Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

Van 't zolderveinster nae 't keldergat. (Oostsouburg op Walcheren.)

I.

't Was meē Baemusse⁽⁶⁾ van achttien'onderd tweê en vuuftig en op 'n zondag, dat 't vreeselijk sturmde. Achter de kerke bie 't wegelienk⁽⁷⁾ van den ouwen rōrō⁽⁸⁾ waere vier troenken⁽⁹⁾ in de dulve⁽¹⁰⁾ gewaoid en onderwiele de smittinne soep zat te koken, viel d'r 'n stik van de schouwe midden in de pot, en ze stoôtte d'r eige zichzelvers van schrik zoô tegen de voôie⁽¹¹⁾, dat ze vuuf weken plat te bed mocht⁽¹²⁾ bluve leien⁽¹³⁾.

Bie d'n domenie was 'n 'eêl gat in 't dek gewaoid, net bie de feêste⁽¹⁴⁾, en a stoeng⁽¹⁵⁾ 'iezelvers d'r noe ok al op, dat 't zoô mer mocht bluve leien toet den aoren dag, z'n wuuf 'aod 'r niks geên zinne in en wou mer, dat de messelaer kwam om dat gat dicht te maeken. Ten langenlesten⁽¹⁶⁾ gaf d'n domenie toe en stierde Stoffeliene, de meid, meē 'n boōschap

(6) Baemusse, St. Bavo-mis of 1 October.

(7) Wegelienk, wegje.

(8) Rōrō, dijkopzichter.

(9) Troenken, knotwilgen.

(10) Dulve, sloot.

(11) Voôie, schoorsteenmantel.

(12) Mocht, moest.

(13) Plat te bedde leien, ziek zijn.

(14) Feeste, nok.

(15) Stoeng of stieng, stond.

(16) Ten langenlesten, teu laatste.

[p. 142]

nae den timmerman, die, zoôas 't op 'n durp meêr gaet, ok verver en messelaer was, - of 'ie nie is wou komme om 'n gat in 't dek dicht te maeken, want dat 't op zolder zoô waoide, dat z'n steēk a deur 't veinster in 't 'of⁽¹⁾ van den sampetter⁽²⁾ gevallen was.

‘De kompelementen an den domenie,’ zeî baos Knippel tegen de meid, die de boōschap overbrocht, ‘en zeit 'm, dat 'ie en z'n wuuf 't vierde gebod mer is moete leze!’

‘Jaewel,’ zeî de meid, ‘mer zoô kan 't toch ok niet bluve; 'eêl 't dek zâ d'r afwaoie!’

‘E van mien part⁽³⁾ waoide 't 'eêle 'uus weg en d'n domenie d'r bie! Mer kort en goed, op zondag doen 'k geên slag!’

Meē die boōschap kwam Stoffeliene bie den domenie v'rom⁽⁴⁾ en die waster mê voōr om noe mer nie varder te gaen, mê z'n wuuf goeng op d'r achterste poôten stae en riep: ‘Â mocht er 'n messelaer uut de stad⁽⁵⁾ komme, gemaekt zal 't oôre. Ik 'eb ik geên zinne om 't dek op m'n 'oôd⁽⁶⁾ te kriegen!’

D'r zat dus niks aors op, as dat Stoffeliene d'r weêr mer op uutgieng. Zoô 'n 'alf uurtje laeter kwam ze tuus meē de boōschap dat de smid Klaois de knecht stiere zou.

‘Zoô,’ zeî mevrouw, ‘gae jie dan mer is naer boven en 'aelt de waschte⁽⁷⁾ nae beneē, aors komt die vol kalk!’

Stoffeliene goeng, en net toen ze d'r meē klaer was, klom Klaois op 't dek.

Noe is 't â lank geleë gezeid, dat 't vrouwvolk nooit nie nieuwsgierig is, mê graog aoles weēt, en zoô was 't ok mee Stoffeliene, want ze zette d'r waschte neêr en goeng deur 't zolderveinster leië⁽⁸⁾ kieke.

De karrewei was zoô 'eêl groôt nie en Klaois 'ao â 'eêl gaouw 'n stik of acht pannen d'r ingedouwd en onderwiele stoeng 't vromm's⁽⁹⁾ d'r bie te kieken en zeî zoô noe en dan is wat.

