Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland
(1882)–L. Leopold, Joh. A. Leopold–
Auteursrechtvrij
[pagina 215]
| |
'n Praatje. ('s-Gravenhage.)Twee werklieden, een met een knaapje - zijn zoontje Kees, - aan de hand, passeeren het pas voltooide gebouw voor Kunsten en Wetenschappen op den Zwarten Weg te 's Hage. Thijs heet de vader van den knaap, Koos de ander. Beide zijn zwartgejast. hooggehoed, - enfin, ‘fesoendelijke’ werklui op z'n Zondags. ‘'n Mauj gebō, hé Kaus, en van den anderen kant gezien is 't nog maujer, dan komp et bàiter ēūt. Maar 'k ben verdēd, as 'k begrēp, wat de graute lēūj daar nō weir mài doen motte.’ ‘Bel,’ zegt Koos, ‘'t hiet 't gebō vaur Kunste en Wàitenschappe, zegge ze. Dat eirste kan ik me verbeilde, zinge en danse daar hōwe ze van, en kunste make auk, da's te zegge, late make. Maar wat ze nō met de wàitenschappe in zau'n palēs doen motte, wàit ik ank niet. 't Is toch gàin schaul, denk ik.’ Bij 't woord ‘schaul’ wordt kleine Kees attent en zegt: ‘Is dat 'n schaul, vader, bel nàint, onze schaul is vàil klēner en da's toch 'n graute, vàur zeshonderd jonges. Hier ken de bàile stad wel in.’ ‘Nō, ik zeg niet dat 't er ein is, maar Kaus denkt. de wàitenschap dat hàurt op schaul. 't Is tàigenswàurdig allemaal wàitenschap. Ik zie der niet in dat 't vàil gàif. 't Is allemaal goed vaur de lēūj, die der hande niet hoeve te gebrēūke. Ik zeg maar: werklēūj motte der auk wàize.’ Iutusschen is kleine Kees aan vaders hand ontsnapt bij 't zien van een kameraad, die hem wenkte en nu aldus aanspreekt: ‘Zau kàis, laup jēj as 'n klēn kind an je vader zen hand, 't is schande.’ ‘Nō,’ zegt Kees, a'k mot. ‘ken ik 't helpe? Laup je 'n endje mài op?’ ‘Ik dankie lekker, om die twài ōwelēūj achter der gat te laupe. Ga jēj met mēn mài na me nàif Taun, dan zē me lol hebbe.’ Kees durft het niet wagen, en na zich een eindje om den hoek van de Heerengracht te hebben laien meêtroonen, terwijl de heeren rechtuit langs den Boschkant in druk diskoers gewikkeld hun weg vervolgen, zegt hij eindelijk ‘Nō, ik ga schēūven, want as het den ōwe te lang duurt, krēg ik op me kop.’ ‘Je bent auk knappies benōd, hàur!’ ‘Benōd, benōd, zau benöd toch niet as jēj. Jēj ben benōd van 'n klēne ioenge. Me vader het knēūste an zen lēf.’ ‘Nō, affēn, maak maar gàin aksieGa naar voetnoot(1), bezoer!’ ‘Besjoer.’ ‘Kàis’ rent z'n vader achterna, die juist met z'n vrind in 'n druk gesprek gewikkeld is en bezig voor z'n ‘oppinie’ te verklaren, dat ze ‘der onder’ moetea gehouden worden en dat ze toch ‘tâigenswàurdig’ hoe langer hoe lastiger worden. Hij meent z'n metgezel geen kwaden dunk van z'n pedagogischen takt te geven, door Kees te verwelkomen met 'n: ‘Waar blēf je, weirlichse kwajonge?’ | |
[pagina 216]
| |
‘Piet van Klàif sprak me-n-an,’ repliceert Kees, ‘hēj wō me màinàime na z'n nàif, maar ik dos niet.’ ‘Da's maar goed auk,’ zegt triumfantelijk de tevreden gestelde vader, z'n buurman aanziende, ‘blēt jēj maar bēj Piet vandaan, da's 'n gemáine jonge.’ En tegelijk met z'n zoon, die zoo behoorlijk onder de plak bleek te zitten en die de reputatie had van ‘hàil vlug’ te wezen, legen zijn vrind eens willende bluffen, hervatte de vader: ‘Zeg, Kàis, wat leir je toch zau al op schaul?’ Kees, die al 'n beetje aan dat geëxamineerd worden gewend is, en er in zijn ziel zooals hij 't in kernachtig plat Haagsch uitdrukt ‘de pes an gezien’ heeft, antwoordt leuk: ‘Och, zau wat van alles.’ ‘Ja, geschiedenis, hé, en schrēve en làize en ràikene, dat ken je ommers goed. Vooral ràikene, niewaar? Zeg is: As je 'n gulde hep, hoevàil pond rēs van twaalf cente en 'n klēntje kenje daarvoor kaupe?’ ‘AchGa naar voetnoot(1)!’ antwoordt Kees zoo snel, dat beide heeren, die het vraagstuk nog al moeielijk vinden, hem bewonderend aankijken. ‘Nō, Tēs,’ zei Koos, ‘je had strakkies 'n graut wàurd auver de wàitenschap, maar ik zeg: al zeg jēj, werklēūj motte der altēd wàize, ik was ank liever 'n meneir, en as die jonge van jō goed z'n bes doet en hēj gaat auver 'n jaar of twài na de ambachschaul, dan wortie misschien nog wel architek.’ ‘'t Zel wat gaive, architek! nâi, man, dan mot je 'n krēujwage hebbe, al bin je nog zau knap. Affēn, ik zeg: ik laat ze nog maar leire wat ik kan, dan doe ik m'n plich en dan mottie later maar goed werke; as dan 't àin 't ander help, dan komptie der al lich 'n bàitje gemakkelijker of rejaler as wēj. - Zeg, wille we hier 'n krēūkie bier nàime?’ Met Kees trokken ze het herbergje binnen en ik verloor mijne studieexemplaren uit het oog.
L. Bouman Jzn. |