge paast tog aaltij goed op oewen tèid.
steven.
't Zèn zaoken van belang, Bartel! ik koum nie gère te laot; ge wèt wel; e lid van 't gemèntebestuur moet zurge, dattie op z'n zaoken paast, en zeker as me wethaauwer is, zooas ik en gèi.
bartel.
Jè, dè zè'kGa naar voetnoot(1) ok, en zeker van daog, want den burgemjester zal zeker wel een onspraok haauwe.
steven.
Jè, dè zèl wel zèn. Daorum zè 'k nog te meer gekoume, want hij hè me toch wel slaag van sprèke.
bartel.
Dè gleuv ik, Stève! ik heur em toch wel gère, hei hè-ter toch wel slaag aaf.
steven.
Ikke kaan oe zègge, dakker dikkels bekaanst um geschrjèwt heb, as ie daor ston te prèken en mè sen haand te zwaoie. | |
[pagina 368]
| |
bartel.
Ik zeg aaltè, det jommer is, dettie nie in e grotter plek burgemjester is, mer ik zè toch blèi, dettem de Kunnink hier wèr benuumd hè.
steven.
Ik heb ok drie maonden op schoul gelège, Bartel! Daor mishaogt mijn mèr één dink on den burgemjester, en det is, dettie zen trekkement nie en klein bitje wil vermindere, waant dè zè'k en dè mèèn ik, twintig guldes is veul te veul. Mèr, ik geleuf, det tèid wordt, Bartel!
bartel.
Jè, jè, we zelle gaon. (Zij gaan binnen. De veldwachter is intusschen teruggekomen en groet hen op gewone wijze. De secretaris maakt voor ieder eene zeer diepe buiging. Teunis komt ook binnen. Nieuwe buiging van den secretaris.)
steven.
Zoo-e, zoo-e, Tennis, degger ok zèGa naar voetnoot(1).
teunis.
Bè jotGa naar voetnoot(2), Stève! ik enGa naar voetnoot(3) bleif zelde tous. Mèr is er iet bezunders, dè me vandaog bè bekaore moeten koumen?
bartel.
Wel! wè bliksem is 't naauw, hedde gij er dan niks aaf gehurt?
teunis.
Bè nie-e, wet is er dan?
steven.
Bè, de Kunnink hèt onzen burgemjester wèr benuumt, hij heet em wèr oppernieuwt burgemjester gemokt.
teunis.
Zoo-e, zoo-e, dor zè'k blei um.
secretaris.
Ik heb het ook gaêrne. Ik gaê met mijnheer den burgemeester zoo graêg om.
teunis.
Jè, jè, 't is ene goeie sul van ene kèrel. Dan zal ie zèker wel wèr een onspraok haauwe. Dè zèl wèr van belaang zèn.
bartel.
Of 't van belaang zèl zèn. De leste kie-er kan ik oe zegge, dè'k er gelèèkGa naar voetnoot(4) van verbaauwereerd waar. (De veldwachter, die tot nu toe vóór de deur gestaan heeft, ziet den burgemeester aankomen, komt binnen en roept:)
Te Porjemeester komt! (De burgemeester nadert langzaam en gaat binnen. Allen staan op. Drie diepe buigingen van den secretaris. De burgemeester plaatst zich in een leuningstoel en na zich eenige malen de haren gekrabd te hebben, neemt hij met beide handen den hamer en zegt:)
Heere! ik zeg, dè dees vergaojering ge-oupent is. (Hij slaat met alle kracht op tafel.) Ik verzuuk onze sikkertaoris de nouten van de vurrige vergaojering vur te lèze. | |
[pagina 369]
| |
(De secretaris schraapt eenige malen de keel uit, zoekt de notulen der vorige vergadering op en begint:)
Notulen der vergadering van den 11den Februari 18....- De voorzitter opent op het bepaalde uur de vergadering: al de leden tegenwoordig zijn in kennis, dat de jaren van zijn burgemeesterschap verloopen zijn; doch dat hij dien post zal blijven waarnemen, totdat door Z.M. den Koning daarin zal zijn voorzien. De vergadering uit den wensch, dat het Z.M. moge behagen den heer burgemeester op nieuw te benoemen. Steven Dikmans, 1e weth., bedankt intusschen den burgemeester voor zijne krachtige leiding en bewezen diensten. Het verzoek van Aart Vos, ontvanger in deze gemeente, om zijn traktement, bedragende 15 gulden, met 2 gulden te verhoogen, wordt met algemeene stemmen afgeslagen. Een voorstel ván Frederik Kaalkop om den post van postbode met dien van veldwachter te vereenigen en daardoor zijn inkomen met 5 gl. te vermeerderen, wordt met 4 tegen 1 stem aangenomen. Niemand iets meer voor te stellen hebbende, wordt de vergadering doo den voorzitter bij hamerslag gesloten.
burgemeester.