Klaois 'ao nog nooit geên⁽¹⁰⁾ meisje g'aod, en toch was 'ie al 'alf de twintig, en noe 'ie 'eur⁽¹¹⁾ is goed bekeēk, docht 'ie zoô bie z'n eige zichzelvers: ‘Die Stoffeliene 'eit toch wê 'n aordig smoeltje,’ en onderwiele 'ie dat docht, schuufde 'ie de pannen in mekaore en kwam is pasjes⁽¹²⁾ in de goōte bie Stoffeliene zitte.

'k Zal ik den brand d'r is instēke,’ zeidie en 'aelde z'n tabaksdoôze uut z'n zak en begost 'n pupe⁽¹³⁾ te stoppen, en toen 'ie dat gedaen 'ao, vroeg 'ie: ‘Ei-je 'ier nie 'n sulfertje⁽¹⁴⁾ of 'n gloeiende krikke⁽¹⁵⁾?’

‘Bî je noe 'eêlemaele gek!’ riep Stoffeliene. ‘Dienk je, dat ik sulfers of vier in m'n zak ê?’

‘E neê,’ zeî toen Klaois weêr, ‘ê neê, mer ik gloôf ik, dat jie vier in je oôgen eit!’

‘Ik vier in m'n ôôgen?’ riep Stoffeliene, die 't fiene van de zaeke nog nie begreēp, of nie begriepe wou.

(1) 'Of, hof, tuin.

(2) Sampetter, veldwachter.

(3) Van mien part, Fr. de ma part.

(4) V'rom, weerom, terug.

(5) Stad. De stad is altijd Middelburg.

(6) Oôd, hoofd.

(7) Waschte, wasch.

(8) Leië, liggen.

(9) Vromm's, vrouwspersoon.

(10) Geen. Twee ontkenningen bij elkander is ook Zeeuwsch spraakgebruik.

(11) 'Eur, haar.

(12) Pasjes, eventjes.

(13) Pupe, pijp.

(14) Sulfertje, zwavelstok.

(15) Krikken, gedoofde houtskool.

[p. 143]

‘Jae zeker,’ zeide ie en ie streek ze is onder d'r kinne.

‘'Oôr is, meē die raorig'eid moet je nie ankomme, oôr, ik bin ik daer niks niemendalle op gesteld! Doe dat bie je meid!’ zeî Stoffeliene.

‘Bie m'n meid?’ zuchtte Klaois. ‘Ik wou ik dâ 'k er eên' ao!’ Toen 'aelde 'ie z'n tintelkot⁽¹⁾ uut z'n zak en begost vier te kissen⁽²⁾.

‘Noe, mer as jie geên meid 'eit, dan bin ik je meid nog nie! Wat dienk je wê? As den domenie 't is zag!’

‘Bê noe⁽³⁾, dan zag 'ie 't. 'Ie zâ z'n wuuf toch ok wel is onder d'r kinne gekieteld ê! Mer zeit, Stoffeliene, aole gekkig'eid op 'n stokje, 'eî jie al 'n joengen voōr de kossemisse⁽⁴⁾?’

Stoffeliene wier d'r meē begae⁽⁵⁾ en zeî zoetjes: ‘Bê neen 'k!’ en toe snoōt ze d'r neuze.

‘Kiek, as wilder dan is kossemisse 'ieuwe⁽⁶⁾?’ zeî Klaois, stak z'n pupe in 't tintelkot, deē 'n paer trekjes en keēk Stoffeliene onder deur de luifel⁽⁷⁾ van z'n pet van ter zieë an.

‘Jae, ik weēt ik 't nie, oôr! As den domenie 't mer 'ebbe wil!’

‘Zou den domenie dan nie 'ebbe wille, dat je trouwt?’ vroeg Klaois.

‘Mer, bî je noe staepelzot, wie praot er noe van trouwen? Al 'ouwe me noe ok â kossemisse meē mekaore, daerom trouwe me nog nie!’

‘E neê, Stoffeliene, mê 't kan d'r van komme!’

‘Verdien jie dan â zoôveē, dat je 'r 'n 'uusouwen van onder'ouwe kan?’

‘E, jao 'k, jao 'k⁽⁸⁾! Ik verdien ik noe zeven gulden in de weke! En....’

‘Noe, wat wou je nog meêr zeiê?’

