Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland
(1882)–L. Leopold, Joh. A. Leopold–
AuteursrechtvrijDe dooie kat. ('s-Gravenhage - ‘taal van het legerref’.)Ga naar voetnoot(3)- ‘Wel buvrôu, je mot me nie' kwaluk neme, maar ik mot je me nood is klage. Trûi is dood, me goeie, ôuwe Trûi. Van nach....’ - ‘Mens, hôu je stil! je maak me kôud. 't Is ommers nie waresGa naar voetnoot(4)?’ - ‘Nôu, ik mog et lêie, me lieve mens. Der is geen lid vamme lêif, | |
[pagina 238]
| |
dat er an denk om je voor de gek te hôuwe. 't Is as ik je zeg, hoor! Me beste Trûi is dood; van nach, mot je wete.....’ - ‘En dan zoo schierluk! Wat kan 'n mens der toch gôu ûit zêin. Gistere zag ik ze nog a'-z-'n brûinvis over de Klêine Groemart schiete. Toe mos ze na Van Zante; ik kwam net van Brûintje op de Mart; dêir had ik 'n paar bonte schorte voor me zus Ant gekoch; die dient in de Lorrestraat bêi een éénige dame; maar toe ik thûis kwam had ik een verrel te kort, en.....’ - ‘Nôu! buvrôu, je weet, dat ze altêid zoo van die kwajonges van Schele Mie nagereje wier. As ik die ooit an der vel kom, dan zel ik ze vierendeele. Ik zel ze zonder komplemente me vêif gebojeGa naar voetnoot(1) in der sproeterige bakkes zette! Die zwêine! die rooie schevotspringers! dat kernalje! De gemeenighêid ziet der ooge ûit!’ - ‘Ja mens, dat mag ie wel zegge! En me moeder zee het laast nog, zee ze. Maar apprepo, van Trûi, ik heb nooit gezien, dat ze der las van had. Gut! zullie kanne ze geen eens, geloof ik.....’ - ‘Trûi nie' kenne, me goeie mensch? Nôu, dêir zoû je donder op zegge! En ik heb het stomme dier wel dûizendmaal ûit er knûiste gehaald. Wôu je me dêir wa' fan vertelle? Mens, hôu je stil, dêir weet ik alles van! Me man zee onderlaasGa naar voetnoot(2) nog, dasse-n-'et goeje bees met 'n mes gegooid hadde, zee die, en heef Kees nie sellevers gezien, dasse ze in 'n zak wôuwe naaie, om ze te verzûipe, en hebbe ze ze van de winter geen noutedoppe an der poote gelêimp en op et êis gezet? Och! ze kanne et bees ommers geen oogeblik met rus late, die rakkers!....’ - ‘Maar men gut, mens! wie meen je dan toch, dat je zeg, dat stomme dier! en dat arreme bees! Over wie heb ie et toch om de liefde van Jan Lammerse? Ik doch al bêi me êige: is ze gek, of wat mankeert ze?....’ - ‘Wel, Trûi meen ik, me goeie ôuwe Trûi, die je zoo dikkels 'n borretjeGa naar voetnoot(3) melk gegeve heb. Vooral toe je nog bêi Van Rêiswêik op de blêik werrekte en toe je man over je vreeGa naar voetnoot(4), as je dan 's woendags avends as Mevrôu na de kemeedie was, met je kaveljeeGa naar voetnoot(5) bêi ons te fezite kwam en....’ - ‘Gut mens! had je dat eerder gezêid. As ik nôu nie doch, dat je-n-et over je dochter had, dan ben ik geen mens! Is dat 'n mens 'n schrik op zen lêif jage! Ik doch, da'k deur de grond heenging!....’ - ‘Nôu ja, jôu dochters hangen in et bos sloffen op. Nee, me goeie mens, dat goddank nog niet. De goeie God heef me man zaliger na zich genome, maa' me kindere zêine allemaal nog gezond, en ze hebbe door Gos goehêid der broodje. Me oûste, Mie, is goed an de man gekomme, al is et maar 'n asman. Je kan nie' meer wezen as gelukkig, zeg ik maar; as et wel is, mot een mens et love. En me zoons hebbe allebêi een goed daggelletje. Dat zee me zus Kee gistere nog, zee ze. 'n Mens ken ze geluk nie beperreke, zee ze, as je je gezonde lêif en leje hep, zee ze, en....’ - ‘Maar, wat ik zegge wil, liege niet, buvrôu. Om op Trûi te komme, hoe is et bees an zen end gekomme?’ | |
