Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland
(1882)–L. Leopold, Joh. A. Leopold– AuteursrechtvrijEn now kunde mè gleuven aste ge wilt. (Tusschen Ravestein en Megen.)‘Potstramme! dôr hedd' de mèster! Gôde gèij ne 'sGa naar voetnoot(4) beuglen of kaort speulen, dè g' ierGa naar voetnoot(5) komt?’ ‘Och, Janbuur, ik ga liever eens rondkijken en zoo wat kennis maken.’ ‘Dè dôede welGa naar voetnoot(6). Gô zitten.’ De koperen tabaksdoos wordt mij overgereikt, en terwijl ik van den inhoud profiteer, wordt het ijzeren haardschopje met heete asch, vermengd met kooltjes vuur, gevuld, ten mijnen gerieve. ‘Um de woreid te zègge, tel ik dè herberg-lôpen nei veul. En wa zègde gèij der afGa naar voetnoot(7)?’ ‘De jongens moeten al iets doen om den tijd om te komen.’ ‘Potstramme! wurmGa naar voetnoot(8) dôen ze dan nei net as gèij, of gôn 'n lutskeGa naar voetnoot(9) visse, nè as ik deei in minn' tèijd?’ ‘Ge weet wel, buurman, het bezoeken van herbergen is tegenwoordig mode geworden, en - zal men zeggen - op Zondag visschen is te slavelijk.’ ‘Tut, tut! In de grôte stèijen word zo veul gewerkt op Zondag. As 't allinnigGa naar voetnoot(10) is um den tèijd um te kommen, en aste ge de kerk der nei mè verzeuimd, is 't visse dan nei vul bèter as 'nen Godsgansliken Zondag in d' erberg te zitte en ten langelèste nog mè slappe been nôr heuis s'ôvisGa naar voetnoot(11)? - Nei! dan is 's bèter visse vur tèijdvurdrèijf en op den hôpGa naar voetnoot(12) toe nog 'n viske te kunne peuzelen.’ ‘Ja, maar Jan, nu praat ge, of ge de visch ook zoo maar voor 't aanvatten hebt.’ ‘'t Is waor, dôr wor 's nôw zôvelGa naar voetnoot(13) vis nei mèr gevange as pligGa naar voetnoot(14). | |
[pagina 339]
| |
De stombôten hebb' er veul kaod aon gedaon, zèggen de minsen. Môr vur virtig, viftig jaor weer 't aandersGa naar voetnoot(1). Tôe vong me snuukGa naar voetnoot(2) van twentig, dartig pond en nog grôter, en zô veul a me hos wou. Dôr wi 'k ôw is w' afGa naar voetnoot(3) vurtèlle: ‘Op 'nen Zondag, dè 't LofGa naar voetnoot(4) euit weer, ging 'k ôk 's visse mè de fleurlèijndGa naar voetnoot(5). Te Dieten aon de meule begôs ik. Ik deei 'nen kikworst aon den angel, lèi in en daodlik ha 'k beet. 'k Trok op, en dôr ha 'k er al innen wel van vèijf pond. 'k Deei 'nen neijen kikker aon, smeet wèr in en wèrGa naar voetnoot(6) weer 't raok. DissenGa naar voetnoot(7) weer wel twelf pond. - Now kweem ik aon 't LègstintjeGa naar voetnoot(8). Dè 's 'n wèiGa naar voetnoot(9) dôr aon de Maos, en dôr lag 'n heutjeGa naar voetnoot(10) en dôr zaoten altèijd snuuk. Kom, docht ik, dôr mo 'k 't nog is wògen. Zô 'k 'n lutske gestaon hai, kreeg 'k wèr beet; môr mè dè 'k opslôi, veul ik dà 't 'nen grôte mô zèijn, want ik kos um 's nei aon de kaant krèijgen. En tôe i zeker veulde, dè i vaast zaot, en meuglik dur de peint van den angel, deut i 'nen scheut twars dur de Maos, schiet mè zèijnn' kop tiggen den aanderen ôever, dèt er 'n stuk euit viel, dôr z' 'nen alingenGa naar voetnoot(11) dag mè tween karre en vier man aon gewerkt hebbe er 't wèr digt weer. Now, dè weer gôed. Môr of de snôek dur 't polsen van den èèrdkleuit vurschrok, weet ik 's nei, môr i drèit zich um, wèr op min aon, en schiet onder 't heutje, dè 'k stôi te schibbelenGa naar voetnoot(12), of dèGa naar voetnoot(13) 'k de kôrts ha. Wèr dôr ondereuit, sleed me de lèijnd um 'nen krippaolGa naar voetnoot(14) en kumt bôven op 't wôter ligge. En dôr laag i te gaopen, of ge 'n ôvenschèlGa naar voetnoot(15) open- en tôedôet: hôp!....hôp....hôp....’ ‘En kon je hem toen niet krijgen, Jan?’ vroeg ik. ‘Dè za 'k òw zegge. - Now, dè weer gôed. Besturven a 'k weer, liep ik nôr heuis en vurtelde 't geval aon breur Olderd, die wa stuperGa naar voetnoot(16) as ik weer. ‘Kom, Jan!’ zeet i, ‘dôr mò ve haor of keuit van hebbe.’ - Ik nam de misthaok en Olderdbreur 'nen teuinstaok. Môr mé dè ve aon de Maos kwemen, dee me de snôek 'nen sprung umhôg, en nôw weer 't net of dè ve 'n meulenas stèil ôvereind zaogen staon. d' Oge wôren zô grôt as 'nen karnonskogel en de stôrt as 't steur van 'n schip. ‘Aon den Oisen wèrd weer der is 'nen gevangen mè den ôeverhaomGa naar voetnoot(17), dèi wôg dartig pond. I is te Rôvestein nog vurlot, môr dè weer der môr 'nen bônstek tiggen.’ ‘Now dè weer goed. Môr, dôr deut i op ins 'nen slag, dè 't wôter ons um d' ôren speuit of dè 't 'nen wolkbreuk weer, en dè breur Olderd zeei: “Kom, Jan! lô ve gaon, ik hè 't er nei mer op. Lô ve mèrgen nog môr 's gaon kèiken.” En we gingen beteuterdGa naar voetnoot(18) nor heuis.’ ‘En hoe was 't er des anderendaags 's morgens mede gesteld?’ vroeg ik, zoo leuk mogelijk. | |
[pagina 340]
| |
‘Now, dè weer goed. Tôe ve 's aanderendaogs 's mèrgisGa naar voetnoot(1) kwemen, weer de snôek eweg; môr de Maos weer van daor tot aon 't Mègensche vèèr nog rôd van 't blôed, dè de snôek kietGa naar voetnoot(2) gerôkt weer. En aon de lèind zaot nog 'n stuk van de kaok, dè zô grôt weer, dè ve der tween middegenGa naar voetnoot(3), - en wa erpelenGa naar voetnoot(4) der bèij, - mè zesse genôeg van g'èten hebbe. En 't bot van de kaok weer zô grôt, dè ve 't vur zwongspaonGa naar voetnoot(5) koste gebreuiken. Misschien dat mijn glimlachen Jan aan mijn geloof deed twijfelen. Althans hij sprong schijnbaar driftig op, deed of hij iets wilde zoeken en voegde er intusschen nog bij: ‘De kaok kan ik 's nôw nei mer vèinden. En now kunde me gleuven as te gè wilt. En as te mèij nei gleuven wilt, potstamme! dan kunde 't aon min breur Olderd nog vraogen. Môr....i is now.....dôd.’
R. Jansen. |
|