‘En as 'k aoltemet goeng trouwe,’ zeî Kees en ie keēk Stoffeliene zoô roar an, dat ze d'r diensig⁽⁹⁾ van onder d'r beuk⁽¹⁰⁾ wier, - ‘kiek, ik wed ik, dat ik dan wel acht gulden in de weke kreēg; want, â zeî ik 't zelvers, ik verstaen ik m'n ambacht goed!’

Stoffeliene zeî niks, mer stak d'r vienger in d'r mond.

Klaois wachtte 'n ommezientje en zeî ten langenlesten: ‘Noe?’

't Vromm'es keêrde d'r eige zichzelvers om, om nie te laete zien, dat ze zoô roôd wier as 'n krōte⁽¹¹⁾ en zeî: ‘Noe jae, laete me 't dan mer is probeêre!’ en net asse dat gezeid 'ao, riep 't wuuf van den domenie onder an de trappen, of Stoffeliene plan 'ao om op zolder te bluve weunen. - Toen gaeve ze mekaore 'n 'and. - Klaois 'ao nog we wat meêr willen 'ê, me kreēg 't nie, en Stoffeliene zeî: ‘Noe, dag Klaois, toet kommenden zondag dan, 's aevuns bie moeder!’

Klaois gieng uut de goōte, klom naer beneē en droeg de ladder naer 'uus; mer toen 'ie 'n endje gegaen 'ao, keēk 'ie is achterom 'm naer 't dek en docht: ‘Dâ 's voor 't zolderveinster begonne. Waer zâ 't op'ouwe?’

(1) Tintelkot, koperen doosje met tondel.

(2) Vier kissen, vuur slaan.

(3) Bênoe, welnu.

(4) Kossemisse, kermis.

(5) Wier d'r meē begae, werd er verlegen mede.

(6) 'Ieuwe, hielden.

(7) Luifel, klep.

(8) Jao 'k, ja, ik. Men geeft aan de a in ja tweeërlei uitspraak. Zoo zullen de Zeeuwen altijd zeggen: “Jao 'k, vaoder!” en “Jae, vaoder!” De ae, zooals gezegd is, klinkt als de è in père. - Zoo is er ook tweeërlei uitspraak van de o. In steenkool klinkt ze als overal, doch in bloemkool gaat ze bijna tot de a over. Deze klank is voorgesteld door oô.

(9) Diensig, zonderling te moede.

(10) Beuk. Een beuk is een soort van half hemd, dat ten deele door een omslagdoek bedekt is.

(11) Krote van carotte, beetwortel.

[p. 144]

En onderwiele Klaois naer 'uus gieng, 'ieuw Stoffeliene d'r 'arte vast asse d'r an docht, wat de domenie zeië zou, en....'s aevuns stoeng ze in den doenker voor 't open zolderveinster te julen.

Wat 'n sturmwind â nie doe kan!

II.

‘Ken je wel ooit 'n durpje in 'et ronde,

Aster Oôssoeburg vigelant?

Neê, dat zal ik je gae verkonde,

'Et is de roem van 't gansche land!’

zoô kloenk 't tenden⁽¹⁾ 't durp Soeburg. 't Waere vuuf boerejoengers, die ieder op 'n paerd zaete.

'n Endje varder kwamder eên meē 'n lanse in z'n 'anden op vliegenden sproenk⁽²⁾ anrië⁽³⁾ en schreeuwde:

‘Opsteēk, opsteēk,
Dat schreeuw 'k 'n 'eêle weēk!’

Assie nog eên keêr den rienk op z'n lanse gevangen 'ao, dan 'âod 'ie 'n pries, net zoô as de rienkrieërs⁽⁴⁾ dat geweun binne. De oppaster weēs is nae de loddereindoôze⁽⁵⁾, die de pries was, asof ie zeië wou: ‘maekt dat j'm kriegt!’

En volk dat er was! Je kon over d' 'oôfden we' loôpe. 'Ier stoeng er 'n 'oôpje bie de rienkrieërs, daer bie de balgooiers en gunter⁽⁶⁾ bie de rienkloôpers. De wegt was zoô vol, datteze geen plekke konne vinde om koeke te slaen of ielikmaeker⁽⁷⁾ te loten.