[pagina 239]
| |
- ‘Dat weet ik êindeluk, om ie de waarhêid te zegge, zellevers niet. Van morrege lee die dood in de goot. Maar et is geen mens zen schuld as die afgelùizerseGa naar voetnoot(1) snotneuze van schele Mie. As ik die ten minste ooit van ze leve an der lurreve kom, dan za' je ris wa' sien. Menslief! ik zou een ongeluk an der kenne begaan. Die gemeene loeders, die dieve, die vûilikke.... - ‘Och, da' seg ie nôu wel, buvrôu, maar wa' sa' je der an doen? Vech nôu maar teuge de Bierkaai. Al ging ie nôu op je kop staan en spare je beene, dan hielp et ommers toch niks. Dêir kan de Koning niks an doen. Maar an de galleg komme ze, let maar op mêin woorde, buvrôu.’ - ‘Nôu, voor mêin part, al zag ik ze der vandaag nog an! Ik zôu me g...t er nie' foor oplichte, om ze der af te hale, die schobbers, die.....’ Hier wiere de twee vrôutjes in der drukke riddenasie gestoord door 'n kleine gûitachtige jonge met blôuwe ooge en rood haar, die geen mens anders was as die ‘afgelûizerse snotneus’ van Schele Mie, want, zoo as et spreekwoord zêit: ‘Spreek ie van de vent, hêi is bêi je of omtrent.’ - ‘Goeie morrege, vrôu Hopsak,’ zee die. ‘Hoe maak et je poesie?’ - ‘Wach, lammeling, laat ik de pook niet opneme; want ik sla je werempel de poote van je lêif, leelukke, vûile dierebeul!’ - ‘Da's je vaar, die gehange hêit!’ - ‘Je moer, die looie-pêipedief!’ - ‘Zeg, teuge wie he' jêi et,’ zee Schele Mie, die met 'n end hôut kwam anloope om de ondeugende rakker van 'n jonge na zen kop te gooie, maar die al der gramschap vergat, toe ze zag, dat ie met vrôu Hopsak an de stok was. ‘As je weer wat weet,’ zee ze, ‘zeg et dan teuge mêin, maar niet teuge zoo'n schaap van 'n kind. Je mos je schame; maar een mens wordt nooit van een koes overreje, maar wel van een str...kar.’ - ‘Wa' seg ie daar? Str...kar? Wa be' jêi anders, vûile slet?’ - ‘Hoor dat wêif!’ grinnikte de klêine rooie jonge. ‘Hahaha!’ - ‘Hôu jêi je moel!’ schreeuwde vrôu Hopsak, ‘bemoei jèi je met je snotjonges!’ - ‘Voor jôu niet!’ - ‘Kom, buvrôu, maak je nôu zoo driftig niet om zoo'n aap.’ - ‘Wel mens, me bloed wordt kerremellek. 'n Mens zôu der wa' fan krêige, 't is de waarhêid.’ - ‘Kreig der voor mêin part van wat je wil,’ riep Schele Mie, ‘jôu leelike, manke horlepoot!’ - ‘Wat wôu jêi zegge, scheel merakel? Hè! ze kèik na de Klundert as de Willemstad in de brand staat! Je moch wille, dat je zoo'n horlepoot hadt. Die ke' je nog nie' krêige, mallanne!’ - ‘Zeg, vroûtjes, wille jullie wel na hûis gaan, je arepele brande an,’ broch 'n agent van peliesje in 't midde. - ‘Hoort zoo'n verdêideGa naar voetnoot(2) stille diender. Maak je nôu maar zoo dik niet, dun is de mode!’ | |
[pagina 240]
| |
We zouden dit gesprek nog gemakkelijk een paar pagina's kunnen rekken; doch onze lezers zullen over dit weinige reeds ruimschoots voldaan zijn. Er blijkt al weder uit, dat het plebs altijd plebs blijft en dat de talrijke vereenigingen met het doel van verlichting en beschaving des volks, nog op geene schitterende resultaten kunnen wijzen.
J.R. Van der Lans. |
|