Is er iemes, die wè op de nouten van de vurrige vergaojering wèt in te brengen?
steven.
Jè, burgemjester! jè, ik hoGa naar voetnoot(1) gère, detter bei geschrève ston, dè ik et waor, die er tège gestemd heb, om on Frederik de gare-sjampieter 5 gulden meer te gève.
secretaris.
Ik zal het er aanstonds bijvoegen, mijnheer de wethouder. (Hij teeken het er bij aan.)
burgemeester.
Zoo-e, zoo-e, dan zèmmerGa naar voetnoot(2) onze naom mèr onder schrève. (Hij teekent de notulen, de secretaris ook. De burgemeester staat op, kijkt ieder der leden eenige malen aan, opent telkens den mond, alsof hij wil spreken en begint eindelijk de volgende aanspraak:
Groo-et vermeugende Heer-re! Zeker zulde gellie wel geheurd hebbe det ikke dur zen excellentie de Kunnink nog ens weer oppernieuwt benuumd zè toe vurzitter van 't gemjentebestuur, of bèter, om hier mor gen vremde woorde te gebruike, benuumd toe burgemjester van 't turp Zonderhaus. Zeker, groo-et vermeugende heere! zulde heel goed begreipe, dèk dor nie wènig blei um zè, en zegt is, wie zo dor nie blei um zèn. Gao mer is nao, det de Kunnink aaltei de fermste kèrels van 't turp vur burgemjester utkiest, en ès ik dan go denke, det ik die-e kèrel zè, dan hèkGa naar voetnoot(3), dunkt men aaltei, wel rèjen um blei te zèn. Twelf jaore laank, groo-et vermeugende heere, (en ge wee-et et allemol), twelf jaore laank hèk men alderuitersten gedon toe wèlzèn van de gemjènt. Ikke houp, dat ik in 't vervolg van jaore met et eigeste plazier in dees vergaojering op d' urste plots zal meuge zitte, en ik houp ok, dè gellie | |
[pagina 370]
| |
allemol bè me zelt meuge bleive, um me te hellepe in die dinge, die 't geluk von de gemjènte ongaon. Ik vertraauw ok, dè gellie effe gère as vruger menen raod zelt heure, die ik oe zel gève, ik houp en vertraauw ok, dè gellie me zelt bèstaon in alle krupsiesGa naar voetnoot(1), dor ik sommetèje in zo kunne komme. Ik bedaank oe ok allemol, groot vermeugende heere, vur de hullep, die ikke zoo laank van oe gehad heb, ik bedaank oe ok vor de goedhè, dè ge hèt meegewerkt, om mei weer oppernieuwt burgemjester te kreige. Ik bedaank ok de goeieverneur van ons pervincie in den Bosch, want die hè me zeeker bè de Kunnink voroutgeschupt. Ik bedaank ok vornaomelijk zen excellentie de Kunnink vur zen goedhè en bermhertighè, die-t-ie mein en ons durp hè getund, dur mein weer oppernieuwt burgemjester te maoken. Jao, goeie Kunnink in den Haog, ou bedaank ik vur-al; ik zal oe laote zien, det ik wèrd zè burgemjester te zèn. Jè, wè gère zo 'k 't hebbe, dè ge hier bei waort, dan koste heure, deddik luierkèls utroep: Lève de Kunnink! Vive le Rooi!
steven.
(Na een oogenblik zwijgen.)
Burgemjester, is et gepermeteerd, um es te sprèke?
burgemeester.
Gerust, jonge! gerust!
steven.
(Staat op.)
Heerschop Burgemjester! mè bezunder groo-et veul plazier hebbe wallemol oe onspraok gehurt. Ik kaan oe zègge, burgemjester, dekker gelèik van ut men sentimente gerokt zè, en ik heb ok gezien bè men meebruurs, dè ze de traone zo-e groo-et as knikkers over de wange rolde. As 1ste wethaauwer heb ik permissie gevraogd um te sprèke, en ik kaan oe zegge, ut naom van heel 't gemèntebestuur, jè, ut naom van al de mense van 't turp, ut naom van Jan en alleman, dè me houpe, dè ge nog laank burgemjester meugt blève. Gère, we beloven 't oe, zulle we oe hellepe, waor we mor kunne. (Steven gaat zitten, de burgemeester knikt hem vriendelijk toe.)
burgemeester.
(Na een kort zwijgen.)
Heere regente van 't turp, umdè we naauw toch bè bekaore zèn, hè 'k nog een ding vur te stelle. Onze schoo-elmèster hè verzocht, of ie nie e sekreet zo kunne kreige bezeie z'n hous. Hè zee-i, op zo'n manier kos ie veul mis maoke, um op zenen ekker te gebruiken. Wè dunkt ullie dor aaf?
bartel.