Bie de kerke op 't gos⁽⁸⁾ stoeng 'n tente, daer ze zoô van aoles verkochte, zoôas: anies, bier, eiers, koffie, tweêcentsbroodjes, liefde⁽⁹⁾, persico en 'k weet nie wat al meer. Stoelen waere d'r nie in. De taefels waere planken op schraegen en de banken zoô mer gemaekt van ruge deêlen⁽¹⁰⁾ op tunnen. Die tente was proppende vol, en op eênsjes riep er 'n wuuf meē 'n stemme as 'n Turksche trommel: ‘Wat 'ier en daer, Jan, wat stae jie je tied daer te verpraoten! Toe, komt m'n is 'elpe! Waer is de liefde?’

't Wuuf bedoelde de flessche meē zoeten drank, die ze ‘liefde’ noeme, mer 'ie wou 't noe is verkeêrd begriepe en zeî: ‘Daer, Jannao!’ Toen weēs 'ie op 'n 'eêle kroō⁽¹¹⁾ volk.

‘Wat? Is daer de liefde? Wat meên je noe toch?’

‘'Ei je dan nie gezie meē wien 'k stoeng te praoten?’ vroeg de veint.

‘Wat kan 't mien verschille, â was 't meē de koneginne! Kom, pak mer an! Waer is noe 't scheēltje⁽¹²⁾ van de koffikanne aweêr? Aoles raekt in de warre!’

De tentenier 'aelde z'n schouwers op, zuchtte effen en zeî toen tegen 'n paer joengers, die in de tente kwaeme: ‘en wat moete julder ê?’

Wat die joengers ê mochte, dat kan ons niks niemendalle verschille.

(1) Tenden, aan het eind.

(2) Op vliegenden sproenk, in vollen galop.

(3) Anrië, aanrijden.

(4) Rienkrieërs, ringrijders.

(5) Loddereindoôze, reukdoos.

(6) Gunter, ginder.

(7) Ielikmaeker, hylikmaker of huwelijkskoek.

(8) Gos, gras.

(9) Liefde, ‘parfait amour,’ een bekend kermislikeur.

(10) Ruge deelen, ongeschaafde deelen.

(11) Kroō, opeengepakte menigte.

(12) Scheeltje, dekseltje.

[p. 145]

Me binne meêr nieuwsgierig naer de levende liefde, die daer tusschen 't volk loopt.

‘Wie is die liefde, Jan?’ vraegt 'n errebeier⁽¹⁾ van eên van de butenplaesen.

‘Ze 'eit in 'n verschote faolje⁽²⁾ 'n kind meē roôie labbedissen⁽³⁾ an en twee joengetjes meē nagotie an dir ermen⁽⁴⁾.’

Toen de errebeier dat g'oōrd 'ao, droeng 'ie deur 't volk 'eēn en zocht dat wuuf op en zoô as 'ie ze gezien 'ao, gieng 'ie er naer toe en keēk 'r vlak in d'r wezen. Je kon de erremetierig'eid⁽⁵⁾ uut d'r oôgen leze.

‘Ik ken ik 'r nie,’ docht de errebeier, kocht van de tweê guus 'n pupekoter⁽⁶⁾ en gieng z'ns weēgs.

Ten langenlesten kwam 't wuuf meē de drie guus bie de kerke en zette daer 't kind, dat ze in d'r faolje droeg, op de 'arde kalksieskeien⁽⁷⁾ neêr, en vroeg an d'n oudsten joengen, die er net zoô ievallig⁽⁸⁾ uutzag as de rest: ‘'Oevee 'ei-je al ontvange?’

‘Drie en dertig cent, moeder!’ zeidie.

‘Zoô, bluuft dan 'ier mer meē je nagotie, toet ik v'rom komme. Ik moet ik is 'n boōschap in 't durp gae doe! Zâ je op zusje passe?’

Toen ze dat gezeid 'ao, goeng ze weg en deēd in de Weststraete de deure van 'n 'uus open en riep: ‘Uila⁽⁹⁾!’ - 'Ier weunde 'n rentenier.

‘Komt er mer in!’ riep er eên van binnen. - 't Wuuf zette d'r strikschoenen⁽¹⁰⁾ op 'n matte, die in 't voōr-'uus lag, want de roôie plevuzen⁽¹¹⁾ waere zoô kuuskelfjes schoôn⁽¹²⁾, dat je 'r we' waefels van zou kunne ete.

