Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

[p. 347]

Zetters en èters⁽¹⁾. (Uit de omstreken van Helmond.)

E⁽²⁾ par jaor geleeje woinde der te Hellemut⁽³⁾ eennen èrreme schoemaker, die heil allein de kôst moes verdiênen vur 'n vrouw en tieën klen kijnder.

‘Baos,’ zee de vrouw op eennen mèrrege, ‘ik wit⁽⁴⁾ nie, wat 'k an vang; want dor is gin broud mer in huis en al ons èrrepel zijn op, tot de zetèrrepel toe.’

‘Jao, 't ziet er gek uit,’ zee de schoemaker, ‘ik heb ok gin stuk meer te wèrreke.’

Mee da ze zou an 't praote waore, kwàmp er eennen boeër binne.

‘Goeie mèrrege, saome! Oe⁽⁵⁾ makte gai et?’

‘Zoo-j-al op 't aauw⁽⁶⁾; mar 't kan anders gin steuïten laiën⁽⁷⁾ in dezen kaojen tijd. Der is niks te verdienne.’

Den boeër begon druk te praote over zunnen haover, zunnen boekend⁽⁸⁾, zun korre en zun èrrepel. ‘Mun èrrepel wille van 't jaor nie,’ zee ie, ‘ik heb ik wit nie oevul zetters en gun ienen èter.’

‘Keè,’ zee de schoemaker, ‘me mai ees 't krek umgekeìrd⁽⁹⁾: ik heb gunnen eennen zetter, en (hiermee op zijne tien kinderen doelend) èters mit ten houp⁽¹⁰⁾.’

‘Bè,’ zee den boeër, ‘steuirt⁽¹¹⁾ mai dan een kaar⁽¹²⁾ èters, dan zal ik aauw een kaar zetters steuirre.’

Zoo gezeed, zo gedaon. Den anderen mèrrege vruug hiel er un groute⁽¹³⁾ kaar vol van de schonste èrrepel vur et heuske van den schoemaker stil.

De knêcht spronk er af en rièp: ‘Hièr zen naau de zetters, en de baos hee gezee⁽¹⁴⁾, ge zot⁽¹⁵⁾ ze mar vol èters terug steuire.’

Da was m' un blaidskap bai de schoemaker, en al wa loupen kos, begon mee de èrrepel in de kelder te laoje. Toe de kaar leeg was, mossen alle tieën de kijnder baiëen gehaold worre, en de knêcht wier al wa jongeduldig, want hai ha al un heil hort⁽¹⁶⁾ staon waachte.

‘Hier hèt ie naau èters,’ zee de schoemaker, en de kaar wier vol kijnder gelaoje.

Toe den boeër die bodskap trug krig⁽¹⁷⁾, wier ie gloeäg kaod. Hai wou nao de politie loupen um et an te gève; mar hai wier dur alleman is hartelijk uitgelàche; veural omdat ie altijd zo gieër⁽¹⁸⁾ was. Wat ie ok dee, noit het ie z'n èrrepel trug gekrege, umdat de schoemaker z'n afsprak goewd ha naogekomme.

(1) Zetters zijn pootaardappels, èters eetaardappels. In vele streken van Noord-Brabant gebruikt men zetten voor poten.

(2) Spreek uit met korten eu-klank.

(3) Hellemut, Helmond.

(4) Wit, weet.

(5) Oe, hoe.

(6) Zoo-j-al op 't aauw, zoo al op (bij) 't oude.

(7) 't Kan....laiën, 't kan geen roemen (stuiten, hier algemeen in gebruik) lijden.

(8) Boekend, boekende weit, boekweit.

(9) Me mai....umgekeìrd, met mij is 't juist omgekeerd.

(10) Mit ten houp, met den hoop = in overvloed.

(11) Steuirt, stuurt, zendt.

(12) Kaar, kar.

(13) Groute, groote.

(14) Hee gezee, heeft gezegd.

(15) Ge zot, ge zoudt.

(16) Un heil hort, eene heele poos; elders: stootje, stuitje.

(17) Krig, kreeg.

(18) Gieër, gier voor gierig.