Me dunkt, burgemjester, dè me dè mor mosse gève; de mins doe z'n dinge goe-ed, en dan moete wei ok al wè doen.
burgemeester.
Dè dunkt mein ok, Bartel!
teunis.
Mèr bezeie zen hous, dan zemme veul koste hebbe, want dan ston die beum in de weeg en die zemme dan ùt motte gooie. | |
[pagina 371]
| |
burgemeester.
De mèster had ok verzocht, um die beum ùt te doen....
bartel.
Me dunkt, ik zo 't allebaai toeston.
steven.
Ik zè 'r tège. Zen mèske hoeft ok van alle kaante nie te sneie.
burgemeester.
Ik kaan nie begreipe, Stève, wa ge dor op tège hèt.
steven.
't Zèn niks as koste vur de gemjènt. Dèt ie 't dan op zen eigen houte zet.
bartel.
Dès mèr praot vur niemendal, Stève! 't Leet er bij de mjèster zo nie opgeschept: e weif mè zes kender.
burgemeester.
De plaanke van die beum kosse me aaltei gebruike, en ès me dan e sekreet van strooi liete zette, et mis gaaf tog ok aaltei vurdeel vur de mjester.
steven.
Vurdeel vur de mjester, zegde? Moete wei dan aaltei vur 't vurdeel van de mjester in de weer zèn? Hei kan aalle klipklappe wel vraoge. Hei kan 't zelf goed doen. Hei hè toch zeeker e trekkement van aacht stuiver dogs; hei hoeft ok aaltei mè gene schoone jaas over de straot te gaon: dettie e wammes on doe, lèk ik.
teunis.
Jè, Stève! dè zè 'k ok! wil de mjester wè hebbe, dettie 't dan zelf kupt. KèGa naar voetnoot(1), op zen ège vleugels kan ie zo hoog vliegen as ie wil.
burgemeester.
We zulle der over stemme: E strooie secreet en de beum eweg. Ik zè 'r veur.
teunis.
Tège.
bartel.
Veur.
steven.
Tège.
burgemeester.
Dè spèt me, Stève, dè gei er tège zè!
steven.
Ieder maag toch nao zen best goeddunke stemme, burgemjester!
burgemeester.
Daor hedde geleik on, Stève, mor geleuft, jonge! dèt bè de mjester in den tegenwoordigen teid zo bree-ed nie zit.
steven.
Me dunkt, burgemjester, det ie 't er genog mee doen kan, en ik zè vur 't vurdeel van de gemjènt.
burgemeester.
Wète wè, twee-e stemme veur en twee-e tège; ik zal die-e keutel mor dur | |
[pagina 372]
| |
beite, we zullen 't mor toeston. Wil ik et strak maor on de mjester laote wète?
steven.
Bè! usGa naar voetnoot(1) ze komme werke, dan zal ie 't wel zien; mor laot et mor zegge, da bruit mein ok nie.
burgemeester.
Is er nog iemes, die wa te zegge wèt?
steven.
DètGa naar voetnoot(2) in de nouten kumt, dè-j-ik er tège zè.
burgemeester.
Goed, Stève. - Nog iemes wè? (Niemand spreekt.)
Es er niemes nie mer is, dan zeg ik op mèn burt, dè dees vergaojering geslouten is. (Slaat met den hamer op tafel. Burgemeester vertrekt. Buiging van den secretaris.)
bartel.
Jè, Stève! lot us saomegon.
steven en bartel.
Dag, Teunis! ded oeGa naar voetnoot(5) goed go!
steven
(tot Bartel).
Sè! godde dan mee? (Zij gaan.)
bartel.
Hemme 't wer strak nie gezien! Jonge, jonge! die onspraok! hei wèt er tog aaf te koume; hedde wel gehurt, Stève, toen tie over de Kunnink bezig waas, begos ie fraansch te praoten ok al.
steven.
Hur is, Bartel, 't is ene goeie kèrel, de burgemjester; mèr hei is mor veul te gaauw geree-ed um alles toe te ston. (Intusschen zijn zij de deur genaderd en verdwijnen.)
secretaris
(die zijne boeken heeft bijeeengepakt, zegt tot den veldwachter:)
Frederich, zorg draegen, dat alles behoorlijk wordt gaêdegeslaêgen en opgeruimd. (Hij vertrekt.)
veldwachter.
Nu se maar weg penne, sal Frederik 't wel weten. Morje maak ik te poel klaar, weetje. Nu pak ik hier in de puurt een porrel, en ik ga na me frouwtje, weetje. (Vertrekt.)
|
|