‘Goeien dag, saemen,’ zeî ze, toen ze in den 'uze⁽¹³⁾ kwam. ‘'Oe gaet 't meē julder?’

‘E, 't schikt nog â⁽¹⁴⁾, en 'oe gaet 't meē joe?’ zeî de bezinne.

‘Jae, dat kon wê beter, bezinne! M'n man ister slecht an toe! À 'n jaer zonder verdienste en meschien voor z'n leven stekeblind!’

‘Zoô! Me noe moeie⁽¹⁵⁾ me toch is zeië, wie je bin! Ik ken ik joe nie?’

‘E gosjenokke⁽¹⁶⁾ Meggeline, ken je me nie meêr? Toen ik bie d'n domenie van 'Oôgelande⁽¹⁷⁾ diende, weunde jie bie d'n sikkretaoris!’

‘Wat, bin jie dan Stoffeliene, die meē Klaois de Smid getrouwd is?’

‘Jao 'k, die bin ik!’

‘Noemde ze je veint niet Blaouwlentertje⁽¹⁸⁾, omdat ie aotied 'n blaouwe pitelaere⁽¹⁹⁾ an 'ao?’

‘Net, die is 't!’

‘Mer m'n God, Stoffeliene, wat ister dan toch meē joe en je veint gebeurd, dat je loôpt schoôie⁽²⁰⁾?’

(1) Errebeier, arbeider.

(2) Faolje, falie of mantel.

(3) Labbedissen, gebreide mouwen voor de onderarmen der vrouwen.

(4) Ermen, armen.

(5) Erremetierig'eid, armoede in de volste beteekenis.

(6) Pupekoter, pijpenwroeter.

(7) Kalksieskeien, straatkeien.

(8) Ievallig, ellendig, armoedig.

(9) Uila! volk!

(10) Strikschoenen, schoenen met riemen.

(11) Plevuzen, vloertegels.

(12) Kuuskelfjes schoôn, bijzonder schoon; zie blz. 126, aant. 7.

(13) Den 'uze, de kamer.

(14) 't Schikt nog â, heel goed. Als men op Walcheren naar iemands gezondheid vraagt, dan wordt dit antwoord meest altijd gegeven, al is de heele familie nog zoo welvarend.

(15) Moeie, moet ge.

(16) Gosjenokke is een basterdvloek.

(17) 'Oôgelande, Hoogelande, vroeger een der vele dorpen op Walcheren. Thans bestaat het niet meer. Er is alleen eene ruïne van de kerk overgebleven. Ondertusschen is er nooit een dominé van Hoogelande geweest. Vóór de reformatie was het al geen dorp meer.

(18) Blaouwlentertje, kwikstaartje.

(19) Pitelaere, soort van heerenrok.

(20) Schoôie, bedelen.

[p. 146]

‘Meggeliene, 't is verre meē me gekomme, mer schoôie, neê, dat goddank, nog nie. Verleë jaer Pienkster, 't was toen ok Soeburgsche kermisse, net as noe, toen zouwe ze bie ons ok is rienkrieë! Ik stoeng ik meē m'n veint en m'n guus bie de rieërs te kieken, toen d'r 'n joengen ankwam, die an Klaois vroeg, of 'ie z'n sigaore is bie 'm an mocht steke! Klaois bukte en de joengen ieuw⁽¹⁾ z'n sigaore an m'n mans pupe. Mê de smeêrlap ao 'n kruutsigaore en toen 'ie 'n paer trekjes gedaen 'ao, vloōg 't kruut af en Klaois kreēg aoles in z'n oôgen! Dat gaf 'n 'eêl standje. De sampetter⁽²⁾ brocht d'n joengen op, mer Klaois zeî: “God, Stoffeliene, ik kan ik niks zie.” Noe goeng 'k meē 'm naer 'uus en liet den meêster⁽³⁾ roepe, en toen die kwam en Klaois z'n oôgen gezien 'ao, zeid 'ie: “As je eên oôge over'oudt, Klaois, dan mag je blie weze!” En de meêster 'eit waer'eid gesproke, mer Klaois is nog nie blie geweēst en ik ok nie, want 'ie is stekeblind! In 't eêste krege me nog â veē van goeie menschen, mer je weēt, as 't zoo lank duurt, dan raek je buten beklag!’

‘En wat doe je noe?’

‘Jae, m'n guus loôpe meē nagotie, mer dat geēft nie veē, en ik gaen ik noe bie m'n ouwe kennissen rond om geld te leên te vraegen, om 'n mangel te koopen!’

‘En dan?’

‘Dan gaene me in de stad weune en ik zal ik zie, dat ik wat mangel-'uzen opdoe. Klaois kon dan mangele en verdient dan ok wat. Azze m't⁽⁴⁾ dan mer zoo varre kunne brienge, datteme 't geleênde geld kunne v'romgeē⁽⁵⁾, dan kunne me in eêre en deugd leve, net zoo as de domenie tegen ons zeî, toeneme⁽⁶⁾ in de kerke te 'Oôgelande trouwde!’

‘En ei-je⁽⁷⁾ â veē?’

‘Bie ons op 't durp ê 'k dartien gulden opgedae en strekjes kreēg 'k van Jan De Geêre, die 'ier meē 'n tente op 't durp staet, nog 'n riesdaelder⁽⁸⁾. 'Ie 'eit geliek meē m'n man knecht bie de smid geweēst!’

‘En 'oeveē moet je ê?’

‘Jae, Meggeliene, ik kom ik noe nog 'n gulden of tiene te kort!’

Toen Stoffeliene dat gezeid 'ao, goeng Meggeliene nae d'r kammenet, 'aelde d'r wat uut, stopte dat in Stoffelienes 'anden en zeî: ‘Gae noe nae m'n veint, ik wed ik dat 'ie ok zoô doet!’

En jae, 'ie deē ok zoô, en 'ol over bol⁽⁹⁾ liep ze nae de kerke meē vuuf riesdaelders in der zak. Van de nagotie kochte de guus ieder 'n taoilappe⁽¹⁰⁾. Voōr Klaois kocht ze 'n pupe meē n'oōrne mondstik⁽¹¹⁾. 's Aevuns om acht uren kwam ze op 'Oôgelande en....d'r was feêste in 'uus!

Drie maenden laeter zaete Klaois, Stoffeliene en de guus te Middelburg. In de Langevielle 'aode ze 'n kelder g'uurd en 'n veint, die de kranten moet vol maeke, aster geên nieuws is, die ei-je te Middelburg ok â, die deed voor die erreme duvels 'n goed woōrdje in de krante.

(1) Ieuw, hield.

(2) Sampetter, veldwachter.

(3) Meêster, dokter.

(4) Azze m't, als wij het.

(5) V'romgeē, teruggeven.

(6) Toeneme, toen we.

(7) Ei-je, heb je.

(8) Riesdaelder, rijksdaalder.

(9) 'Ol over bol, hals over kop.

(10) Taoilappe, dunne, taaie koek.

(11) 'Oorne mondstik, hoornen roer.

[p. 147]

Noe schrieveme '76 en asje noe is in de stad komt, dan moet je is even bie d'n blinden Klaois anloôpe, dan zâ je is 'oôre wat ie zeit!

Mê, d'r weune d'r 'n 'eêle boel nie in Middelburg, en de 'Ollanders binne bange voor de Zeeuwsche koōse⁽¹⁾, en daerom zal ik je mer is zeië wat blinde Klaois an aol de menschen vertelt. 'Ie deēd 't an mien ok. Toen 'k bie 'm kwam, was 'ie bezig meê mangelen, en toen 'k 'm vroeg: ‘Ei-je 't nog â naer je zin, Klaois?’ toen leide 'ie z'n pupe neêr en zeî:

‘Goddank, Pier van 't Zwissersch 'uusje⁽²⁾, Goddank! M'n wuuf'oudt d'r eige taoi, m'n guus passe goed op en ik bin ik goed gezond. En, â begon 't meē ons noe ok al an 't zolderveinster, en al oudt 't bie 't keldergat op, toch binne me⁽³⁾ gelukkig! - Allo, trekke, Levien, d'r bin nog drie rollen!’ -

En Pier van 't Zwissersch 'uusje eit

Mien aoles opgegeve⁽⁴⁾;

Toen nam ik pennen en pampier

En, 'k 'eb 'et opgeschreve.

's-Gravenhage.

P. Louwerse.

(1) Koöse, koorts.

(2) Zwissersch 'uusje. Een huis, in Zwitserschen stijl opgetrokken.

(3) Binne me, zijn we.

(4) Opgegeve, moet eigenlijk zijn opgegeē.